26 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

4-938 eaeeeaeaeeaeaseasasee) ; — — 26 Yeni Bir Dörtler Paktı İmkânları Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL| PE Fİ İngiltere, Fransa, İtalya ve Al - Manyadan müteşekkil bir dört dev- tere gazetelerinin mühim bir kısmı, bir müddettenbe- | let paktı lehinde neşriyat yapıyor, VE hu neşriyatın Avrupada orta ve küçük © milletler iyi! karşılanmadığı görülüyor. Esasen 1933 te dö bu dörtler paktı ileri sü Tüldüğü yaman ayni memleketler, böyle teşebbüsün küçük milletler dört büyük milletin hükmü altında Yaşatmak gayesini gözettiğini düşü- İ merek bu pakt aleyhinde hareket et- Mişlerdi. Bazı rivayetlere göre, Fransa Baş Yekili Y ziyaretleri sırasında İngiltere ri- t muhitlerinde Ğ | le Hariciye Nazırının Londra konuşcakları meselelerin Mühimlerinden biri, bu dörtler pak- nun ihyasıdır. Bu rivayeti teyit için | Yİ sürülen bir iddia, bu paktın ilk| İüünüldüğü sırada M. Daladyenin |! Yine Başvekillikte bulunması idi. akat W. Daladye o zaman Fransa - Win dostlarile müttefikleri tarafın - Mn bu pakt aleyhinde aldıkları va- Sveti nazarı dikkate alarak paktın ni en değiştirmiş ve onu tamamile Mramez bir hale getirmek i Şti. O zaman bu paktı müdafaa e- in çalış. “lerin Fransız ricalinin başında Tansanın Roma sefiri Jouvenel hu yordu. M. Daladye ise bu paktı | dürmekle iftihar ediyor. İ Umünla beraber 1933 te Dalad - *nİN Fransa ile Almanya arasında * anlaşma vücuda getirmiye taraf |? " olduğunu göstermiş ve Alman- Yüksek makamatile temas ede - bir memur göndermişti, Fakat vam Almanya ile Fransa arasın- çur Kenkere kil edecek bir . >eleler maaliiyer METİL Begünse Fransız mahfel | > Fransa ile Almanya Şekil, temi Mek dir emini te: ardı N Merin | arasında | İde müzakerelerin açılması - n €decek bir zemin görme « Bu gibi şartlar içinde kiç e Bkm ihya etmek ancak | ÇEKOSLOVAKYA ühları, azalt, | İ meselesinin dahili HARİCİ Henlayn'i in Son Nuktu Iyi Karşılanmadı Prag, 25 (Hususi) — Südet Alman- lar lideri (Henlayn) in Almanlara, Çekler derecesinde tam müsavat ve Almanların çokluk teşkil ettikleri lerde muhtariyeti haiz olmalarını nlaşılan Çakir hükümet mahfili a it bir şekilde ka: Çünkü, yapılacak her değişikliğin ve kabul olunacak her talebin Çekoslo- clyasası dalresinde olması Jislerinde ekseriyet kazan arını temin edecek belediye se çimlerinden sonra, Südetlerle tema- sa başlanacuktır. Hükümet mahafili, Henlaynsin nutkunu daha fazla bir se çim nutku saymaktadır. Hükümet dahilinde sağ cenah mil- İ birliği temsil kalliyetlere muhtariyet vermenin devlet için bir tehlike teşkil ettiğini miş ve milli iktisat meclisinde- ki bu nutkunu şu şekilde bitirmiş- devleti ekalliyetlerle bir kurmak İstiyoruz. Çünkü taarruz masün olan hudutları onların da hu- dutlarıdır. Şeref onların da şerefi - dir, ibeti an rın da & olma- Son nutkun akisleri Berlin, (Hususi) — Büütn siyasi fil Henlayn'in nutkunu kayıtsız şartsız olarak tasvip gazetesi nutku, Çekoslovak» Fe Folkişer Beobahter, Südetlerin yalnız haklarını istediklerini söy başka gazeteler Henlayn'in ir kânsız bir şey istemediğini anlatıyor. mabhafil, Çekoslovakyanın i- kinci bir İsviçre vaziyetini alma ıde ısrar etmektedirler. Poli waltei, VU BUKLML #PAPL YP rakyadaki ijer milletler bir mesele çerçe - vesini aştığını söylüyor. Pa Hususi) ku umumiyetle endişe ile karşılan - mıştır. Figaro gazetesine göre Alman ya Orta Avrupadaki liderliğini tak - Vk v milletler hesabına fedakiârlık- ti, DUl etmek münasını tazammun | Yy PU da Fransanın Avrupada za: | nu | yi VA yüz tutan nüfuzunu kır- | M başka bir şeye yaramaz mann bugünkü ( hedefleri| Aylekeleri İstirdat etmek ve Or w stüpada serbest kalmaktır. pig, dörtler paktınm bunu te - Di ivesi, Fransa nâmına ei; hag körlük teşkil edeceği için zırlarının Londrada böy- < is tetkik etmiye bile lü- Küm eeekleri söyleniyor. A ka Komitesi : d NM sanal müdahale komitesi, pa- h k teh Mz, yüzünden de yıkıl - ar ye Me yor. İspanya va tekli abancıların karışmaması i- ma eden, daha sonra İspan A karışan yabancıları çek- d Ye aşan fakat birinci işte tn atra amadığı gibi ikinci işte olamıyan komite, kon- leri geçi iyeize e bunlara | çak bunlara benzer mas- li, dbirler alı ia er almıştı. İzne, m esaslı hiçbir İş ki e letlerin. bu masraflar a gr e , © düşen kısımları ver| ik ol, DU a muş, iş api, Başöstermiştir. hz ant mevzun bahsola “e Mesele de, ademi mü- , ii, yıkılmaktan kurtar iğ m lerin ifası il hiy ve bu yür- KadınÇalıştırılmıyacak viye etmektedir. * Londra, (A.A) — Gazeteler, | Henlayn'in nutku ve Südet Alman- larının taleplerile meşgul olmakta» dır. Taymis gazetesi diyor ki: “Bu talepler, tahminleri tecavüz | etmektedir. Maamafih şurasını naza- rı dikkate almak icap eyler ki, bu r, asgeri hadlerden ziyade a- hadleri göstermektedir. Sonra bu taleplerin bir seçim nutkunda ile- ri sürülmüş olduğunu da unutmamak âzımdir. Bu taleplerin bir kısmının Çekoslovak hükümeti tarafından red dedileceği muhakkaktır.,, pa YUNANİSTAN: Kralın İsim Günü Için Merasim Yapıldı Atina, 25 (A.A) — Kralın isim gü nü münasebetile Atina ve diğer bütün Yunan şehirleri donanmıştır. Kral dini bir âyinde hazır bulunduktan sonra resmi şahsiyetler tebriklerini | arzetmişlerdir. Kral dini âyine gider- ken hararetle alkışlanmıştır. Maden Ocaklarında 25 enin asi, x a N astarı İm, bütün sistemin yıl ri ad er tabil bir şey yok- m EŞ eek, başka â - sk olmadığı bu etek, Metmuasının ER münderecat de yp, “tile güzel bir VET resimlerin vi Cenevre, 25 (A.A.) — Beynelmi - lel Konferans tarafından kabul edil miş olan kadınların yeraltı maden | ocaklarında çalıştırılmasına ait mus) Türk hükümetince tasdik edi- letler Cemiyeti umumi kâ- ine daimi Türk delegesi tara - fından tevdi edilmiştir. ii İktisat Vekili Gitti Iktısat Vekili B. Şakir Kesebir ve üçüncü umumi müfettiş B. Tahsin eden nazır Jezek, e-| ediyorlar. | — Henlaynin nut | “ İbu çoğulışına mâni o İli bir gayretle maliyei İmek için işin tanzlmine sit eehize- Tiran, 25 (A — Kral Zogö ile Kontes Apponyi'nın İzdivaçları 7 nisan sabahı 101 kere top atılmak ın edilecektir. Kraliçenin no, kralin şahitleri Prens Abid ile *kildir. Kralın izdivacının arifesinde Ar- navutluğun başlıca şehirlerinde 152 çiftin nikâhı kıyılacaktır. Yüz çiftin dihazı belediyeler, elli çiftin cihazı kral ve iki çiftin cihazı da kralın ye- ğeni Küçük Prens Tati tarafından temin edilecektir. İzdivaç şenlikleri Tiran, 25 (A.A.) — Kral Zogonun Pontes Apponyi ile izdivaci şenlik- bugün başlamıştır. Bu şenlikler in itibaren kralın sa- yında Başvekilin, hükümet nının ve mülki ve asker zurile bir kabul resmi ş erkâ- tar, p etmişlerdir. Kabul resmi büyük bir şetaret vakte kadar sürmüştür. içinde geç Izdivacın tesidi merasimi, hususi ve samimi mahiyette olacaktır. Ecnebi heyetlerini Tiranda kabul ve iskân etmenin imkânsızlığı hase- bile krâl, ecnebi hükümet ve saray- ,ilarins resmi hiçbir davetname dermemiştir. Yalnız Italya ve Yuma- m hükümetleri müstesnadır. Bun Italya, kendisini temsile kont ar etmiştir. » dün sabah tir. Diğer bütün hükümetleri ARI vutluktaki diplomatları temsil ede- cektir. İlerini bildiriyorlar. Havaların fena hare. r. Hükümet kuvvetleri # Müstakbel Arnavutluk Kraliçesi Prenses Apponyi FRANSA: Yeni Iktısadi Kalkınma Plânı Hazırlandı Paris, 25 (A.A.) — Kabine toplan- tısından sonra Daladye, matbuata beyanatta bulunarak iktısadi kalkın- ma plânını ilham eden başlıca dü - şühcenin Fransız istihsalâtını artır. maktan ibaret olduğunu söylemiş ve şöyle devam etmiştir: “— İstihsalâtımız hemen her sa - hada birçok Avrupa devletleri tihsalâtından azı n İs- r. Hesabat bütçe sinde tesisi lâzım gelen müvazene an-! cak çalışmakla elde edilebilecektir. Binaenaleyh istihsalâtın elzem olan plândan uzaklaştırılmalıdır. Başka selâmet yolu yoktur. Plân- da üç taraflı itilâfta 'derpiş edilen para serbestliği ve frank'ın müdafa- ası nazarı itibara alınmıştır. Bu iki nokta sermayenin memlekete dön- mesi ve para biriktirme usulünün kalkması için elzemdir, Bu itibarla aşağıdaki tedbirlerin alınması lâzım-| dır: 1 — İstihsalâtı ihlâl etmiyecek ma- ıslahı ve bütçe müvazenesinin tesisi, 2 — Daha iyi hir randıman alabil- nin kanun dairesinde tecdidi. 3 — Küçük menfaatlerin himaye- 4 — Bilhassa gayrlsıhhi evlerin or- tadan kaldırılmasını istihdaf eden bir iş plânı tanzimi, 5 — Sanayi ve ticaret İçin yapı lan kredlierin genişletilmesi. 6 — Umumi piyasalarda şartlarının ıslahı, 7 — Müstemlekelerde servet men- balarının kıymetlendirilmesi. $ — Hakiki milli bir sanayi olan tediye Üzer dün akşamki ekspresle Ankara- ya hareket etmişlerdir. turizmin inkişafı, İ kararnamelerin FİLİSTİN Tedhişçilerin Faaliyeti Devam Ediyor Hayfa, 25 (A,A.) — Akkü kampın- da mevkuf bulunan 224 Arap lehin- deki tahrikât devam elmektedir. Dün yeniden bir takım hâdiseler olmuş- tur, Mevkufların karıları Hayfa ta- cirlerini valandaşlarının temadi edip gitmekte olan mevkufiyetlerini pro- testo etmek için dükkânlarını kaps- mıya ikna etmiye çalışmışlardır. Za- bita, nümayişçileri dağıtmak için mü dahale etmek mecburiyetinde kal mıştır. Kamptaki mevkuflar, açlık grevini bırakmıışlarsa da üç güne ka bilecek her şey bi serbest bırakılmadıkları takdir- de tekrar grev yapmak tehdidini sa- vurmuşlardır. Bundan başka tedhişçilerin faali. yeti Filistinin her tarafında münfe- rit sulkastler şeklinde devam etmek tedir. Çeteler, kasabaları fidyei ne- leri redde cesaret edememmektedir. ler. Akkâ mıntakası kasabalarından birinde üç kişi öldürülmüştür. MM bu plân bundan evvelki kararlar mu- cibince 1 Mayıstan itibaren nazırlar meclisinin tasdikine arzedilecek olan umumiyesine kan tatbik edilecektir. tevi - | Paris, 25 (A, ilon civarında Senmadriye şibiceziresinde tahkimat lerinde çalışan amele grev ilân et - 5, 25 (A.A.) — Nazirlar mec- lisi, bu sabah kabine meclisi taraf dan tetkik edilen ekonomik ve mali kalkınma plânunı ittifakla tasdik et- miştir B. Bone, Fransız — İtalyan görüş meleri hakkında meclise izahat ver- Hükümetin ittifakla kabul ettiği miş ve Londra ziyareti esnasında Kral al İzdivacı Ava: Şenlikleri Başladı Saraydaki Kabul Resminde Prenses | Harekât Durdu Apponyi de Hazır Bulundu Fena Havalar Yüzünden Londra, 25 (Hususi) harp sahnelerinde yeni linde işgal ettikleri sahayı rilediklerini ve Alkala Şiveri geçti laşması yüzünden Terueldeki durmuşt ns cephesinde birçok tettiklerini ve tuzunu durdurdukl diriyorlar. kanunu çıkarmışlardır. Kanun sıkıdır ve Dahiliye nazırına, leri kapamak, müsadere etmek türlü türlü cezalara çarpmak i atın iki vazifesini şu şekilde tarif te bildirmek, millete anlatmak * is, 25 (A.A.) — alisi Didkovski, P ler dordak dar olmak üzere itap eden ri almak için dağlık arazide tef de bulunmuştur. Fransız val etmiştir. İNGİLTERE: ; İngiliz - İrlanda İtilâfı İmzalandı | Londra, 25 (A.A) — Ingiliz | Irlanda itilâfının Ispanyada | mühim bir hâdise'yoktur. Asiler Akdeniz sehi- geniş- lettiklerini, Kastellonaya doğru il mevziler Frankistlerin taar i resmen bil Prankistler, bugün bütün matbu- stı sansüre tabi tutan bir matbuat « zete- in sa- lâhiyet vermektedir. Kanun matbu- diyor- (1) Milletin dileklerini dev) (2) Devletin emirlerini Şarki Prene- Fransanın An- i dalmi mümessili sıfatiyle son Ispanya hâdiseleri dolayısile alâka- irle- tişler Andor şehrinde Fransız kuvvetlerini teftiş imzasından evvel kugiin haşvekâlet binasınin 10 numa Talı dairesinde bir öğle yemeği veri- ELEK Sabah Gürültüleri (Yazan: B. FELEK) Karilerimizden müteaddit mek « tuplar alıyoruz. Bu mektuplar bize bir takım sualler soruyor. Bu sualle- ri şöyle hülâsa edebiliriz: 1 — Sabah gürültüsü kaçta baş hyabilir? ? — Bu yasağa rinyet etmiyenleri kim kontrol eder? 3 — Gece kaldırım ve tramvay yo- la tamir edilebilir mi? 4 — Sokaklarda köpek dolaştır « mak ve bağırtmak yasak değil midir? — Dükkânların demir perdele- rinin gürültüsüne karşı bir şey yapı- lamaz mı? 6 — (Eşapman libr) denilen pat « lıyan motörlerin şehirde dolaşması Avrupada yasaktır. Bizde de önüne geçilemez mi? Bu suallerin bir kısmına biz cevap verebilir! 1 — Gece saat ondan sabah saat sekize kadar sokaklarda ve sokağa aksedebilen yerlerde gürültü yasak- tır. 2 — Sabahleyin gürültü edenleri İkontrol etmek gerçekten temenni e- dilecek şeydir. Çünkü en ziyade bu yasağın mebdeile sonu olan anlarda gürültü olmaktadir ve şüphesiz hal kın istirahati nâmına erken saatler de bir kontrol tesis etmek çok şaya- Bı temennidir. 3 — Gece kaldırım ve ray tamiri maalesef ekseri tesadüf edilen saygı- #ızlıklardan biridir. Hiç değilse bu tamiratın gece yarısından sonra ya. pılmaması çok temenniye şayandır. Umulur ki; alâkadar memurlar bu işaretimizi hüsnü telâkki ederler, | 4 — Sokaklarda köpek dolaştır £ İmak yasak değildir. Bağırtmak şüp hesiz hem ayıp, hem yasaktır. Lâ - kin her köpeğin peşine bir kontrol takılamıyacağı da şüphesizdir. Şu halde bu iş yasaktan ziyade saygı me selesidir. 5 — Dükkân kepenkleri Avrupada makaralı ve sessizdir. Bizde sokaklar da yapılabilen en büyük gürültü bun İlardan gelir. Biz de bu münasebetsiz çi | kepenklerin gürültüsünden şikâyet- siyiz. Hele gece yarısından sonra ka- panıp sabahleyin yedide açılan ve bir mahalleyi uyandıran kepenkleri ten le ok ve| — e- ir ,, İlanda hükümeti, İngiliz mahsullerini İlecek ve Çemberlayn taşındıktan son Ta yeniden tezyin edilen bu daire bu suretle ilk defa olarak kullanıl miş olacaktır. Metni yarın sabah neşredilmek üzere bu akşam hazır bulundurula- cak olan itilâfname saat 14,45 de ka- bine salonunda imza edilmiştir. tesna olmak üzere yalnız Ingiliz — Irlanda itilâfının müzakerelerine iş. | tirak edenler davet edilmişlerdir. Anlaşmanın esasları Yeni İngiliz — İrlanda anlaşması şu üç esası ihtiva etmektedir: 1 — Milli müdafaa hakkında bir an laşma. Bu anlaşma ile İngilterenin Küinstavn, Lavgsvllli, Borhavan Wi- manlarındaki müesseseleri İrlandaya terkedilmektedir. Bu iş 31 kânunuev- vel 1938 tarihine kadar yapı 2 — Mali anlaşma. İrlanda, bütün İngiliz mutalebeleri karşılığı olarak 10 milyon İngiliz lirası verecektir. Karşılıklı olarak bazı mahsuller ve mamulât için konulan vergiler kaldı. rılacaktır, 3 — Ticari anlaşma, İrlanda mah- sulleri ve mamulâtı İngiltereye ser- best girecektir. Yalnız ziraat mahsul-| leri ve diğer dominyonların tâbi ol dukları muameleye tâbi olacaktır. İr ve mamulâtını serbestçe sokmayı bir takim mahsuller ve mamulât üzerin den gümrük resmini azaltmayı taah- hüt etmektedir. İngiliz kömürüne karşı kontenjan kalkacaktır. İşsizlerin Miktarı Azalmış Londra, 25 (AA) 1057 sene- sinin resmi istatistiklerine göre, İşsiz- lerin miktarı takriben 250.000 kadar #zalmıştır. Yarım milyondan fazla işsize iş bulunmuştur. Bununla bera- ber 1937 senesinin son üç ayı için- de vaziyette kaydedilen salâh daha az müsait bir şekil almış ———— mevzuu buhis olacak meseleleri an- | latmıştır. B. Saro dahiliye bakanlığı vazi- fesi yüzünden şimal Afrikası servise lerinin telif ve tanzimi işine vakit bulamadığını bildirdiğinden; isteği üzerine bu vazife B. Şötana veril İki kii tosikletlerin şehir tosikletler saatlerde patırdı etmeleri henüz me- nedilmiş değildir. re yeni İ halkın lehine konulan hükümler ara- sında bu gürültülü motörlerin kaldı- rilması da vardır. cürmünden dolayı tevkif geçen Ağustostanberi Kohen hakkı nda teşel bulunduğünu Litvinof'a 12,30 da So ye vekili ve CH ii Şükrü Kayayı Dahiliye Vat yazacak söz bulamıyoruz. Gecenin onundan sabahın sekizine kadar olan sükünet devresinde açı hp kapanmak sessiz ve kanatlı veya makineli ke- penkler İmüddet zarfında inip kaldırmalarına Yemeğe, imadam Çemberlayn müs müsaade etmemek en kestirme yok istiyen dükkânlara koydurmak, olmazsa bu ur, 6 — (Eşapman libr) denilen me- inde olur olmaz şehir içinde olur olmaz Öğrendiğimize ve umduğumuza gö- belediye talimatnamesine akt RUSYA: İngiliz Sefiri Bir Protestoda Bulundu Moskova, 25 (AA) — Casusluk edilen ve serbest aasından Roz bbüste bulunan i 47.037 tarihli itilâfna Sivyetler Birliği hükümetince ri edilmediğini söyliyerek keyfiyeti vinof nezdinde protesto etr itilâf mucibince Sovy. giliz tebaasından biri tevkif edildiği zaman bunu Ingiltereye- 'et hükümeti In- bildirmeyi abul etmiştir. İngiliz sefiri hükü lerin bu hareketini beynelmilel nezake! pılân tecavüzler devam ettiği takdir. de bu halin Ingiliz — Sovyet mü kaidelerine yâ- betlerini ihlâl ede; ği Sovyet Elçisi Dahi iliye Vekilini Ziyaret Etti Ankara, 25 (A Bugün saat yet bârik elçisi, dahili. Partisi genel sekra-