21 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— z-ı.m9 BUGÜN Frankonun Taarruzu va Yazan: Omer Rıza DOĞRU Gösen ayın son yea a) Yan ve hâlâ devam *İN hay, ko taarruzu Katalonyahlar' eli li sarsmış ve Katalonyanın e elan Barselonaya da li Cümhuriyetçi İspanya KUYU nin bu aarruz karşısında Ki alnın ıztırarında kalmasının a ei sayı üstünlüğü de mz e değildir. Bir tarafın eli : eo mehzul olduğu halde, diğer tara fın elinde ölçü kab recede olan askeri malzemedir. Bununla berabe! her yerde en mus ” meki göstermişler; ve düşman tazyi, kini hafifletmek işin Stramallaj cep- hesinde taarruza geçmişlerdir. Fakat bu hareketler maksadı temin edeme- miş ve bu yüzden Frankistlerin Ka - talonyadaki tanrruzları hızım kay - botmemiş, Prankistler, bu cephede vaziyeti tamamiyle tasfiye etmek ni» yetiyle hareket ettiklerini göstermiş- lerdir. General Fzankonun kuvvetleri Ka- talonyada derinleşmiş ve çok mü -| him mevkiler zaptetmiş olduğu hal de Katalonyanın Şimal tarafında ay- ni derecede ilerliyememiş buluna -| yer. Fakat onun her halde Barsele- Dayı zaptetmek, ve hu suretle bütün Katalonyayı cümhuriyet hükümetin- den ayırmak maksadını takip ettiği| apaş'kârdır, Bunun bir çok siyasi ve askeri sebepleri vardır. Siyasi sebep- lerin en mühimmi Barselonanın, ba- lihazırda cümhuriyet o hükümetinin merkezi olmasıdır. Franko, Barselo - hayı zaptedebildiği takdirde, İspan - ya Cümhuriyeti kendine yeni bir mühimmat ve x Cümhuriyetçiler| nnidane mukave - Londrada Emniyet Tedbirleri Tedhişçilerin Tayyare Meydanına Bomba “bul etmiyecek de -| Atmasından Korkuluyor Irlandanın ilk reisi TAN Toplantı Paris, 20 (Hususi) — Parlâmento- da harici siyasete ait müzakere de » vam etmekte olduğundan ve bir çok hatipler söz söylediğinden Hariciye Nâzırı M. Bonnet, beklenen nutkunu henüz söylememiştir. Yalnız M. Bon- net, bugün Fransa ile Lehistan müna sebetlerinden bahsetmiş ve “Lehistan Hariciye Nazırı B. Bek, bana, Fran- sız - Leh ittifakının Lehistan harici siyasetinin temellerinden olduğunu söylemiştir., demiştir, M. Bonnet daha sonra Lehistan sefirini kabul etmiş ve anlaşılan mer kezi ve şarki Avrupa vaziyetini ko- nuşmuştur. Mecliste bir hayli gürültü olmuş- tur.. Hatipler arasında olan Heryo Almanyanın ya ağladığını veya yal- vardığını, yahut tehdit ettiğini ve küstah davrandığını söylemiş ve “Uk ranys meselesini Alman propaganda- $ı ortaya çıkarmıştır. Fransız - Soy- yet paktının tezahürünü isteriz, de- miş, nihayet İtalyan taleplerinden bahsederek bu taleplerin Fransız bir- liğini ortaya çıkardığı, hiçbir dikta- *örün bu birliğe bir şey yapamıyaca- ğını, Daladier tarafından yapılan se yahatın plebisit mahiyetinde olduğu- nu söylemiş ve memleket hükümet. l Fransa Meclisinde Gürültülü Bir Parlâmento Reisi Heryo "Fransız - Rus Paktının Tezahürünü İstiyoruz ,, Dedi SON HABERLER Dr. Şaht Vazifesinden Yapıldı İ kunu bitirmiştir. Eski Bahriye nazırı Pierre'Cot, “Almanya, Fransız — İngiliz — Rus birliğini bozmak istiyor ve Fransanın deniz yolları üzerinde istinat nokta- Jarı arıyor. demiş, bu esnada sağ! cenah kâtibin sözlerini kesmek is- tediğinden Pierre Cot “bu söz kesme- lere bakılırsa Alman propagandası- nın henüz kuvvetli ve kudretli oldu- | ğuna hükmetmek lâzım gelir., demiş, bu yüzden ortalığı gürültü kaplamış. iki taraf biribirine, ağır sözler söyle- miş ve reis celseyi 20 dakika tatil et! ir. “ | Celse açılınca sağlar sollara “Mos- kovaya satılmışlar., diye bağırdıkları için komünist Torez'den sağ mebus- lardan Duplessie tokat tokata gelmiş, kavga nihayet bulduktan sonra mü- zakere devam etmiş, bir mebus Bale. | ar adalarının bitaraf ilân: istemiş. | tir. Meclis salıya toplanacaktır. İtalyanların bir nümayişi daha | Roma, 20 (A.A.) — Milanodan Ro- mada çikan gazetelere bildirildiğine göre. Milano faşist teşekkülleri, u- mumi harp esasında Fransız cephe- sinde ölen İtslyan askerlerinin ke- miklerinin İtalvaya nakli için lâzım olan parayi toplamak üzere iane cet- Ayrıldı © Sukut Görüldü Şahtın yerine gelen Dr. Funk Ez K #FELE Bu Yüzden İngilterede | Markta Hafif Bir Ere Klmemaneaa na e e er rakama? El Kesesinden . Bahşiş Yazan: B. FELEK ömertler tanırım, bol keseden atarlar: — Efendim! Ne olur bir kaç bin lira sarfedip şuraya bir bahçe yapıl — Lâfı mı olur, bir kaç yüz lira nın! Ne olur verelim efendim! Böyle şarkı söyler gibi söylediği eyin mânasını değil de & bestesini İyani sesini işittirmek için lâf eden İcömertlerden hiç kimse görmedim ki; söylediği sözü kendi hareketiyle İkuvvetlendirsin ve cebinden çıkarıp İbeş kuruş versin! | Gerçi herkes parayı sever, Allah afiyet ve selâmet versii Doktor Ce İlâl Muhtarın bizzat bana söylediği İbir söz var. Bu zata “Hasistir, parayı İsever,, demişler. İşitmiş ve müteessir olmuş. Bundan dört sene evvel Pa- riste tesadüf ettiğim zaman bana bu teessürünü açtı ve şöylece serzenş sa! | Yahut: ettiydi: “.- Bana hasis diyorlar, diyenler benim kadar teberrü yapmış mıdır? Parayı sever diyorlar. Ben hayatım- İda parayı sevmiyene tesadüf etme - İdim. Benim gibi on paradan bir ser- vet yapmağa ve hiç bir tesadüfün lüt funa mazhar olmadan mevkiini alnı. İnin teriyle kazanmağa muvaffak o - İlanların paraya verdikleri ehemmi- İyet kendi mesai ve ömürlerine ver - İdikleri ehemmiyettir.,, demişti, İ Haklı lâflı ne de: Ben hasise kızmam. Bu bir hasla- İlktar. Belki tedavisi müşkül hasta lıktır. Gerçi hasisin zararı başkasına dır sanılır ama tamamen bunun İaksidir. Hasis daha ziyade kendisi muztariptir. Onun için hasise acı « İmak gerektir. Fakat bir taraftan hasis olduğu Valter Furik, halde öteden başkasına cömertlik tav mü-İsiye eden ve hele aharın malını şuna ir, Dr. Şaht, İbuna veren veya peşkeş çekenlerdir kalmakta ve |ki; ciddi bir hiddete müstahaktırlar. merkez bulmağa mecbur olacaktır. Barselonanın mühimmat fabrikaları» nı ihtiva etmesi, Frankoyu vel burayı ele geçirmeğe teşvik eden Doktor Hyde ten kati sözler bekliyor, diyerek nut-' velleri açmışlardır. ! Paris, 20 (Hususi) Londra, 20 (A.A) —Da' ir çokla Alman kabinesi en mühim askeri sebepler arasında-| dır Franko kuvvetleri Katalonyanın| mâni olmak için ittihazı muktezi ted Şiyalini işgal ettikleri takdirde Hran| birleri kabine azası ile birlikte tetkik panya arasındaki muvasalayı mi ie kesmeğo imkân bulurlar ve bu sw < e bam N sales, D.AMeİNimden bir çokları, tet « hişçilerin suikastlerinin tekerrürüne çine Araplar Yardım Bu gazeteye göre Ülster hükümeti, retle Cümhuriyet kuvvetleri bir gıda | birkaç hafta evvel Londra hükümeti- ve iptidai madde kaynağından mah- | ne bu hafta içinde bazı hâdisata inti- rum edilmiş olurlar. Fakat bunu yapmak içli taarruzu İzar edilmesi lâm olduğunu bildir. miş ve şüpheli eşhasm tevkifi için sonuna kadar idame etmek ve Barse-| faydalı mallmat vermiştir. lona ile Şimali Katalonyayı da zap * tetmek lâzım gelir, Londra, 20 (A.A) —De Valera, Bunun kolay kolay mümkün olmu: | serbest İrlanda âli komiserini Cham- yacağını salâhiyetli şahsiyetler anla-| berinin ile refikasma dün oğullarına tıyorlar, İngiliz askeri muharriri Gene: karşı yapılmış olan suikastten dolayı teessürlerini beyan etmiye ve çocuk Temperley, bu meseleye dair yazdığı| larının sıhhatte olduğu hakkında ken bir makalede diyor ki: rilerine teminat yermeğe memur €t- “Cümhuriyetçiler manevi kuvvet- miştir. lerini, muh. a etmektedir. Ve son * zamanlarda bir hayli hırpalandıkları Londra, 20 (A.A.) — Daily Mail ve arazi kaybettikleri halde bozgun-| e azetesinin bildirdiğine göre emniye luk izi göstermiyorlar. Barselona ö-| &; umumiyeye bir imzasız mektup nünde haftalarca harp olacağı anlaşı- | ön derilerek tethişçilerin gece Hen- lıyor. Çünkü cümhuriyetçiler, bütün | go, tayyare raydanını berhava et- kaynaklarını ve vasıtalarını kullamı:| e tezebbs edecekleri bildirilmiş yorar. Cümhuriyetçiler her şe ş Ma 1936 M rada cümhuriyetçiler gösteril" açlık ve İP tir. Bunun üzerine tayyare meydanı- bakımına henüz | na derhal mühim miktarda polis tak kaybolmamıştır. Frankonun | viye kıtaları gönderilmiştir. Gece ya drit kapılarına kadar dayan | rısından biraz evvel bir kaç yüz as gösterilen kalkınmanın | ker ve polis tayyare meydanile civa- eri sene Tını emniyet altına almıştır. beklenebilir. Fakat Na- sinsi sinsi mülâhaza ettiği polyonu rat, büyük alayların Je- gibi mukâ Bunlar da General Fran - hindedir- dedir. Fakat cümhuri; konun eli” eden en büyük tehlike, çileri tehd midi madde yoksulluğu. Gece de emniyeti umumiyeye gön derilen İmzasız bir mektupta tethişçi lerin İrlanda postasını nakletmekte olan Holyend-Enston ekspresini ber- | hava etmiye uğraştıkları polise haber verilmekte idi. Muhtelif istasyonların memurlarına müteyakkız bulunmala rı tenbih edilmiş ise de tren bu sabah duz. a tecridi, yahut Pram-| Le 2 ge hiçbir ârızaya uğramadan KatalonY#” hukuku verilmesi, koya nh alir bunu inta leri, le beraber © gayri ümit kesme. giyer. olduğunu BÜ kendilerini ** dirler. 5 güni Önümüzdeki * derece müm caktır, a old taşta gör ticesinde sl yoğ hs lanmış» dırılmıştır. * muharririnin bu söz“ İngiliz #İ“ igdiyetini göstermek vaziyeti“ riyetçiler namına esinin henüz uzak! bir kere Cümhuriy?i$ b abilecek vaziyette. inler de bunun ne)h uğuna sahit ola. ai ivi Battı iv fabrikasında ça-İTaim ve terbiye heyeti reisi ve aza- pir ©“ ere düşmesi ne- gen “ i Ka e bir GİVİ batarak | akp gr ga ğriesı müfettişi, iki orta ted stanesine kal | irat. bir ilk tedrisat öğretmeninden) aft kanunun birinel müzakeresi ya - | düstrisi ve Vassili Zotofm idaresine Holyhcad'a gelmiştir. ——— Maarif Şürası Haziranda we) Toplanıyor Ankara 20 Tan muhabirinden) — arif Şürası haziranda Ankarada toplanmaya davet olunacaktır. Şüra mevcut vaziyeti gözden (geçirerek kültür hayatımızı alâkadar eden ye- Dİ karatlar verecektir. Şüra Vekilin İreisliğinde vekâlet umum müdürleri, İları, vekâletin dört umum müfettişi, teşekkül edecektir Edilecek Oo Cenevre, 20 (A. A.) — Milletler Cemiyeti konseyi, dün akşamki hafi celsesinde ittifakla bir karar süreti Yabul etmiştir. Bu karar suretinde özadan Çine yapmakta oldukları yar dımı genişletmeleri. Çin mukaveme- ne engel olabilecek her türlü hare - ketten içtinap etmeleri ve bu husus- ta müşaverelerde bulunmaları tavsiye edilmektedir. Karar sureti, cemiyette aza olmayan devletlerin de bu müşa| verelere iştirakleri imkânmı derpiş etmektedir. * Vaşington 20 (A. A.) — Hullün tavsiyesi mucibince hiç bir Ameri - kan firması bundan sonra Japonya - ya tayyare satmıyacaktır. Dünkü Meclis Müzakereleri Ankara, 20 (A.A) — Büyük Millet Meclisi bugün Faik Öztrakın başkan- lığında toplanarak Ofun Torel köyün den Kıvırcık oğullarından Pehlivan oğlu Mehmet Ersoyun ölüm cezasına ılması hakkındaki mazbata; tasvip etmiş ve Türkiye - Almanya | ticaret mukavelesine müzeyyel itilâ fin tasdikine, Riyaseticümhur teşki- lâtı hakkındaki kanunun bazı madde erinin değiştirilmesine alt kanun lâ- yihalarınm ikinci müzakerelerini ya- parak kabul etmiştir. Yine bugünkü toplantıda ikinci mü Zakereleri yapılan kanunlar arasında askeri memurlara ait 1458 numaral; kanunun beşinci maddesile zeylinin değiştirilmesi hakkındaki * lâyihanın müzakeresinde söz alan hatipler, ka- nunun, 11 şubat 1937 tarihli ve 3128 sayıl kanunun meriyete girdiği tarih ten itibaren meriyete gireceğine ait | #kinci maddesi hükmüne itiraz ede- rek maddenin tadilini gözeteh takrir ler vermişlerdir. Milli Müdafan en- cümeni tekrar tetkiki için o mezkör maddenin encümene verilmesini fste- miş ve bu talep kabul olunmuştur. Bundan sonra cenaze nakline mah- sus beynelmilel iilâfa iltihakımıza pılmiştır. İzarlandığı | Arap mahflllerini meşgul etmekte- İfindan teşkili bekleniyor Birlik Funk da İktisat Nazırlığını afa. za etmektedir. Kahire, 20 (Hususi) — Irak sefa-| retinde Arap heyetleri şerefine veri- len bir ziyafete nutuk söyliyen Irak Bağvekili Nuri Essait Paşa Arap devletleri ittihadının ehemmiyetini tebarüz ettirmiş, daha sonra Yemen heyeti reisi Prens Seyfülislâm ayni mealde sözler söylemiştir Arap kon gresi yarm son toplantısını yapa- cak, Pazar günü heyetler Londraya hareket edecektir. Prens Seyfülilâim Elmukattam gazetesine, Arap memleketleri ara- sinda bir birlik paktı yapmak lâzım geldiğini, çünkü bütün Arapların ralarındaki siyasi ve İktısadi müna- sebetleri takviye etmeyi düşündük- lerini söylemiştir. Arap kongresinin U toplantısında Suriye — Filistin — Erdün İttiha- dıni temin edecek bir: projenin ha- söyleniyorsa da bu pro- jeye ait haberler ne tekzip ediliyor. ne de teyit ediliyor. Filistin meselesinin haline doğru gidildiği sırada Suriye meselesinin vahim bir mahiyet alması bütün; dir, Arap mahfillerinin düşüncesine tercümân olan bir makam şu sözle- ri söylemiştir. listin meselesini bal için bir.! leşmeyi bilen Araplar, yarın da Suriye meselesini hal için birleşe- bilirler. Yeni Suriye , kabinesinin Suriye | Parlâmento Reisi Farisülhuri târa- Eski Irak Adliye Nazırı Reşit Â- U Gevlâni, Irak Kralının başmabe- yinciliğine tayin olunmuştur. kler Rusyada Üç Komiserlik İhdas Edildi Moskova, 20 (A.A.) — Tass ajansı gıda maddeleri endüstri komiserliği- nin üç kömiserliğe ayrıldığını bildir- mektedir. Bunlar Me. Jemçujina— nın İdaresi altmdaki balık endüstrisi ile Pavelin idaresindeki et ve süt en Yapacaklar |. emen) Führer, Dr. Şaht'a gönderdiği mek- tupta diyor ki: “Birçok seneler Almanyaya ve bana ifa etmiş olduğunuz hizmetlerden do: diririm. Alman nazırı sıfatile iyi ne- vazifeleriniz vardır.,, * Şaht'ın devlet bankası müdürlü- Zünden ayrılması İngiliz mahfillerin- de nahoş bir tesir husule getirmişti Alman markındahafif bir tenezzül gö rülmektedir. Devlet bankasındaki bu değişiklik Londranın City mahfelle- rinde de hayret uyandırmıştır. Salâhiyettar mahfellerde söslen - diğine göre Şaht'ın çekilmesi. Alman yadaki mutedil elemanların bir hezi meti mahiyetindedir. | * Berlin, 20 (A.A.) — Doktor Şaht'ın çekilmesi; yahudi muhacereti için gö rüşmelerde bulunan Rublee komisyo- Du azasını tamamile şaşırtmıştır. Bu komisyon azasından biri, bu bizim i çin kuvvetli bir darbe olmuştur, de- miştir. Rublee derhal iş arkadaşlarını ya- nına çağırarak yeni vaziyeti müza -| kereye başlamıştır, | Mülteciler hakkında yapılmakta o- lan görüşmelerin nihayete ermiş ol- duğundan yahudi muhacereti ofisi direktörü Rubleç resmen haberdar e- dilmiştir. | Hapleğesk li Fransız Somalisi Hududunda İtalya Tahşidat Yapmış “Paris, 20 (A.A.) — Paris - Soir ga- zetesinin Cibutideki husus! muhab; ri akademi azasından Jerome Tha. raud'un bildirdiğine göre, Adiseba- ba - Cibuti şimendifer hattının Ci. buti « Diredava mıntakası uzun da geçenlerde 8 - 10 bin İtalyan “Aş. karis., i tahşit etmiştir. Hududun di. ğer kısımları dağlarla çevrilmiş ol. duğundan Fransız Somaliland'ına buradan başka bir noktadan hücum verilen gıda maddeleri endüstrisidir. layı size samimi teşekkürlerimi bil- | ticeye isal edeceğiniz yeni bir takım | | Yeni bir fıkra anlatıyorlar. Mister Chamberlain, - İngiliz Baş- Funk, dört sene için tayin edilmiş-| vekili Mister Chamberlain - ilk defa olarak Almanyaya gidip Hitlerle gö- İrüştüğü saman şöyle görüşmüş; — Canım! İşi silâha dökmeğe, harp etmeğe kadar gitmeğe ne lü - zum yar? İstediğiniz neyse sulh ye « lu ile halledelim, Söyleyin bakalım! Her Hitler: — Çekoslovakyadan bir kısım iste- rim, — Güzel! Zaten vereceğiz. — Yine oranın istihkâmlarını yı kacağım! — Onu da vereceğiz. — İleride Şarki Prusya davasını e Dançig koridoru işini halledece - im. — Tamam! Başka? — Başka bir şey yok! — Hah! Gördünüz mü işler nasıl kolayca hallolundu. Ve Iki taraf memnün bir halde ay- rılmışlar. Yalnız Her Hitler istasyon da Mister Chamberlain'nin elini sı « karken demiş ki: — Dostum! Bu görüşmemizdeki iyi mesaimizin hatırası olarak bana bir küçük yadigâr, meselâ şu sermsi- yenizi vermez misiniz? Chamberlain şu cevabı vermiş: — Affedersiniz! O İngiliz malıdır. Bu fıkra ya hakikidir veya — yüz de doksan beş — uydurmadır, ama bugünkü beynelmilel vaziyeti bunun kadar iyi hulâsa eden az fıkra gör - düm. Herkes kendi malımı bağrına ba - sıp sakladığı kadar başkasının malı- nı da peşkeş çekmeden vaz geçerse, ştahlara bir durgunluk KISA HABERLER | müdürlü- i Aralan ia © Bülrar Krsh Boris yanında Prens İril ve Prenses OOdokün olduğu halde yü bereket etmiştir. Ornda Prenses re merasiminde bu- Henret bilânçosu yar 089 milyon açık © 538 senesi sonunda İtalyanın nüfuz #u 44,068,000 bir sene zar doğmuş, 6 etmek imkânı yoktur.