21 Ocak 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(mmsı Çınkırl;”ucı:;:;i':.ırnkuı 21 Telgraf :Uî;ı - Ankara SONKÂNUN TELEFON S.KURUŞ | — Matbas müdürü Yi İdare 1064 ıMız ANDIMIZDIR. Köylü için ilâvem —a t BUGÜN : YURD q Dr. Şaht Rayhşbank reisliğinden ayrıldı Yerine Dr. Funk tayin olundu Londra haberi fena karşıladı mark düşüyor Berlin, 20 a.a. — D.N.B. Ajansı bildiriyor: Büyük Alman Ray- hmım kalkınması çerçevesi içinde alman ekonomisine düşen vazi- felerin tam surette ifası, ekonomi, para ve finans politikasının bir elden idaresini icabettirmektedir. Dr. Funk Bu sebepten dolayı, alman devlet reisi milli ekonomi nezareti ile Rayh milli bankası reisliğinin yeniden bir zat uühdesinde birleştirilmesini em - retmiştir. Doktor Funk milli ekonomi nazırlığı vazifesine ilâveten aynı za - manda alman milli bankası reisliğine de tayin edilmiştir. Doktor Şaht, na - zır sıfatiyle alman kabinesine dahil bulunmakta devam edecek ve kendisi - ne hususi vazifelerin ifası hizmeti ve- rilecektir. Salâhiyetli mahfiller, Rayşbank re- isliğinde bugün yapılan değişikliğin sırf organizasyon sebebiyle yapılmış olduğunu ve doktor Şaht ile diğer zi - mamdar zevat arasında şahsi anlaşa- (Sonu 5. inci sayfada) Dr. Şaht Başvekilimiz dün İstanbul'a gitti Başvekil B. Celâl Bayar, dün akşam 19,50 de kalkan muhtelit trenin arka- sına bağlanan hususi vagonla İstanbu- la hareket etmiştir. Başvekilimiz garda vekiller, mebus- lar, Ankara valisi, hükümet ve parti erkânı tarafından uğurlanmıştır. Sultan Ahmet Han Moskova'ya hareket etti İstanbul, 20 (Telefonla) — Eski Af gan büyük elçisi Sultan Ahmet Han bugün Besarabya vapuriyle Moskova- lya gitmek üzere İstanbul'dan hareket etti. Cümhuriyetten önce vVe sonra kültürümüz Mahmut Esat BOZKURT Cümhuriyetten önce; Elif üstün, e e e!l, be üstün, b e el, peüstün,pee L Cümhuriyetten önce; hattâ meşru- tiyetin ilk yıllarında bile tahsil usulü bu idi, Bu kadar da değil; bunlar hep bir ağızdan makamla söylenirdi! | Bu usulün çokluk görümünden veri- | mi ne idi? | Bunu söylemiye lüzum bile görmü- . Usul, verimini kendisi söylüyor: Bebe, pepe ! ! |. Hem bebe! hem de tam anlamiyle, pepe ! Bütün çalışmalara, didinmelere rağ- men bundan ileri gidilemiyordu. Ben kendi hesabıma ve milletin bü- yük ekseriyeti hesabına söyliyebili- rim ki, yüksek tahsilimi bitirdiğim zaman hâlâ dosdoğru yazamıyordum. Elime verilen kitapları - ilmi mâna- siyle - anlıyamıyor; anlatamıyordum. Buna hayret edilmemelidir. Be, be be, pe pe hecelemeleriyle başlıyan bir tahsilin sonu elbette bu olacaktı. * Cümhuriyetten sonra; Geçenlerde, çocuklarımın okul ki- taplarını karıştırıyordum. Hem karıştırdım.. Hem de bazı say- faları dikkatle okudum. İlk okulun son sınıfında olan — ço- cuklarımdan birinin tarih kitabında şu cümleleri gördüm. “Köylüyü zarara sokan, türlü fena- lıklara sebep olan âşar vergisi kaldı- rıldı. Dikim ve ekim işlerini, hayvan cinslerini iyileştirmek ve köylünün tefeciler tarafından soyulmasını önle- mek için önlemler alındı. (1),, Burada tekrar ediyorum: Ben kendi hesabıma ve muazzam bir ekseriyet hesabırma söyliyebilirim ki yüksek tahsilimi bitirdikten sonra da; tefeciliğe, faizciliğe ve bunların zararlarına dair bir fikir sahibi de- ğildim. Hem de ekonomiden birkaç Sınav geçirdiğim halde!. Bereket versin, babamın çiftçi ol- Ması; bana, âşar hakkında kaba taslak bir fikir verebilmişti. Köylüler âşar yüzünden çektikleri- hi mültezimlerin zulmünü köy kah- Velerinde söyler dururlardı.. bi Bugün, ilk mektebin son sınıfında Çit çocuk; bunları biliyor. Milleti 'Şin duyuyor ve düşünüyor! Bilmem ki cümhuriyetten önceki ve sofraki kültürümüz hakkında bir fikir Cibuti c Cibuti'deki Habeş kürekçileri ivarında İtalyan tahşitleri Şimendifer boyunda 8-10 bin İtalyan askeri tahşit edilmiş ! Paris, 20 a.a. — “Paris - Soir,, gazetesinin Cibutideki hususi muhabiri akademi âzasından Jerom Tarod'un bildirdiğine göre Addis - Ababa - Cibuti şimendöfer hattının Cibuti - Diredeva mıntakası uzunluğunda geçenlerde 8-10 bin italyan “askari” si tahşit etmiştir. Hududun diğer kısımları dığlarla_ çevrilmiş oldu- ğundan fransız Somalilandına buradan başka bir noktadan hü- a leri n eee Kıral Faruk Halife ilan edildi Kahire, 20 aa. — Royter ajansı bil- diriyor: Kıral Faruk bugün camide büyük bir kalabalık huzurunda halife ilân olunmustur. Fransa'daki italyan ölülerinin kemikleri Roma, 20 a.a. — Milâno'dan Roma da çıkan gazetelere bildirildiğine gö- re Milâno faşist teşekülleri, umumi harp esnasında fransız cephesinde ö- len italyan askerlerinin kemiklerinin italya'ya nakli için lâzım olan parayı toplamak üzere iane cetvelleri aç- mışlardır. İtalya'nın nüfusu artıyor Roma, 20 a.a. — İtalya'nın nüfusu 1938 senesi sonunda 44 milyon 56 bin olarak tesbit edilmiştir. Gene 1938 se- Cümhurreisimiz Londra Büyük Elçimiz | Doktor Rüştü Aras'ı yemeğe alıkoydular Ankara, 20 a.a. — Reisicümhur İnö- nü dün akşam Londra Büyük Elçimiz Dr. Tevfik Rüştü Aras'ı akşam yeme- ğine alıkoymuşlardır. Başvekil Celâl Bayar ve Hariciye Vekili Şükrü Saraç- oğlu da bu yemekte dâvetli olarak bu- lunmuşlardır. Dr. Tevfik Rüştü Aras'ın bu hafta içinde yeni vazifesine gideceği öğre - nilmiştir. İsmet İnönü'ne sşükran ve fâzim Bir kaç sayı önce, Milli Şefimiz Re- isicümhur İnönü'nün tarih ve dil ku - rumlarını yüksek himayelerine aldık - larını haber vermiştik. Maarif Vekili, Türk Tarih Kurumu Fahri Reisi ve Türk Dil Kurumu Re - isi B. Hasan - Âli Yücel, bu münase - betle, Milli Şef İsmet İnönü'ne ku- rumların şükran ve minnetlerini şu Torez'le tok Paris, 20 a.a. — Mebusan Fransız Meclisi toplantı halinde Fransız parlâmentosunda dış politika meseleleri görüşülürkel bse Öi Bir sağcı mebus komünist t tokata geldi tezkere ile arzetmiştir : Milli Şef İsmet İnönü Reisicümhur vam etmiştir. Milli benliğimizin kaynaklarını ve medeni varlığımızın kıymetini bize| Mas ederek demiştir ki: Cümhuriyetçiler federasyonundan Henriot, son tarihçesini yaptıktan sonra Fransız - Alman münasebatına da te- öğleden sonra hariciye nazırı Bone de hazır olduğu halde dıç_ıiyıuet konuşmalarına de« senelerin bir (Sonu 5. inci sayfada) tanıtan tarih tezi ile milli şuurumuzun hazinesi olan dilimizin eskiliğini, öz- lülüğünü, zenginliğini meydana çıka - ran dil inkılâbının organları tarih ve dil kurumlarının yüksek himayelerine mazhariyetini, her iki kurumdaki ar - kadaşlarım ve kendim, en derin şükran hislerimizle, bugün, öğrenmiş bulunu- yoruz. Milli iradenin timsali olan yük- sek varlıklarına ulaştırmak istediği- miz bu içten gelen duyguların, çalış - malarımızı arttıracak ve vazifelerimi - ze bağımızı daha çok kuvetlendirecek bir and olduğuna itimat buyurmanızı Katalonya Burgos, 20 aa.— 'yı kuşatan çember gittikçe daralıyor Franko kıtaları her tarafta ilerlemeğe devam ediyorlar diler, ellerinizi öperek en derin saygı- lartmızı sunarız. Katalonya'nın mer- kez — mıntakasında Frankistler 15 kilo- metreden fazla iler lemişlerdir. Şimdi Kalaf'a iki kilo- n metrelik ve Man - ' resa'ya 26 kilomet- — relik bir mesafede bulunmaktadırlar. Maarif Vekili Türk Tarih Kurumu Fahri Reisi ve Türk Dil Kurumu Reisi HASAN - ÂLİ YÜCEL <— Frankistler mü-îı’ vazi olarak bütün — mıntakalarda vasa - — ti on kilometre ka- dar ilerlemişlerdir. Frankist mahfil- lerinde dünkü ha-- rekâtın Katalonya — TETASDI) O Kaladerd) muharebesinde ye - ni bir safha açmış olduğu beyan edil- mektedir. Frankistlerin tebliği Salamahka, 20 a.a. — Umumi karar- gâhın tebliği- Barselon vilâyetinde kıtalarımız ba- zı bölgelerde 15 kilometre derinliğe kadar ilerlemiştir, Şimal bölgesinde Tarroja, Gras, Lamorana, Cedo, Frenanosa ile Mas de (Sonu 5. inci sayfada) Devlet Şürast Reisliğine seçilen L B. İsmail Hakkı Görekli Kamutayın dünkü toplantısında Devlet Şurası reis ve âazalıkları seçimi yapıldı Kamutay dün B. Faik Öztrak'ın reisliğinde toplanmıştır. An- talya mebusluğuna seçilen B. Cezmi Erçin and içmiş ve Devlet Şürası reisliği ile beşinci daire reisliği ve on âzalık için seçim ya- pılmıştır. Of'un Torvel köyünden Pehliyan oğlu Mehmet Ersoy'un ölüm cezasına çarptırılması hakkındaki adliye encü meni mazbatası kabul edildikten son - ra Türkiye - Almanya ticaret mukave- B. Şvalkovski Berlin'e hareket etfi lenamesine zeyil —anlaşmanın tas-| pças 20 a.a, — Çek-slovak hariciye dikinin - ikinci görüşmesi - yapı- | nazırı Berlin'e gitmek üzere bu akşam larak kabul edilmiş; —askeri me- Prag'dan hareke tetmiştir. murlar hakkındaki 1455 savılı kanu- Pillar, Si N İspanya'da Frankocul ellerinde bulunan arazi (4 la p -J # ğ çiler in yı gösterir harita Kont Çaki'nin Berlin ziyaretinden sonra Almanya'nın Macaristan'dan İstedikleri Berlin, 20 aa. — Kont Çaki'nin Berlin ziyaretinden sonra Macarista- n'ın Almanya'dan neler istediği, nas- yonal - sosyalist —organı Dantziger Vorposten gazetesi tarafından açıkça izah olunmaktadır. Gazete, Macaristan'ın mihver siste - mine “tam surette dahil olmuş bulun- duğunu” kaydeyledikten sonra, her sa- hada, ekonomide, dahili ve harici poli- tikada serbest bir iş birliğinin meyda- na getirilmesi icap ettiğini bildirmek- tedir. Gazeteye göre, Macaristan, mil- letler cemiyetine karşı olan hattı hare- ketini mihverin hattı hareketine uy- durmalıdır. Macaristan, “mihvere mu-- halif macar unsurlarının hıtçkı__ t inv a d BelAA