26 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

z Zal ÖLME ELİŞİ pPENCEREMDEN AL EKE AĞA LALA pe En Eski Kadın Şairimiz Yazan: M. Turhan TAN pm yeni yeni heves et -| meğe başlayan oğlum, dün ko- pa koşa yanıma geldi, mühim bir ke- şifte bulunmuş gibi mesut bir heye- ganla haber verdi: — En eski kadın şairimizin kim olduğunu öğrendim. En eski erkek şairimizi değil de en eski kadın şairimizi öğrenmeğe lüzum gören oğlumun bu bahiste de gençliğe mağlüp veya centilmenliğe meclâp olduğunu kabul ederek gü - lümsedim, sordum: — Kimmiş bu Bayan bakalım? — Fitnat! — Hım... Ben daha eskiler de var #aniyorum, Fitnatın ilk Türk kadın Şairi olduğunu kim söyledi sana? — Bir gazetede okudum. Gülümsemeyi bıraktım, kaşları - mi çattım, çocuğu yanıma oturttum, l kendine ait olmayan tarih (hatasını tahsihe çalıştım. Şöyle bir el atışı ile yakalanıverecek ve kolaylıkla oku - nacak derli toplu edebiyat tarihimiz bulunmadığı, hükümlerim hafızama istinat ettiği için belki ben de hataya düşmüşümdür. Fakat oğluma şunla- rı söyledim; — Fitnat 1780 de ölmüştür. De- mek ki on sekizinci asra mensuptur. Halbuki bir Mihri ve onunla çağdaş olan Zeynep var ki 1450-1490 yıl ları arasında şöhret © bulmuşlardır. Şu rakamlardan da anlaşılır ki bun - lar Fitnattan en az üç yüz yıl önce dünyaya gelmişlerdir. Sonra a; bir Hubba Hatun var. Edebiyattan) anlayan tarihciler bu hatunun Mih - riden de, Zeynepten de üstün oldu - Hunu söyliyorlar. Kendisi 1566 - 1574 yılları arasında Osmanlı sarayına gi- rip çıkıyor, şiirleriyle devrin padişa- hı üzerinde müessir oluyordu, Bu - nünla Fitnat arasında iki yüz yıl geç- miştir ve #ilnat o üstad meslektaşın- dan İki yüz sene sonra sahnede gö - rülmüştür. Fakat Türk şiirini ve şai- | rini neden Osmanlı çerçövesi içinde Arma çalışıyorsunuz? O— çerçeve ortada dutuyor, zeki veya gabi her - kes otlu görebilir. Hüner, daha geri- lerde ve başka teşekküller arasında | Yaşamış şairleri bulmaktır. o Meselâ Osmanlı olmayan Şah o İsmail bir Türk şairi idi, Zevcelerinden Cihan da şairdi. Bu kadının, fars dili ile söylediği şiirlerden başka olarak #hnış şiirleri yok mudur?.. Yine Ci - han gibi güzel farisi konuşan şairler- den bir Dilşad hatun tanıyoruz. A - caba İyi bir araştırma İle onunda Türkçe şiirlerini bulamaz mıyız? Oğlum, önüme kadar getirdiği ta- ?e bilgisinin biraz bayat, biraz da bo- zuk çıktığını görünce heşesizlendi. Şimdi onu somurtkanlıktan kurtar. mak lâzumda, kısa bir düşünceden sonra kadın şairlerin eserlerinden bi. ver küçük örnek vermeyi muvafık buldum: İDA 75 Yaşında Bir ÇocukOtomobil Altında Öldü Dün Piyerloti caddesinde bir oto- mobil faciası olmuş ve bir çocuk bey- ni ezilerek çok feci bir şekilde öl #üştür. Kaza kurbanı Rusya muha- cirlerinden Bilâl oğlu Rifat adında 15 yaşında bir çocuktur, Sast 13 de Gedikpaşadan Piyerloti caddesine gelmekte olan şoför Alinin idaresin- İ deki 3655 numaralı otomobil cadde- nin Kadırgaya inen kısmında Ierler. ken facia kurbanı Rifat da caddenin bir tarafından diğer tarafına geçmek istemiştir. Şoför derhal fren yapmış» sa da mesafenin azlığı faciayı önle mesirie imkân bırakmamış ve Rifat otomibilin altına düşmüş ve teker. leğin altına gelen bası ezildi sonra araba duruncıya kadar sürük. lenmiştir, . Zavallı çocuk otomobilin altından ölü olarak Şikarılmıştır. Facia yeri: ne müddelumumi muavini, tabiki. adli ve zabıta memurları gelerek tah kikata başlamışlardır. Şoför Ali va- kalanmıştır, : MÜTEFERRİK ; Akşehirde İsmet İnönü Günü Konya, 'TAN) — Belediye meclisi, Milli Mücadeleyi zaferle bitiren kah- raman ordumuzun tasrruza başlama- smdan bir gün evvel, yani 25 ağus- tos 1922 de, Milli Şef İsmet İnönü- nün harp cephesi kumandanı olaraka | Akşehirden ayrılışının her sene bir bayram halinde tesit edilmesini ka- rarlaştırmıştır. Belediye meclisi, Resicümhuru- muza tazimlerini sunmak üzere An- karaya bir heyet de gönderecektir. n | YL İnşaatı Karabük demir ve çelik fab- Tikalarının işletmesinde çale şan İngiliz mühendisleri grup müdürü L. F, Korh fabrikala- rın faaliyete geçmesiyle alika- k tedbirler almak için Sümer Bankla temaslar yapmak üzere Ankaraya gitmi: L. F. Korb Ankarada İktisat Vekili Hüsnü “Çakırla da gö- rüşmüştür. Karahükteki fabri. kaların İnşaatı bitmek üzeredir. Mühendis Korb fabrlkanm iş letme faaliyeti etrafında şunla- rı söylemiştir: “Benim vazifem muazzam tesisatın faaliyete gecmesi için Tüzumlu olan ilk tertibatı et. mak ve bilâhare fabrikayı ken- di başma İdare edecek olan Sü. mer Banka yardım etmektir. Braserd o Şirketi fabrikanın işletilmesinde üç sene için yar. dım etmeyi üzerine almıştır. Fabrikanm ilk fasliyat devre- sinde Türk elemanlar Bressard HABE Karabük Fabrikaları İngiliz Mühendisleri Grupu Müdürü L. F. Korb Bazı Tedbirlerin Alınması İçin Ankaraya Gitti Bitiyor Şirketinin tavsiye o edeteği ?0 Yabancı mühendisten yardım göreceklerdir. Başlangıçta teş- kilâtm nâzım olacak olan bu mühendisler tedricen yerlerini Türk mühendislere terkedecek- lerdir. Şu ayda işletmeye hangi ta. rihte başlıyabileceğimizi | söy- liyemem. Çok" mühim olan bu mesele tetkik halindedir. Diğer endüstri tesisatından bambaşka bir tesis olan demir ve çelik fabrikaları bir defa faaliyete geçince bu faaliyet gece ve gün- düz aylar ve yıllarla hiç bir su retle durmadan devam etmek lâm gelir. Binaenaleyh fabri- kanın ilk ünitesini işletmiye te- şebbüs etmeden evvel fabrika nin muhtaç olduğu İptidal mal zemenin nakliyesi, işletici per. sonelin ve buna milas) bir çok esaslı . ihtiyaçların — hüütü teferrliatma (Içadar temini lö- zm gelir.,, a — BELEDİYEDE ; Ötomobilcilerin Yeni Bir Müracaati Otomobileller - cemiyeti, * yeniden derek plâka resminde ve şoförlerin tâbi bulundukları kayıtlardan şikâ- yet etmişterdir. Beynelmilel Bir Sergi Martin beşinde Lâypzigde beynelmi- lel bir sergi açılacaktır. Sergiye otuz | millet iştirak edecektir. Türkiye ser- | giye iştirak etmek için resmen davet edilmiştir. Mayisin onunda Breslav- da bir sanayi sergisi açılacaktır. Hü- kümetimiz bu sergiye de iştirak ede- cektir. Berlin ticaret odamızca hâzır- kildara başlanılmış ve İstanbul, An- kara, İzmir, Mersin ve Samsun tica- ret odalarından ser ler istenilmiştir. Hava Seferleri Başlıyor Ankara — İstanbul — İzmir hava seferleri nisan iptidasında başlıya- caktır, İzmirde Cumanvasındak! sivil İ hava istasyonunun mükemmel | bir | hale getirilmesi yolunda çalışmalar başlamıştır. Cumaovası — İzmir yolu için nümüne- 7 Bak evlât, dedim,'o kadınlar ne kuvvetli dil kullanırlar ve meler yazarlarmış? Ve ilkin. Zeynebin şu üç beytini okudum: Kesi et nlkabını, yeri, göğü münev. ver et Bu âlemi anasırı Firdevsi enver Depret lebini, cüşa getir havzı kev. Anber saçını çöz, bu elhanı müattar et Zeyneb! Ko meyli zineti dünyaya zen gibi Merdane - var, sade olup terki ziver e Çocuk, bu şiirin dörtte birini an » cak anlayabildiği halde sözdeki a- henkten memuun görünüyordu. Mih- rinin: Sen ki gülzarı ciranın güli nevreste- sisin Ne reva ola ki her harü hase yâr olasın : Beytini duyunca neşesi arttı. Hub- banın şu beytini ise - benim tahlilim- den sonra - bilhassa beğendi: Râşttler reftarınız o manendi Biz hezeran didei mahmura girmiş, çıkmışız Lâkin Fitnattan örnek dinlemeğe tahammül göstermeden yanımdan ayrıldı. Onu en eski kadın şairi diye tanımakta hata ettiğinden mi utandı, yoksa ağdalı şiirlerden © dimağı mı yoruldu, bilmiyorum!. mili tütya! da yaptırılacaktır. İzmirin sivil hava meydanında bir | de telsiz istasyonu kurülmiya baş- lanmıştır, X Sümerbank müdiir va şeflerile memurlarına 1939 senesi başlangı- İtibaren verilmiş olan zam yaşların katedilmesi ve veri'miş o- | rın debi istirdadı & ! İsra bele vi i İçin alâkadar. Otomobilciler, bu istidalarında, plâ zamanında da müracaat ettiklerini, 9 vakit keridilerine yakında benzine zam yapılarak plâka “resminin kal. dırılacağı söylenildiği halde şimdi- ye kadar böyle bir kararın tatbik sa- hasına konulmadığını, belediyenin koymuş olduğu yüksek plâka resmin. den dolayı bu parayı tediye edeme- mekte olduklarını ve belediyanin bu parayı sil etmek imkânlarını bu- Iamadığını ileri sürmektedirler. Otobüs İçin Müracaatlar Belediyeye otobüs vermek üzere yapılan müracaatlar tetkik edilmek- tedir. Belediye alacağı otobüsler $- çin bir şartname hazırlamak üzere ayrıca Avrupanın muhtelif motörlü pakil vasıtaları fabrikalarına da bi- rer mektup yazarak malümat istemiş tir, Mu malümat geldikten sonra şart name ikmal edilerek münakasaya ko- nulacaktır, Listeler İndirildi Birinci müntehiplere ait defterle söddeti dün akşam bitmiş ve defterler askıdan indirilmiştir. Şim- diye kadar defterlere pek az itiraz vuku bulmuştur. Bunlar da kısmen soyadlarının yazılmamasından, kıs. men yanlış yazılmasından dolayı iti. # İstanbul mili em'ik lerinden Haydar İktisat Ve: fettişliğine tayin edilmiştir. miifettiş. kâleti mü taz etmişlerdir. Bu İtirazlar nazan dikkate almarak listedeki adlar dü- zeltilmiştiz, bir istida ile belediyeye müracaat e- | ka resminin indirilmesi için eski'vaji! aaa aaa DENİZ ve LİMANDA ; ee KİMANDA Eski ve Yeni Umumi Müdür Görüştüler Denizbankta yapılan tetkik ve tef. tişlere devam edilmektedir. Eski mü- dür Yusuf Ziya Öniş, diin Denizbân- ka gelerek yeni müdir Yusuf Ziya Erzinle'bir müddet görüşmüştür. Yu. suf Ziya, dün kendisile şöriren biz. muhârririmize, Ankarada İkitsat Ve- kâletile banka ! işleri üzerinde te- maslarda bulunduğunu ve vekâletçe tâsdik edilen kadronun ay başında şubelere tebliğ edileceğini söylemiş- tir, İktısat Vekili Geliyor İktısat Vekili Hüsnü Çakırm ba- gün şehrimize gelmesi bekleniyor. Vekil, yarından itibaren Denizbank. tan başlıyarak muhtelif iktisadi mü. essesclerde tetkikat yapacaktır. Bir hafta kadar şehrimizde kalacağı söy- lenen Hüsnü Çakırm bu arada Türk- ofis”, ticaret odası ve sanayi birliği. ne uğraması da muhtemeldir. Ziraat Bankasında Makam Tahsisatı Yok Ankara 25 (TAN muhabirinden) — Birkaç gün evvel gazetelerde Ziraat Bankasından makam tahsisatının kak darıldığına dair bir haber intişar et- miştir. Esasen Ziraat Bankasında meclisi idare reis ve âzalarına maktu bir maaş verilmekte ve bunun hari- icinde hakkı huzur, makam tahsisatı gibi başkaca bir tediyat yapılmamak. tadır. İktisat Vekâletinin bu yolda İvermiş olduğu bir Karar yoktur. LER Nevyork Sergisi Için iki Çeşit Pul Basılıyor Hükümet 1939 Nevyork sergisi münasebetile iki çeşit hatıra pulu bastırmıya karar vermiştir. Pullar. dan birisinin üstünde Piri Reisin de- ve derisi üzerine yaptırdığı meşhur tarihi haritanın resmi bulunacaktır. İki tarafına da Cümhürrelsi İsmet İ- nönü ile Amerika leri Cümhurreisi Roosevelt'in resim- leri konacaktır. Bu harita Kristof Kolombun A- merikaya yaptığı üçüneti keşif seya- hatine ait, Kolombun elile yaptığı bir haritadan kopye edilmiştir. Asıl harita kaybolduğu için bu haritanın kıymteti çok yüksektir. gi İkinci pulun stünde de hakiki) © renklerile Türk ve Amerikan bayrak ları bulunacaktır. Atatürkün Annesinin Mezarı 8 İzmir, (TAN) — Ebedi Sef Atatür- kün valdeleri Bayan Zübeydenin medfun bulunduğu Soğukuyu Osman paşa camiinin yıktırılmasına ve bu- | rada büyük bir park İle beraber yeni bir cami inşasına bugünlerde başla- nacaktır. Bayan Zübeydenin kabrine bir hey kel dizilmesi ve buna Türk kadınla. rı âbidesi ismi verilmesi düşünülmek- tedir, “; ekseriya erkekten iltifat ki d bi ——— Kaçak İpek Kumaşları Bulundu İzmir — Kahramanlar mahallesin- de oturan otelci Yunus ile Hüseyin kım Emine, Ali karısı Naciye, Hasan Xızı Fatma, Nerime kızı Şadiye ve Hâceriri"evlötide" âkâştitma” yapıl”. aş, emaili cinste kaşniz ipek ma muhâtı ve kumaşlar. bulunmuştur. Bunların, Yügoslav tebaasından Be- kir Süleymanoviç isminde birl tara- fından ithal edildiği ve nazarı dik- kati celbetmemek için bilhassa Hacer asile mahalle aralarında satıldı- y ve ğı anlaşılmıştır. Bekir Süleymanoviçin halen Bel gradda olduğu da tesbit edilmiştir. * İzmir — Hilâl fabrikası civarın- da garip bir hâdise olmuştur. Bir at, gece bekçisi Sabriyi altına almış ve Sabrinin alt dudağını tamamen ko- parmıştır. Sabri hastneye kaldırı! - raştırılmaktadır. — — Ağabeğisini Yaraladı İzmir — Tirenin Göçen nabiyesi- ne bağlı Kahrat köyünde kanlı bir vaka olmuştur. İzzet Çakır isminde biri sarhoş olduktan sonra, küçük kardeşi Hasanı bıçakla vurmak iste-| miştir, Hasan bir el ateş etmiş, İz- zeti karnından tehlikeli surette yara- | Yamıştır. ie ME Operet Teşkil Edilecek İzmir, (TAN) — Belediye, İzmirde bir şehir opereti tesisini düşünmek- İ tedir. Bu hususta bazı temaslara baş- lanmıştır. beklerler, ve evvelâ erkek vermezse, bunu kendilerine adeta ha- miş olan kanun Bunlar henüz kanuniyet kesbetme- miş, ve tabi sebeple tatbika konması da bahis mevzuu olamaz. men de Orta Anadoluda çek mevzii yağışlı, Akdeniz kıyılarıyle Cenup Anadolusunda — &z bulutlu, 26-2. 939 Erkek mi, Kadın mı Önce Selâm Vermelidir ? S — Bir erkek yolda tanıdı - ğı bir kadınla karşılaştığı za- man hangisinin daha evvel ses lâm vermek lâzımdır? C — Bir erkek yolda tanıdık bir kadına rast geldiği zaman, kadından bir göz aşinalığı, bir-tebessüm veya selâm gibi bir iltifat görmedikçe se- lâm veremez, fakat bizde kadınlar ve selâm selâm aret telâkki ederler. Fakat haksız - irlar. Çünkü kadın ken, sine selâm veren erkeğin sokakta veyahut kala- alık bir yerde selimin istemiyebilir hatlâ onunla tanışmış olduğunu giz- lemek ihtiyacını duyabilir. Onun i- in kadının evvel selâm vermesi asıl- ir, * S — Gazelelerde çıkan yeni memurin kanunu tatbik mev. küne konmuş mudur? € — Memurlara ait olmak üzere azetelerde çıkan yazılar hazırlan - Projelerine aittir. reşredilmemiştir. Bu * S — Şimdiye kadar gazete - nize sorulup da cevap veril - memiş snal var mıdır? C — Sual - Cevap sütunumuz, maalesef, her gün aldığımız suale - rin hepsine cevap vermeğe tmi - 'mağa or, Gelen sualleri sıraya k mecbur oluyoruz. Bu yüzden cövabı gecikmiş sualler pek çoktur. Biz s0- rulan bütün sunllere cevap vermeğe çalışıyoruz. Yalnız okuyucularımız - dan bazıları cevaptan mustağni su - aller İkorumak kaygusu ile bu. kabil lere cevap veremeğe lüzum gö yoruz. soruyorlar. o Okuyucularımızı S— İnsanı arın hayr tan geldiğini söylerler. İnsanların diş ağrısı hastalıkları hay - vanlarda da var mıdır? Hay- vanlardaki diş hastalıklarını kimler tedavi eder? C — Hayvanların da dişleri ağ - rır tabit, bilhassa köpeklerde diş ağ. rısı pek çoktur. Filler diş dökerler ve tek dişli kalırlar, Hayvanların dişlerini baytarlar tedavi eder. Süleymaniyede Bayan Ayşe Ka mıştır. Atın kuduz olup olmadığı a-| rana 3 G — 28 senedir. Buradadır. e İhtiyar Bir Kadın Yandı Bayramiç, (TAN) — İlçemizin köy lü köyünde bir facla cereyan etmiş- ir. Hüseyin karısı 70 yaşlarında Şe- rif Ayşe, ocakta ısınırken sırtındaki pamuklu hirka tutuşmuştur. Kadın, — ancak sırtı yanmen bunu farketmiş ve feryada başlamıştır. Yetişen kom- şular ihtiyarı kurtaramamışlar, za- valhı bağıra bağıra ölmüştür. TAKVİM ve HAVA| 26 Şubat 1939 PAZAR Jin ay” Gür 235 Oo Kamm:ıl Arab: 1388 Rumf- 1855 Muharrem ? Şubat 1? Güneş: 641 — Öğle 122 İkindi 1031 — Akşam 1143 JA Sa Yurtta Hava Voziveti Hava yürtin Karedeniz kıyılariyle içe“ lata. ve diğer bö! lerde umumiyetle bulutlu geçmiş, rüp- girlar, bütün bölgmlerde Şimali istika- metten, Ezede kuvvetlice, diğer yerlerde orta kuvvette ermiştir. Dün İstanbulda hava kapalı ve cüzT yağışlı geçmis, -iz- gör Şimali Şarkiden esniyedn 5 — T met- Te hızla esmiştir. Saat M4 te hava tazyikli 7704 milimet- re İdi, Sühünet en yüksek 82 ve en dü- şük 39 santigrat ii ydedilmiytir