5 Şubat 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: Ulus - Ankara ŞUBAT 1939 İmatiyaz sahibi Başnuha Yazı i: TELEFON n ı3rı DIMIZ ANDIMIZD Maarif Vekilimiz B. Hasan - Âli Yücet MAARİF VEKİL Olgunluk imtihanının kaldırılacağı asılsız! Maarif sistemimize modern ve ihtiyaçlara göre veche vermek için Maarif Şürasında bir çok mühim meseleler konuşulacak Nutuklar - Ve hâdiseler.. F. R. ATAY Son hafta sönük hâdiseler, fa- L>* varlak nutuklarla geçti. Mu- solini, Hitler, Reu..-lt Cember- leyn ve Bone, hepsi ayrı ayrı, âc- mokrasilerin, ve totaliter devlet- lerin vaziyetlerini yeniden tasrih etmek için fırsat buldular. Duce, Barselon'un zaptı üzerine, İtal - ya'nın Franko zaferindeki yük - sek şeref hissesi üzerinde - ısrar etmiştir: “Nosyonalistlerin zafe- ri, bizim yapmakta olduğumuz Avrupa tarihinde yeni bir fasıl - dır. Kızılların parolası - şu idi: “Geçemiyecekler!, Fakat bizi hiç bir şey durdurmadı ve istik - balde de böyle geçeceğiz!” Hit - ler'in lisanı daha yumuşak ve uy- saldır. “Uzum bir sulh devri” n - den bahsettiği için ingiliz Başve- kili ve gazeteleri tarafından iyi kabul gören bu nutukta Führer, eski alman sömürgelerinin geri verilmesi lâzımgeldiğini bir da- ha ileri sürmüş ve gelecek bir harpte Almanya'nın italyan or - dusu ile birlik olacağını da bil- dirmiştir. Gazeteler, Ruzvelt'in Ayan meclisinin ordu encüme- ninde, metni henüz neşrolunmu - yan nutku ile, demokrasilerin vazife ve mesuliyetleri üzerinde durmuş olduğunu yazıyorlarsa da bu hususta gazetelerde gör- düğümüz ifşalar kendisi tarafın- dan tekzip edilmiştir. Bununla beraber Ruzvelt'in bu vazife ve mesuliyetler hakkındaki fikirle- rinin ne olduğunu geçenlerdeki meşhur mesajında okumuştuk. Çemberleyn, — İtalya'nın, harp biter bitmez İspanya'daki ku- vetlerini geri çekeceğini ye- hiden teyit etmiştir. Bundan başka şarkt italyan Afrikası ile, Sudan ve komşu ingiliz toprakları arasındaki hudutlar- da bazı düzeltişler yapılmağa karar verildiğini de söylemiştir. İngiltere - Fransa dayanışması - ğ iyet ve sarsılmazlığına işaret eden Çemberleyn, Fransa ile İtalya arasındaki gerginliğin, Ispanya harbi nihayet bulmadık- ça zail olamıyacağı kanaatinde- dir. Bone'nin nutkundaki yeni- (Sonu 8 inci savfada) İNİN BEYANATI İstanbul, 4 (Telefonla) — Bir haf- tadan beri İstanbul'da bulunan Maa - rif Vekilimiz B. Hasan Ali - Yücel bugün partide gazetecilerle maarif İş- leri hakkımda uzun bir konuşma yap - tı. Maarif Vekilimiz bu konuşmada e- vela olgünlük imtihanlarınını kaldırı - lacağına, Maarif müdürlükleri teşki - lerin mevsimsiz ve lüzumsuz olduğu -| na işaret etmiş, bilhassa olgunluk İm- tihanlarınıı kaldırılacağı hakkındaki haberlerin tahsilde bulunan gençlerin çalışmalarına mani olacak mahiyette bulunduğunu söylemiştir. Vekil bu konuşmada önümüzdeki yaz aylarımda tonlanacak olan maarif şürasından da bahsetmiş »< bu hususta şürayr tenvir edecek raporlar hazırlandı; ve şüira toplantıya çağırılmadan önce bu râ * porların tabedilerek şüra üzasma biç olmazsa bir ay evel dağıtılaca; şüraya iştirak edecek olan terbiyeci lerle üniversite profesör ve dekanla - renın, maarif müdürlerinin, vekâlet u- mumi müfettiş ve müdürlerinin ve ay- 'nı zamanda diğer devlet daireleri na - mına bulunacak mütehassıs zevatım neşriyattan istifade edeceklerini, ma- arif sistemimize modern ve ihtiyacla- (Sonu 8 inci sayfada) Burgos, 4 a.a. — Navar kolordusu bu ye girmiştir, Gerone'nin işgaline dair göre, gönüllüler Kasa della Sellya tara! İberaber taarruza geçerek Lambillası x: Navart kıtaları da Sante Koloma - Gel rinde hareket ederek Brunela ve San v - Kadın - Moda B. Ruzvelt Amerikan harici siyasetinin esaşlarını anlatti Birleşik Devletler her fürlü ittifakların aleyhind Silâhların azaltılması için yapılacak bütün gayretleri sempati ile karşılarız Milletlerin siyasi ve ekonomik istiklâllerine sahip olmalarından Gazetemizin çıkmadığı bayram günleri memnuniyet duyarız esnasında, Amerika Cümhurreisi B. Ruzvelt senato ordu encümeninin gizli celsesinde beyanatta bulunmuştur. Resmen gazetelere tebliğ olunmıyan be- yanat, gazetelere bilvasıta aksedince Amerika ve Avrupa'da bü- lW yük akisler uyandırmıştır. Gazetelerin yazdıklarına göre B. Ruz- velt bu beyanatında, beynelmilel vaziyetin vahametine işaret ede- rek “dünyanın indifâ etmek üzere olan bir volkan üstünde oldu- ğunu,, kaydederek totaliter devletlerin vaziyetin tehlikeli olması- na saik olduklarını söylemi; mokrasilere yardım edeceği ir harp takdirinde Amerika'nın de- kaydederek, Fransa ve İngilere böyle bir harpten mağlüp çıksalar bile “Amerika'nın, demokrasi- nin son kalesi olarak kalacağını,, ilâve etmiştir. Amerika, İn- giltere ve Fransa'da iyi karşılanan bu sözler, Almanya ve İtalya- da, tabiatiyle, çok kötü tesirler uyandırmıştır. Diğer taraftan A- (Sonu 8 inci sayfada) SALI GÜNÜ E Sayfamız Amerika Cümhurreisi B. Ruzvelt İSTANBUL'DA Tramvay ve Tünel Sirketlerinin feslim muamelesine başlandı İstanbul, 4 (Telefonla) — "ükü- metçe satın alınan tramvay ve tünel şirketlerinin devir ve teslim muame- lelerine başlanmıştır. Devir işlerini idarc etmek üzere Nafıa Vekâleti gir- kelle: Başmüfettişi ve elektrik umum müdür mua in - relsli - e| Bi altında b lim işi ay sonuna kadar bitirilmiş 0 lacaktır. Şirketlerde çalışan ecnebi memuür - ların vazifelerine nihayet verilmiştir. Şirketlerin — idaresi için şimdilik “Tramvay ve Tünel idaresi” adı ah tında bir idarenin kurulacağı sonra idare şeklinin tesbit edileceği haber verilmektedir. Franko kıtaları Gerone, şehrini de işğal ettiler Diğer bölgelerde de ileri hareketi devam ediyor Fransaya sığınanlar 85.000 kişiyi buldu sabah Gerone- gelen tafsilâta fından şefakla aptetmişlerdir. Düşmanm mukavemeti süratle ktrılmıştır. rone yolu üze- Delmasr işgal İngiliz Başvekili B. (:ııml)er-W leyn'den sonra, Hariciye Nazı-| rı Lord Halifaks da bir nutuk vererek İngiltere'nin sulha ©- lan bağlılığımnı, fakat harptan da korkusu olmadığın ettirmişt Füncü (Haberlerimiz 3| sayfadadır.) Katalonya'da İ Franko ileri hare- heti süratle inki- şaf ediyor. Aşağı- daki harta son as- heri vaziyeti gör $ termektedir. eylemiştir. Bü iki kol Aiguaviva ile Kuart a- rasında birleştikten sonra Gerone'ye müşterek bir taarruzda bulunmuşlar- dır. İlk tanklar şehre sabah onda gir- miştir, Düşmanın külli kuvetleri esa- sen çekilmiş olduğundan arderlarının mukavemeti uzun sürmemiştir. Ara- larında birçok tank da olmak üzere mühim miktarda harp Jevazımı ele İgeçmiştir. Son muhacirler dolayısiy- (Sonu 8. inci sayfada) [ 'B. L&on Berard Burgos'ta temaslara başladı Fransız eski nazırlarından senator B. Löon Berard yarı resmi bir vazife ile Frankist İspanya'ya hareket etmiştir. Fransız gaze- teleri, hâdiselerin son günlerde üzerine Paris hükümetinin bu tedbiri almağa mecburiyet hisset- (Haberlerimiz 3 üncü sayfadadır.) tiğini kaydediyorlar. çabuk bir tarzda inkişaf etmesi |sinde hükümet Sfoyadinoviç kabinesi istifa etti Hırvat meselesi ' İstifanın sebebi yüzünden çıkan Görüş ayrılığıdır Yeni kabineyi B. Tsetkoviç kuracak Belgrad, 4 a.a. — Stoyadinoviç hükümetinde nazırlardan dör- dü dün gece istifa etmiştir. Bu istifa eden nazırlar müslümanla - rın, Bosnalıların ve slovenlerin mümessilleri bulunuyorlardı: Münakalât Nazırı Spaho, Devlet Nazırı Kulenoviç, İnşaat Nazırı Krek ve Devlet Nazırı Snoj. Sonradan İçtimat Muavenet Nazırı Tsvekoviç de istifa ettiğin- tebarüz| gen'kabine buhranı vahimleşmiştir Burlun üzerine Stoyadinoviç kabinesi istifa etmiştir. Kabine buhranı son haftalar zarfında ve bilh Hırvat partisiyle bir elden sırp muhalefet parti açıkça gösteren 11 ilkkânun 1938 inti- i için için kaynıyordü esası, Stoyadino e hükümet partisinde bu mesele hakkındaki görüş ayrılığıdır. Yeni kabineyi B. Tsvetkaviç kuracak Belgrad, 4 a.a. — Havas bildiriyor: İstila eden nazırlardan İsvetkoviç, Naip Prengs Pol tarafından kabul edi- lerek yeni kabinenin teşkiline memur edilmiştir. Yeni kabineyi teşkile memur edi- len Tsvetkoviç eski mebusan mecli « partisi olan radikal grupunun reisi idi ve son seçimde de parti mücadelesini o idare eylemişti. Stoyadinoviç kabinesinde içtimat muavenet nazırıbulunan — Tsvetkoviç hırvat meselesi hakkında kabinede çı- kan ihtilâf üzerine istifa eden ve bu süretle bütün kabinenin düşmesine sebep olan beş nazırdan birisidir. Tsetkoviç, Peskapos Koroşez'in a- damrı olarak tanınmaktadır,. Siyasi vaziyet kararsız Siyasi vaziyet kararsız olmakta de- vam ediyor. Belgrad siyasi mahafilin- de zannedildiğine göre yeni kabine in tikal hükümeti mahiyetinde buluna- cak ve vazifesi bütçeyi meclisten ge- çirmek ve hırvat meselesini halletmek olacaktır. Öyle zannediliyor ki, istifa eden na zırların ekserisini ihtiva edecek olan bu bitaraf kabinede eski başvekil Sto- yadinoviç ya hariciye nezaretini ya- da maliyeyi deruhte edecektir. Hırvatlar, vaziyet almak için, yeni kas binenin teşekkülünü ve programını sü ratle bekliyor! Haber alındığına göre naip Pol son (Sonu 8. inci sayfada) Ankara'da mebus seçimi hazırlığı Tesbit edilen isimler Esas defterlere geçirildi Ankara mebus seçimi teftiş heyeti, her gün toplantılarına devam etmek- tedir. Teltiş heyetinin çalışmalarına yardımcı olarak teşkil edilen büro, be- lediye meclisi salonunda tatil günleri de çalışmak şartiyle nefsi Ankara'nın bütün mahallelerinden ve merkeze bağlı nahiye ve köylerden gelen cet- |vel ve defterleri esas defterine geçir- miş ve defterler tama: hazırlan- mıştır. Teftiş heyeti, dünden itibaren def- terler üzerinde tetkiklerine başlamış- tır. Bu tetkikler, kanuni müddet için de ek ve defterler şebir içinde | merkeze bağlı nahiye ve köylerde her- kosin görebileceği yerlere asılacaktır. Defterler asıldıktan sonra, rey verme hakkını haiz yurttaşlar, bunlar üzerin- de bir itirazları varsa teftiş heyetine başvurarak keyfiyeti bildireceklerdir. Eğer varsa, yanlışlıklar bu suretle tas- hih edilecektir. Ankara merkeziyle nahiye ve köylerinde ve kazalarda se- çimin ilk ihzari işleri tam bir muvaf - fakiyetle neticelenmiştir. Yoklama ne- ticesinde mevcut nüfusun son nüfut sayımındaki miktar ufu ve hattd geçtiği tahmin edilmektedir.
