28 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
m Lİ ELEME LR YL RM TREE PENCEREMDEN ALİRKEN 2 e İlk Mebusan Meclisleri Yazan: M. Turhan TAN T partinin başında bulunan yilksek yahsiyete itimat gösterdi, parti nam- zetlerini mebus olarak seçti. Bir haf- ta sonra Partinin itimadını taşıyan yeni mebuslar vazife başına geçecek- ler ve 6 itimada lâyık olup olmadık- larını göstermek yoluna girecekler « dir. Kendilerine muvaffakıyet dile - rim. Bu vâkıa, tabiatiyle, ilk mebusan meclislerini hatırlatıyor. Çünkü “hâ- kimiyet milletindir” düsturu ortaya konabilmek için milletin o meclisler- den ders ve ibçet alması lâzım gel - miştİ, uzun yıllar da tahammiil olun. maz mihnetler çekilmişti, Bu sebep- ledir ki her intihapta tarihin o saf - halarını hatırlamamak mümkün ol - muyor, Malâm olduğu üzere ilk Mebu san Meelisini açmak - dahili ve ha * rici bir çok milleri ibramiyle -| VAPITU İstenbula gelecek yolcuları | 176 yılı içinde kararlaştı, Bu yolda çalışanların başında Mithat Paşa, Zİ- ya Paşa, Kemal Bey gibi şahsiyetler vardı. Fakat Abdülhamit, Slavlarla meskün vilâyetler hakkında | hüsusi bir idare sistemi kabul ettirmek için | ittifak eden Avrupa büyük devlet lerinin İstanbulda bir konlerans ak, tederek Babıiiliyi tazyika karar ver. dikleri güne kadar kanününasiyi ka- bule yanaşmış değildi. Ancak o gün (23 kânumuevvel 1576 — 7 yilhiece 1293) kanunnesasİYİ neşreftirdi. ve bu sürprizle Avrupalıları Şayırimık istedi. Plâh basitti, Avrupalıları azim « lerinden döndürmemişti. Bununla beraber içerde ve dışarda - Türkiye lehine . büYük tesirler yapmaktan geri kalmamıştı. 20 Mart: 1877 de ilk! meclisin Dolmabahçe sarayında kü -| şat resminin yapılması ise Türkiye ve Türkler hakkındaki sempatiyi bil hassa çoğaltmıştı, Gerçi o gün Ab - dülkamit, millet vekillerine tek bir söz söylememiş, güler yüz gösterme» | miş ve başkâtibine okuttuğu nutuk biter bilmez başı ile belli belirsiz bir selâm verip salonu terketmişti. Lâ - kin orlada bir kanunuesasi ve bir meclis bulunması yine içerde ve di şarda sevinç uyandırıyordu. Bu meclise meşhur Ahmet Vefik paya set etti. İlmine, faziletine, istikametine, milliyetperverliğine hiç diyecek olmayan bu değerli adam » ki ilk içtima günlerinde henüz vezir olmamıştı - milletin meşruti İdareye Mâyık olmadığına, umumi seviyenin böyle bir rejimle mütenasip bulun - madığına kanaat beslediği için riya- set mevkiinde çok huştnet ve şiddet gösteriyordu. Lâkin altmış dokuzu müslim, kırk altısı gayri müslim ola» rak topu topu yüz on beş azadan te- rekküp eden mebusun meclisinde de sözüne sahip, nefsihe itimadı galip insanlar yok değildi. Onlar da Ah - met Vefik paşa ile çatışıp duruyor . lardı. 1877 nisanının sonuna doğru Ruş- ya ile harbe girişilmiş ve Yıldız sa - rayının kumandayı ele almak iste - mesinden dolayı Anadoluda, Rumeli. de de inhizamlar birbirini takip et meğe başlamış olduğundan mebus » lar feryadı ayyuka çıkarmışlardı, kumandanlardan bir kısmı ile vüke- dan bir çoğunun muhakeme altına alınmasını İstemeğe koyubnuşlardı. İçlerinde, “idare aleli” tâbiriyle ani- lan Ahdülhamidi bile töhmet altına almayı düşünenler vardı. O zeki ve hain hükümdar bu feverana, meclisi feshetmekle mukabele etti, (1 mayıs: 1877). İkinci Meclis, kanunuesasinin e- mir ve tayin ettiği tarihte, yani ikin, citoşrin başında toplanamadı, ancak 1878 kânunusani iptidasında içtima edebildi, Eski meclisteki sert ve per- vasız mebuslardan çoğu bu meclise de iştirak ediyorlardı. Fakat Abdül hamit, başta Fransızca Tan olmak üzere bir çok Avrupa gazetelerinin bu meclisi takdirle karşılamaların - ürkiye halki, Cümhuriyet Halk Partisine ve' daha doğrusu o Akdenizde Şiddetli Lodos Fırtınası Var e Sadık ; Zade Vapuru KurtarılaMıyor Akdenizde eyv8'”! Bece başlayan fırtına dün de bö'Ün şiddeti'e devam etmiştir. Bu #ebOPle Finike civarında Adrasan koyun kayalıklara oturan Sadıkaade VEPUrU henüz kurtarıla” mamıştır. şamaraktadır. Konya vapuru kaza Höra tahlisiye gemisi vapura yana- şümamaktadır. Konya vapuru kaza yerine VArmışsa da oturan vapurun hamulesini almak için fırtınanın din şaesini beklemektedir. Yalnız Sadıkzade vapurunda bulu- nan 150 yolcu evvelce Mersin vapu- rana #lmmış bulunuyordu. Mersin Anafarta vapuruna aktarma etmiş- İr. Mersin vapuruna, ara iskelelere uğrayarak diğer yolcuları çıkarması emri verildiği için vapur dün İstan- bula gelememiştir. günü Jimanımsıza gelmesi beklenmek- tedir. Vapur dün akşam Marmâristen hareket etmiştir. mm eği MÜTEFERRİK : Heyelân Sahasında Tetkikat Yapıldı Üniversite fen fakültesi profesör- lerinden Hümit Nafiz Pamir ile Po- rejas yanlarında doçent ve asistanla- rı olduğu halde'dün Yakacığa gide rek, dört gündenberi devam eden heyelan sahasında tetkikat yapmışlar dır. Heyet bu tetkikatını bir raporla tesbit ederek bugün vilâyete vereçek tir, Heyete riyaset eden profesör HA- mit Nafiz, heyelân da dün bir muharririmize şu malü- matı vermiştir; “.- Heyelân hâdisesini geç haber aldık. Bugün mahalline giderek tet- kikat yaptık. Kartal kaymakamı da bize refakat etti. Heyelânın sebeple- rini tesbit etmiş bulunuyoruz. Heyelânın vuku bulduğu 20 dö- pümlük saha kalm bir moloz taba- kaşıdır. Üzerinde bir ağrlla bir kaç ta bina vardır. Binalar ve ağıl tahliye edilmiştir. Son günlerde yağan fazla yağmurlar kolayca bu kalın moloz tabakasından nüfuz ederek alttaki #abakalarını fazla yumuşatmış ve moloz tübakasıda kaymıştır. Bu kayma neticesinde heyelânın alt kı mındaki arazi de bir metre kadar yoktur. Fakat heyelün devam edebi- İlr. Bunun İçin İcap eden fenni ted- birlerin alınmasını kaymakama tav. siye ettik, Alınacak tedbirler ise, he- yelân sahasmda acı k bir kanalla suların akmasını temin etmekten İ- barettir.,, Danimarkanın Tahran Elçisi Danimarkanın Ankara sefareti baş kâtibi Fenzmark, Tahran sefirliğine tayin edilmiş ve dün akşam şetırimiz- den Ankaraya gitmiştir. Oradan Ira- na gidecektir. GÜNÜN RESİMLERİ; GE dan, azadan bir kısmının da şahsına hücum etmesinden huylandı. 13 Şubat: 1878 de meclisi fesh değil Tâğvetti, 1908 ihtilali kopun - cayn kâdar mebus seçilmesine mü - de etmedi. TE (Sonu"10 uncuda) Cümhurreisimiz İsmet İnönü ve refikaları Ankara belediyesine giderek reylerini kullandılar. Yukarda Müt ve revlerini kullandıktan sonra belediye reisliği makamında meşgul olurken görüyoruz.. Anafarta vapurunun ancak cuma | yükselmiştir. Şimdil'k bir tehlike| —— TAN ABERLER rd | Yenişehi | Enkaz Henüz İçin Dün Keşi Sekiz kişinin ölümlü ve on bir kişinin yaralanmasile netice- lenen Yenişehirdeki Atlas apar- timanının İnhidamı tahkikatile dün de meşgul İlunmuştur. Yıkılan apartıman 20 sene ev- yel yapılmıştır. Raka ailesine aittir. Bu apartıman aile ara sında elden ele geçmiş, nihayet Yanide karar kılmıştır. Müdde- Jumumilik Yaninin de ifadesi. ne müracaat etmiştir. Birçok şahitler apartimanın tek tuğ- Ja İle zayıf harçla yapıldığı gi- bi son zamanlarda da yukarı dan aşağıya doğru yedi metre kadar çatladığını ve tâmir için sahibine haber verildiğini de söylemişlerdir. Müddeiumüumilik bir fen he. yetine binanın £ temelleri üze- rinde keşif yaptırmıya karar vermiştir, Fakat heniz enkaz tamamen kaldırılmadığı ve (o aparttmanra (oturan - ların eşyası da henliz yıkıntı al. tından tamamen çıkarılmadığı | için keşif yapılamamıştır. Apar- tımanda oturanların sağ ve ölü olarak hepsi meydana çıkarıl. dıkları için enkazın altında | BELEDİYEDE : Süt Meselesi Tetkik Ediliyor Belediye Iktrsat müşavere heyeti, dün süt işini tetkik etmiştir. Heyet, Istanbulda bir süt fabrikası kurul masına lüzum göstermiştir. Heyetin Doktai nazarına yöre, sütler, doğruca bu fab ze edildikten sonra satılmalarına mü- saade edilecektir. w Heyet, süt müstahsillerinin faali. yetlerine devamlarında bir mahzur görmemektedir. Ancak ahırların şe- hir haricinde ve sıhhi bir tarzda te- sis edilmesini şart olarak ileri sür- mektedir. Yolsuzluk Tahkikatı Bitiyor Bir müddettenberi Bakırköy bele- diye tahsil ve tahakkuk şubelerinde. belediye murakıplari tarafından ya- pılmakta olan tahkikat bitmek üzere- dir, Tahkikata ait fezleke henüz be- lediye riyaset makamına verilme- İ miştir. Bununla beraber bir kaç me- İmurun lüzumu muhakemeyi mucip olacak derecede masul tutulacaklar anlaşılmıştır. Fezleke bu hafin bele- diye riyaset makamına verilecektir. i Cöp Kutuları Çalınıyor Belediyenin sokaklara ve trsmvay durak yerlerine koyduğu yeni çöp İ kutularından bir kısmının çalındığı | > Hâdisesi Tahkikatı ikaya sevkedilecek ve pastöri- | ekilnhidam | Kaldırılamadığı # Yapılamadı başka bir cesedin bu Tunması İhtimali yoktur. Bu- nunla beraber her hangi bir sa- tıcmın veyahat yolcunun enkaz altında kalmış olması şüphesi üzerine araştırmalar yapılmak tadır. Polis enkaz arasında hir çan- ta içinde 545 fira İle, iki altm gerdanlık, bir altın saat, ikinei seriden Iki Mısır tahvi on sekiz Yunan tahvili ve beş do- lar bulmuştur. Terzi Mihal bunların kendisine ait olduğu. nu söylemiştir. Polis enkaz al- tından çıkan diğer eşyalarla beraber bu paraları da hakiki sahiplerini teshit ettikten sonra kendilerine verecektir. İnhidam dolayssile | çarpılan 10 numaralı evde oturan Ma- dam Froso da evinde 200 lira- si bulunduğunu polise haber vermiş ve içeriye girerek alin- masına müsaade istemiştir. Ma- damın isteği fen heyeti evi muayene ettikten sonra müni- kün olabilecektir. Hastaneye kaldırılan yaralı. ların tehlikeleri zail olmuştur. POLİSTE: Kahve Yüzünden Çıkan Bir Yaralama Beyoğlunda bir harda kapıcılık e-| den Arap Mesut isminde birisi evvel- XI gece saat 1.30 da Tophanede Halis lin kahvesine gitmiş, kahve istemiş- tir. Ocakçı Kadri de ocağın söndüğü- nü söyleyince İkisi arasında kavga çıkmıştır, Neticede Kadri, sustalı ça- kı ile Mesudu vücudünün dört mulh- telif yerinden hafif yaralamıştır. Ya- ral tedavi" altına alınmış, Kadri ya- kalanmıştır. Üsküdarda Bir Kor» Yangını Oldu Dün akşam Usküdarda Çavuş cift- Tiği denilen mahaldeki korulukta bir yangın çıkmış .ise de vaktinde yetişen köylüler tarafından söndürülmüğtür. Yangının neden çıktığı hakkında jan- darma tahkikat yapmaktadır. Bir Eroinci Tutuldu Taksimde Tulumba sokağında otu-| ran Petronun eröln sattığını haber | alınması üzerine evinde yapılan ara- mada 1 büyük, 9 küçük paket eroin | bulunmustur. Suçlu asliye beşine! ceza mahkemesine verilmiştir. * Beşiktaşta Yıldız caddesinde 0- turan Hüseyinin kızı 22 yaşında Bas- İ İ tesbit edilmişitir. Bundan başka bazı dükkân sahipleri dı larının önlerine tes: ların kaldırılmalarını hölediyed İtemişlerdir. adüf eden kutu- den İs- | halde Şişli Çocuk hastanesine kaldı- İ zehirlenmiştir. Basriye baygın bir rılmıştır, Ankarada Mebus Seçimi Mo Belediye Kooperatifi Umumi Heyeti Bugün Umumi Bir Toplantı Yapıyor Belediye kooperatifindeki yolsuz- luklardan dolayı tahaddüs eden yeni vaziyet hakkında bir karar vermek üzere kooperatif azaları bugün fev. kalâde bir kongreye davet edilmiş- lerdir. Kooperatifin vaziyeti hakkın- da hazırlanan rapor kongrede oku- nacak ve Vazifelerine nihayet verilen memurların mesuliyet dereceleri he- yeti umumiyeye arzedilecektir. Şim- diye kadar kooperatif memurların- dan ilç kişinin vazifesine nihayet ve- rilmiştir. Bunlardan Neşet ile Münir, €skiden belediye bütçesinden maaş #ldıkları için kendileri hakkında ve- ecek karar teftişin tahkikat neti- cesine bırakılarak tekrar belediyeye iade edilmişlerdir. Hesabatın devri için düne kadar kendisine müsaade edilen memur Muzafferin de bügün vazifesine nihayet verilmiştir. Son tahkikat, daimi encümen aza- larından diğer bir kaç zatın da kimi- nin bin, kiminin sekiz yüz lira aldığı ve bu paraların da, müddetleri geç- miş olmasına rağmen halen tahsil e- dilemediği anlaşılmıştır. Bunlerin va- ziyeti de bugün kongrede umumi he- İ yete bildirilecektir. mez DENİZ ve LİMANDA ; Etrüsk Vapurunun Noksanları Denizbankta teşekkül eden muhte. lit komisyonla Almanyadan gelen heyet arasında vapurların noksanla- rını ikmal için imzalanan protokol etrafında izahat vermek üzere An- karaya giden Danlabanl timi mi dürü Hafta sonuna doğru şehrimize dönecektir. Gemilerde tesbit ve Alman heyeti tarafından ikmali kabul edilen nok- sanlar etrafında alâkadarlar şu İza- hatı vermişlerdir: Etrüskü inşa edep tersane esasen vapurlara ufak bir kazan daha ilâ- vesini evvelce kabul etmiş bulunu- yordu. Fakat Denizbank mevcut ka- zanlar ebadında bir kazan ilâvesi lü- zumunda ısrar etfi, Son defa gelen Alman teknik mü- tehassıslar da bu noktal nazarı teyit etmişlerdir. Birer kazan daha ilâve edilmesile gemilerin sefer ksbiliyeti ve sürati fazlalaşacağı gibi kıymetleri de bu- günküne nazaran yüzde 30—40 nis- betinde artmış bulunacaktır. Iktisat Vekâleti müşaviri Mazhar Nedim Göknilen riyasetindeki tetkik komisyonu Etrüsk hakkında verdiği raporda gösterdiği moksanların he- yeti umumlyesinin nakdi kıymeti takriben dokuz bin lira kadardır, ——— Çekoslovak Malları Çekoslavakyanın Almanyaya iha kindan sonra Çekoslovak © menşeli mallar hakkında ne gibi muamele ya- e kendi dükkân. |tiye Kalaysız kaptan yediği yemekle | yılacağı gümrük baş müdürlüğünden vekâlete sorulmuş, gelen cevapta ye nİ bir emre kadar eskisi gibi mua. mele yapılması bildirilmiştir. # Şefi rey sandığı başında 22-3. — Spor Dersi Veren Müessese, Klüp Var mı? S$ — Parasız veyahut az pir ücretle deniz sporları, Bini : cilik, Atıcdık, tenis ve sait gibi sporlara ait ders veref bir müessese veya klüp mıdır? C —Dehiz sporlar, Biniciliğ Dağcılık ve Atıcılıkla muntazams” meşgul olacak kadar spor şubel€! İşümullendirmiş bir klübümüz beni İ yoktur. Bu sporların mevsimleri nars itibara almadan hep birden yapıl& ” bilmesi için büyük masraflar ihya zaruridir, Maamafih, Halkevlerinin bu Şi belerle mevsimlerinde meşgul 0139 spor kolları vardır. Semtinize yak” Halkevine müracaat ederseniz, şü * belerden eksiklik varsa dahi ça ni bulmağa çalışırlar. Yahut yukaf” da isimleri geçen şubelerden hangi * lerinin ihtisas branşı halinde ha! Halkevlerinde yapıldığını bildirirlef . S — Vekâlet emrine alınmı# olan eski Adana valisi Tevfik Hâdi Baysal şimdi ne vazif& de bulunuyor? C — Hâlâ Vekâlet emrindedir: . S — Evvelce “Muhit,, ismi” de bir mecmua çıkmış madı? Ve kim çıkarmıştır? C — Muhit Mecmuası Giritli Ab met Cevat tarafından çıkarılmıştif” —— ——— MAARİFTE ; Orta Tedrisat Umum Müdürlüğü Mebus seçilen Avniden boşal bulunan Maarif Vekâleti orta tedr sat müdürlüğüne şehrimiz mms müdürü Tevfik Kutla Vefa lisesi oi” dürü Osmandan birisinin tayin edil& ey oynarsın. eliz Kar Altında Üç Kişi Dondu Erzincan (TAN) — Buradan Öf saat uzaktaki köyü Rumekre gitme te olan Mahmut oğlu Aziz, köyünü” yakınındaki Emiroğlu kuyusunun Y8 | nında donup ölmüş, karlar | üstünü kapadığı için cesedi bir hafta sansi bulunmuştur. Cimin nahiyesinin Sarıkaya Kö * yünde Kazmalı merasında bir dereY€ çığ yuvarlanmış, Mehmet oğlu İsm8” İl adındaki çoban ile on beş koyu” sltında kalarak ölmüşlerdir. Kozan (TAN) — Aslen Pıpsf” başı kazasının Dallıkavak köyünde” olup Adanaya çalışmağa giden sit” mış yaşında Mahmut ile Halil Gülistan ve Çenel namında iki &&“ dın, Saimbeylinin Güzelim köyü A9 bar deresi civarında soğuktan donWf ölmüşlerdir. * Bergama (TAN) — Müthiş #9 kilde dolu yağmıştır. Barı ceviz büyüklüğünde düşen dolu, Pİ kadının ve iki köylünün £ başları” yarmıştır. Başka zayiat yoktur. TAKVİM ve HAVA 28 Mart 1939 SAL 3 üncü ey o Gümği O Kasımi Arabi: 1358 Rumi 1355 Sefer: ? Mart 15 Güneş 551 — Öğler 12,9 İkindi: 18,81 — Akşam: 10,25 İ Yatsı: 20.00 — fik: 410 Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istanyonundan 8! nan malümaeta göre, hava yurtta si kapalı ve mevzii yağışlı, diğer bölgöl ürmumiyetle bululu geçmiş, rr #nrp bölgelerinde cenubt istikamette KEY vetlice, cenup bölgelerinde şimal, di yerlerde sarki letikarnetten orta kü" te, Bre denizinde cemipten fırtına geli” de esmiştir. Dün İstanbulda haya bulutlu geçeli rüzrir şarkian saniyede 5.3 metre biR emmiğtir. Sant 14 te hava tazylkı 7509 Mİ. Wimetire idi, Sühunet en yüksek 20.1 ve düşük 3.0 santigrat olarak kaydedi tir,
