28 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

sami i- hu n- re e 31 ne ter ali 00 <0 çar a” lari şir kör msi me asi ta Li J i yine ——— 26.4.933 Londra Konuşmaları Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Daladyenin Fransada kabine - sini kurarak işe başlamasın - dan ve kuvvetli bir itimat ile karşı: indan sonra İngiltere ricali ile temas etmek üzere Londraya gi- Zi anlaşılmış ve bu seyahatin Mevzuu ve hedefi, birçok tahminlere Yol açmıştı. Bugün anlaşıldığına gö- te İnglitere Başvekili ile Hariciye İngiltere Başvekili Mister Cham-|/“ rİsin ile Hariciye Nazırı Lord Hi ifaks, Fransa Başvekili ile Hariciye Mazırına, İtalya - İngiltere, anlaşma Sini İntaç eden vaziyeti mufassal bir Sureite anlatacak, buna mukabil Transız Nazırları da Fransa ile İtal- Ya arasında başlıyan o müzakereler akkında malâmat verecekler ve bu anlaşmaların, Avrupayı tatmin bakı uyan, verimini tetkik edecekler - ir, Londra gazetelerinden birinin ver “iği malümata göre, İtalya ile yapı sele elman, saluyunla Pa tetkiki Fransanın Sovyet Rusya İle, İngiltere, Fransa ve İtalyanın Al ağla ile münasebetlerinin tetki - yol açacaktır. Observer'in diplomat o muharriri tarafından kate değer verilen bu son haber, dik ri bir mahiyettedir. nkü İngilterenin, İtalya ile an- tıktan sonra, yine Fransa ile bir- ie Almanya ile anlaşmak yolunu P edeceği ve bu yüzden Fransa Sovyet Birliği arasındaki münase- Seni tetkike lüzum gördüğü göze iyor. Almanya ötedenberi, Fransa ile Sovyet Birliği arasındaki karşılıklı Bedim paktının kendi aleyhinde ol. yim ve Almanyayı çember içine bu — istihdaf ettiğini söylüyor ve Yüzden Fransa ile anlaşamadığı- a Mia ediyordu. Alman siyaseti - Pen,» belli başlı hedeflerinden biri İoyay > İle Sovyet Rusya, ve Çekos - ki MİYA ile Sövyet Rusya arasında - hin ekabil yardım paktlarının fes öp etmek ve buna mukabil *a e tvletlerile anlaşmaktır; Fran: Medi diye kadar bu siyaseti kabul et © VE mütekabil yardım paktıni eği Ülehinde oldağunu' göster. megan siyasetinin bu istika. Ani mas ümit edilmiyor. Miş, yılan Fransanın yeni dörtler meselesinin yeniden görüşül- taraftar olmamasının en mü- sebebi de budur. ukarıda mevzuu bahsolan Ob- İş P, Server gazetesine göre, Dört- İş gezi meselesi bir çıkmaz vücu- da tizmekte ve bu çıkmaz şu yüz hâsıl olmaktadır: “Almanyanın Dört, adır: y Mey P Paktı lehinde bir jest yap iye - Sovyet paktını zafa uğ- kiş, 7 Nitekim Fransanın da bu iy Teddetmesi Dörtler Paktı proje key, okkukuna yardım eder. Fa- algı ndrada geçirilecek vaktin kı - Yüzünden bu geniş meselenin esine imkân kalmamakta - Kayalar anlaşıldığına göre Fransa Mig, Paktının suya düşmesi, iki ta-) deyiş Pirinin dörtler misakı lehin - Mir aş BUNU göstermesine, yahut 5- alın misakı reddetmesine ha- v a Kaya et bu merkezde isa Sovyet Heat, | rana paktının istikbalini, Min, * bağlı saymak yanlış bir tah a etmez. hz Deggakikat bu merkezde mi - m Kl Bu da önümüzde- hâdiselerinden sonra an i tir, li, Ka Başvekili Mister Cham - kia, sile art rlediği bir nu - Matt tahdit ömkânındam Fakat Londra konuşma- meselenin k lmıya - sl, yoz onuşulmay; ke » Avrupanın vaziyeti Yay dl meselesinin ortaya konuşulmasını kolay - iyette değildir. tana karmak, ie Cemiyetin - Mese) ela tanımıştır. olarak, yeti bu yolda tedi Bİ Şekiy PAT verdiği için bu icap etmek. BÜGÜN! İSPANYA: Frankistler Kastellonu Bombaladılar Londra, 27 (Hususi) Bugün Frakist lerin tayyareleri Kastellonu dört de- İfa bombardıman etmiş ve bu yüzden elli kişi maktul düşmüştür. Barsc - lonadan gelen haberlere göre bom- bardımana 20 tayyare iştirak etmiş- tir. Teruelde havaların fena gitmesi yüzünden askeri hareketler durmuş- tur, Frankilsler Kastellas eyaletinin Akdeniz cephesi üzerinde Franko kıtaları Latorreta ve Punto Pelado şehirlerini zaptetmişlerdir. “Frankist filo harekat esnasında orduya yar - dım etmiştir. Cümhuriyetçilerin tebliği Barselon, 27 (A.A) — Resmi teb-i Akdeniz cephesinde Cumhuriyet, kıtaları Allaga mıntakasında Fran - kistlerin tazyikine muvaffakiyetle mukavemet etmektedirler. Kıtaları» mız mühim bir mevzi olan Atalayo dö Alkalayı işgal etmişlerdir. Frankistlerin tebliği Burgos, 27 (A.A) — Resmi tebliğ: Akdeniz cephesinde Franko kıta- lari ileri hareketlerine devam ede- rek mühim olan La Torreta ve Pun- ta mevzilerini işgal etmişlerdir. Hü- kümet milisleri pek ağır zayiata dü- çar olmuşlardır. Alfambra muntakasında Franko kuvvetleri Jorkas'ı zaptetmişlerdir. Ejaulve mıntakasında Frankistler yedi kilometre kadar ilerliyerek hü- kümet milislerine ağır zaylat verdir mişlerdir. dün ALMANYA: Alman Hükümeti! Südetler Mesele- sini Halle Hazır Nevyork, 27 (Hususi) — Associa- ted Press'in Berlin muhabiri Alman yanın salâhiyetli bir şahsiyetile gö - rüşmüş ve bu salâhiyetli şahsiyet Al manyanın Çekoslovakyadaki Südet- ler meselesini derhal halle hazır oldu Zunu söylemiştir. Yalnız Fransa ve İngiltere arasında Londrada başlı- yan konuşmaların neticeleri bekle- necektir. Berlin, 27 (A.A) — Berliner Lokal| Anzeyger gazetesi, Alman Südet par tisi reisi Henlay'ın tekliflerinin bir| müzakere esası olamiyacağına dair Çekoslovak hükümeti tarafından ya- pılan beyanatı mevzuu bahsederek diyor ki: “Bu usul demokrasi devletlerinde “Hayır, dememek için revaç bulmuş bir ananedir. Bu suretle hem menfi cevap verilmiş oluyor, hem de güya müzakere edilmek istenildiği hissi K. Apponyi Tiran, 27 (A.A) — Kral bu sabah sarayda Kontes Apponyi ile Arna- vutluk medeni kanunu mucibince evlenmiştir. Gelin, Pariste yeptırık- miş, inci ve gümüşle işlenmiş beyaz satenden bir eşvgp giymi, başına por takal çiçeklerinden bir taç koymuş- tu. Kral Zogo büyük üniformasını giymişti. Büyük gareride Arnavutluk par- lâmentosu reisinin idaresinde yük- ,Jsek mahkeme reisinin huzuriyle ya- pılan merasim pek sade idi. Galeri- nin bir ucunda sağ tarafta gelinin davetlileri ile ecnebi sefirler, sol ta- rafla hükümet erkâm ile Kral Zogo- nun dostları bulunuyorlardı. Dük dö Bergamo İtalya Kralın temsil et mekte idi. Tirandaki şenlikler Hükümdarlar balayını Draç'taki denize hâkim bir tepenin üstünde bulunan sarayda geçireceklerdir. İzdivaç münasebetiyle © yapılan şenlikler Arnavutlara şimdiye kadar şahit olmadıkları parlak bir manza- rayı görmek fırsatını vermiştir. Kont Ciano ile Kralın kayınbirade ri Kralın, gelinin dayısı Kont Appon yi ile Macaristanın Roma Elçisi Kral liçenin şahidi idiler. İNGİLTERE: Hükümetin... Mali Siyaseti Tenkit Edildi Londra, 27 (Hususi) — Avam Ka - marası bugün bütçeyi müzakereye başlamıştır. Muhalefet bütçe aleyhin de beyanatta bulunmuş ve hüküme - tin bozuk bir dış siyasa tuttuğu için silâhlanma ihtiyacını bu şekilde tat mine mecbur kaldığını söylemişler - dir. Liberaller nâmına Sir Archibald Sinelair, hükümetin bir sulh siyaso- ti, fakat memleket stratejik ihtiyaç- larına uygun bir siyaset tutması lâ- zımgeldiğini anlatmış ve israftan sa- kınmak lüzumunu ileri sürmüştür. Liberal lider, hükümetin mali siya- setini köhne ve çürük telâkki ettiği- ni söylemiş ve halen verfilerin ar- tırılmasını buna delil olarak göster- miştir. Amele namına Lawrence, bütçenin bir harp bütçesi olmadığını, fakat harp bütçesi de sayılmıyacağını, veriliyor. Fukat Çekoslovakya Rei- sicümburu İle Başvekili bu meseleyi böylece halledebileceklerini zanne- " İdiyorlarsa çak vahim bir hataya dü- şüyorlar. Çünkü üç buçuk milyon ta raftarı olan ve Çekoslovakya Parlâ- mentosunda da en kuvvetli. partiyi teşkil eden bir teşekkülle müzakere ye girişmek istememek çok manasız dır. Çekoslovakya hükümeti Hen- layn tarafından İleri sürülen ve mümkün olabilecek yeyâne tarzı hal- li teşkil eden teklif! reddederse Çe- koslovakya devletine her halde hiz- met etmiş olmıyacaktır:., Freud Tahliye Edildi Nevyork, 27. (Hususi) — Ünited Press'in Viyana muhabiri bildiriyor: Bütün dünyada şöhret kazanmış bü- yük ölim Rreud bir müddetten beri mevkuftu. Bugün büyük âlim tahli- ye olunmuş ve Avusturyayı terket- mek müsaadesini almıştır. Londra, 27 (Hususi) — Almanya- daki Yahudileri, 5000 markı geçen servetlerini hükümete bildirmiye mecbur tutan bir karar neşrolunmuş tur. Bunların hepsi de dahil ve hariç teki bütün mallarını kaydettirecek safabileceklerdir memlekete ağır yükler. yüklediğini ve gelecek nesillere müthiş borçlar devrettiğini anlatmış, daha sonra “Hükümetin siyaseti bozuktur. İste- diği fedakârlıklar hürriyet ve de- mokrasi uğrunda değil, tecavüze hiz- met lehindedir., demiştir. Daha başkaları da bütçenin buh- Tan bütçesi olduğunu anlatmışlar ve muhafazakâr mebuslar hükümet le- hinde söz söylemişlerdir. Gazeteler yeni vergilerin iyi tesir bırakmıyacağı lehindedir, Büyük Britanyanın yiyecek ve si- lâhlanma için de iptidai maddeler sto ku vücuda getireceğine dair Maliye 'Nazırının beyanatı bilhassa gazetele- rin nazarı dikkatini celbetmekte- dir. Deyli Telegraf gazetesine göre, da- ha şimdiden bir milyon tonluk zahi-! re ve 400 bin tonda şeker stoku yapılmıştır. Deyli Meyl, zahire sto- kunu iki milyon ton olarak tahmin ediyor. Deyli Herald gazetesi de mev cut zahire stokunun bir harp takdi- rinde Büyük Britanyaya üç ay yete- ceğini yazıyor. B. Eden Otokrasilere Şiddetle Hücum Etti ve ancak ruhsat dairesinde bunları| Londra, 26 (Hususi) — Eski harici. | birleşik yaşamak ve demokrasiyi kö- ye nazır B. Eden bugün söylediği bir ii i me İLİĞİ Arnavutluk Kralı Zogo Hükümdarlar, Balayını Draçtaki Sarayda Geçirecekler Ile Evlendi Kral Zogo, büyük üniformasile MISIR : | Yeni Kabineyi Mehmet Mahmut Pş. Kurdu Kahire, 27 (A.A) — Kral, Mehmet Paşa Mahmut'un istifasını kabul et- miş ve mumaileyhi yeni kabineyi teş kile memur etmiştir. Yeni kabine derhal teşekkül etmiştir. Bundan ev velki kabinede 16 nazır mevcut iken bu kabinede 13 nazır vardır. Tadilât tan başlıca nezaretler müteessir ol mamakta ve biri nasyonalist diğeri! müstakil olmak üzere iki devlet na- zırına yeni kabinede yer verilmeme- si üzerine meşrutiyetçi liberallerin nisbetini arttırmış bulunmaktadır. İntihabat neticesinde vücude ge- len hükümet partilerinin koalisyonu eski vaziyetini muhafaza etmekte dir. MEKSİKA: İngilterenin İkinci Notası da Reddedildi Meksiko, 27, (A.A.) — İngiliz no- tasına verdiği cevapta Reisicümhur Kardenas İngilterenin petrol kum - panyalarının satın alınmasına karşı aptığı ikinel itirazı reddetmekte ve 'bu İş mahkemeler tarafından tet - kik edilmekte olup henüz kati. bir karar istihsal edilmediği için,, İngil terenin diplomasi yolile teşebbüste bulunhak hakkını tanımamaktadır. «————— nutukta demokrasiyi kuvvetle müda- faa etmiş, halkın ve ferdin hürriyeti ni tanımıyan otokrasilere karşı şid - detli hücumlarda bulunmuştur. Mis- ter Eden, “İngilterenin en büyük mi- rası, harpleri ve zaferleri, değildir. En ük mirası, hür bir halkı müs- takil yaşatmak yolunda kazandığı mu vaffakıyettir. İngilterede herkes ka- nun dairesinde hürdür, Çünkü ancak hür İnsanlar, konuşur, münakaşa e der, ve anlaşabilir. Hürriyet ne kadar boğulursa insanlar arasında anlaşa- mamazlık tehlikesi kendini o deroce gösterir ve devamlı sulh o nispette Sarsılir, İngiltereye yakışan daima ERLER | UZAK ŞARK: Çinliler Yeni Takviye Kıtaları Gönderiyorlar Şark harbine dair alınan en son ha- berlere göre, Çin hükümeti Şantung harp cephesine takviye kıtaları gön dermektedir. Son askeri hareketlerin altıncı gününde vaziyette esaslı bir tebeddül görülmüyor. Iki taraf son derece şiddetli muharebeler yaptık - ları halde ikisi de kati bir netice ek de etmekten uzaktır. Hankeu, 27 (A.A.) — Resmi teb- liğ: Linyi şehrinin üç taraftan Ja - ponların muhasarası altında bulun- masına rağmen bu mınişkada nisbi bir sükün hüküm sürmektedir. Yilisienin 19 kilometre cenubu şar kisinde Hungvaveksunlingelao mın- takasında kanlı muharebe devam et- mektedir. Çinliler, Tengienin şimalinde de - mir yolunun büyük bir kısmını tah- rip etmişler ve Tengsienin Üzerine ansızın yaptıkları bir hücum netice- sinde düşmanı büyük zaylata uğrat- mışlardır. Bir İngiliz Vapuru Tevkif Edildi Şanghay, 27 (A.A.) — Rüyler a- Jansının muhabiri bildiriyor: 1337 ton hacmindeki İngiliz Tung vo vapuru dün akşam Yangçe nehri- İnin mansabında tevkif edilmiştir. Ja pon askerleri gemiye çıkarak vapu- run Çinli olan mürettebatını süngü- İerile yaraladıktan sonra esaslı araş- tırmalar yapmak üzere vapuru Çan£ ming adasındaki Japon üssüne sevk etmişlerdir. Japonlar 'Tungvo'dan bir el ateş edildiğini iddia ve vapurun gayrimu- ayyen bir zamana kadar mevkuf ka- lacağını beyan etmektedirler. Bir İngiliz topğekeri vaka mahal- line gitmeye hazırlanmaktadır. Fa- kat Japonlar vapuru tahliye edecek lerini bildirmişlerdir. YUGOSLAVYA: Radikal Birliği Amele Teşekkülünün Kongresi Belgrat, 27 (A. A.) — Ortodoks pas kalya yortularından sonra ilk defa olarak dün öğleden sonra çıkan bü - tün gazeteler, pazartesi günü Belgrat ta toplanan “Yugoras,, ismindeki Yu- goslavya radikal birliği amele teşek külünün kongresinin ehemmiyetin. 'den bahsederek bu münasebetle hükü met relsi Stoyadinoviç tarafından söylenen nutku aynen neşretmekte- dirler. Gazeteler nutkun, Başvekilin ame lenin beynelmilel komünist ve Mark sist usullerine İstinaden teşkilât yap masına şiddetle itiraz ettiği, fakat Yugoslavyalı işçilerin devlet çerçe- vesi içinde işçilerin hakiki ibtiyaçla- rına ve dahili hayatın feaplarına te- kabül edecek büyük bir milli teşek- kül vücude getirmeleri lâzım geldi- gini söylediği kisimlarını bilhassa te- barüz ettirmektedirler. AMERİKA: Teslihat Projesine mı, ELE Sayfiyede Mesafe (Yazan: B. FELEK) Bundan şu kadar yıl evvel - ne ka- dar olduğunu sormayın - çocuklu - ğumda bir gün Taşdelene gitmemiz lüzimgeldiydi. Mevsimin yaz olduğunu söylemi. ye hacet yek. Ben sevincimden gece uyumadım. Ertesi günü şafakla be - raber büyük bir manda arabasına İbindik. En az altı saat sürecek olan bu seyahate yakın dostlarımızdan bir aile ile birlikte çıkıyorduk. Babam merhum tabancasını, dest aile reisi de kırma Belçika çiftesini aldı. Ve yola revan olduk. Efendim! Bu Alemdağı yolu o za- man bana bir uzun gelmişti, bir uzun gelmişti ki, dille tarif edemem. Orada ne yaptık, ne ettik? Tafsile deymez, Zaten aklımda değil, Yalnız av çiftesile oynarken baş parmağımı horosa kaptırmıştım. Onu unuta - mam, (Zaten birçok hâdiselerin ha-' fızamda kalmasına bir takım bece «| riksizliklerim âmil olmuştur.) Dönüşü de ayni suretle yaparak! tamam 12 saat öküz arabasile bir yol: culuk yaptığımız Alemdağında topu! topu dört beş saat kalabildikti, Sonradan zamanla Alemdağına bi- | sikletle gitmiye başladımdı. Gerçi! mesafe kısalır gibi oluyordu amma) yolgunluklu bir şey olduğundan peki zevkli değildi, Bugün Alemdağı, şehrin varoşu ha-; line geldi. Şileye bir buçuk saatte; gidiliyor, Yazları, her pazar Şile, ka! zinoda yer bulunmıyacak kadar ka- labalık oluyor. Vaktile Kâğıthaneye gitmek bir hâdise sayılırken şimdi 75 kilometre»; lik Şileye bir kâğıda gidiliyor. Demek istiyorum ki; artık sayfi- yelerde mesafe mefhumu eski ölçü « lerle ölçülmüyor. Taşdelen Üsküdar iskelesinden 24 kilometredir. Bükreşin meşhur say- fiyesi Sinaya şehirden 100 kilemetre uzaktır, Geçeh sene kendisine misa- fir olduğumuz Rumanya gençlik teğ- kilâtı reisinin oturduğu kasaba Bük- reşe 140 kilometredir. Her gün şeh- re gidip geliyor. Edime şösesi Lüleburgaza kadar | asfalt yapılalı Silivri, Silivrikapısı- na geldi. Ve ben bunları şunun için yazıyo-i rum: Devlet Demiryolları Banliyö tren-i lerini Pendikten ileriye İzmite kadar; uzatacakmış, Ayni isabet olur, Geçen senelerde de bir Sapanca treni vardı. Halkın rağbeti 9 kadar oldu ki; yer bulun. madı, trenler tramvaya dönmüştü. Bu rağheti artırmak Devlet Demir- yollarının da menfaati icabı olduğu - na göre trenleri sıklaştırmak, çabuk- laştırmak ve yolcuyu ayakta bırakma mak çareleri bulunursa İstanbul hal kına cidden iyilik edilmiş olur. 100 kilometre uzaktaki Sinaya Bükreşin sayfiyesi olduğuna göre 95 kilometrede İzmitin, 75 kilometrede ki Şilenin İstanbulun sayfiyesi | sn- yılmamasına sebep yoktur. Yol ve otomobil türizmin en büyük âmilidir. Onlar oldukça beriki geliş. miye başlar. Mareşal Fevzi Çakmak'ın Teşekkürü Ankara, 27 (A.A) — Genel Kur may Başkanı Mareşal Fevzi Çak- Karşı İtirazlar Vaşington, 27 (A.A) — Ayan âze- sından Borah Mecliste Amerikan babriyesinin inkişef projesine itiraz. ederek bu projenin yabancı bükü- metler tarafından bir tecavüz Siya- seti alâmeti telâkki edileceğini ve de niz silâhları yarışının artmasına se- bep olacağını söylemiştir. Borah, İn- giliz siyasetinin diktatörlüklerle de- mokrasiler arasında ibtilâf çıkması tehlikesini bertaraf ettiğini ve İngi- liz — İtalyan itlâfının “kavvetlerin yeni bir muvazenesi ve müşterek em niyet nazariyesinden feragat, mahi- yetinde olduğunu ilâve eylemiştir. Netice olarak Borah, Japonyanın otuz sene evveline nisbeten daha az rumaktır.,, demiştir. i tehlikeli olduğunu çünkü “şimdi pek meşgul, olduğunu söylemiştir. ida e sik mak, 23 Nisan Ulusal egemenlik ve Çocuk Haftası münasebetiyle almış olduğu telgraf ve yazılara teşekkür. lerinin iblâğına tavsit etmişlerdir. dağda, KISA HABERLER Sirp ordusunun en meshur pena rüllerinden Yako Pavloviçin ölümü bü- tün Yugoslavyada büyül decsstir dirmiğtir, Eber # tvanya ajansı Vilna - Kow mizyolunun Litvanya araktsinde' tökgiy edildiğine dair Polonya Küzetelerinde çaknü beyanatı takip etmietir. X Dünkü Rumen #aeteleri, Yemin Muhafız teşkilâtının kanunen fethinden sonra da fesatci hareketlerde bulundu Şire SR elan Tek elikala amk rdlir.. Anadolu Ajansını has de-