21 Ocak 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(ümartesi 21 Çankırı Cadde: Dr. Şaht Rayhşbank Yerine Dr. Funk tayin olundu Londra haberi fena karşıladı mark düşüyor Berlin, 20 a hmım kalkınması çerçevesi içindi Si Ankara Tolgraf: Ulus - Ankara SONKÂNUN TELEFON İmtiş 4 1939 | n ü & RÜKUŞ | nn Yi İdare 064 | DIMIZDIR ' Köylü için ilâvem BUGÜN : YURD t en ayrıldı — D.N.EB. Ajansı bildiriyor: Büyük Alman Ray- e dü e alman ekonomi: en vazi- felerin tam surette ifası, ekonomi, para ve finans politikasının bir elden idaresini icabettirmektedir. Dr. Funk Bu sebepten dolayı, alman - devlet reisi milli ekonomi nezareti ile Rayh milli bankası en bir zat ükdesinde birleştitilmesini em - retmiştir. Doktor Funk milli ekonomi nazırlığı vazifesine ilâveten ayaı za | manda alman milli bankası reisliğine | de tayin edilmiştir. Doktor Şaht, na - zır sıfatiyle alman kabinesine dahil | bulunmakta devam edecek ve kendisi - ne hususl vazifelerin ifası hizmeti ve- | cisliğinin yeni rilecel | Salâhiyetli mahfiller, Rayşbank re * isliğinde bugün yapılan değişikliğin sırf organizasyon sebebiyle — yapılmış olduğunu ve doktor Şaht ile diğer zi - mamdar zevat arasında şahsi anlaşa: (Sonu 5. inci sayfada) Başvekilimiz dün İstanbul'a gitti Başvekil B, Celâl Bayar, dün akşam 19,50 de kalkan muhtelit trenin arka- sına bağlanan hususi vagonla İstanbu- la hareket etmiştir. Başvekilimiz garda vekiller, mebus- lar, Ankara valisi, hükümet ve parti tarafından uğurlanmıştır. Sultan Ahmet Han Moskova'ya hareket etti İstanbul, 20 (Telefonla) — Eski Af gan büyük elçisi Sultan Ahmet Han | bugün Besarabya vapuriyle Moskova- ya gitmek üzere İstanbul'dan hareket etti Cümhuriyetten önce vVe sonra kültürümüz Mahmut Esat BOZKURT Cümhuriyetten önce; Elif üstün, e e el, be üstün, peüstün,pec L Cümhuriyetten önce; hattâ meşru- | tiyetin ilk yıllarında bile tahsil usulü bu idi, Bu kadar da değil; bunlar hep - bir ağızdan makamla söylenirdi! Bu usulün çokluk görümünden veri- mi ne idi? Bunu söylemiye lüzum bile görmü- Usul, verimini kendisi söylüyor: Bebe, pepe ' 1 L Hem bebe! hem de tam anlamiyle, dinmelere rağ- men bundan ileri gidilemiyordu. Ben kendi hesabıma ve milletin bi yük ekseriyeti hesabrna — söyliyebili- rim ki, yüksek tahsilimi bitirdiğim zaman hâlâ dosdoğru yazamıyordum. Elime verilen kitapları - ilmi mâna- giyle - anlıyamıyor, anlatamıyordum. Buna hayret edilmemelidir. Be, be be, pe pe hecelemeleriyle başlıyan bir tahsilin sonu elbette bu olacaktı. * Cümhuriyetten sonra; Geçenlerde, çocuklarımın okul ki- taplarını karıştırıyordum. Hem karıştırdım.. Hem de bazı say- faları dikkatle okudum. Tik okulun sön sınıfında olan — ço- cuklarımdan birinin tarih kitabında şu cümleleri gördüm. *“Köylüyü zarara sokan, türlü fena- lıklara sebep olan âşar vergisi kaldı- rıldı. Dikim ve ekim işlerini, hayvan cinslerini iyileştirmek ve köylünün tefeciler tarafından soyulmasını önle- mek için önlemler alındı. (1),, Burada tekrar ediyorum: Ben kendi hesabıma ve muazzam bir €kseriyet hesabına söyliyebilirim ki mi bitirdikten sonra da; tefeciliğe, faizciliğe ve bunların tararlarına dair bir fikir sahibi de- #ildim. Hem de ekönomiden birkaç tınav geçirdiğim halde! Bereket versin, babamın çiftçi ol- Ması; bana, âşar hakkında kaba taslak bir fikir verebilmişti. Köylüler âşar yüzünden çektikleri- di mültezimlerin zulmünü köy kah- Velerinde söyler dururlardı. ; Bugün, ilk mektebin son smufında bir çocuk; bunları biliyor. Milleti “Sin duyuyor ve düşünüyor! Bilmem ki cümhuriyetten önceki ve “"'W Taki kültürümüz bı'ı_ıîıîı bir fikir bcci,l Cibuti c cum etmek imkânı yoktur. Fransa'daki italyan ölülerinin kemikleri İ Roma, 20 aa, — Milâno'dan Roma' da çıkan gazetelere bildirildiğine gö- re Milâno faşist teşekülleri, umumî; harp esnasında fransız cephesinde ö- len italyan askerlerinin kemiklerinin italya'ya nakli için lâzım olan parayı toplamak üzere İiane cetvelleri aç- mışlardırı İtalya'nın nüfusu artıyor Roma, 20 aa. — İtalya'nın nüfusu |1938 senesi sonunda 44 milyon 56 bin İolarak tesbit edilmiştir. Gene 1938 se- Cibuti'deki Habeş kürekçileri ivarında İtalyan tahşitleri Şimendifer boyunda 8-10 bin İtalyan askeri tahşit edilmiş ! Paris, 20 a.a. — “Paris - Soir,, gazetesinin CÖh_uİİdeki hususi muhabiri akademi âzasından Jerom Tarod'un bildirdiğine göre Addis - Ababa - Cibuti şimendöfer hattının Cibuti . Diredeva mıntakası uzunluğunda geçenlerde 8-10 bin italyan tahşit etmiştir. Hududun diğer kısımları dıilırlı_ çevrilmiş oldu- | ğundan fransız Somalilandına buradan başka bir noktadan hü- skari” si BN Kıral Faruk Halife ilân edildi Kahire, 20 aa. — Royter ajansı bil- diriyor: Kıral Faruk bugün camide büyük bir kalabalık huzurunda halife ilün olunmuştür. (ümhurreisimiz | Londra Büyük Elçimiz Doktor Rüştü Aras'ı 'yemeğe alıkoydular ; Ankara, 20 a.. — Reisicümhur İnö- | 'nü dün akşam Londra Büyük Elçimiz | | Dr. Tevfik Rüştü Aras'ı akşam yeme- ğine alıkoymuşlardır. Başvekil Celâl Bayar ve Hariciye Vekili Şükrü Saraç- oğlu da bu yemekte dâvetli olarak bu- tunmuşlardır. Dr, Tevfik Rüştü Aras'ın bu hafta içinde yeni vazifesine gideceği öğre - nilmiştir. İsmet İnönü'ne şükran ve tâzim Bir kaç sayı önce, Milli Şefimiz Re- isicümhur İnönü'nün tarih ve dil ku - rumlarını yüksek himayelerine aldık - |larını haber vermiştik. Maarif Vekili, Türk Tarih Kurumu Fahri Reisi ve Türk Dil Kurumu Re - isi B. Hasan - Ali Yücel, u münase - |betle, Milli Şef İsmet İnönü'ne ku- rumların şükran ve mianetlerini şu tezkere ile arzetmiştir : Milli Şef İsmet İnönü vam etmiştir. Reisicümhur ve izin kaynakları kiymetini bize le milli şuur nesi olan dilimizin eskiliğini, öz Hütüğünü, zenginliğini meydana çıka - | ran dil inkılâbının organları tatih ve dil kurumlarının yüksek himayelerine mazhariyetini, het iki kurumdaki ar - kadaşlarım ve kendim, en derin şükran hislerimizle, bugün, öğrenmiş bulunu- yorüuz. Milli iradenin timsali olan yük- sek varlıklarına ulaştırmak — istediğis miz bu içten gelen duyguların, çalış - malarımızı arttıracak ve vazifelerimi « ze bağımızı daha çok kuvetlendirecek bir and olduğuna itimat buyurmanızı diler, ellerinizi öperek en derin saygr larımızı sunarız. | Mearif Vekili Türk Tarih Kurumu Fahrl Reisi ve Türk Dil Kurumu Reisi HASAN - ÂLİ YÜCEL mas ederek demiştir ki: varlığımızın uzu. Burgos, 20 aâ— Katalonya'nın mer- kez — mıntakasında — Frankistler 15 kilo- y metreden fazla iler — lemişlerdir. Şimdi —— Kalaf'a iki kilo- — metrelik ve Man - resa'ya 26 kilomet- | relik bir mesafede bulunmaktadırlar. LA Frankistler mü- vazi olarak bütün ” mıntakalarda vasa - #& on kilometre ka- dar ilerlemişlerdir. Frankist mahfil- lerinde dünkü hi A N e muharebesinde ye - ni bir safha açmış olduğu beyan edil- |mektedir. Frankistlerin tebliği gâhın tebliği- Barselon vilâyetinde kitalarımız ba- zı bölgelerde 15 kilometre derinliğe | kadar ilerlemiştir. |— Şimal bölgesinde Tarroja, Gras, İLamorana, Cedo, Frenanosa ile Mas de (Sonu 5, inci sayfada) Devlet Şürası Reisliğine seçilen B. İsmail Hakkı Görekli Kamutayın dünkü toplantısında Devlet Şurası reis ve âzalıkları seçimi yapıldı Kamutay dün B. Faik Öztrak'ın reisliğinde toplanmıştır. An- talya mebusluğuna seçilen B. Cezmi Erçin and içmiş ve Devlet Şürası reisliği ile beşinci daire reisliği ve on âzalık için seçim ya- pılmıştır. Of'un Torvel köyünden Pehliyan oğlu Mehmet Ersoy'un ölüm cezasına | —— —— B. Şvalkovski Berlin'e çarptırılması hakkındaki adliye encü | meni mazbatası kabul edildikten son - | Ğ ra Türkiye - Almanya ticaret mukave-| * hareket etfi lenamesine , zeyil "li!mğmn tat- | Prag, 20 aa. — Çek-slovak bariciye dikinin ikinci — görüşmesi — yapı- | nazırı Berlin'e gitmek üzere bu akşam larak kabul edilmiş; — askeri me- Prag'dan hareke tetmiğtir. Kttkde. | e | — Salamahıka, 20 aa. — Umumi karar-| rekâtim Katalonya AÖ İspanya'da F'rıııılrncıılaı.lu hükümetçilerin ellerinde bulunan araziyi gösterir harita | Fransız Meclisi toplantı halinde î Fransız parlâmentosunda dış politika meseleleri görüşülürkel Bir sağcı mebus komünist Torez'le tokat tokata geldi Paris, 20 a.a, — Mebusan mecli: nazırı Bone de hazır olduğu halde dış siyaset konuşmalarına de- i bugün öğleden sonra hariciye Cümhuriyetçiler federasyonundan Henriot, son senelerin bir tarihçesini yaptıktan sonra Fransız - Alman münasebatına da te. (Sonu 5. inci sayfada) Katalonya'yı kuşatan 'çember gittikçe daralıyor Franko kıtaları her tarafta ilerlemeğe devam ediyorlar Kont Çaki'nin Berlin ziyaretinden sonra Almanya'nın Macaristan'dan İstedikleri Berlin, 20 aa. — Kont Çaki'nin Berlin ziyaretinden sonra Macarista» n'ın Almanya'dan neler istediği, nat- yonal - sosyalist —organı Dantziger Vorposten gazetesi tarafından açıkça izah olunmaktadır. Gazete, Macaristan'ın mihver siste - mine “tam surette dahil ölmüş bulun- duğunu” kaydeyledikten sonra, her ga hada, ekonomide, dahili ve ha poli- tikada serbest bir iş birliğinin meyda- na getirilmesi icap ettiğini bildirmek- tedir. Gazeteye göre, Macaristan, mil- İ|letler cemiyetine karşı olan hattı hare- ketini mihverin hattı hareketine uy- durmalıdır. Macaristan, “mihvere mu-- halif macar unsurlarının hareket im-