2 Nisan 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bayanlar! Hakikî Paris modelleri ŞAPKA, ÇANTA ve ELDİVENLERİ için yalnız Sultanhamam Ş'EIS ŞAPKA Mağazasmı tercih ediniz. Taşra için toptan sipariş ve satış kabul edilir. Cum j , , lnGI jH Sajl FOTO MAG 12 nci sayf Refik Halid, Nizameddm Naz demır, Nurullah Ataç. î. Hakkı 1 General Pertev Demirhan, Necdet tü, İbrahim Alâeddin, Mahmud Yesl nin yazılan, aktüalite resim ve ren* tablolar. „.« İSTANBUL C A G A L O G L U UüHÖ Telgraf ve mefctub adresl: CumHurly«t. Istanbul Posta fcntusu: tstanbuL No. 24fl Teleron: Başmuharrlt ve evl: 22366 Tahrlr heyeti: 24298. tdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 P'azar 2 Nisan 1939 lürkiye ° Amerika ticarel Milllet Meclisi Parti Grupu anlaşması dün imza edildi bugün saat 15 te toplanıyor Ekonoıni muharebesi Ancak şu da bir hakikattir ki iç yüzü iktısadî sıkıntılarda toplanan Avrupa buhranının ıslahım fütuhat hareketlerinden beklemek atı kuyruğundan yakalıyarak gerisingeriye yürütmeğe çalışmak gibi birşeydir. mperyalızm hareketleri, iktısadî ıhtiyacların mubalâğa edilmiş şekillerinden başka birşey Jeği'dir. Herhalde dünya tarıhinde hayatınm çoğunu yaşamış olan emperyalizm yinninci medenıyet asrından itibaren artık yavaş yavaş gerılemeğe, herhalde müteaddi, mütecaviz ve mütehakkim vaziyetlerini yavaş yavaş terketmeğe mecburdur. Umumî Harb sonu dünyasında yer yer milletlerin gösterdıkleri uyanıklık emperyalizm devrinin rasgele şuraya buraya saldıran eski an'anesini zayıflattı ve emperyalist ekonomiyi bir takım ehemmiyetli zorluklarla karşı karşıya bıraktı. Emperyalist ekonomi şudur: Avrupanm endüstride çok ileri gitmiş memleketleri dünyanın bu hususta geri kalmış milletlerinden iptidaî madde ahrlar ve onlara mamul maddeler satarlar. Aradaki fark, Avrupanın kazancı ve zenginlik kaynağıdır. Umumî Harbden sonra, o zamana kadar endüstri hayatına adamakıllı girmemiş memleketlerde sanayi hareketleri başladı. O zamana kadar dünya ticaretindekı mevkıı nısbetle mahdud olan şırnalî Amerika Umumî Harb sonu dünyasma çok ilerilemiş ve çok genişlemış ekonomik faahyetile dahil oldu. Japonya Avrupadaki kendı memleketlerinde bile Avrupalılarla rekabet etmeğe kalkışan yeni bir âlem gibi ortaya çıktı. Rejimi ıtibarile bütün dünyaya karşı kapanan Rusya, kürei arzın altıda bırine teadül eden geniş topraklarında kendi kendine yetecek çok muazzam sanayi kurmağa gıtti, ve Rusyaya nispetle ikinci, üçüncü, hatta dörd'in cü derecede sayılabilecek dığer bir çok memleketlerde dahi birçok endüstnler kurulmasına tevessül edildıği görüldü. Bütün bunlara Umumî Harbin müddahar millî servetler üzerinde yapmış olduğu tahribatı da ilâve ederseniz yeni vazıyetler önünde emperyalist Avrupa kapitalizminin uğradığı zorlukları kavramış olursunuz. Bu hal neticesi olarak Umumî Harbin tamamen istihlâk ederek yerlerini boş bıraktığı stoklar büyük faaliyetlerle telâfi olunduktan sonra 1929 tarihinden itibaren başta Avrupa ve Amerika olmak üzere bütün dünya ortalığı hakikaten yakıp kavuran büyük bir buhran devrine dahil oldu, ve bu buhranın her memlekette meydan verdiği başka başka tedbirler bizzarure dünya iktısadiyatını daha ziyade karıştırmış ve zoraltmış bulundu. Bazı memleketlerin kendi içlerinde kendi ihtiyaclanna yetmek üzere takibine tevessül ettikleri otarşi rejimleri derde deva olmaktan uzak kaldığı için bu memleketler mevcud zorlukları giderebilmek üzere kendilerine yeniden yeniye (hayatî sahalar) aramağa kalkışmışlardır. Avrupadaki ideolojik unvanını taşıyan bazı rejimlerin içyüzünde bu iktısadî amilleri görmemek mümkün değildir. Yeniden yeniye ileri sürüldüğü görülen fütuhat emellerine karşı müdafaa mecburiyetlerile milletleri yekdiğerlerinin karşısına diken çok şiddetîi ihtilâflarm en hakikî şekilleri ekonomi mücadelesinden ibaret olduğu çok meydanda bir hakikattir. Ancak şu da diğer bir hakikattir ki içyüzü ekonomık" sıkıntılarda toplanan bu vaziyetin ıslahım fütuhat hareketlerinden beklemek atı kuyruğundan yakalıyarak gerisin geriye yürütmeğe çalışmak kabilinden bir iştir. Hududsuz ve sonsuz bir silâhlanma yarışı milletlerin mevcud servetlerini meyva vermiyen kısır yollarda kullanmak demek olduktan başka bu sonsuz silâhlanmanın zarurî neticesi olacak yeni bir harrbin yeni harabilere meydan vererek insanları bu yeni harabelerin başına tünemiş birer baykuş haline sokacağı şüphesizdir. Meşru müdafaaya dayanmıyan her yeni harb ancak yeni ha Içtimada seçim yapılarak Meclis Riyaset Divanı için gö&terilecek namzedler tespit edilecek Ankara, I (Telefonla) Yeni meb'uslarımızın büyük bir ekseriyeti Ankarada toplanmış bulunuyor. Bu akşama kadar gelmemiş olanlar da yann sabahki trenlerle Ankaraya ulaşarak Meclise iltihak edeceklerdir. Altıncı Büyük Millet Meclisinin ilk Parti Grupu yarın saat 15 te Meclis binasında toplanıyor. Grupta seçim yapılacak ve Meclis Riyaset Dıvanma gösterilecek namzedler tespit ediiecektir. Çankırı meb'usu Abdülhalik Rendanın Meclis Reisliğine tekrar ıntihabı muhakkak sayılıyor. Büyük Millet Meclisinin altıncı devresinin ilk in'ıkadı da pazartesi günü saat 15 de yapılacaktır. Heyeti umumiyeye iltihak etmiş olan meb'uslar yemin ede cekler, Riyaset Divanını seçecekler, Reısıcumhuru intihab edeceklerdir. İntihabı yenileme kararı vermiş olan Beşinci Büyük Millet Meclisinin encümenlerinde birçok kanun lâyi'naları ve evrak vardı. Sayısı 300 ü gecen bu lâyihalarla muhtelif evrak, Meclis dahilî nizamnamesinin 69 uncu maddesi mucibince hükümsüz kalmıştır. Bu lâyihalarm yeni Meclisin ruznamesine alınabilmesi için, hükumetçe [Arkast Sa. 7 sütun 4 te] Dün imzalanan anlaşmanın esaslannı hazırlıyan Amerikan heyeti, Ankarada Hariciye ve İktısad Vekâletleri erkânile beraber... Balık ve lâkerdaların, Çemberlayn'in sözlerine temas etmeyen Alman % 78 i bozuk mu ? Otomobil, radyo ve yazı makinelerile buz Devlet Reisi «Bizim sayemizde orta Avrupa Türk Mikrobiyoloji cemiyeti aylık dolabları ve bunların müteferrik parçaları için toplantısını kuduz enstitüsü direktörü bak,, hürriyete kavuştu» diyor teriyolog Zekâi Muammer Tunçmanm gümrük resimlerinde tenzilât yapılacak reisliği altında Etıbba odası konferans Ankara, I (a.a.) Türkiye Amerika ticaret anlaşması bugün Hariciye Vekâletinde, Hariciye Vekili $ükrü Saracoğlu ve Kâtibi Umumî Numan Menemencioğlu ile Amerika büyük elçisi Mac Murray, Amerika sefareti başkâtibi Keîley taraflarından imza edilmiştir. Anlaşma, 5 mayıs 1939 tarihinde mer'iyete girecektir. Bu anlaşma ile her iki memleket karşılıkh bazı menfaatler temin ve bir takım müstahsalât ve mamulâtı mütekabilen gümrük. resmi tenzüâtmdan istifade ettirerek iki memleket arasındaki ticarî mübadelâtm hacmini artt'rmak gayesini istihdaf etmişlerdir. salonundar yapmıştır. Toplantı çok hararetli bir şekilde devam etmiştir. «Et müstahzaratınm muayene neti celeri» hakkında Haydarpaşa baytar tatbikat mektebi profesörlerinden Üveys Maskar, yediğimiz et, sucuk, pastırma ve konservelerle balık ve saire gibi gıda fmza olunan anlasma hükümlerine namaddeleri üzerinde yaptığı tahlil ve tetzaran Amerikaya ihrac olunacak tütün, kikleri gayet etrafh bir şekilde izah et halı ve kilim, palamut ve meyankökü humiştir. [Arkast Sa. 7 sütun 3 te} Profesörün izahatma göre, İstanbul halkınm yediği ve muayeneye sevkedilen salamaların yüzde otuz dördü, sucukların yüzde yirmi sekiz buçuğu, kavurmaların yüzde yirmi beşi, pastırmaların yüzde yirdi dördü bozuktur. En çok sarfedilen bu maddelerin bozukluk nisbetleri pek fazladır. Muayeneye sevkedilen balıklara gelince, tuzlu balık ve lâkerdaların yüzde yetmiş sekizi, balıkların yüzde ellisi, kıymaların yüzde yirmisi bozuk çıkmıştır. Tuzlu balık ve lâkerdalardaki bozukluk, Alman Devlet Reisi bir nutuk söylerken doğrudan doğruya ihzar bozukluğudur. Berlin 1 (Hususî) Bugün WilAmiralin nutku Bu bozukluğa ya kâfi tuzlama yapılmahelmshaven limanında «Amiral von TirYeni zırhlının denize indirilmesi meraması, yahud da iyi kaplarda saklanmapitz» adındaki 35 bin tonluk kruvazör siminde bir nutuk söyliyen Amiral von ması sebeb olmaktadır. merasimle denize indirilmiştir. Trotha, demiştir ki: Balıkların çoğunun bayatlama yüzünMerasime riyaset etmek üzere Wil« Bu mağrur gemi, Almanyanm şeden bozulduğu anlaşılmıştır. Bazı kok helmshaven'e giden Hitler, limanda de refini dünyaya yayacak ve müsavi hakmuş kıymaların içinde kısmen beygir eti mirli bulunan iki Alman kruvazöründen lara malik mületler camiasınm bir rüknü de bulunmuştur. atılan 21 pare topla karşılanmıştır. olan Alman milletinin faaliyetine düşman Profesör, Almanyada son zamanlarda Hitler, Wilhelmshaven şehrin fahrî mümaneat ederse, onun mukavemetini kıanlaşıldığı gibi ördek yumurtalarının pa hemşerisi ilân edilmiştir. racaktır.» [Arkası Sa. 1 sütun 5 de\ ratifüs mikroblarını da hâmil olabildiğini UIİIIIIIIIIIM IIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII1IIMMIIMI1IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII1IIIIIIIIIIIMI ııııııııııiMiııııııınıııııııııiııı»»'» iöylemiş, buna karşı alınan tedbirlerle yapılan kontrolları izah ederek bazı temeıınilerde bulunmuştur. LArkast Sa. 7 sütun 4 Wi Anlaşmanın mühim esasları Mikrobiyoloji cemiyeti aylık içtimaını yaptı Hitler dün büyük bir nutuk söyledi Avrupada müşterek emniyet Çemberlayn'in nutku detin akisler uyandırdı Alman gazeteleri, bu nutkun iki devlet arasına zehir saçtığını yazıyorlar, nutuk, Nevyork Borsasında panik husule getirdi, fakat Polonya memnun Varşova 1 (a.a.) Çemberlayn'in beyanatı hakkında mütalealar yürüten Polonya siyasî mehafili, bu beyanatın İngiltere hükumetinin ilk defa olarak Avrupanın şarkile garbı için müsavi sulh garantileri Drensipini kabul ve teslim etmiş olduğu manasını tazammun etmekte bulunduğu fikrini ileri sürmektedirler. Büyük Britanyamn ittihaz etmiş olduğu hattıhareket, İnsiltere hükumetinin açıkllllllllllllllllllll ça ve bir guna iphama mahal bırakmıyacak surette Avrupa tesanüdü yoluna girmiş ve bunıın için bu babda evvelce muhafaza etmiş olduğu ihtirazî hareketi terketmiş olduğunu ispat eylemektedir. Nihayet İngilterenin hattıhareketi, Polonyayı herşeyden evvel kendi kuvvetlerine istinad eden ve Avrupanın bu kısmında sulhun mukadderatı hakkında karar ve[Arkası Sa 9 sütun 5 te) IU1IIIIIIIIIIIIIIMIIII1IIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIII1IIIIIIII1IIIİIIİIIIIIIIII1IIIIIIII1IIIHIIIIIII1I1IU1IIIIIİIIIIHIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIOII Millî küme maçları Vefa Ateşsporu 3 1 yendi, Galatasaray d a Ankarada Ankaragücüne 4 1 mağlub oldu Maçekin temasları Hırvat partisi lideri muhaliflerle görüştü Belgrad 1 (a.a.) Hırvat partisi reisi Maçek bugün Agram'da bütün mu halefet parrilerinin delegelerile müzake relerde bulunmuştur. İyi malumat olan mehafilde beyan olunduğuna göre, bu mülâkat bir noktai nazar teatisinden ibaret kalmıştır ve müspet siyasî mahiyette hiçbir taleb tespit olunmamıştır. Maçek önümüzdeki pazartesi günü Başvekil Tsevetkoviç'le görüşecektir. Bu mülâkatı muhalefet bloku reisi sıfatile değil, Hırvatların sözcüsü sıfatile yapa caktır. Yeni bîr elektrik kazan dairesinin temeli atıldı Nafıa Vekili Ali Çetinkaya bu arada yeni elektrik tesisatını da gördü Silâhtaragada dünkü merasim Dünkü Vefa Ateşspor maçından bir enstantane maçta dört yüz lira hasılat elde edilmiştîr. İki takım dün sahaya şu şekilde çıktılar: Ateşspor: İbrahim Cemal, Sezai Avni, Ömer, Salih İzzet, Mahmud, Ali, Ferid, Keşşaf. * l&rkaşı Sa. 6 sütun 1 del Millî küme maçı için şehrimize gelen Izmirin Ateşspor takımı dün Taksim stadında Vefa ile karşılaştı. Bir hafta evvel İstanbul şampiyonu Beşiktaşı 2 1 mağYUNUS NAD1 lub eden Ateşsporun dünkü maçı ümid r ArkasuSa. 3 şüiun 6 dal . edileü kalabahğı Jakşune topUnjamıS> RADYO Bugün 9 uncu sahifede Ali Çetinkayaya kazan dairesinin plânı üzerinde izahat veriliyor Nafıa Vekili Ali Çetinkaya, dün sabah saat onda Silâhtarağa elektrik fabrikasına giderek mevcud kazanlara ilâveten yeniden konulacak kuvvetli iki kazan mahallı için in§a edilecek binanuı temelatma merasimini yapmıştır. Vekile Vali Lutfi Kırdarla Elektrik idaresi umum müdürü Kadri Musluoğlu, Tramvay müdürü Süruri, Nafıa Vekâleti Şirketkr İArkası Sa. 3 sütun 6 dal