25 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

.... İspanya Harbinden Sonra Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL «müz bitmiyen ve ne zaman iteceği de kolay kolay tah- miyen İspanya harbinden ia ne olacağı şimdiden dtişünü- Yor ve birtakım tahminler ileri sü- Pülüyoy, li tahminlerin içinde göze çarpan- &n mühimi İspanyadaki yabancı Sekeri kuvvetlerin çekilip çekilmiye-| in âit değildir. Bilâkis İspanya-| Ça “a $ik komşusu olan Portekizin ti, “ekize ait müstemlekelerin is- line daird 9rtekiz İspanyasının batı tarafın- mşusudur ve ötedenberi İn- in müttefikidir. Bu ittifakın e temin ettiği en mühim is- » Portekize ait müstemlekele- Mgiliz donanmasının müdafaa İ sayesinde her tecavüzden ko- dır, Ya harbi başldıktan sonra, ilerin daha fazla Almanlar) teveccüh gösterdikleri İn-! gözüne çarpmıştır. İspan- de Frankistlerin muvaffak ise Almanya ile Portekiz a- i münasebetlerin daha sık- e sebep olacaktır. ra gazetelerinden biri bu me-| Wwn uzadıya izah ettikten) di Vaziyet İngiltereyi ünkü vereceği ne-| yanın Portekiz müstem- my Nİ yutmasıdır. Belki de Al müstemleke meselesi de| KEİ 1H li Mİ *koslovak ya hükümeti ekalli- e ri hoşnut ederek ekalli- 4, selesini tehlikeli bir g: #» Çıkarmak için tedbir aldı memleketteki Alman ekal anlayana söz söyliyen Südet Bütuk; deri Henlayn şiddetli bir İstediklerini anlattı. EE Yet istediklerini ve şim- Südet Al ğ ları let Almanların uğr; an aç ga alıkları telâfi ve tazmin ni söyledi. Çe aha ak, Südet e çe Almanlara Acele? Yerilmesini daha mühim aktaş Aazırlıyacak bir hâdise iy Bir kere Almanlara bu İç kalış, zildiği takdirde daha İYayi, yetlere de ayni şekilde vermek icap edecek bu da ar ty ik âdeta dağılmasına *k yanın Yaş a lir. Fakat mahzur bun- ka ta değildir. Südet Almanla- & Sli verilmesi, bunların Malavi 'manyaya kolaylıkla ka- a *aik olur ve bu suretle i Almanyaya iltihaka bir : Ba çe teşkil eder. az en xesleyakya muhtari- bul etmemekte ve Sü- sal Me, i f e dileklerini tatmin için i Mn, 8 Pransa devlet adam b Tenin ge mek ve Çekoslovakya Ni konu - bu tad ç , #nüşmak üzere olduk ana, det Alman. liderinin a, lir Avrupayı tehdit ün, İn hiç de yatışmamış ol- “ #östermektedir. | 4 | a büy SA) — Dün akşm| ve büikümet özasının Ti Kalay kn iştirak ettiği de Müvtak, Tesmi yapılmış ve * bul, <P*İ kraliçe burada Müş lardır. La a ca Gi ie — Hariciye na- alyan hükümetini vin evlenme mara. Mek üzere yarın Ti- — İmart ayı içinde işgal etmiş oldukları İber verilmektedir. Japonların Son Gayretleri Boşa Çıkıyor Nevyork, 24 (Hususi) — Uzak Şark harbine dair, Hankov Çin kaynakla- rından alınan en $on haberlere göre, Japonların büyük takviye kıtalarile| Yihslen civarındaki Çin cephesini| yarmak için giriştikleri bütün gay - retler kati hiçbir netice vermemiş -| tir Yihsiende bulunan Japopn kuvvet leri, Tientsin — Pukov demiryolu) hattı tahrip edilmiş olduğundan, an- cak tayyareler vastınsiyle yiyecek ve mühimmat alabiliyorlar. Linşi'nin ce nabu garbisinde şiddetli bir muhare- be olmaktadır. , Çinlilerin zafer haberleri asılsızmış Pekin, 24 (A.A) Japon mahafili, Çinlilerin Şangtung cenubunda ka - zandıklarını iddia ettikleri büyük mu | yaffakıyetin hakikate uygun olmadı- ğını beyan eylemektedir. Japonlar kendilerinden adetçe on misli faik| düşman kuvveti karşısında ancak arazinin dörtte birini tahliye etmiş- lerdir. Japon münakale kollarının ke- sildiğine dair Çinlilerin verdiği ha-| berler de esassızdır. | Çinlilerin taarruzlarının başında elde ettikleri ufak tefek muvaffakı - yetler hiçbir kati mahiyeti haiz de- ğildir. Kuvvetli Japon süvari ve mo- törlü kıtastının harekete geçtiği ha- Japon milleti mukaddes cihada davet olunuyor! Tokyo, 24 (A-A.) — Çindeki Japon ordusunun eski başkumandanı gene- ral Matsui, neşrettiği bir makalede Japon milletini komünistliğe karşı mukaddes cihada davet etmekte ve bu hususta, Japon milletinin: disiplin ve en göstermesini istemektedir. rana İneğin m vaponyann asıl he definin 400 milyonluk bir Hale kütle sini zalimlerin elinden kurtarmak ol duğunu yazdıktan sonra Çinin arka- sında bulunan iki veya Üç ecnebi dev lete işaret ederek bugünkü müşkülât ve ihtilâtların bundan ileri geldiğini kaydediyor ve Japonyayı fazla itima da kapılmaktan olduğu kadar disip- linde gevşeklik göstermekten de tah- zir eyliyor. Matsuhi, altı aylık bir gaybubetten sonra ilk haftaların heyecanında bir durgunluk bulunduğunu ve buna sa- Başvekil Mehmet Mahmut Paşa Kralla Başvekil Arasında İhtilâf Kahire, 24 (A.A) — Kral Faruk bugün, Başvekil, Mehmet Mahmut Paşayı kabul ederek siyasi vaziyet hakkında kendisiyle görüşmüştür. Siyasi mahafilde beyan olunduğu- na göre, birçok nazırların tayini hu- susunda Kralla Başvekil arasmdaki noktai nazar ihtilâf henüz tamami- le bertaraf edilmemiştir. Vaziyetin bugün tavazzuhu bekleniyor. LEHİSTAN £ Almanyada Leh Akalliyetleri Tazyik Ediliyor Varşova,124 (A.A. )5—'Diyet hât riçiye encümceninde. be a nan mebuslardan Jan Walevski, Al manyayı, ekalliyetlere mütekabilen iyi dair olan Almanya — Polonya beyannamesine Polonya derecesinde hüsnüniyetle ri- ayet etmemekte olmakla ittiham eyle miştir. Mumaileyh, nasyonal - s0s- yalist teşekküllere dahil olmıyan Po- lanya köylü ve amelesinin bir takım tazyiklere maruz kalmakta oldukle- rını söylemiştir. 33 Komünist Mahkâm Oldu Varşova, 24 (A,A.) — Varşova mahkemesi, orduda fesatçüyane pro- maili ik olan zihniyeti şiddetle tenkit ede- rek diyor k Eğer bunun sebebi fazla nikbinlik | ve ilk zaferlerin verdiği göz kamaş- | tırıcı neticeler ise, bu çok büyük bir hatadır. Düşman her kim olursa olsun katiyen istihfaf edilmemelidir. Ge- rek Çin gerek ecnebi devletler bizim en ufak bir zâf alâmetimizi bekliyor- lar. Harp sahasında ölen askerler nâ- memesi için söylüyorum. DANİMARKA: Naziler, Hudutta Tadilât İstiyorlar Kopenhag, 24 (A.A.) — Sosyal Demoersten gezetesinin bildirdiği göre, Alman ve Danimarkalı Naziler evvelki gün Danimarka Şlesvig'inde Üç siyasi içtimas iştirak etmişlerdir. Bu içtimalarda söz alan hatipler - Gamali haçlı büyük Alman - yadan bahsetmişler ve hudutta Almanya le- |hinde mühim tadilât yapılması lâzun geldiğini söylemişlerdir. Bu gazele, Danimarkalı - Führer - Klanseu ile taraftarlarının Danimar- ka tarafından unutulmaması Tâ geldiğini ilâve etmektedir. ESTONYA: Eski Cümhurreisi paganda yapmakla maznun 33 komü- nisti iki ile on beş sene arasında te halüf eden hapis cezalarına mahküm etmiştir. Altı maznun beraat elimiş- tir. AMERİKA: Bitaraflık Kanunu Hakkında Bir Takrir Vaşington, 24 (A.A.) — Bitaraflık Kanununu hazırlamış olan Nay, bu kanunun dahili harp halinde tatbik edilememesi için Pazartesi günü öyan meclisine bir takrir vereceğini söyle- miştir, Nay, Ispanyaya gönderilecek olan silâhlara konulan ambargonun kal- dırılmasını intaç edecek olan bu tak- rire birçok âyan âzasının müzaheret edeceğini ümit eylemektedir. Nay, tarafından hazırlanan karar suret Ispanya hakkında âyan meclisine tev di edilen ilk karar suretidir. Bitaraflık kanununun tamamile ilgası hakkında âyan âzasından King tarafından da meclise bir karar su- reti verilmişse de hariciye encüme- ni bunu hiç müzakere etmemiştir. Bombardıman Tayyaresile Yeni Bir Rekor Kırıldı Vaşington, 24 (AA) R Albay Ro- ber, Hold, Kaliforiyadan Virjinya- ya kadar olan mesafeyi 45 dakikada Tekrar İntihap Olundu Reval, 24 (A.A.) — Eski Reisicüm- hur Paets, bugün, 19 muhalife karşı! 119 reyle tekrar altı sene müddetle | Estonya Cümhürreisliğine intihap ©-| dilmiştir. yani saatte vasati 350 kilometre sü- ratle katederek bombardıman tayya relerile Amerika kıtasinı katetmek rekorunu kırmıştır. Tüyyareci, geçenlerde Buenos - Aires'e giderken binmiş olduğu ayni (Uçan kaleye) binmiş idi. İspanyada Frankistler Cümhuriyetçilerin Müdafaasını Yarmışlar Frankistler, Teruel Cephesinde de Yeni | rusu ne siz sorun, ne ben söyliyeyim. Londra, 24 (Hususi) sa asi kaynakla, lere göre; general Jose Varela kuman dasındaki Frankist kıtaları Aliaga'yı işgal etmişlerdir. Bu kuvvetler, a ca Molino'dan hareket eden ikinci kolu ile teması temin| imhüriyetçi livanın bü- | ik- n haber- | ederek altı Tunduğu çi kapanmasını nali şarki ist hareketlerine devam etmektedirler. 80 kilometrelik bir cepbe üzerinde yapılan taarruz neti- | cesinde, müdafaa ın üç nokta- dan yarılmış olduğu hâber veriliyor. nkist Ispanya nezdindeki Ha- vas ajansı muhabiri general Jose Va rela ile görüşmüş ve general kendi- sine Frank ırda cim- huriyetçilerin tedrici surette çirmekte oldukları çıkıntıları ber altına almaktan ibaret yeni tabiye kul akta olduklarını be-| yan etmiştir. General, halihazırda bu çıkıntılar içinde mahsur kalmış cümhuriyetçi milislerin miktarı 15 bin tahmin olunduğundan, bunların metinde ileri | stlerin hali bir) büyük bir kısmının leceklerini söylemiştir. Ayni kaynaktan, Tervel cephesin- de de Frankist kuvvetlerin yeni taarruz hareketine giriştiklerini ha- ber vermekte ve son askeri hareket- ler neticesinde cümburiyetçilerden cephane elde edildi Diğer tar İ deki asi sivil Jar 18 —45 yaşi riâ Sölerber edilmesini Karâr aTGNA almışlar ve bu hususta bir kararna; me neşretmişlerdir. # Cümhuriyetçi kaynaklara göre Barsolan;“ya (A.4.) — MUT nü” dafaa nezareti tebliğ ediyor: Maestrago mıntakasında Akdeniz sahilinde muharebe şiddetle devam astellon eyaletin- İ İ | | istirdat etmişlerse de cümhuriyet | lerin bir mukabil taarruzu k sında ağır zaylat vererek kaçmiya mecbur olmuşlardır. Calcala de Chivert'in şimalindeki mevzilerimize frankistler tarafından n şiddeti rruzlara rağmen cephede bir değişiklik olmamıştır. İngilterenin cümhuriyetçi İspanyaya yardımı isteniyor Londra, 24 (A.A.) — Dün Kins halde Ispanya vaziyeti hakkında ak- | dilmiş olan fevkalâde konferansın işat celsesine muhtelif siyasi pârti- murahhas te | ademi lere mensup binden f iştirak et riyetçi Ispanyadaki siyasi esirlerin hayatını muhafaza etmek ve Frankist rin Barselonun sukutu halinde i£-| retkârane muameleler icra etmeleri» | nâni olmak için İngiltere hükü- sif etmesini tek- ne sisi Arşibald Senkler'den ır. Bu telgrafta B. Çemberlayrın siyaseti takbih edil mekte ve bu siyasetin Frankoya ta- raftarlık etmekte olduğu bildirilmek tedir. Karar suretine naza: İ amele fırkaları murahl İmetin cümhuriyetçi ın liberal ve ELE Musluk (Yazan: B. FELEK) Küçükken Karagöze giderdim. Pek hoşuma ğitmiyen oyunlardan biri “Kanlı Kavak, idi. Nedense küçük- lüğümdenberi kanın hattâ Karagöz- de geçen lâfından bile hoşlanmaz» dım. Bu Kanlı Kavak oyunundan şim di aklımda kalan yegâne cuğun ismi idi. Bu çocuğa derlerdi. şey bir ço- usluk,, Teden, niçin derlerdi? Doğ- Çünkü verecek cevabım yok. Ancak Bir Taarruza Geçtiklerini Bildiriyorlar İbu “Musluk,, sözü üzerimde garip bir tesir yapmış olmalı ki muttasıl düşü- Saragos- | etmektedir, Frankistler Cerro Gordo- | nürüm: Hepimiz yüreklerimizde yatan as- lanların sesi imiş gibi kendi kendimi- ze birer soyadı koyduk. Bu adlarm seçişindeki serbesti dünyanın en hür memleketlerinin en serbest seçimle- rinde bile yoktur. Biz bu seçimde yal- nız —dediğim gibi tan aslanı yüreğimizde ya- inledik. Düştindüğüm şu- dur: Bu kadar hür bir seçimde neden imizden birimiz olsun kendimize: Muxluk,, adını vermedik. Halbuki; Herbirimizin kimi damla damla, kimi horul horul isale ettiğimiz şey kendi malımız değildir. Nasıl muslukların ifesi küçük büyük herhangi depo- dan veya kaynaktan gelen suları a- kıtmaktan ibarefse, bir çoğumuzun vazifesi de ayni şekilde bağlı olduğu- muz küçük, orta. büyük depo veya kaynakların manevi sularını akit. maktan ibarettir, İlim olsun, fikir ol. sun, servet veya salâhiyet olsun. O halde neden musluk adını al. madık? Belki çok umumi olur da nu- mara konmak icap eder di * Nasrettin Hoca merhum kırda gi derken susamış. Bir ağaç dibinde & kalı duran bir pınara yanaşmış. Lü. lenin ağzındaki tıkacı çeker çekmez $u kuvvetle ve delice fışkırmış. Üs. tü başı sırsıklam olan Hoca da: — Tevekkeli senin ağzına bu tıka- &ı vurmamışlar. Diyerek savuşmuş. Musluğun makbulü istenildiği ka- | rilmesi hüt etmekte Jikalar murah hasları, Ispanysya doğrudan doğru- -â bir yardımda bulunulması mak- dile hükümet üzerinde bir tazyik edilmesi meselesini Tredünyon- taahhüt ic ar kongresine sevketmeyi etmiğlerdir. Konferans, - enternasyonal - mar- şını terennüm etme ksuretile m3sah- sine hitam vermiştir. ALMANYA: B. Hitlerin Roma Seyahatine Hazırlıklar Berlin, 24 (A. Kalyaya icra edeceği seyahatte Führere refakat & decek olan yüz kadar Alman gözeter | cisi hususi bir üniforma giyecekler» dir. Bu karar, lerin muhtelif nasyonal sosyalist teşekküllerin çeşit mâni olma Hatırlardadır ki Düçe Almany zyaret ettiği sırada İtalyan gazeteci lerinin kâffesi Caşist milis ünitorma- sını giymişlerdi. Avusturya Bankası Tasfiye Ediliyor Berlin, 24 A.A.) — Resmi gaze- tede intişar etmiş olari yeni bir ka- nun, paraya ve Rayhşbanka müteal- lik olan Alman kanunları ahkâmını | Avusturya arazisine teşmil etmekte- dir, Avusturya milli bankasının bank pot ihracı hakkına nihayet verilmiş Avusturya milli bankasının banknotları piyasada ka- nuni olarak tedavül etmiyecektir İngiliz - Fransız Müzakereleri Karşısında Berlin, 24 (A.A.) — Börsen Zei tung, İngiliz — Fransız müzakerele- ri hakkında diyor ki: İ “İki memleket kurmayları arasın- da yapılacak müzakereleri muhik güs termek için Avrupa semasında bey- hude yere kara bulutlar aranıyor. Bu müzakerelerin diğer Avrupa devlet- leri üzerinde tazyik yapmak gayesi- ni güttüğü tahmin edilebilir. Fakat böyle bir şey psikolojik bakımdan tamamıyle aksi tesir hasıl edecektir. Almanya ve İtalya ötedenberi bu gi- ) draya dönmüş ve doğruca E İİNGİLTERE: İngiltere Kralı Bir Tehlike Atlattı Londra, 24 (A.A.) — Kralın oto- mobili Vindsor şatosunun revakı ö- nüne vasıl olmadan biraz evvel diğer bir otomobil ile müsademe etmiştir. Ne kral ve ne de her iki otomobilde bulunan diğer zevattan hiç kimse y ralanmamıştır. "Silâhlı İngiltere ,, 24 San Taymis gaze İngiliz — İtalyan münasebet-| leri hakkında diyor ki: Londra si, “Eğer silâhlanmamızı ilerletmemiş ve zayıf kalmış olsaydık İtalyanın bizim dostluğumuzu bu derece istek- le aramiyacağını söylersek hata ot- miş olmayız. Kuvvetli olduğumuz ve küvvetimiz hergün arttığı içindir ki, diğer devletlerin aslarını daba | büyük bir soğukkanlılıkla mütalea edebiliyoruz. Bü, mszide bizzat bizim | istifade ettiklerimizden (diğerlerini | mahrum bırakmak istediğimize de.| lâlet etmez. Bunun delâlet ettiği mâ- na başka milletlerin bizim zararımı- js olarak istifadeler temin edebilme. | İ lerinden artık korkmadığımızdır.,, | KISA HABERLER 4 B. Chamberlain geçirdiği, Süthes n di Lon. | #vekület dal- resine gitmisti # Romada çıkan in dün ambahii lo di Roma geze- üshaları toplattırıl- da zannulunduğuna göre, Lit- a Tatonya hükümetleri yakında İtalyan İmparatorluğunu tanıyecuklardır. bi tesirlere şiddetle karşı gelmişler. dir ingiltere Mildafaa Nazırı! Hor Belişa; | .İdar açılıp istendiği zaman kapanan İve kapalı iken damla sızdırmıyandır. Delice fışkıran pınarlara böyle tıkaç rare ki hem su heba olmaz, hem elâlemin üstü bası berbat olmaz. FRANSA: iHabeş Meselesi Karşısında Fransız gazeteleri . Paris, 24 (A.A) — Fransız geze- teleri, enternasyonal vaziyeti uzun uzadıya mevzuubahis etmektedir. Es pok diyor ki “Habeşistan için takip edilen usul çok mahiranedir. Bu belki zevahiri kurtarmak ve eşkâle uymak için za- ruridir. Fakat bütün bunlar birer maskaralıktan başka bir şey değil- dir, Çünkü birçok devletler emrivakii daha şimdiden kabul etmiş bulunu- yorlar. Dünya sulhünü birçok vahim tehlikelerin tehdit ettiği bir sırada Habeşistan İşini halletmek için daha üç bej ay beklemek mânasızdır. Hu- susiyle ki, Filletler Cemiyeti Avus- turyanın yirmi dört sant içinde orta» kalkmasına göz yummuş ve Av- rupanın en eski milletlerinden biri- sinin yutulmusına karşı en küçük bir itirazda bulunmaraıştır..Bu böyle o- lunca Afrikada bir Arap devletin idamesinde gösterilen titizliği bir tür lü anlıyamıyoruz.,, Lö Journal de şunları ile Fransa arasında yapıl» gelen tek bir şey varsa © da, boş ideoloji kavgalari yerine dost luk ve dürüst teşriki mesai zihniye- tini ikame eylemektir. Binaenaleyh Fransa ile İngilterenin bilhassa bu - günkü gibi bir bağlı bulündu- Zunun tebarüz ettiği bir anda büy- le bir harekette bulunmamız çok kıy metli olacaktır. * Lö Pöti Jurnal diyor ki: “— Herşey 'değişiyor. Hattâ her. bir karar vermeden evvel Fran sa veya İngilterenin söz söylemesini bekliyen merkezi Avruparın müzahe yet ve himaye gören devletleri bile meselâ Çekoslovakyanın Berlin ye Romaya yanaşmakta olduğunu görü. yoruz. Bu, çok manidardır. Ve bize ig pat ediyor ki, Fransa büyük devlet rolünü oymyarak noktai mazarını ka. bul ettiği takdirdedir ki e