3 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

N BÜĞÜN! wMısırda Yapılaı;w Seçim Ömer Rıza DOĞRUL eçen yılın sonuna kadar Mısı- rın iktidar mevkiinde bulu- an “Vefd,, Partisi, Mısır Kralının alâhiyetlerini tahdit için bazı te- ebbüslere girişmiş, bu hareketi Mı- ir Kralı Birinci Faruk tarafından kanunun hükümlerine ve ruhu- a uygun görülmiyerek bu kabine başından azledilmişti. Daha sonra, irçok hâdiseler biribirini takip et- 4 Yefd Partisi Mısır Meclisinde ek- Eriyeti haizdi. Liberallerin Lideri lehmet Mahmut Başa tarafından trulan yeni kabine ekalliyette idi. akat Vefd Partisinde ayrılıklar baş imiış ve hükümet bu ayrılıklardan itifade ederek Meclisle karşılaşmak itemişse de Vefd Partisinin herşe- ine rağmen çokluk teşkil ettiğini örmüş ve Meclisi feshederek yeni İr umumi seçim yapmaktan başka âre bulamamıştı. Meclisin feshin- En sonra Vefd Partisindeki ayrılık- ir inhilâl mahiyetini aldı ve Vefd t ayrılıkların açtığı rahneleri kapa- imadı. Bütün deprenmelerine rağ- len ötedenberi çok kuvvetli olduğu tkarı Mısırda “müthiş,, hezimete &radı, Müthiş diyoruz, çünkü Mısırda arlâmento hayatı kuruldu kurulalı Vefd,, daima en büyük ekseriyeti K lmiş ve muh ları ancak h h * Ko hun ve tifade ederek kendilerine mevki a- irabilmişlerdir. Fakat Vefdin bu bfaki hezimeti herşeyden evvel, arti Liderinin idaresizliğinden, yal- z kendi nüfuzuna güvenerek kıy- etli mesai arkadaşlarını kolaylıkla da etmesinden ileri gelmiştir. Bu âartiden ayrılanlar Vefdin eski ve mez Lideri Saad Zağlül Başanın dına izafetle Sadiler adını alan bir tup vücude getirmişler ve seçimde efd ile kıyas kabul edemiyecek de- *'cede mühim bir muvaffakıyet ka- sayılabilirler. Fakat, bu mu- Affakıyet te onları ancak, küçük bir kalliyet halinde bulund ktır. tind. inden A": '_“_inte hâkim olan grup, |u Milli Cephe,, adını alan hü- p Avmm_p“*:l“t.lMısınn münevver "_uef:ı bir zihniyetle düşünen İ' fatla U grupun başındadır ve İboenti sempati kazanan kısmıdır, 'ıt allerle beraber çalışan ve İtti- 'm;nş"b P“şiler'g namı altında top lruı'hlilır.tileı'ııı bütün kıymeti baş- u devlet adamları hmasında ve parti âzasının ün- ::ll:. servetli adamlardan olmasın- $ B ıs::l:nlı beraber yapılan seçim ha :"-k yarısına aittir, Dün 'elta kısmında seçim yapı- icak E akt: * asıl o zaman netice anlaşı- Fakat Vefd p, rdaki kayıplar, fi edeceğini rtisinin yukarı Mı- inı aşağı Mısırda te- Sanmanın doğru bir t::;î’::eğli Ş apaçıktır. K nkısama uğ- ve hükümet, ekseriyet kğ— inmasa da, mevcut Kekalarin z :'venisi olarak iş başında kala: tır, Mıı!r, büyük bir inşa Proğtama tbikine mecbur Oolan bir S =tfu'. İstiklâline yeni k"“lşın, 'i itülâsyonlardan kurtulmak için bir tikal devresi geçiren. bu kardeş emleket te, yepyeni bir varlık oOla- ik doğacak ve bu varlığı yeni inşa togramı ile sağlamlıyacaktır, Bü. ik inşa programları, sarsılmaz bir. & ve beraberlik dairesinde tatbik. unageldiğine göre, büyük fırsat. rı kaçırmaktan, kıymetli vakitleri iybettirmekten ve umumi kuvveti pratmaktan başka bir netice ver- M Helel iyecek fırka mü nin bundan böyle Mısırda da ya- şması beklenir. Şayet bu defaki se- m mağlübiyetleri, fırka ihtirasları- alevler ve daha keskin mücadele- re yol açarsa Mısırın istikrardan ahrumiyeti hiç şüphe yok ki, çok ici bir yük teşkil edebilir. Bunun iyle olmamasını dilemeyi ve bek- meyi bir kardeşlik vazifesi tanırız. ÇEKOSLOVAKYA: "Sadetl d Alman Ricalile Temas Ediyorlar Prag, 2 (Hususi) — Südet Alman- lar fırkası lideri Henlayn ayni fırka liderlerinden doktor Frank ile birlik te, Alman ricalile görüşmek üzere bu gün Berline hareket etmiştir. Doktor Frank, dün bir nutuk söyliyerek Çe- koslovakya Başvekili Doktor Hodza- nın ekalliyetlere karşı siyasetini insaf ve adaletten uzak gördüğünü anlat - mış, ve ancak ekalliyetlere tam muh tariyet verilmesinin Avrupa sulhünü koruyacağını ilâve etmiştir. Macaristanla müzakereler Prağ,2(A.A.) — Venko gazetesi, üç küçük itilâf devleti arasında bir i- tilâf hâsıl olmasını temin etmek üze re Macaristan'ile müzakerelere yeni- den başlanmış olduğunu bildirmekte- dir. Bu müzakereler esnasında silâh- lanma sahasında hukuk müsavatının tanınması, mütekabil ademi tecavüz teminatı ve hiçbir hükümetin itilâfa dahil memleketlerden birine daimi surette zararı dokunacak bir tedbir almıyacağına dair müşterek bir be- yanname hazırlanması işleri görüşül mektedir. Bu gazete Prag, Bükreş ve Belgrad arasında şimdiden bir itilâf hâsıl olduğunu ve Budapeşte ile doğrudan doğruya müzakereye başlanabileceği ni ilâve etmektedir. Polonyanın teşebbüsü Varşova, 2 (A.A.) — Siyasi Polon- ya mahfellerine göre, Polonya hükü- meti, Kroftayı ziyaret eden Pragdaki sefiri vasıtasile Çek hükümeti nezdin de bir teşebbüste bulunmuştur. Siyasi mahfiller, bu görüşme esna sında iki memleket arasındaki müna- sebatın heyeti umumiyesile Çek ko- münist partisinin Polonya aleyhinde ki faaliyeti mevzuu bahis olduğunu zannetmektedirler. TAN HARİCİ HABERLER İngiltere, Avusturyanın “Almanyaya İlhakını Resmen Tanıdı Londra, 2 (Hususi) — İngiltere hükümeti, bugün AÂvusturyanın Al- manyaya ilhakını resmen tanimış, ve bunu bir nota ile Almanya hariciye- sine bildirmiştir. İngilterenin Avusturyadaki sefa- reti konsolosluğa çevrilmiştir. İngil- tere bu konsolosluğu 15 Nisanda aç- mak tasavvurundadır. Berlinden bildirildiğine göre, İngi- liz hükümeti, ikinci notada, Avustur- ya müstakil bir hükümet olmaktan ayrıldığı tarihtenberi muahede ve mukavelelerden doğabilecek mesele- ler hakkındaki noktai nazarını son- radan bildirmek hakkını muhafaza etmektedir ve bu husustaki tebliga- tını sırası gelince yapacaktır. Diğer”taraftan, Fransız hükümeti de, Avusturyadaki yeni vaziyeti tas- rih eden tebligatı aldığını Berline bil dirmiştir. Viyanadaki elçiliğin ilga e- dilmesi üzerine, Fransa, burada bir başkonsolosluk ihdas edecektir. Çekoslovakya hükümeti de, Viya- nadaki sefaretini konsolosluğa çevir- diğini ayrıca Almanyaya bildirmiş- tir. Berlin, 2 (A.A) — Resmen bildiril diğine göre, Anşlustanberi Viyana - da bulunan Alman ordusunun 27 in- ci fırkası Almanyaya hareket etmiş tir. Diğer Alman kıtaları da yakında Avusturyayı terkedeceklerdir. Vatikan radyosunun neşriyatı Vatikan radyosunda, Avusturyada halkı Almanya lehinde rey vermiye teşvik eden ve bir beyanname neşre- den metrepolitler aleyhinde bir hita be söylemiştir. Hitabe Almanca ile irat edilmiş ve daha sonra İtalyanca ter;üm—âsi“neşrolunmuştur. Hitabe- yi kimin söylediği anlaşılmamış bu- lunuyor. Vatikan mehafili, Papanın hitabeden malümatı olmadığını söy- lemektedirler. Fakat, Vatikan bir iki gün evvel, Avusturya metrepolitleri nin Vatikandan rey sormadıklarını ve beyannamelerini Vatikanın muva fakatiyle neşretmediklerini bildir- mişti. Radyo hitabesi ile, halkı met-); repolitlerin beyannamesi ile bağlan- mamıya davet etmiştir. Vatikan, Avusturya Başmetrepoli- di doktor İnitger'i hesap vermiye çağırmıştı. Anlaşılan Her Hitler bizzat mesele ile meşgul olacak ve nutuklarının bi- rinde cevap verecektir. Resmi Alman mahfilleri, bu beya- nat hakkında, tefsirlerde bulunmak tan çekinmekte ve ortaya konulan meselelerin ehemmiyetini tebarüz ettirmektedirler. Avusturyada tevkifler 1934 Haziranında Dolfus'un katlin den sonra Almanyaya kaçmış olan Avusturyalı Naziler bu sabah Viya- naya dönmüşlerdir. Alayın başında hücum kıtaları şe- fi Lutze ve Hitlerin Avusturyadaki komiseri Burkel bulunmakta idi. Yarı resmi bir kaynaktan bildiril- diğine göre, Şuşnig'in eski matbuat şefi albay Adam, dosyalar üzerinde tahrifat yapmak cürmünden zan al- tındadır. Albayın Başvekâlet daire- sinde yapılan araştırmalarda birçok dosyaları yaktığı tesbit edilmiştir. Hitlerin yeni nutku Stuttgart, 2 (A.A.) — Havas Ajansı muhabşiri bildiriyor: Hitler dün akşam Stuttgart'a vâsıl olmuştur. Mumaileyh memleket ha- ricinde yaşıyan Almanlar tarafından göndreilen murahhas heyetini kabul etmiş sonra belediye dairesinde ple- bisit faaliyeti hakkında bir nutuk irat etmiştir. ; * Viyana, 2 (Hususi) — Alman ajan- sı, bazı Fransız gazetelerinin B. Şuş- niğin 9 yaşındaki çocuğunun hapise konulduğu ve Şuşnigin intihar ettiği haberlerini yalanlamakta ve eski Baş vekilin şatosu olan Belveder'de bulun duğunu bildirmektedir. L Son teati edilen şı, kendilerinin de müddetçe, Fransız ceği bildiriliyor. hi 16 ini ondra, 2 (Hususi) — 936 Londra deniz tespit edilen zırhlı inşaatında 35 bin tonluk ve zırhlı- lara konacak toplarda, 16 pusluk âzami haddin, Japonya ta- rafından İhlâl edilmediği veya edilmiyeceği hakkında her - hangi bir teminat verilmemiş olması, muahedeye dahil dev- letleri harekete getirmiştir. giltere ve Amerika kıni kullanacaklarını bildirmişlerdir. Fransız notasında harhın;l bir. Avrupa devleti bu hadlerden DENİZ SİLÂHLARI YARIŞI TEKRAR BAŞLIYOR İngilferenin vatan donanması Cebelüt- tarık açıklarında son günlerde manevralar yaptı. Resimde en büyük İngiliz zırhlıla- rından Hoodu manevralar esnasında görü- yoruz. muahedesile notaların resmi metinlerine İn- hükü , Japon hattıharek kar- muahede hükümlerinden uzaklaşmak hak ise, uzaklaşmadığı rlayet ede göre, hü Â ür tahdla Fakat, bu vaziyette Sovyetlerle Almanyanın da muahede tetkik edecektir. O Püsluk toplar k şekilde hareketi takdirinde, Fransa, verdiği kararı 1 tabli sayıl , İtalyanın da bu yenlden İngiltere ve Amerikanın 42 bin tonluk gemiler İnşasına başlıyacağı ve Amerika hükümetinin ayrıca bu gemilere 18 y ği, deniz ince teyit RUSYA : Şimal kutbu kah- ramanı Schmidt Itham ediliyor Profesör Sechmidt Moskova, 30 (New Chroniele'in muhabiri bildiriyor) — Şimal kutbu kahramanlarından — profesör Otto Schmidt, bugün Sovyetlerin kutup faaliyetine ait gemileri tehlikeye uğ- ratmakla resmen itham edilmiştir. Şmit “Şimal deniz yolu idare mü- dürleri,, şefidir. Profesörün aleyhin- de neşrolunan ithamnamede onun fe- na idare, gevşeklik ve yumuşaklık- la birçok dairelerde Sovyetlik aley- hinde çalışanlara en caniyane tahri- batı yapmak imkânını verdiği söy- lenmektedir. Bundan başka idarenin teseyyübü yüzünden “Hemen hemen bütün buzkıran donanması ile Şimal deniz yolunun hemen yarı ticaret do- nanması buz kütleleri içinde kalmış ve fırtınalarla siklonlar yüzünden harap olmak tehlikesine uğramıştır.,, deniliyor. ; Şimal deniz yolu idaresi, kutup keşfiyatını kontrol ile mükelleftir. Yolunu kaybeden ve tehlikeli vazi- yete düşen ticari flotillanın biri Şark kutup mıntakasındadır. Yardım için tayyareler gönderilmiştir. “Sa- bih kutup üniversitesi,, adı verilen bu flotillanın vaziyeti büyük bir a- lâka uyandırmıştır. Şimal yolu Av- rupa Rusyası ile Asya Rusyasını bi- ribirine bağladığı için bu yola pek büyük stratejik kıymet verilmekte- dir. Idare, derhal bir rapor hazırlıya- rak hataları izah edecek ve idarenin bütün “şüpheli elemanlardan temiz- tavsiye edi Temizlik başlamıştır. Moskovada yapılan vatan hıyaneti muhakeme- sinde Şmitin muavini Bergavinov'un Stalini öldürmek Üüzere hazırlanan suikasde iştirak ettiği söylenmiş ve bunun üzerine tevkif olunmuştu. Profesör Şmit, kutuptan avdeti üzerine Stalin ile kucaklaşmış ve iki- si de öpüşmüşlerdi. Daha sonra Şmit Papanin ile arkadaşlarının seyahati ni hazırlatmıştı. Hâlâ Arıyorlar Moskova, 2 (A.A.) — Dün Kotov ve Vetzki'nin idaresinde iki tayyare Ti- haya koyundan kalkarak Levanesv- kinin tayyaresini aramıya çıkmışlar- dır. Tayyareler, Rudolf adası istika- metinde 86 ıncı arz der ine çık - ler ini ktir. ŞuBeler (W”azan: B. FELEK)| Bir çarşıda gezerken sağlı sollu ve irili ufaklı dükkânlar, mağazalar gö- rürüz, bunların sattıkları çeşit çeşit mallardan başka bir ayrılıkları daha vardır. Bu dükkânların bir kısmı tek, benzersizdir. Bir kısmı da bir başka dükkânın şubesidir. Gerçi ikisi de dükkândır; ikisinde | de alışveriş edilir. amma, bu nokta- dan bakılırsa bazan ufacık bir dük- kân koskı bir dan da- ha derli toplu olur. Çünkü o büyük — mağaza bir diğer mağazanın şubesi- | dir. İşinde gücünde, alışverişinde, fiyatında, tenzilâtında hep ötekine benzemiye, ötekini takibe mecbur- — dur. Küçük dükkân ise canının iste- — diği fiyata alır, canının istediği fi- yata satar. ) Bunu bir alıcı gözle tetkik etmez- seniz, farkına varamazsınız. Lâkin görmüş geçirmiş adamlar, mağazala- rın bu şubelerini iyi bilirler. Hattâ falan şubenin malı, filânınkine na- zaran daha taze veya yeni olduğunu bile tetkik etmiş olanlar vardır. Bel- ki bilerek belki bilmiyerek insanlar da da ayni şeyin mevcut olduğunu görmekle mütehayyir oluyorum. Kuşbakışı nazarla, irili ufaklı zen- gin, fakir etrafımızda gördüğümüz insanların da bir kısmı küçük dük- kânlar gibi kendi kendilerinin malı- | dır. İşini gücünü kendi görür, kendi — tayin eder. Bir kısmı da şubeler gibi | bir diğerinin acente yavrusudur.. Bu gibilerin elbisesinden öksürüğüne kadar herşey merkez olan adamın- — kine benzer. Bu benzeyişi sakın si- yasi kanaatlere ima ediyorum, san- | mayınız. Çünkü o noktada hepimiz | biriz. Fakat giyinişi, yürüyüşü, kra- vat bağlayışı, lâf edişi ve tükürüşü hep göbek olandan alan bir takım | şubeler gitgide göze çarpmaktadır. | Nasıl ticaret âleminde tecrübe gör- | müş olanlar, üstünde markası olma- sa da bir malı bir dükkânda gördük- leri zaman “bu mal falan fabrika- nındır,, diye tanırlarsa, bu şube in-- sanlar da /o hal alıyorlar ki, bağlı ol- dukları merkezler eğer aşinalarımız | ise, şubelerini görür görmez bizim | de: “Ha! Bu falan umumi direktö- rün veya filân zatın adamıdır,, diye kesip atmamız imkânı vardır. ! Pratik düşünür bir arkadaşa bu — müşahedemi açtım: 1 — Doğrudur! Sen de bir şube ol- mıya çalış! T Müstakil dükkân açıp vergisini, — Kİ | çöp parasını, kirasını, kârımı, zara- î rını düşünmedense bu cihetleri dü- — şünmeyi başkasına bırakıp şube ha- line gelmek en kârlı yoldur, dedi ve — ben de tamamiyle buna kail oldum. — Lâkin işe yarar merkezlerin şubele- ri o kadar çok ki; bir çoklarımız için orijinal kalmak şube ktan çok daha kârlı olacak! Bence bu da bir talih meselesi! yi Italya - Fransa Görüşmeleri Başlıyor mu ? Londra, 2 (Hususi) — Ingiliz mah fillerine göre, Ingiliz - İtalyan anlaş- masının umumi hatları tahakkuk et- miştir. Anlaşmanın imzası, İspanya- daki gönüllüler meselesinin halline bağlı bulunmakla beraber, görüşme- - lerin paskalyadan evvel neticelene- X ceği ümidi kuvvetlidir. ğ Deyli Ekspres ve Deyli Meyl gaze- * telerine göre anlaşma, on gün içinde)ja imzal ÇARİN mişlar, bilâhara 12 inci tulü garbi dai resine kadar gitmişler ve nihayet Ti- haya koyuna dönmüşlerdir. 8 saat de vam eden bu uçuş esnasında Leva- nevski'nin tayyaresile alâkadar hiç - bir şey keşfedememişlerdir. KISA HABERLER * Meksikâ hükümetinin, beynelmilel piyasa fiyatından aşağı fiyat üzerinden hiçbir petrol satış mukavelesi imzalama- dığı bildiriliyor. 4xGreta Garbo, İtalyadan Tunusa gel- miştir. * Rayişbank reisi doktor Şaht, Brük- selde sınal kredi şirketi müdürü ile uzun tır. İngiliz - Italyan — anlaşmasının, — doğrudan doğruya Fransız - İtalyan — görüşmelerine de yol açacağı bildiri- liyor. FRANSA : 3 Paris, 2 (A.A.) — Sitroen fabrika- — larının işçi ve teknisyenlerini temsil eden heyet, anlaşmazlığın seri bir su rette hakem usulü ile halli ve pazar — tesi sabahı işe tekrar başlanması hak kında hükümet tarafından yapılan bir görüşme yapmıştır.