3 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Me M5 Katan gin — —— 3.5. 1938 BUGÜN? Her Hitlerin Seyahati Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İtalya Başvekili Sinyor Muğsolini- Bin birkaç ay önce Berlini ziyareti, Almanya devlet ye hükümet vefi Her Hitler tarafından iade olun- maktadır. Sinyor Mussolini, Alman- Yada fevkalâde merasimle karşılan- dığı için İtalya da bugün kapı kom- Şasu olan Almanyaya ayni şekilde Mukabele etmekte ve Londra gaze- telerinin anlatışma göre, istikhal ha- #ielıkları için 4 milyon İngiliz lirası harcetmiş bulunmaktadır. Sin- Yor Mussolininin Almanyayı ziyareti Hrasında Avusturya devleti heniz Müyatta idi. Ziyaretin iade olunduğu *irtda Avusturya ortadan kalkmış, an kuvvetleri Brenner geçidine tel ve Almanya ile İtalya kom- Mi olmuşlardır. İki taraf ta bu komşuluktan mem- gösterdiği ve komşuluğun a- Pidaki dostluğu sağlamadığını söyle- diği için bunu başka türlü telâkkiye Yer bulunmamak icap eder, Her Hit- ktin İtalyayı ziyareti ise, şüphe yok Ki komşuluğu ve dostluğu bir kat da ha takviyeye yardım edecektir. * Almanyanm bugün Avrupada va- Myeti ve siyasetinin istikametleri en $ek merak edilen ve en çok merak t- lam devlet olduğu şüphe götür- ra sebep olan en mühim mese- Çekoslovakyadaki Almanların va » Bunlar son günlerde âde- İN Yeni bir mücadeleye girişmişler ve gSelelerini halletmek azminde ol- daklarını göstermişlerdir. Bu Alman egenin lideri ilan Henlâyn, söy- »utukta her şeyden farla bir çoktayı tebarüz ettirmiştir. O da Çekvelvakya dahilinde yaşıyan Al üların kendilerini ekalliyet say. yadıkları ve ekalliyet muamelesi Wemiye yazı olmadıklarıdır. Bunun an Eayet sarihtir. Çekoslovakya kendilerini, bu memleketin bir Kandan ekseriyet teşkil eden bir Vr görüyor. VeÇekosle- Yak pa elendi yakl “iie. < YAZA, vücuda © gormek » Bununda mânası tam Kat Halbuki Çek hükü gi içek çekindiği ve en yak İn m e nediği tesviye sakli. he eş, pihtariyettir. Çünkü Çek kükü bu şekilde tam muh memleket hesabına, langıcı saymaktadır. Si suretle çıkmaza saptığı- den nasıl çıkılacağı ha- & şündürücü bir mesele teş. ada bu çıkmazdan bir emel vâki MX Mek, Yani Avusturya hâdi- başka p SKerrür edecek? Yoksa daha Deği bir çare mi bulunacak? Sonra Fiyaretinin bu hal çaresi üze e tesiri ne olacak? Yap, <4» bunlar düşünülen, fakat ce. verilemiyen mesele- ha ME mesele daha ver ki, Bo. Müiyge abati ile alâkadar gibi görü. yi Blerenin merkez ve sol gazete- sen doğru ilerde Almanyanın Şarka lemesinden, yayılmasından Diş İyorlar. Bun 4 Be hedef tin buğdayları, daha baş . | UZAK ŞARK: Çinliler Onbeş Günde 30,000 Japon Oldürdü Nevyork, 2 (Hususi) — Uzak Şark harbine dair gelen haberler biribir- lerini tutmamaktadır. Japonlar bü - yük kanalın cenubundan Lunghay demiryolu şebekesine doğru yol al - dıklarını haber vermektedirler. Bu- na mukabil Çinliler (o vaziyetlerinin son derece sağlam olduğunu ve Ja - pon mevkilerini yakında sarsacakla- rını bildiriyorlar. Hankovdan dün resme nbildirildi- ğine göre: Bütün gün muhtelif noktalarda ezcümle Talerşvang'ın Şarkında, Pih sien'in şibalinde ve Tançeng'in gar - binde devam eden muharebelere rağ men Çantung'un şimalinde Çinlilerin vaziyetinde herhangi bir değişiklik olmamıştır. Şansinin şarkında en son mühim şehir olan ve Linfenin cenubu şar - kisinde bulunan Yiven istirdat edil- miştir. Salâhiyettar askeri makamların bildirdiğine göre, nisan ayının ilk on beş günü zarfında Çinden 30 bin Ja pon askeri ölmüş ve 1.500 kişi esir alınmıştır. Düşmandan alınan gana im arasında 4.700 tüfek, 200 maki - neli tüfek ve mühim miktarda cepha- ne vardır. Bir Japon askeri treni berhava edildi Pekin, 2 (A.A.) — Pekin - Hankov şimendifer hattında münakalât 50 dakika süren bir inkıtadan $onra tek rar başlamıştır. Japon tayyareleri dün Şuşov'un şimalinde bu hattın raylarını sökmi- ye ve Viliho'daki şimendifer köprü- sünü berhava eden çeteleri dağıltmı va mwrsffak olmuşlardır. Emin bir menibadan öğrenildiğine göre, Japon askeri treni 29 nisandan Şuşov ile Lluliho arasında havaya u- curulmuştur. Facia kurbanlarının â- dedi malüm değinir. - DANİMARKA: Nazi Faaliyeti Günden Güne Fazlalaşıyor Kopenhag, 2 (A.A.) — Danimar. ka Şllesviginde Nazi faaliyeti artmak tadır. Mayıs sonunda buraya gelecek olan 40: Alman gazetecisi vaziyeti Cuma akşamı Alman ve Danimar kalı Nazile, Danimarka Şlesviginde Kvaersin idare ettiği liberal yaptı nin bir propaganda toplantısı yaptı ğı mahalli istilâ ederek nasyonal - sosyalist şarkıları söylemişler risale ler atmışlar ve içtimada bulünanları başka bir yere gitmiye icbar etmiş- eniyi in Petrolleridir. Fakat Ve yayılma harp ile ya- Memek, kaleyi içinden açmakla maziliğe benzer re- İs yapılacaktır. nlerin mübalâğalı iye lüzum var mı? Roma ziyaretinin bu lerse de biraz sonra orasını da isti- lâ emişlerdir. İSPANYADA Ispanyada harp, son günlerde havaların muhalefeti yüzünden duraklar gibi oldu. Fakat, Frankist kuvvetler, Barselonaya birkaç defa hava baskını yaplılar ve bombardıman neticesinde yüze yakın insan öldü. Bu resim İ de, Frankist tayyareleri tarafından bombalanan bir sehrin tayyareden alınmış manzarasını görüyoruz. İrlandada yakında Cümhurreisliği i- çin seçim yapılacaktır. Cümhurreisli ğine en kuvvetli ve yegâne namzet Doktor Hyde'dir. Burada Dr. Hyde. in resmini görüyoruz. FİLİSTİN : Filistinin İkiye Taksimine İtiraz Ediliyor Kudüs, 2 (A.A.) — Filistinin tak- simihe memur olan komisyon bura ya geldiği gündenberi Arap ve Ya hudi teşekküllerinden birçok istida - lar almıştır. Bu istidalarda memle- ketin iki devlet halinde ayrılmasına itiraz edilmetkedir. Maverayişerinlr- lar da memleketin taksimine itirez etmektedirler. Filistinin müdafaası için teşekkül eden Irak komitesi, L- rak Arapların bu hususta diğer A- raplarla mütesanit bulunduğunu hi dirmiştir, İSVEÇ: —— Avrupada İki Grup Stokholm, 2 (A.A) — Bir mayıs münasebetile tertip edilmiş olan bir miting esnasında B. Sandler, hükü- metin yakında parlâmentodan milli müdafaa için 60 milyon kuron mun - zam tahsisat isteyeceğini haber ver- miştir, Avrupanın vaziyetinden bahseden hariciye nazırı, yekdiğerine düşman iki grupun tebellir etmekte olma - #ından mütevellit endişelerinden bah setmiştir. Hatip demiştir ki: “Avrupada devamlı bir istikrar vü cude getirilmeğe, bu istikrarın Al - manya aleyhine müteveccih olması takdirinde, imkân yoktur. Fakat Sov yet Rusya ile Polonyanın iştiraki ol- maksızın umumi bir hal sureti bul- manın mümkün olamıyacağını da an lamak lâzımdır.,, MBALANAN ŞEHİRLER ; ro hükümet erkânımızla temasta bu presile şehrimize gelmiş ve istas - yonda Dışişleri Bakanlığının bir mü- messili tarafından karşılanmıştır. Südetler Muh | tfariyet İstiyor Henlayn'ın Son Nutku Ağır Bir Hava Yara Çekoslovakyanın Almanya İle İş Birliği Yapması Üzerinde Çok Israr Olunuyor Londra, 2 (Hususi) — Çekoslovak- ya meselesi, birdenbire günün en mü him meselesi oldu. Sebeplerinden bi- ri, | mayıs münasebetile Südet Al manlar Bderi Henlaynin beyanatıdır. Henlâyn söylediği nutukta Südetle- rin statüsü meselesinin halli için Çe- koslovakyada plebisit yapılmasını is temiş ve başlıca hedefinin devletin çerçevesi içinde tam bir hukuk mü- savatı olduğunu Hlâve etmiştir. Hen- lâyn, daha sonra Avrupa demokrasi- lerine hitap ederek Südetlere hukuk müsavatı vermesini temin için Prag hükümetini tazyik etmelerini istemiş ve “Çek teşkilâtı esasiye kanununu ekalliyetler meselesine bir hal şekli bulmak için bir hareket noktası sayı- yoruz,, demiştir. Fakat Henlayn'in asıl tezi, Südet- lerin kendilerini ekalliyetler sayma- dıkları idi. Henlayn, bu noktayı apa- çık anlatmış ve Südetler ekalliyet muamelesi göremezler,, demiştir. Bundan maksat Südetlere muhta- riyet verilmesi lâzım geldiğini anlat- maktı, Henlayn, bu noktayı izah ettikten sonra Çekoslovakyanın Almanya ile teşriki mesai etmesi Üzerinde musır olduğunu anlatmış ve “Çek hüküme- ti şimdi maksatlarını bildirmelidir. Allahın ve halkın huzurunda yüklen- diğim mesuliyeti müdrik olduğumu beyan ederim, fakat haklı bir davayı müdafaa eden adam bir şeyden kork maz... Çekoslovakyanın Ceteka (ajansı 30 nisanda Trippe'de vuku bulan hâ- diseleri izah etmektedir. Bu izah 'Troppe'de vuku bulan hâdisede bir- Çek ve iki Alman yaralamıştır. Bu yüzden bir mayıs nümayişleri mene dilmiş ve tahkikat açılmıştır. * Berlin, 2 (A.A.) — Lustgarten'de bir nutuk söyliyen Göring ezcümle demiştir kiz “Almanların Almanlarla birleşme si beynelmilel bir mesele değil bir Alman meselesi teşkil eder İngilterenin hareketi muaheze ediliyor! Çekoslovakyadan üvdet etmiş olan a- mele fırkası mebuslarından Vedgut Ben, dün akşam bir mayıs münase - betiyle yapılan bir nümayiş esnasın da bir nutuk irst etmiştir. Mumaileyh, © Çekoslovakyadaki Hitlertileriı tethiş hareketlerinin birçok kimseler kendi şehirlerinde, kendi sokaklarında benimle konuş - maktan korkmuşlardır, demiştir. Hatip, bundan sonra diktatörlük- ler karşısında boyun ağmekte olan İngiltere hükümetinin bu hattı hare- ketini muahaza etmiştir. Mançester, 2 (A.A) — Geçenlerde çok büyük olduğunu beyan etmiş ve ETE Perişanlık ve Hırpanilik (Yazan: B. FELEK) Mayıs bayramında Boğaza kadar - karadan - şöyle bir gezinli yaptım. Bir hayli şeyler gördüm. İçinde ho- şuma giden ve gitmiyenleri var, Bir kere gençliğin, zevki ve hayatı tabintte aramıya çıkmasına pek haz- settim. Yer yer eğlenen, neşelenen, yiyen, içen gruplar mesut bir man- zara arrzediyordu. Yine bu arada hoşuma giden ikin- ci şey de zahıtanın otomobil sürat - lerini kontrol etmesi oldu. Mütead- dit yerlere pusu kurmuş polisler hiz h giden arabalara ihtar etmekte ve belki de ceza kesmekte idiler. Yoksa böyle zamanlarda insan kanı dö - külmeden, cana mal olan kazaya se- bebiyet vermeden bayram geçirmek mümkün olamazdı. Buna teşekkür etmeliyiz. Ve bu arada, pusulardan kurtulup yine arada kaçamak sürat sağanakları yapan bazı ecnebi ve hu- susi arabaların da umumi akış ahen- gine uymalarını veya uydurulmala- ilemeliyiz. Hoşuma gitmiyen şeylere gelince; Bilmiyorum neden? Boğaza ka - dar giden yol üzerindeki kahveler, gazinolar, birahane ve meyhaneler de sanki ağız birliği yapmışlar gibi bir perişanlık, bir hırpanilik vardı, Kahveci veya garsonun önü çö - zük bir yelek ve yaka düğmesi kop- muş bir kurşuni mintanla ve bir ka- rış sakala hizmet etmesini tenkit et miyorum. Herkese şahsına hürmet etmeyi ve kılığına itina eylemeyi tek lif edecek değilim, lâkin içine adam gağırılan bir yerin, zemini düzgün, dört tarafı muntazam, masaları te. miz, iskemleleri sağlam ve rahat ol- mali değil midir? Balkanlardan itibaren her nereye giderseniz, hele böyle otomobil güzer gâhı, yani vakitli vakitsiz her taba - kadan müşteri alabilecek yerlerin is kemleleri, masaları sağlam, düzgün ve güzel boyalıdır. Temiz örtüleri ve zaviyeleri yerinde kapı ve parmak- lıkları varı İçeride hizmet edenler öyle “bir FRANSA: Tokyo Olimpiyadına Hazırlık Başladı Paris, 2(A.A.)) — Oto gazetesi, bey | nelmilel bisiklet birliğinin dün bir) I Mayıs Bayrâminidâ Bazı Lehistan Şehirlerinde Arbedeler Oldu toplantı yapmış olduğunu yazmakta- dır. Bu toplantıda, Tokyo ollmpiyat- larında bisiklet için dört yarış ayır- dedilmesi temennisi izhar edilmiştir. Bu dört yarıştan üçü pist üzerinde, biri de yolda yapılacaktır, Hatay Fransız Mümessili Ankarada Ankara, 2 (Tan muhabirinden) — Hataydaki Fransız mümessili B. Ga lunmak Üzere bu sabah Toros eks - kep bir alâyın geçeceği yolun üs - Varşova, 2 (A.A.) — Bir mayıs bayramında bazı hâdiseler cereyan etmitşir. Luvov'da sosyalistlerden mürekkep bir alay geçmekte iken a- tılan bir kestane fişeğinden birkaç kişi yaralanmıştır. Kielce'de Yahudi aleyhtarı müfrit sağ cenah partisine mensup olan nasyonal demokratlarla sosyalistler arasında çıkan bir ar- bede esnasında o bir kişi ölmüş ve yedi kişi yaralanmıştır. Poznan'da yine bir arbede esna - sında altı kişi yaralanmıştır. Varşovada Muranov meydanına saklanmış olan bir cehennem maki- nesi saat 11 de Yahudilerden mürek tünde patlamıştır. Fakat iyi bir tesa- Parti Genel Sekreteri Şükrü Kaya ve Dışişleri Bakanlığı genel Numan Menemencioğlu ile görüş - müştür. Menemencioğlu yarın B. Garo şerefi ne bir ziyafet verecektir. düf eseri olarak alay başka yerden geçmiştir. Bununla beraber infilâk neticesinde birkaç metre uzunluğun- da bir mesafeye kadar sıçrıyan kal- dırım taşları yolda geçen iki kişiye isabet ederek yaralanmalarına sebe- biyet vermiştir. 1 Mayıs Rumanyada Sükünetle Geçti Bükreş, 2 (A.A) — Rador ajansı bildiriyro: Dün akşam burada “Rumanya gençliği,, sosyetesinin her sene Bük- peşle tertip ettiği müsabakalar muh teşem bir fener alayı ile neticelen- miştir. Akşam bütün memleket mek teplerini temsil eden kadın, erkek, genç mektepliler, ellerinde meşale- er, kral sarayının önünden geçmiş- ler ve kralı uzun uzun alkışlamış- lardır. Saray önünde toplanan halk ta bu alkışlara iştirak etmiştir. 1 mayıs, bütün memlekette tam bir sükün içinde geçmiştir. KISA HABERLER # Litvanya sefiri, Kont Cinso'yü zi yaret ederek hükümetinin URomadaki Litvanya elçisini İtalya Krah ve Habe- şistan İmparatoru nezdinde gönderilmiş addettiğini bildirmiştir. X Beynelmilei moda sergisi, Berin. B. Garo bugün İçişleri Bakanı sekreteri Dışişleri genel | sekreteri Numan zevk ve istirahat yerine yakışacak “İsarzda temiz ve'bir teviye giyinir - Ter. Bardaklar, tabaklar, fincanlar ve tepsiler temiz ve parlaktır, Böyle yer lerde (oz toprak, çamur, kir, örüm - cek gibi şeyler katiyen görünmez, Bizim iskemlelerin ise hepsi kışı a şıkta geçirmiş ve ilk yapıldıkları za- jman üzerlerine sürülen mahut sarı boyayı kaybederek ağurmış ve çar - pılmış ve sıskadır. İnsan oturmıya merhamet eder, Yüzde sekseni oturanın pantalonu Du yırtan çivilerle takviye edildiği halde insanın altında gıcır gıcır gi- der gelir. Kimbilir hangi hortlayası mucidin yaptığı saç masalara kazara elinizi dayarsanız ayağı dingildeye rek üzerindeki kahvelerin dökülmesi ne sebep olursunuz. Kahvenin içi, müşterilerin emni - yetini celbetmekten çok uzak bir te. mizlik arzeder, Yemler, yemişler, me zeler, hattâ sular ne şartlarla gel - miştir; kimse bilmez. Ve bu kahye - lerde bir kahve on beş kuruştur, Ne. sine bu mundarın! İnsan, muntazam bir teras halinde yapılmış, iskemleleri muntazam bo- yanmış, üzerlerinde temiz ve par - lak renkli örtüleri bulunan, masaları sallanmıyan ve bir yabancıya — Buyurun, şura lim! denebilecek bir kahve göre - miyor. Yahu, bu iş bu kadar zor mu dur? Ne oldu bize? Neden bu peri- şanlık ve bu hırpanilik? Avrupanın birçok memleketlerin. de değil böyle halkın sıhhati ile doğ rudan doğruya alâkadar olan mües- seseler hattâ sokak satıcıların kılık kıyafetleri bile turizm idarelerinin kontrolü altındadır. Böyle bir idare olup ta “falan filân mıntakalarda kahve, birahane, lokanta ve emsali yerler açanlar şu. şu şartlara riayet etmedikçe dükkânları kapa, bir tamim yapınca aklı başında esseseler bakınız nasıl açılır, — Ne, beriki adamlar aç mı kal. sınlar? Onlar da bu şartlara uyar geçinir. ler. Uymazlarsa işi bırakırlar. M günü, bu kır kahvelerinin hali nevmit etti. Her şeyi hi her işi belediyeden ve umu e vetlerden mi bekliyeceği; el diye mü Mayıs ii beni ükümetten, de Krol opera binasında açılacak ve 29 Mayıstan 15 hazirana kadar devam ede- cektir, di kendimize: ag — Şunu da şöyle bir düzelte, Fikri gelmiyecek mi? Da