5 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

b i pen PENCEREMDEN 325 Milyon Lira Yazan: M. Turhan TAN" İm İnönü devrinin başlangı- cında yapılıp yoksul halk ta- bakasını sevndirmiş olan İşlerden biri de arazi vergisine alt otuz beş milyon liralık uf kanunudur. Bizim gazeteler, bilinmez Beden, bu kanunun kıymeti ve ehemmiyeti üzerinde pek durmadılar. Galiba tay yare kaçakçılığı, Satieden mülk a- ınma, yeni vapur siparişleri gibi me selelerin henüz taze bulundukları, şimdiki gibi bayatlamadıkları günle- re tesadüf ettiği için © kanundan — lâyık olduğu derecede — balsa saman bulunamadı, Halbuki “Tah - Sü umküânsiz göründüğünden dolayı, hükümetçe affına lüzum gösterilen bu 35 milyon lira, en azından üç mil yon vatandaşın omuzunda kümele - nen bir yüktü. Onun tahsil olunama- ması borçlulardan istenilmediğini, takip işinin yüzüstü © bırakıldığını ifade etmez. Biz, şahsi müşahedele - rimizle, pek iyi biliyoruz ki; beş on yıllık arazi vergileri bu yılın her çe- şit vergisi gibi mükelleften sıkı sı - kıya aranıyordu. Lâkin, en küçük bir tediye imkânı mevcut olmadığı için, alınamıyordu. Af kanunu, her gün tezelenmesi mümkün bir kâbusa © benziyen bu borçtan yüz binlerce yurtdaşı kur - tardığı için Cümhuriyet tarihinde parlak bir satır teşkil edecektir. Bu- nu borçlu olup ta — bütün arzuları- Ba rağmen — ödiyemiyem insanlar bilhassa takdir eder, Tanzimattan evelki devirlerde ver gi borcu atfedildiği ya vaki değildir, yahut benim gözüme çarpacak kadar sarih sufette tarihlere geçmemiştir. Ben Abdülmecit zamanından evvel - Ki günlerde böyle bir münmele vu - kun geldiğini tevsik edemedim. Fa- kat o devirlerde vergi borçlarının afedilmemesini kendimce iki sehebe bağladım: 1 — Vergilerin çokluğu, 2 «- Vergilerin iltizam — usuliyle toplanması, Vergiler esas ifibarile âşar, haraç, cizye gibi tekliflere (münhasır gibi görünürse de bunlardan ağnam âde- ti resmi, ondalık, selâmet akçesi, ge- çit resmi, toprak bastı parası, ağıl resmi, çit parası, otlak — yaylak — kışlak resimleri, ağnam bacı, kasap- hane — serhane, kellehane, pacahi- ne baçları, dem — balta, serçin! derçin resimleri, deve — csmus — manda — öküz — inek — at — ka- tır, eşek — domuz resimleri, dö-| nüm — zemin — büâsma akçesi — kovan — pamuk — ipek — şira re simleri — caba akçesi, gelin vergisi gibi sayısı sekseni aşan vergiler çık- tığı gibi “örfi teklif, adı altında da şu vergiler vardı: Seferi imdadiye, bazari lundadiye, cihadiye, mukabele, avarız, menzil, konak, han — hane — çayır kirası, Büzül bedeli, peksimet baha, zahire baha, ulufe haha, kumanya baha, nan baha, katık baha, nevale baha, kü - rekçi bedeli, tersane bedeliyesi, kal- yoncu bedeliyesi, ferman harcı, eva- mir harcı, beygir masrafı, derbent resmi, selâmetlik akçesi vesaire Ve saire ki, tam 97 çeşittir. Bu vergiler toptan tarh ve toptan #hale olunarak tahsil © olundukları için elbette affolunamazlardı. Çünkü | “mal, gibi satılıyorlardı ve peşin pe- şin paraları alınıp sarfolunuyordu. Fanzimat devrinden sonra çirkin bir bidat yüzgöstermiştir.Halktan top lanan vergiler için makbuz verilme- | dilmek üzeredir. Esasen şehir müte- Jka Türk sinemasından itibaren Ayas İ tetkikatta bulunan beynelmilel av- | Taksimde Yeni Istimlâkler Yapılıyor Mimar Gotyenin Taksim Cümhu- riyet meydanının tevsi hakkında yapmakta olduğu tetkikler ikmal e - Mütehassıs hassısı Prost moydana ait plâm ev-| velee hazırlamış bulunuyordu. Got » yenin yaptığı tetkikler, meydanın ne suretle tevs! edilebileceğine dairdir. Plâne göre Rum kilisesinin üze - | rinde bulunduğu müsellesin meyda- na müteveccih dılı tamamile istimlâk edilrek yıktırılacaktır. Bundan baş- Ve Şirketle Olan Hükümetçe satın alınan tram vay ve tünel şirketlerinin devir ve teslim muamelelerine evvel- ki günden İtibaren başlanmıştır. Devirteslim işlerini idare etmek üzere Nafia Vekâleti şirketler baş müfettişi ve elektrik umu « mi müdür muavini Sururi Dev rimerin reisliği altında müte « hassıslardan mürekkep bir he - yet kurukmuştur. Tesellüm işi, bu ay sonuna ka- dar bitirilmiş olacaktır. Çünkü | Nafia şirketler baş müfettişliği, daha evvel, her iki şirkete nit bütün tesisatın takdiri kıymeti ni yapmış ve müfredatiyle tes- bit etmiştir. İmzalanan mukavele hüküm- leri mucibinee her iki şirket de yılbaşından itibaren hükümete intikal etmiştir. Bunun için her iki şirketin bütün memur ve müs tahdemlerle alâkaları kesilmiş- tir, Memurların teavün sandı « ğındaki matlubatı işi de yakın - da halledilecektir, Her iki şirkette çalışan ecne- bi memurların vazifelerine niha yet verilmiştir. Şirketlerin idare şekilleri ü- zerinde kati bir karar alınmış olmamakla beraber, şimdilik | paşaya doğru uzanan yolun sağ tara- fındaki apartımanlar da, Fındıklı - ya inen yokuşa kadar istimlâk edi- İerek yıktırılacaktır. Bu apartıman - ların yerleri öyle tesviye edilecektir k! âbidenin önünden bakıldığı vakit Marmara denizi görülebilecektir. Meydanın üst tarafında bulunan Belediye Sular idaresine ait depo - lar da yıktırılarak yeri meydana kal bedilecektir “ Avcılar Birliği Reisi Parise Gitti Memleketimizde avcılık üzerinde cilar birliği reisi Maksim Dukrok dün, akşamki ekspresle Solyaya hareket etmiştir. l © Sofyada kralın hazır bulunacağı bir kurt avı partisinde avlandıktan | sonra Montekarloya Fidecektir. Mon- tekarloda bir güvercin avı müsaba - kası yapılacak ve bu müsabakada bi tinciliği kazanan avcıya 120 bin| frank müküfatla bir madalya verile- cektir. Dukrok hava karlı olduğu takdir- de Bulgaristandaki kurt avı partisi- nin çok enteresan ve A lori BELEDİYEDE : cağımı söylemiştir. Dukrok, memleketimizde bulun - duğu müddetçe İstanbul avcılar ve atıcılar birliğinin misafiri sıfatiyle muhtelif av partilerine davet edil - | © Kemal ve Enver Müddelumumiliğe Verildiler e çi Belediye müfettişleri : tarafından Dün de birlik retei Sami Ozan | yaykında tahkikat yapılan eski be - ve kâtibi umumisi Turhan ile birlik- lediye muhasebecisi Kemal ile Fatih belediye muhasebecisi Enver hakkın daki fezleke ikmal edilmiş ve ikisine | sit evrak vilâyet idare heyetine gön ! derimeden doğrudan doğruya müd- detumumiliğe verilmiştir. te İstanbul gazetecilerinin bulundu- #u bir toplantıda kendisine veda ça- yı verilmiş ve Türk avcılığının İnki- şafına, beynelmilel avcılık teşkilâtı na bağlanması mevzuu üzerinde has- bihal edilmiştir. Maksim Dukrok burada kaldığı ve Ankarada bulunduğu müddetçe memleketimiz avcılarile ve alâkadar hükümet erkâniyle yaptığı temas ve tanışmalardan çok memnun olduğu- nu söylemiştir. Türkiyede ikameti esnasında gez- diği ve avlandığı muhtelif meralar - da, muhtelif avların gerek kalite ve gereksş miktar itibariyle birçok mem leketlere faik bulunduğunu söylemiş avetiğın inkişafı için tavsiyelerde bu unmuştur. Kendisi 57 memleketi içine alan bir teşkilâtın reisi bulunduğundan ve senede asgari yirmi memleketi gez mek mecburiyetinde olduğundan yeye birkaç seneden evvel ge- Kıymetli Bir Mermer Havuz Bulundu Belediye Yenicami önünü açarken yıktırılan cami abdesthanesinin İçin- de çok kıymetli bir mermer havuz| bulmuştur. Havuz yekpare beyaz mermendendir. Üstünde çok yüzel çiçekler vardır, Müzeler idaresi bu taşı müzeye kaldırmıya karar ver « miştir. Havuzun eski bir Bızans lâh- dından bozulmuş olduğu anlaşılmış- tar, ei dir. Bunu göz önünde tutarak önü » müzdeki sene mensup olduğu birlik kâtibi umumisini buraya görderecek bilhassa domuz, geyik, ayı avı hak- Tü lemiyecektr. Fakat Türkiye avcrlığınm İnkisaf ettiği takdirde beynelmilel turistik TAN Tramvay ve Tünel Şirketleri * Tesellüm Işine Başladı Bütün Memurlar Vazifelerinde İpka Olundular POLİSTE: bir ehemmiyet alacağı kanaatinde < kında tetkikat yaptıracaktır. diği ve defterlere de tahsilât kaydı yürütülmediği için hükümet dalma halktan alacaklı kalıyordu ve bir wergi üç boş kere tahsil olunmasına rağmen yine mükellefin zimmetinde bekaya görünüyordu. Abdülüziz ile Abdülhamit devrin- de bir kaç kere işte bu bekaya () af'olunmuştu. Zonguldak (TAN) — Havzamızda- ki tifo ve menenjit hastalıkları azal mıştır. Ameleye ve çocuklara aşı tat bik olunmuştur. Zonguldak (TAN) — Burada mev- gut fırınlar, belediyenin müsaadesile, halinde birleşmişlerdir. Vali, bu birleşmenin halkın zararına “olmaması için nazarı dikkati celbet miştir. Bir Heyet Alâkaları Kesildi “Tramvay ve Tünel idaresi, na mında tek bir idare altında top lanacak ve bilâhare idare şekli | tesbit olunacaktır. Devir dolayisiyle, Türk me- mur ve müstahdemlerin vazife ve maaşlarında değişiklik yapıl mayacaktır, İ Herkes eski varifesinde ay - | se hakkında da işten çıkarma | meselesi mevzuu bahis değildir. Yeniden memur da alınmaya - İ caktır. İ Son günlerde Şişhane yolu - nun kazalara sebebiyet verdiği için, tramvay hattının başka ye re alınacağı ylounda çıkan ha berler etrafında şimdilik kati bi malümat yoktur. Yalnız, yeni i- darenin ilk iş olarak şebekeyi ıslah edeceği bildirilmektedir. Mevcut şebeke çok ihmal edil » | miş olduğu için, wlah işi ancak bir milyon lira sarfiyle temin e- dilebilecektir. | Şişhanedeki tramvay hattının Perapalasın arkasındaki yeni asla o yoldan (dolaştırılarak Azapkapıya indirilmesi fikri ü- / zerinde de tatkikler yapılacak - tır. Bir- Çocuk Annesinin Koynunda Ölü Bulundu Dün sabah Şeliremininde Yıldız isimli 8 yaşında bir kız annesinin koynunda ölü olarak bulunmuştur. Koleubaşı sokağında 66 numara- lı evde oturan Saminin karısı sabah- leyin uykudan uyandığı zaman Yık dızın ağzından ve burnundan bir mik tar kan geldiğini görerek onu uyan- dırmak istemiştir, Fakat hayli sars- masinâ rağmen çocuğün uyanmadığı- nı gören anne biraz dikkat edince ço cuğun öldüğünü anlamıştır. Çocuğu muayene eden * belediye! doktoru ölümü şüpheli gördüğünden ceset morga kaldırılmış, tahkikata başlanmıştır Bir Çocuk Mangalda Yandı Şehremininde oturan Keranın oğ- lu 5 yaşında Haydar kazaen manga- la düşerek vücudunun muhtelif yer- leri yanmıştır Yaralı çocuk Şişli Ço- | cuk hastahenesine kaldırılmıştır Topkupıda oturtan Abdullah Kızı 4 yaşında Zekiye tramvay cadde- sinden geçerken Alinin idaresindeki bisikletin çarpmasına maruz kalmış- | ter. Başından yaralanan Zekiye teda- vi altına alınmış suçlu yakalanmış- Teftişler Son Safhada Maliye ve iktisat müfettişleri tara- fından Denizbankta yapılmakta olan tetkik ve teftişlere dün de devam &- dilmiştir. Birinci plânda tetkik mev- zuu olarak ele alınan 1l vapur sipa İrişi meselesile Satie binasının satın alınması işi tahkikatı son safhaya gelmiştir. Denizbank umim müdür vekil Yusuf Ziya Erzin dairelerin tatil ol- masına rağmen, dün öğleden evvel ve sönra Denizbanka gelerek muhte» HE servislerin dosyalari üzerinde meşgul olmuştur. Yusuf Ziya Erzin dün kendisile görüşen bir muharririmize eski u- mum müdürün Il vapurun İhalesi şekli hakkındaki beyanatma ve baz firmaların yolsuzluk iddialarına kar. şılık olarak şunları söylemiştir: “— Bu iş müfettişler tarafından, birinei plânda tetkik edilen bir me- seledir. Henüz tahkik safhasında ol, duğu için iki taraftan birinin iddinsr. ina hak vermek mümkün değildir. Maamafih tahkikat bugünlerde ik- mal edilecek ve bakiki vaziyet tavaz zuh edecektir, Umum müdür vekii Denizbank bütçesinin ayın on beşine doğru tas- dik edilmesinin muhtemel bulundu- Bunu ve umum müdürlük emrine a- Iman eski iânreden müdevver 51 me- 5-2-939 SUAL NE EVAP 5 Kooperatifçilik Hakkında Türkçe Eser Var mıdır? $ — Kooperatifcilik hak - kında yazılmış bir Türkçe eser tavsiye eder misiniz ? C — Vaktiyle Nasuhi Cevdetin neşrettiği Kooperatifcil kitabını İtavsiye ederiz. Onu bulamazsanız, Suphi'Nurinin çıkardığı eser dı işini görebilir. an * S — Fotoğrafcılık sanatı hakkında türkçe bir kitap var mıdır. Ç — Yedigün müessesesi böyle bir eser neşretmiştir. Ondan istifade edebilirsiniz sanırız. * S — Evlenmek üzereyim. Evlilik hakkında beni tenvir edecek bir kitap tavsiye ede- bilir misiniz? € — İstanbulda İkbal kitapha - nesine müracaat ediniz (o Orada bu bahse alt bir kaç kitap bulabilirsiniz. Kanaat kitaphanesinin neşrettiği “Be kârlık ve evlilik,, kitabı da tavsiyeye şayandır, * $ — Meşhur pehlivanımız Koca Yusufun kabri nerede- dir? € — Koca Yusuf Atlas okyann - sunun dalgaları arasına gömülmüş - tür. Kendisi Amerikadan vatanma dönmek üzere bindiği Burgonya va- İ murun dosyalarmı da tetkik etmek- te olduğunu söylemiştir. Öğrendiğimize göre İstısat Vekili ! Hüsnü Çakırın verdiği direktif üze- rine Denizbankta çalışan memurle- rm slelileri, memuriyet müddetleri ve maaş miktarları ayrı ayrı tesbit edilmiştir. Bu memur vaziyetleri tet- kik edildikten sonra lüzum görülür. Bö KAYOGİ” BUZ TEYSTRA VE iller da tenziller yapılacak ve yeni bütçe bundan sonra tasdik edilecektir. —— 5 MÜTEFERRİK : Ziraat Vekili Gidiyor Ziraat Vekili Muhlis bugünkü trenle Ankaraya dönecektir. © İktisat Vekâleti teftiş heyeti re- isliğinden İstifa eden Recalnin yeri- ne Maliye Vekâleti tetkik bürosu &- zasından Hakkı Kâmilin tayin edile- ceği bildirilmektedir. © Şehrimizde bulunan Kiğdeliler 11-2.039 cumartesi akşamı Beyoğlu Halkevinde bir Niğde Gecesi tertip etmişlerdir. O göpe misafirlere Niğe denin elmalarından ikram edilecek ve milli oyunlarla eğlenceler yapıla- caktır. © Halkevleri menfaatine 25 şubat- ia Perapalasta verilecek balo için dün Cümbhuriyet Halk Partisinde bir toplantı yapılmıştır. © Birkaç gündenberi şehrimizde bulunan Emniyet Umum Müdürü Şükrü Sökmensüer bu sabahki tren- le Ankaraya müteveecihen hareket edecektir. © Müzeler müdürü Aziz dün, Ma- arif Vekili Hasan Âli Yüceli ziyare ederek müzeler hakkında kendisine vr. 1 — İntihap hazızlıkları ilerliyor. Kazalarda müntehiplerin Tsteleri or, ? — Maarif Vekili Hasan Âli izahat vermiştir. Gümüm kesirleri görüşür- Yücel, dün gazeteçilerle pr a, puru ile beraber gark olmuştur. * S— Olimpiyatlar neden her dört senede bir defa yapılır? C — Olimpiyadlar eski Yunan oyunlardır. o Eskiden o oyunlar dörder; senede birer kere tek - rarlanırdı. Ayni fasılalar asri olimpi yadların ihyasında kabul edilmiştir. Bugüne kadar da tatbik edilegelmek tedir. S— Mtalyan futbolcülerinin hepsi profesyonel midirler? C — İtalyanlarda mubtelit sis - tem hâkimdir. Amatör (kalanların pröfesyonellerle beraber oynamaları mahzurlu görülmemiştir. * S — Spor tarihinde, bilhas- sa son zaman vakaları ara - sında en ziyade dikkati celbe- den hâdise hangisidir? Ç — Aslen musevi olduğu halde, kadınlar arasında en kuvvetli före şampiyonu olduğu için çıkarılan hu- gusi bir kanunla kendine fahri ârilik payesi verilerek kanının musevilik- teri tasfiye olunduğu ilân olunan Ak man tebaasından Helen Mayer'in hi kâyesidir. * $ — Dünya ağır ee yonu zenci Coe Luviz Mele ve evli midir? C — Dünya şampiyonu Coe La - viz yirmi üç yaşındadır. Kendisi gibi çikolata renkli bir kızı almıştır. * 8 — Bugünün en mühim si lâhlarından biri olan Tank'ı hangi millet icat etmistir? G — İngilizler umumi harpte k cat ettiler. TAKVİM ve HAVA| 5 Şubat 1939 PAZAR 2 nd ay Gün: 2 Arabi: 1397 Zilhleçe: 15 Güneş: 108 — Öğle: İkindi: 18.12 — Ales: Yatsı: 19.02 — İmshk: Yurtta Hava Vaziveti Yeşilköy meteoroloji istamyonundan a- nan malima'a göre, bava yurt Ka- tadeniz kıyılarında kapalı ve mevzi 3 Başlı, Doğu Anadolu ile Eçede çok bu! diğer bölgelerde az bulutlu sermiş rüz- görlar umumiyetle şimal! istikametten or- ta kuvvette, Ege denizinde kuvvetlise 6- miştir. Dün İstanbulda hava ez bulu" geç- miş, rüzgâr şimali şarkiden saniyede 2-4 metre hizln esmiştir. Saat 14 te ha yiki 711,3 milimetre idi. Sükunet en 2e Tl ve en düşük sıfırın altında I,6 san- 'tigrat olarak kaydedilmiştir. Kanım: 90 B eg şın MA OP YAŞ ER. e PE