10 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

es ——— 104-938 TAN Gündelik Gazete ii Haberde. dürüer, semimi olmıya — çalışmaktır. aman. ABONE BEDELİ Ernebi 200 &r, 100 Er, LE sw Kr, vay 300 Ke posta ittthadına dahil ol- in 30. 16, 0, 18 ira sne bedeli peşindir: Adres değiş- kuruğtur. Cevapiçin mektup | TANIN hedefi ride, har '.. temiz, olmak, ürkiye o Kr, En Ee, 1 Şöne sAr GUNUN MESELELERİ Halkevlerine Düşen Bir Vazife (Yazan: M. ZEKERİYAJ Mimar Sinanı her sene bir defa hatırlamak milli bir an'ane halini almıya başladı. Sinan Türkün yetiş. tirdiği en büyük sanatkâr olduğu için, onu hatırlamak ve bu vesile ile genç liğe ve halka tanıtmak hususunda ne yapsak azdır, Fakat ben her sene tekrar edilen merasimi noksan buluyorum. Sinan için Halkevlerinden birinde bir ihti- fal, gazetelerde birkaç yazı kâfi de- ğildir. Halkevleri umumi merkezi Sinanı her eve tanıtmak, her gence ve her Türke anlatmak için şunları | yapabilir: 1 — Sinanın bütün eserlerini bir| araya toplıyarak nefis basılmış bir albüm hazırlıyabilir. Bu albüm bin- lerce basılır ve Sinan günü her ta- rafta ucuz fiyata halka satılır. ? — Sinanin küçük bir büstü yap- tırılır. Ve 25 kuruş gibi ucüz fiyatla Sinan günü satılığa çıkarılır. 3 — Sinanm hayatına alt küçük| bir broşlir hazırlanır, beş kuruş fi- yatla Sinan günü halka satılır. 4 — Mekteplerde Sinan gününe mahsus koferanslar, oprojeksiyonlu müsahabeler tertip edi # — Türkiyenin her tarafında Böyle şümullü've etrafı bir şekil yılacak merasim Sinanı her-| kese tanıtmıya, kalplere sokmıya Yardım eder zannederim. * Milli Birliğin Faydası İspanyada mağl hükâmetçiler © niçin üp oluyorlar? | Bir Fransiz generali bu sünle şöy- le cevap veriyor: | “Çünkü Franko tarafında hare - kât bir kumanda altındadır. Halbu: | ki hükümetçiler muhtelif eereyan - lar arasında mlitemadiyen zayıf kal mışlardır. İspanya hüküme mem. leketi müdafaa gibi mukaddes bir gaye uğurunda bile, tam bir birlik teminine muvaffak olamamıştır. De- mokratlar memnun olmuşsa, anar - Şistler memnun edilememiş, komml- histler tatmin edilmişse, sosyalistler Muhalif kalmıştır. Hükümetin kumandada ve cephelerde de intaç etmiştir. Çinliler nasıl olüyo? da Japonla - tı mağlüp ediyorlar: Çünkü Çinde bütün partiler silin. miş, bütün kumandanlar tek bir ku- mühda altında birleşmişlerdir. Ja - Don istilâsı Çinde şimdiye kadar gö- Tülmemiş bir milli birlik doğurmuş. tur. Ve Çinin asıl kuvveti buradan Zelmektedir. Kuvvetli hükümet, milli birliğe dayanan hükümettir. Fransada hü kümetlerin birbiri ardı sıra düşme leri Fransada milli birliğin tecssüs “dememesindendir. Parti kavgaları © derece had ve keskin bir şekil al- Müştir ki, bu kavgalar milli bir bir- lik kurmıya engel olmaktadır. Milli Birliğin teessüs etmemesi de Fran- "Yı mütemadiyen zâfa düşürmekte- dir. Onun zâfı düşmanlara kuvvet - *nmek ve hamleler yapmak fır: Di vermektedir. Onun için bir memlekette en bü- Yük kıymet, dahilde ve bütün mil U meselelerde milli “bir birlik tesi: sidir, Türkiye büyük İiderinin etrafın. milli bir birlik tesis ettiği gün - “hberi kuvvetini duymuş ve duyur Muş ve yeni bir hayata kavuşmuş” zâfı zâfı tür, T akriben bir ay evvel, TAN'da “Çinin müdafaa metodu, Japon ordularını, bütün cephelerde durdumıya ve harekâtı bir çok yerlerde mevzi harbine çevirmiye meç- bur ettiği için, muvaffak olmuş sayılabilir. Çin orduları başkumandanlığının şimdiki hedefi, memleketin genişliklerinden azami istifade ederek zaman kazanmaktır. diye yazmıştım. Bugün de, bunları aynile tekrar- £ lıyabiliriz ve belki, şu suretle tamamlamak bir hata olma: “Çin sevk ve idaresi, ordu- sunun bütüin eksiklerine rağmen, Nipon sevk ve idaresine üstünlük alâmetleri gösteriyor ve bu, Japonlar için hayırlı bir fal değildir.,, Bugün Çin orduları bilhassa iyi zabit (subay) ve küçük zabit (erbaş) noksanından şiddetle Silâh ve her türlü harp vasıta ve mi tariptir. ize gesi, ne yapılır, yapılır, tedarik edilebi! kifayetli subay ve erbaş kadrosu öyle, tedarik ve ikmal edilir noksanlardan değildir. İs- tiklâl Harbinde bizim herşeyiymiz noksan nız ve yalnız, İtalya, ve Balkan harpler dusuna karsı paha bicilmez bir üstünlük ten yordu. Çinde, Gerilla denilen küçuk harp veya çete harbi, muntazam kıtalarla munlazam © harbin yani başında mühim ve mütetnmim bir r. Çin çeteleri ve yar başıbozuk kıtaları, bugün; itâ Pekin'in 40 Km. yakmlar rında, rastgeldikleri, münferit Ja pon kolordu, kıta ve müfrezelerini basiyor, vuruyorlar, Trenlere, ne- hir ve kanallardaki nakil aları Bu çeteler, mkow demiryolunun Japon işgali altındaki kısmını, bir kaç yerinden kesmişlerdir. Şan- tung'da Japon işgalindeki Tebe- şehrine hücum eden Çin çeteleri polis karakolunun silâhlı rini alıp savuşmuşlardır. Şanghay bölgesinde, büyük - Kanalda asker taşıyan beş mavunaya çeteler ta- rafından ateş edilerek birisi batı- rilmıştır. Dört aydanberi Japon iş gâli altında bulunan Şanghay şeh rinin bile yakınlarında 10.000 Çin- li müsellâh partizan dolaşıyor ve Şanghay — İHangehow demiryolu- bunların tehdidindedir. Çin çetelerinin faaliytle; makla bilmez ve, syerlerini rol oynamal pa taarruz ediyorlar, 100 lima; BAZA İT e 5? denshei 4 fe Klehsvi , LE “m Jaren Müyyekemi 4 Cin : | | | | | Tiegtas l ANT Jentehay Sirahav o Son harp vaziyetine göre, Çinlilerin giriştikleri taarrazları gösterir kroki Çin Ordularının Sevk 0. 0. ve idare üstünlüğü Yazan: GENERAL H. EMİR bir Japon kuvveti varsa ve her nerede bir Japon kıpırdaması oluyorsa h oraya üşüşüyorlar ve düşmanın yah ve gerilerine ta- arruzlar ederek Çin askeri kıtala- rına yardın ediyorlar. Bu tarz, iladan en mesut istlade şekli latina in aeepler sabahın ndanile 2 fırka kumanda- a bu zahiri bahane ile Yeni kumandan Çinin bü- rinde, göze başku nini Şu ve değiştirmişlerdi geldikten sonra, şimal tün muharebe bölg çarpacak kadar bir faaliyet dölu ve martın İlk haftasında, 600 Km. lik bir cephede ve 6 Çin ilâyetinde, muhtelif RDAN PAZARA “Sakal Mübarek Şeydir ,, Avare avare gezerken dan girdim. Loş dehlizlerin gayri mun- tazam kaldırımlarında bop la dükkânlars Bükarken beğine kadar İnmiş Bir düm. Öteberi sstiyordu, şu. günlerde ankal da nekadar. kıtlaştı. Geçenlerde cenup kazalarımızın bis rinden bizim gazeteye | gelmiş bir telgraf haberi vard Kaza kaymakamı elan zat memie- kette oöbee kadar üzün sakallar görmüş ve derhal ilzimgelen tans bihatta bulunup sakalları rap ettir miş. İstanbulda böyle bir pey ol- mamasına rağmen dakalların seyrek Venişini Alemin çenesinin ötesini de düşünmekten usandığına atfetsek idir, Çarşıkâpinin- nazarlar. sakali gö- ihtiyar göre bu psrantesi kapıyalım da görüşelim. selâm. verdim. Çakıları sördüm ve sakala dayadım: a Kaç senedir sakalın? Ne is * sakallı Hafifçe baktım, sözü ile Tesbihlere nihayet ne kadar var, dedi. İs- tanbullu almadığı givesinden belli İdi, — Memnun musun sakalından? di- ye orum, Hem gülümsiyerek: — Gok memnunum, Dedi ve artiz Bir traş olmak iki günde Bir ui) koşin de. kere sizin gibi derdim yoktur traş oluyoruz farse- sieak ta tutar. Hiç irük- olmam. Sakal diye her bizi sayar. Bir şey düşünürken de şöyle sakalımızı tutar öyle dü- gönürüz. Sakal mübarek şeydir, de- # gün aşırı (© bizi çor | YAZAN: * İ BURHAN FELEK | / , Aİ Aklıma Bir dum — Yata tina mi .. muziplik geldi ve sor- sakalını ye: Üstüne mi birakir Yine mütebesslmane: — Oğlum, dedi, bu li isen bir sakal da sen bırak. Bu söyle diklerini kendinde ara. Ve gakti gitti, Sultan Aziz zamanında bir vükâ- !A meelisinde Ermeni; patriği de bu tunuyermüşs O eyaver 0 lam Halli arkadaşlarından Terli Hasan Efendi de bir müni sebetle mecliste İmiş | Hoşbeş sında Tırı, Paşanın kulağına İğirip? Paşam, beş lira verirsen yi Patriğin sakalın Kemtiripir. Demiş. Paşa yavaşgat — Svs zevzeklik etmel ize, bana Bu suali Tikam © den anin Cevabi - ne vermiş Aradan beş on Patrik göbeğine nı uvazlamıya bu harakatter tekrar dakika | geğmer kadar uzun sakal başlamış. Temadi öden datifade rek Tt mın kulağına Iğilipi — Beş altın verirseniz yarın Pat riğin sakalı kısalır, demiş, Paşa dayanamamış ve gülmüş — Peki, kabul! vermiş. Bu vadi Efenai, mectiate sükür bir andan itifade © ederek hitap emişi — Patrik Efendi Hatretleri, Mendes niz de zatı valâmız gibi sakal wat mak İstiyorum, Lâkin bir türlü kes tremiyerum. Acaba gese sakalımı yor. yanın — altına me almalı detünde Mi. bırakmalı? “Zatı; ülyamaz “m hareket buyurursunuz! Patrik, zaten tehaflığlle maruf © Tıflı Manan Efendinin sözlerine Patriğe karşı gölmiye b Mig ve göbek göbek demiş kiz — Valiân Hasan Efendi! kat etmedim. Tıflı itizar. etmiş ve susmuş. kit geğmiş, meclis dağılmış, te evine gitmiş. Uzatmıyalım; Yy ön yatmış, Tam © sirada Masan E- dinin — sunli aklına; gelmiş. Bak sakal Lâkin sikıntı ver çıkarmış. Biraz izgürlanmıya uykumu ari Hiç dik- Va Patrik elde, diyarı telleri Hemen sonra sskalin ve kıpırdanmıya başlayınen kaşmiş yine anın © alna birar sonra yine sıkılmış, tekrar dis şeri çıkarmış. Velhâsıl sabaha kadar eiyar, bu minval üzere bir İçeri bir dışarı sakal gez- dirmekten © kadar münzzep Olmuş kli sabahı olur olmaz İlk işi li kısaltmak olmuş. ilah rızası için bunat — Sonra Ma olmuş diye ser mayını Sakal mübarek şeydir. Yalnız Aşa» Bı. tükürsem sakalım,, aözünde ol- duğu gisi bam geylere mâni olur, “Bakalım yok ki; eözüm dinlen. sin, diyenlerin iddiaları hiliftina her sakâllımin sözü dinlenmez, Üstelik sakalını ele verenlerin harap olur. Urün wnkal, zekliya delâlet ete mez diye de bir iddia ve bunun “Mücerreptir, . isimli. bir de fikri vardır. İnşaallah bir başka Pazarda onu naklederim. dılar, Muhtelif muharebe yerleri- nin aralarındaki mesafelerin çok fazlalığına rağmen, bu kollar yek- lerile irtibat ve münasebet 8- rek maksat için a gayret ediyor- Bu ve ve hedef, aylardanberi va- ramaya ve müşti lard müşterek umumi olan Sarı Irmağı Lunghay yoluna yakın ve müvazi bir yer- den temelli geçmekti. Japonlar, bütün gayretlerine ve giriştikleri çok telefatlı mükerrer taarruzla- ğ vaffak yine bu sütüm: Japonların le mütenasip olmıyacak yayılmaları, karşıda ordusu varken ve ilk hedef yalnız bu ordu olmak lâ. zımken arazi işgaline kuvvet ve olamadılar rde | vakit sarfetmeleri ve bütün bunlara karşı Çin muntazam kıt: rinin takdire değer doğ yışlı hareket ve faaliyetleridir. Japon kumandanlığı, anlaşılan, bu muvaffakıyetsizliklerin acısını çıkarmak için bu sefer daha esaslı ve iyi harekete karar verdi ve Hsü- chow işini bitirmek için kati bir ha rekete girişti. Hsüchow, malüm, şi- malde Tsinan'dan Nankin karşı ya kasındaki Pukow'a inen demiryolu ile Lunghay hattının © birleştiği yerde ve Tsinan ile Nankinin tak- riben orta yerindedir. Japonlar Nankin'in işgalini mü- tekip buradan bir kol tertip e k Tsinan — Pukow demiryolu rümüşlerdi. Bu kol bir sürü kanlı müsademe ve muharebelerle nihayet Pengpu'da Weiho suyunu geçmeye muvaffak olmuş, fakat burada o gün yandan ve arkadan Çin kıta ve çetelerinin o kadar şiddetli bir savletine uğra» »iıştı ki, ancak büyük telefat ve- rerek, güç halle, suyu gerisin go- riye geçmiye mecbur oldu ve bu ax ğır yumruğun tesiri altında, ge çen şübat iptidalarındanberi Peng pu karşısında, Weiho nup kıyılarmı tutup maktan başka bir şey yapamadı. pornlar, Hsüchow'u hem ce nup ve hem şimelden al- mak istiyorlardı. Bu sebeple, bu şehir istikametinde, şimdi anlattı ğımiz gibi, cenuptan şimale taar- ruz edilirken, ayni zamanda, Tsi- nan'dan yine demiryolu boyuncı cenuba doğru yürümüşlerdi. Fakat cenuptan şimale olan hreket gibi şimalden cenuba doğru yapılan, taarruzlar da bugüne kadar hep muvaffakıyetsizlikle neticelenmiş ve bü şimali kolun sağyanını te- min için, Japonlarca defaatle ve şiddetli muharebelerle alınan Tsi Bang yine defaatle ve ağır zaylat- la birakılmak mecburiyetinde ka- lunmıştı. Bu suretle, Japonlarla unca şimale yi | Ginliler arasında bir çok defalar ve şiddetli muharebelerle alınıp e | İ Tavşanla Kaplumbağa Hikâyesi Yazan: SABİHA ZEKERİYA Hikâye meşhurdur. Bir tavşanla kaplumbağa bahse tutuşmuşlar, bir dağın zirvesindeki ağacı hedef tut- muşlar. Hangisi önee ağaca varı sa, bühsi o kazanacak. Tavşan çeli bacaklarına güvenmiş, ikide bir ye- şil çimenlerin Üzerinde uykusuna dalmış. Kaplumbağa, sırtındaki ko- caman sandukanın ağırlığını, bacak- larının bu yükü taşıyarak dağı çık- masındaki güçlüğü hesaplamış, az- İmini, kayretini, imanını seferber e miş, tavşan güle oynıya ağacın ya- nina vardığı zaman kaplumbağayı |ağacın dibinde keyif eder bulmuş. * Bugünkü Çin ve Japon harbi tap- kı bu hikâyeyi andırıyor. Bu iki millet arasında harp çıktığı za- man, yahut ilân edilmeden herp başladığı zaman herkes Çinin dağı- mik kütlelerini, teşkilâtsız orduları- ni, uzun saçını, nargilesini, afyonu- nu hesaplamış, bir de esseselerini, sanayileşmiş medeniye- tini gözönüne getirmiş, “bu harbi Çin kazanamaz, , demişti, * Asri harplerin, Anibal zamanm— daki, İskender zamanındaki harpler olmadığını, harbi insan kalabalığı < nın kazanmayıp ta, modern toplara; tayyarelere, organize ordulara da- yananların kazanacaklarını söyli & yenler, kuvvetli bir mantıkla konuş— muşlardır. Fakat harp te, milli kure tuluş mücadeleleri de, her zaman; yalnız top ve tankla Bütün bu teşkilâtlı orduları yürü. ten, topları ateşliyen, mitralyözleri uçurtan yine milletlerin, dövüşenle- rin azmi, imanıdır. Japonya, modern toplarına, teçhizatına, tayyareleri- ne, zehirli gazlerine güvenerek, Çini bataklıklarında harp plânları yapan cuk, ve ç da birleştiren a: ile, ba bataklık. lara emanet edilen modern harp teç hizatını topliyacağa benziyor. verildiği için harap olan ve artık şehirlikten çıkan Tsining, Sarı Ir- mağı Yaigtze nehrine bağlıyan bü- yük kanalın doğu kıyısındadır. Ja- ponlar, tabiatile Hsüchow istike- metinde şimalden cenuba, demir. yolunca, yürüyebilmek için evve- lâ burasını tutmak ve bu süretle sağyanlarını temin etmek ister- ler; fakat Çinliler de her ne zaman Japonlar burayı işgale kalkışırlar. st mukabil taarruzla geri alırlar, ki Japonlar Hsüchow'a şiddetli ve kuvvetli bir taarruzda bulunan masınlar. İşte, bu o aylardanberi böyledir... Japonların Hsüchow'a şimalden yaptıkları son taarruzu martın 20 sine doğru ve yine harap Tsi. ning'in, bir muharebe meticesi iş- Balile başlamış ve ayni zıman- da Shantung vilâyetirin doğu şi- malindeki Tsingtau limanına çıka- rılarak batı cenup istikametinde yü rütülen bir Japon kolu Hsüchow'un 80 Kın. kadar şimal doğusundaki şube demiryolunun Büyük Kana- la geldiği 'Tı ierdscehwang mevki- ini 22 marttan itibaren, şiddeti bir muharebe ile kısmen işgal e debilmiştir. Bu suretle, iyi takviye “dilmiş, Japon © kuvvetleri Yen- ehow'dan cenuba inerek Lincheng ile demiryolun Büyük Kanalı ce- vuba geçtiği noktada şimal kıyısında ve kanalın bulunan Haneh- wang'ı işgal ettiler. Bunun ü ; Z n Üzeri, be Hsüchow'un şimalile şimal do. Busuna doğru Büyük Kanalın tep- kil ettiği muharebe çı b yunca, mula aha» 'akat Çinliler ka u 'ephesi günlerce şiddetli rebeler olmuş ve f: Balı garpten, muhtelif yerlerden geçerek cephede harbeden Japon- ların gerilerindöki Tsining'i tekrar bünunla bütün akamete uğratt Lineheng ile Zaptetmişler ve Japon taarruzunu a ıktan başka Japon- ihr İYİ telefat verdirmişler ve gi. lih, mak ifek ve top ta iğti Bam etmişlerdir. Linshong'in zap. “ üzerine “daha cenüplaki Hap (Devamı 7 ince Taponyanın | mücehhez ordusunu, teşkilâtı mü-| patlatan, tankları dağlardan dağlara, ken, bu bataklıklara saplanıp kala > çin mim kurtuluş hareke X tinden aldığı iman, beyaz, sarı, kır- mızı bütün Çinlileri ölüm kafşısın- TSE pa ge