5 Şubat 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bürhan Cahid înkılâb eserleri serisinin beşincisini teşkil eden bu eser çıkmıştır. Serinin diğer dört kitabı Gazi Mustaf a Kemal Mudanya, Lozan, Ankara îzmirin romanı Gazinin dört süvarisd adlı eserleridir. Bu fcitablann tanesi 50 kuruştur. Kanaat Kitabevi. Atatüfkün iki Cephesi jfllı umhuri \ Yugoslavyada kabine buhran Filistin, Amman ve Suriyenin Yeni kabineyi teşkile nazırlardan Zvetkoviç memur edildi Hükumet fırkasmda ciddî bir ihtilâftan bahsolunuyor Prens Pol'a vermiştir. Siyasî mehafilden alınan malumata göre, dün gece istifa eden nazırlar müslümanlann, Bosnahların ve Slovenlerin mümessilleridir. Sıhhat ve îçtimaî Muavenet Nazırı Dragişa Zvetkoviç'in de istifa ebnesi üzerine, kabine conn İSTANBÜL CAĞALOGLU OZSU Telgraf ve mektub adresl: Cumnurmt. tstanbul Posta fcutusu: tstanbuL No 246 Telclon: Başmuharrlr ve evl: 22388 Tahrtr heyetl: 24298 İdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 rdZdl 3 $UDai 1903 Taıe YAPINCAK üzümiinden FRANsIZ MAYASI ile yapılmış nefıs Türb şarabıdır. Grflata Necati B. Cad. 218 Bağcı Şarabı Telefon: 41267 ingilterenin tasavvuru Stoyadinoviç hükumeti dün bir kısmı tek devlet mi oluyor Prens PoVa istifasını verdi Bomba hâdiseleri Londrada alınan ihtiyat tedbirleri Avam ve Lordlar kamaralarına ziyaretçi kabul edilmivor fstifa eden Yugoslav Başvekili Milân Stoyadinoviç buhranı vahimleşmiştir. Başvekilin istifasını vermesi üzerine Naib eski Dahiliye Nazırı Koroşetz ile temasa gelerek yeni kabin«nin teşkili etrafmda görüşmüştür. Prens Pol, bu temaslardan sonra, Sıh[Arkası Sa. 5 sutun 3 te] Londra 4 (a.a.) Metro istasyonlarında vuku bulan infilâklar hakkında yapılan tahkikat, üzerinde patlayıcı maddeler bulunan bir şahsm tevıkifini intac etmiştir. Lomdra 4 (a.a.) Zabıta bütün gece Metropoliten istasyonlarındaki infilâkların faillerini aramağa d«vam etmiştir. Şüpiheler, îrlandalı müfritler üzerinde toplanma'ktadır. Birçok polis hafiyeâ, tahkikata iştirak etmi§tir. îttihaz edilmiş olan fevkalâde ihtiyat tedbirleri ifa edilmiftir. LondTanm bütün Metro istasyonları, zabıta tarafından muhafaza edilmeikte ve emanet yerlerindeki bütün valizler açılmaktadır. Mandhester'de de mümasiî tedbİTİer ittthaz edilmiştir. Orada da polis, bütün bagaj depolarında araştırmalar yapmi|trr. 1938 birinciteşrkıinde ve 1939 ilkincikânunundaki suikasdlere istirak etmi? olmakla evvefce ittiham edilmiş olan bir derrkanlı, Mandıester'de tevkif olunmuştw. Bu delikanlı, şu sözleri söylemiştir: « Bizi yakaladmrz amma, mücadelemiz devam edecektir.» Liverpool polisi de üzerlerinde elettnk telleri ve bü>Tİk bir ehemmiyet atfedilen bazı vesaik bulunan iki kişiyi tevkif «tmiştir. Burtlar, hiç birşey söylememişlerdir. Bugün bir flıtiyat tedbiri ollArkast Sa. 3 sutun 4 dcl Yeni kabineyi teşkile memur edilen Dragişa Zvetkoviç Belgrad, 4 (Hususî) Hırvat meseîesi hakkında Stoyadinoviç kabinesi azası arasında çıkan ihtilâf neticesinde beş nazır dün gece istifa etmişlerdir. Başvekil Stoyadinoviç, bu vaziyet karşısında, bugün kabinenin istifasını Saltanat Naibi Filistin konferansına iştirak etmek üzere Londraya giden Hicaz murahhaslan Müstemlekât Nazırile bir arada Bir tekzib Üzerinde irleşık Amerika Devletleri Cum hurreısi Roosevelt iki gün evvel bazı hükumet adamlarını ve gazetecıleri evine davet ederek söz arasında kendılerine bir takım beyanatta bulunmuş. Bizım gazetelerde ancak dün intişar eden bu beyanat Avrupada büyük akisler uyandırmak üzere idi. Çünkü Roosevelt'e atfedilen sözler arasında «Bir harb vukuunda, demokrasilere yardım etmek için elimden geleni yapacağım. Dünya şunu bilmeli ki Amerikanm hududları Ren nehrinden başlar» gibi biraz fazla cesaretli cümleler vardı. Fakat Birleşik Amerika Devletleri Reisi, ertesi güııü intişar eden beyanatını derhal tekzib etmek lüzumunu duydu ve gene gazetecileri davet ederek: Hududlarımızın Fransanın ötesinden başladığı hakkındaki bana maledilmek istenen lâflar yalandır. Dedı ve bir gün evvelki sözlerini tasrih etti. Kendi elile yaptığı rötuşlardan sonra, Roosevelt fikirlerini şu suretle hulâsa ediyor: Maarif Vekili, dün gazetecilerle göriiştü Gramer kitabı için yakında bir müsabaka açılacak, Maarif Şurasında müzakere edilecek olan meselelere aid seri neşriyat hazırlanıyor Yahudiler muhtar bir idareye tabi olacak Hariciye Nazırı Yahudileri, Müstemlekât Nazırı da Arabları tuttuğu için kabinede ihtilâf çıkmış! Londra 4 (a.a.) D. N. B. Yakmda toplanacak olan Filistin konferansı hakkında siyasî mehafilden alınan haberlere göre İngiltere Suriyenin bir kısmik Klistin ve Ammanı İngiliz nüfuzu altında tek bir devlet halinde birleştirmek fikrindedir. Yahudiler bu letin içinde mıırrtar bir idareye malik lacaklardır. Fransanın vaziyeti henüz belli dcğilse de, Akdenizde Fransa lehine bazı taviz[Arkasz Sa. 3 sütun 5 te] Gemi siparişindeki yolsuzluk İngilterenin aldığı yeni tayyareler Maarif Vekili dün Parti binasında Istanbul gazetecileri arasında Eski Denizyolları idaresi siparişi nasıl yaptı ? Etrii&k vapuru ve Almanyaya sipariş edilen diğer vapurlann gösterdi'ği âraz üzerine bu işin tahkrkine memur edilen heyet, çalışmalarına devam etmektedir. Tetkik edilen nöktalar, proje esasları, bunlarm hazırlanışlari, bilâhare yapılan ıiııııııııııııııııı 1 Amerika askeri ittifaklara muhaŞehrimizde bulunmabta olan Maarif kezme gelerek gazetecilerle bir hasbıhal liftir. Vekili Hasan Âli Yücel, dün îstanbul yapmıştır. Vekil, maarif teşkilât ve sis2 Dünya ticaretinden herkesin isti Maarif Müdürü Tevfik Kutla birlikte temlerimizde yapılacak yenilikler hak[Arkası Sa. 7 sutun 3 te} faaesine taraftardır. Cumhuriyet Halk Partisi îstanbul mer3 Sılâhlann tahdidine taraftardır. ıııııiiiııııııııııııııiııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııınıııııııııııınııııııııınıııııtıııınııııniMiıııııııııiHHiııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııı 4 Bütün devletlerin siyasî, iktısadî ve içtimaî istiklâllerini muhafaza etmelerine taraftardır. Itiraf etmek lâzım ki bu dört noktada hulâsa edilen fikirler, dünya ahvalini az çok takib edenlere yeni birşey öğretmiş olmuyorlar. Amerika, askerî ittifaklardan hoşlanmaz, çünkü onun Avrupadaki menfaatleri yalnız iktısadidir. Amerika, dünya ticaretinden herkesin serbestçe istifadesini ister, çünkü rekabetten korkusu yoktur. Ayni iktısadî düşüncelerle silâhların azaltılmasını da ileri sürer. Amerikadan 400 bombar Yeni gemilere hiçbir yerde kullanılmayan Breton dıman tayyaresi geliyor tipi kazan konulması meselesi tetkik ediliyor Londra 4 (a.a.) Los Angelesden buraya gelen haberlere göre, İngiliz ha va nezareti en son tip harb tayyarelerin den iki yüz tane Nord Amerikan kum panyasına sipariş etmiştir. İngiliz hava nezaretinin bir memuru şimdi Los Angelesde bulunmaktadır. Kumpanya müza kereler hakkında bütün tebligatın Londradan verilmesi lâzım geldiğini beyan ederek bu babda malumat vermemektedir. îngiltere hava nezaretinden resmen bildirildiğine göre, siparişlerin teslimi şartlan iyileşmiş olduğundan Amerikaya yapılan siparişlerin artırmak imkânı hasıl olmuş ve Loctted keşif tayyarelerinin miktan 250 ye ve Harvard mekteb tay yaıelerinin adedi 200 den 400 e çıkanl mıştır. tadilât, Almanyada înşaat esnasındaM kontrollar ve tesellüm muameleleridir. Nafıa heyetî tramvay şirketini teslim alıyor Projeler nasıl yapılmıştı? Elde ettiğimiz mütemmim maluma^i ta nazaran, Deniz Yollan îşletmesi za. [Arkası Sa. 8 sutun 3 te] ııııuııııtn» Şirketin bütün muamelâtı kontrol ediliyor, varidat ve sarfiyat hesabları bu heyetin kontrol vizesinden geçirilecek Katalonya cephelerinde harbin s onun a doğru Geroneye şehrinin zaptı üzerine hükumetçileı Fransız hududuna yakın bir şehre kaçtüar ııııiıııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııınıııııııiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiH Bu fikirler yeni değildirler. Roosevelt'den evvel Amerikanın hemen bütün devlet adamlarından pek az farkla ayni şeyleri dinliyorduk. Temsil ettiği kütlelerin menfaatini korumak istiyen bir adamm da başka türlü konuşmasına imkân tasavvur olunamaz. Umumî Harbden sonra dünyanm en kuvvetli kapitalini tophyan Amerika, şüphesiz iktısadî liberalizm rejiminin en kuvvetli müdafii kesilecekti. Nitekim Umumî Harbe kadar dünya borsalarına hâkim olan îngiltere ayni politikayı takib ediyordu. Muayyen menfaatlerin muayyen nazariyelere dayandıklarını biliyoruz. Manchester mektebi denilen iktısadî liberalizm İngiliz kapitalini müdafaa ediyordu. Şimdi çok tabiî ve hakh olarak bu rolü Amerika ve onun Reisi bulunan Roosevelt oynamaktadır. Yalnız küçük bir noktaya dikkat etmemiz lâzım: Demokrasi, sulh, silâhsızhk gibi bir takım güzel sözler altında iktısadî liberalizm müdafaa edilirken, bu fikirle Yola çıkan tayyareler Nevyork 4 (a.a.) İngiliz hüku metinin Loockheed kumpanyasına sipariş etmiş olduğu 200 bombardıman tayyaresinin ilki bugün Andania vapurile yükletilmiştir. îkinci tayyare de gene bugün Aquitainaia vapurile gönderilecektir. BUGÜN BEŞlNCt SAHÎFEMİZDE ÎTramvay şirketi muamelâtını dünden itibaren murakabeye başlayan Nafıa Vekâleti heyeti Evvelki gün Nafıa Vekâletinden gelen emirüzerine Nafıa Başmüfettişi Sürurinin riyaseti altında şirket ve müessseeler komiseri İhsan Yunusoğlu ve Devlet Demiryolları muhasebe müfettişi Kemal Arıduru'dan mürekkeb bir heyet, 3 subat 939 tarihinden itibaren [Tranıvay Şirketinin bilcümle muamelâtını kontrol altına almıştır. Bu heyet, ayni günden itibaren, Şirketi muvakkat idare natnma da tesellüme başlamıştır. Gerek tramvay ve gerekse Tünel şirketleri devir ve teslim muameleleri için icab eden listeleri hazırlayal&rkaaı Sa. S sutun S Atatürke aid hatıralar Muhterem meb'us Salih Bozok değerli hatıralarını anlatmaya devam edivor NADÎR NAD1 lArkast Sa. 3 sütun 3 &e\ Fransız İspanyol hududundan gelen son resimlerden: , Fransaya iltica eden İspanyol kadın ve çocuklan (Yaztsı S inci sahifemizde)