31 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TA > CUM MART 5:8 5 İstanbul Ankana esddesi 102 TELGRAF: TAN. TELEFON: 24310, 24318. 24319 DÖRDÜNCÜ YIL — Ne: 4315 eyl KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ KAN HALK GAZETESİ MUSSOLİNI, BEYANATTA BULUNDU Damzi “Italya, Akdenizde Mahpus Kalamaz!,, Daladier'nin Nutku Her Tarafta Çok iyi Karşılandı i Yalnız Berlin ve Roma Memnun Değil Fransa Hariciye Nazırı 4. Bönnet Fransa İtalya Kavgası Ete Hâdiseler, Iki cephenin günden güne birbirlerine karşı daha kuvvetle mev- zi almasını ç eden bir seyir takip etmektedir. İs. #ilânın ve Mr — mek için demokrasi TN ice fedakârlık- Ss lara razı olacaklarını bi- | ze hâdiselerin birkaç gün içindeki inkişafı göstere- cektir, Yazan: M. Zekeriya SERTEL A lmanyanın Orta Avru- | pa fütühatından sonra | herkes İtalyanın (harekete geçmesinden endişe ediyor ve Mussolini'nin 26 şubatta söyliyeceği nutku merakla bekliyordu. Çekoslovakyanın işgalinden evvel va hayli yumuşamış, İngiltere, Tansa ile İtalyanın arasını bulabi- leceği ümidine düşmüştü. Fakat AL manya Orta Avrupayı istilâya bas layınca bütün ümitler suya düştü.) ve Mussolininin taarruza geçeceği endişesi başladı. Nihayet İtalya Başvekili beklenen hutkunu söyledi, Bu nutuk ne kor- kulduğu kadar şiddetli, ne umuldu-) Bu kadar yumuşak çıktı. Mussolini | talyan metalibini Yordu: Cibuti, Tunus ve Süveyş Ka- malı, Fakat bu vesile ile İtalya Başve- kili Akdenizin, Adriyatik te dahil ol- duğu halde, hir İtalyan denizi ol duğunda ısrar ediyor, bu sahada hiç bir müsamahaya tahammülü olma- dığını bildiriyordu. İngiliz kabinesi bu nutuktan ü- mide düştü. İtalya bu defa ortaya Adriyatik denizi meselesini de atmış oluyordu. Adriyatik denizinde de- mokrasilerin hiç bir davaları yoktu. Fakat Almanya Adriyatik denizine İnebilirdi. Şu halde İtalya Adriyati- Bi zikretmekle Almanyanm bu isti- kâmette ilerlemesinden hoşlanma- diğinr ima etmiş oluyordu. İngiliz! diplomatları bu fırsattan istifade © debileceklerini düşündüler, ve İtak asgariye indiri- İİ (Sou Sa, 10, Sü. 1 de) Londra, 30 (Hususi) — Romadan gelen haberlere göre, Sinyor Mussolininin bu sabah Cenubi İtalyadaki Kosenzaya gitmesi, hükümetin cumartesi meşgul olmıyacağını gösterir, iye kadar Daladier'nin nutku ile Sinyor Mussolini'nin O Romaya Ancak cumartesi günü geri dönmesi beklenmektedir. Sinyor Mussolini, bugün Kosenzada kısa bir nutuk söylemiş ve İste- fani Ajansına göre harici meseleleri ima ederek “İtalya Akde- nizde mahpus kalmak niyetinde değildir” demiştir, Ikinci , İnönü Zaferi...| Bugün Bu Büyük Zaferin 18 inci Yıldönümüdür Büzün, Türk İstikli Mücadelesi. | nin en parlak sahalarından biri olan «İlinet İnönün zaferini kazanışımı- zin 18 İnci yıldönümüdür. Bu mesut yıldönümü, bize, büyük zaferimizin şerefli tarihini bir defs daha gözden geçirmek fırsalını kazandırmış olu- yor. Düşman ördusu Türk İstiriği or- dusu ile ilk muharebesini 10 İikteş- rin 1921 de İnönü sırtlarında oyap- Birinci İnönün adım alen bu untazam ordu şekline yeni sokulan Türk ordusunun my- harebe küdretini İspat etmiş ve ta. Hakıyetli bir imtkan vermişti, Birinet İnönü zafer! İle Türk mil- U Knanının ve kurtulan Ümitlerinin kuvvetlendiğini gören Garp devlet- leri bizi Londrs konferansına çağır. dılar, Bu devet, zaman kazanmak, milli sava oyâlamak geyesini iş. tihdaf ediyordu. Nitekim daha mu- Fahhaslarımız. konferanstan dönme den düşman ilerlemiye yeltendi. Pax t, yabancı ordu, karşısında, gene Türk cephe kumandanı olarak; İsmet Paşayı buldu ka Burn grupundaki düşen vetleri 23 Marti geçliler. Şim iki kol halinde ilerliyorlardı. Uşak Gru- pundeldi düşman kuvveti de Afyon Uşak arasındaki Dumlupmar mev- doğru Üc piyade fırkasım istirak ettirmişti, iin bin tifekten ibaret Türk fstiklli or dusu karşında düşman, 40 bin pi- e 3 bim ağir ve hafif me- kineli tifekle iki grüp halinde da- arruzâ geçmişti, kuy ileri hareketi ider vevCenuptar Üç gün süren bir muharebede saira, düşmanın kâfi derecede yıp- anmış olduğunu gören Garp Cep- hesi Kumandanı İsmet Paşa, verdiği bip emrile 31 Mart elinü bütün kuv. | vetleri ile Simalden ve Cenüptan ukabil *aarruza geçti ve $ gün siren İkinci İnönü meydan muba- reberi Türle ordununun Icahram »aferi fle neticelerdi. Büyük kuman- dan, bü zwferi (le eyalnız düşmanı değil, milletin mâküs tali; de yendi. Bu tarih! yıldönümünde, | Cümbürrelsimiz ve MiH Şefimiz İz- met İnönüyü saygı ve ininnetle se- Mimlarak her Türk için biz vatan borcudur. Aziz | | dilmiştir. Fakat bu söz M. Daladier'nin söz lerine cevap teşkil edecek mahiyette değildir. İtal gazeteleri bugün Daladi- er tarafından söylenen nutkun ancak hulâsasını yazmışlardır. İtalyanın en salâhiyetli muharriri sayılan Gayda, Daladier'nin nutku hakkında şu söz- leri söylüyo “Nutuktan” İtalyanın açık bırak. İtığı kapının Fransa tarafından kapa- tılması istenildiği anlaşılıyor. Fakat İtalyanlar sabırsız değildir. Bekle - meyebilirler.,, Sinyor Gayda Tunustaki İtalyan- ların yüz elli bin ve Fransizların yal nız #ltmiş binden ibaret olduklarını iddia etmektedir. Halbuki M. Dala - dier İtalyanların doksan binden iba- vet olduklarını ve Fransızların 110 binden fazlaya vardıklarını anlat - mıştır. Kont Ciano ile alâkası malüm olan Teldgrojo, Daladier'nin yalnız Fran- | sa efkârı umumiyesine hitap ettiğini yazıyor. ve bu nutkum beynelmilel sahada gerginliği izaleye medar ola- cak yeni hiçbir unsur getirmemiş ol- duğunu ilâve ediyor. Notaların metni neşredildi Sinyor Mussolini, Italyanın geçen 17 kânunuevvelde Fransaya verdiği notada İtalyan noktai nazarırt anlat- İtığını söylemişti, Daladire, bu iddiaya cevap vermiş ve bu notanın vu vadide hiçbir şey söylemediğini bildirmişti. Bugün, bu! | notanın metni ile Fransanın cevabı neşrolunmuştur. (Sonu: Sa. 10, sü 5) Hariciye Vekili Albay Kole'yi Kabul Ederek Görüştü Ankara 30 (Tan muhebirinden) — Fransız yüksek komiserliğinin Ha- tay delegesi Albay Colet bu sabah şehrimize gelmiş, istasyonda Fransız elçiliği memurları ve hariciye vekâ- leti mensupları tarafından karşılan-| mıştır. Albay Colet, öğleden sonra Hariciye Vekili tarafından kabul e- Amerikaya Bir Tayyare Filosu Gönderiyoruz Ankara 30 (Tan Muhabirinden) — Hükümetimiz Amerika Birleşik dev- letleri istiklâlinin 150 incel yıldönü - mü şenliklerinde bulunmak © üzere bir tayyare filosu göndermeyi düşün mektedir, ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve meklep falebesinin en kuvvetli yar, dımcisi, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her baban yavrusuna verebileceği en güzel hediye dir. Müersesemiz tarafı tsne bulundurunuz. ndan meşredilmistir. Ex bir gde Alman Tazyik, Artıyor Beck, geçenki Londra seyahatinde Edenle beraber Parisş, nesi dün ve anlaşıl tetkik etmi toplantıdan, zartesi günü işlerimiz Üzerinde Geniş Izahat Verdi 1 — Tramvay, Tünel İdareleri teşkilât projesi yapılıyor 2 — Havagazı şirketinin alınması işi geri kaldı 3 — İran - Irak hava sefer leri için tayyareler alıyoruz 4 — Erzurum demiryolu Teşrinlerde merasimle açılacak 5 — Halk tipi radyolar igin tamir atölyeleri kurulacak Da Nafıa Vekili, Hayda Nafıa Vekili Ali Çetinkaya, katinde idare müsteşarı Rüçhan ve kalemi mahsus müdürü olduğu hak de dün sabah Ankaradan şehrimize gelmiştir Vekil, Haydarpaşada Vali, Emni- yet Direktörü, Elektrik ve Tünel İdareleri ve Nafia Vekâleti erkânı ve bir çok dostları tarafından kar- şılanmış ve vapurla karşıya geçerek doğruca Taksimdeki evine gitmiş Vekilin dünkü tetkikleri : refa- Ali Çetinkaya, evinde bir müddet istirahat ettikten sonra sast 10,40 ta Metro Hanına gelmiştir. Tramvay ve Tünel Şirketlerinin Nafia Veki- letine geçmesinden sonra vekilin ik | Gazetemiz Mektepliler Futbol Şampiyonası İçin Bir Şild Koyuyor «Jkür rpaşa istasyonunda ziyareti o raklarla süsler ğu için Metro Hani bay- iştir, Vekil, kapıda tramvay ve elektrik idareleri me murları atından tezahü; a kar şılanmış ve yeni idarenin tahriret müdürü Tahsin kısa bir nutukla tramvay ve tünel şirketlerinin satın sından. dolajimemur arka- daşlarının. şükranlirmı bildirmiştir. Ali Çetinkaya memurlara teşe vekil odasına çıkmış ve idare şefleri- ni ayrı ayrı çağırarak kendilerinden tramvay ve tünel işleri hakkında servislerini alâkalandıran İşler et- rafında izahat almıştır. Saat 12,20 de Metro Hanından ayrılan vekil sa- at 15 te tekrar gelerek geç vakte vay ve tünel işleri üzerinde bugün de tetkiklerde bulunacak ve Pazar günü yapılacak Parti Grupu içtima- Ankaraya gidecektir. Eminönü meydanını yol İnşaatını (Sou Sa. 10, Sü. 2 de) ve Mister Ch a Chamberlain' hakkında Avam ö i K söz söylemesi beklenmektedir. e ara hari- si siyaset hakkındaki ç Avan Ali Çetinkaya, Nafıa (5:5 ettikten sonra altmcı kattaki kadar meşgul olmuştur. Vekil tram- || ıda Bulunmak üzere yarm akşam Ali Çetinkaya dün öğleden evvel öğleden sonra müşsuyunda yapılmakta olan tetkik etmiş ve Almanyanın Ültimatomu Tekzip Edildi a a Miralay Beck, Londradan Sonra de Temaslar Yapacak Londay 30 (Hususi) — İngiltere kabir to0landığı bale bugün de toplanmış Almanya - Lehistan vaziyetini “ Hariciye Nazırı Lord Halifax, Lehistan sefiri ile görüşmüş türehik kabul etmişti. Mister » Yâr beynelmilel vaziyet Müzakereyi gelecek pa- Yapacak ış üzakeresi E j miiliz #meleşi federasyonu bU * Bransa, Rusya ve Le - | histanın derhy 1 öt“ 1 Bi m İmseleri ve Amazga cePh* Hek e edib | in egg Ge e ie federasyonu pır Yerini Alm talyan tecaviz, g etlerin Alm birleşmeleri lehindagı, Danzigde Vaziyeş Bugün Varşova ile len haberlere göre tana b ciddi Alm Ren BE ana bir ültimatom ve Varşova, Almanların Dan) si üzerinde bir tazyik ya İbildiriyor. Fakat Alma © diğ, koridordaki Almanların fon.» “telozi le gördüklerini haber veriyor “e muameleyi takbih odiyor. “© bu Fakat Varşova | miyle zıddına olduğunu huber © mekte ve Lehlilere karşı her hay * ” İtin reva görüldüğünü bildirmekteğiz Bugünkü © Varşova gazetelerinin hepsi de Miralay Bekin Londruyı zi yaretinin âhemmiyetini tebarüz etyiy « mektedir. Paristen haber verildiğ ne göre, Miralay Bek, Londradan söner. hen Parisi ziyaret için vuku bulan daveti de kabul etmiştir. Nitekim Mi. ralay Bek, buğün Fransanın Pâris se eleğiidir, e etin time 1 hakaze firi ile görüşmüştür. Miralay Bek, pa- zartesi günü Londrada bulunacak ve İngiliz ricali ile görüştükten sonra (Sonu, Sa: 10; Sü 4) Yeni Tefrikalarımız 1 - İşgal Altındı Y arından iibaren tetrikaya basi liyacağımız bu eser, Mütmre O ke ve işkal günlerinde Vahdeti ie Damat Ferit tarafından çevri entrikaların Üzerinden nr perdi sini ka acak, #izl başından sonü na kad: Vahi dettinin mili cereyarları alenidiğı ve hakkında heyecanla soracal ve've. bu tet- malümatı okuyacaksınız, Yarın TAN'da 2- Safiye Sultan rikada İ | Üstat 2. Turhan Tenin, okuyu- cularımız için — hazırladığı bu nefis şahesere Pazartesi gününden itiba ren başlıyoruz. Venedik — cüzelinin | hayatını, Şehzade Muratla bersber geçen günlerini, ürtedin kılı kiri yaran ve sürekli heyecs: vadeden kaleminden dinliyeceksini; Pazartesi TAN'da di ştir. Ames © Bilâkayduşar z aya, Lehis r . oğu a İRİ Y p ğ N , j j N ği i i
