3 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Mısırda Yapılan Seçim Ömer Rıza DOĞRUL eçen yılın sonuna kadar Misr- rın iktidar “Vefd,, Partisi, Mısır Kralının lâhiyetlerini tahdit için bazı te- bbüslere girişmiş, bu hareketi Mı- Kralı Birinci Faruk tarafından kanunun hükümlerine ve ruhn- uygun görülmiyerek bu kabine başından azledilmişti. Daha sonra, çok hâdiseler biribirini takip et- Vetd Partisi Mısır Meclisinde ek- iyeti haizdi. Liberallerin Lideri hmet Mahmut Başa tarafından ulan yeni kabine ekalliyette idi. at Veld Partisinde ayrılıklar baş 1$ ve hükümet bu ayrılıklardan fade ederek Meclisle karşılaşmak 'mişse de Vefd Partisinin herşe- 8 rağmen çokluk teşkil ettiğini #rmüş ve Meclisi feshederek yeni umumi Seçim yapmaktan başka re bulamamıştı. Meclisin feshin- m sonra Vefd Partisindeki ayrılık- inhilâl mahiyetini aldı ve Vefd ayrılıkların açtığı rahneleri kapa- dı. Bütün deprenmelerine rağ- n ötedenberi çok kuvvetli olduğu ri Mısırda “miithiş, hezimete ada, Müthiş diyoruz, çünkü Mısırda lâmento hayatı kuruldu kurulalı efd., dalma en büyük ekseriyeti zanagelmiş ve muhasımları ancak un müsamaha ve müzaheretinden ifade ederek kendilerine mevki 2- abilmişlerdir. Fakat Vefdin hu faki hezimeti herşeyden evvel, ti Liderinin idaresizliğinden, yal- kendi müfuzuna güvenerek kıy- tli mesai arkadaşlarını kolaylıkla da etmesinden ileri gelmiştir. Bu rtiden ayrılanlar Vefdin eski ve mez Lideri Sand Zağlül Başanın ına İzafetle Sadiler adını alan bir tup vücude getirmişler ve seçimde 'efd ile kıyas kabul edemiyecek de- eede mühim bir muvaffakiyet ka- Knmış sayılabilirler. Fakat, bu mu- htfakıyet te onları ancak, küçük bir liyet halinde bulunduracaktır. sıl vaziyete hâkim olam grup, “Milli Cephe,, adını alan hü- — grupudür. Mısırın münevver İm bir zihniyetle düşünen Pa bu grupun başındadır ve İber ile; sempati kazanan kısmıdır. : ailerle beraber çalışan ve İtti- le Partileri namı altında top ie artilerin bütün kıymeti baş- ulunman Anmış devlet adamları nmasında ve parti âzasının ün- ak servetli adamlardan olmasın- Bununla; beraber yapılan seçim MA gag yarısına aittir. Dün ita kısmında seçim yapı cak ve asıj ha © Zaman netice anlaşı- Fakat Vefd Payşi rdaki kapılı çin yukarı Me işa a Bmim teşkil oniyacağı” ayaçıktır. elki orada da Teyler inke az yacak ve hükümet, ekseriyet ie) umasa da, mevcut fırkaların en) ıvvetlisi olarak İş başında kala. ktır, Masur, büyük bİr inşa proyramı #bikine mecbur olan pir kimle: Mtir. İstiklâline yeni kavuşan, e tülâsyonlardan kurtulmak için bir tikal devresi geçiren bu kardeş emleket te, yepyeni bir varlık ola. ik doğacak ve bu varlığı yeni inşa “oğramı ile sağlamlıyacaktır. Bü. ik inşa programları, sarsılmaz bir. « ve beraberlik dairesinde tatbik unâgeldiğine göre, büyük fırsat ri kaçırmaktan, kıymetli vakitleri ybettirmekten ve umumi kuvveti pratmaktan başka bir netice ver- iyecek mânasız fırka mücadelele-|” nin bundan böyle Mısırda da ya- şması beklenir. Şayet bu defaki se- m mağlübiyetleri, fırka ihtirasları- alevler ve daha keskin mücadele- t€ Yol açarsa Misir istikrardan abrumiyeti hiç şüphe yok ki, çok ici bir yük teşkil edebilir. Bunun iyle olmamasını dilemeyi ve bek- meyi bir kardeşlik vazifesi tanırız. ÇEKOSLOVAKYA: Südet Liderleri Alman Ricalile Temas Ediyorlar Prag, 2 (Hususi) — Südet Alman- İlar fırkası lideri Henlayn ayni fırka Widerlerinden doktor Frank ile birlik te, Alman ricalile görüşmek üzere bu gün Berline hareket etmiştir. Doktor Frank, dün bir nutuk söyliyerek Çe- koslovakya Başvekili Doktor Hodza- nın ekalliyetlere karşı siyasetini insaf ve adaletten uzak gi ğünü anlat - mış, ve ancak ekalliyetlere tam muh tariyet verilmesinin Avrupe sulhünü koruyacağını ilâve etmiştir. Macaristanla müzakereler Prağ, Z(A.A.) — Venko gazetesi, üç küçük itilâf devleti arasında bir tilâf hâsıl olmasını temin etmek üze re Macaristan'ile müzakerelere yeni- den başlanmış olduğunu bildirmekte- dir. Bu müzakereler esnasıpda silâh. lanma sahasında hukuk mü tanınması, mütekabil ademi tecavüz teminatı ve hiçbir hükümetin itilâfa dahil memleketlerden birine daimi surette zararı dokunacak bir tedbir almıyacağına dair müşterek bir be- yannsme hazırlanması işleri görüşül mektedir. | Bu gazete Prag, Bükreş ve Belgrad | itilâf hâsıl olduğunu ve Budapeşte ile doğrudan İdoğruya müzakereye başlanabileceği ni ilâve etmektedir. arasında şimdiden bir Polonyanın teşebbüsü Varşova, 2 (A.A.) — Siyasi Polon- ya mahfellerine göre, Polonya hükü- meti, Kroftayı ziyaret eden Pragdaki sefiri vasıtasile Çek hükümeti nezdin de bir teşebbüste bulunmuştur. Siyasi mahfiller, bu görüşme esna sında iki memleket arasındaki müns- sebatın heyeti umumiyesile Çek ko- münist partisinin Polonya aleyhinde | ki faaliyeti mevzuu bahis olduğunu zannetmektedirler. HARİCİ TAN HABERLER Ingiltere, Avusturyanın Almanyaya Ilhakını Resmen Tanıdı Lİ Londra, 2 (Hususl) — İngiltere| ve beyannamelerini Vatikanın muva hükümeti, bugün Avusturyanın Ak manyaya ilhakını resmen tantmış, ve İbunu bir nota ile Almânya hariciye- sine bildirmiştir. İngilterenin Avusturyadaki sela- reti konsolosluğa çevrilmiştir. İngil- tere bu konsolosluğu 15 Nisanda aç- mak tasavvurundadır. Berlinden bildirildiğine göre, İngi- liz bükümeti, ikinci notada, Avustur- ya müstakil bir hükümet olmaktan ayrıldığı tarihtenberi müahede ve mukavelelerden doğabilecek mesele- ler hakkındaki noktai nazarını son- radan bildirmek hakkını muhafaza etmektedir ve bu husustaki tebliğa- tanı sırası gelince yapacaktır. Diğer taraftan, Fransız hükümeti de, Avusturyadaki yeni vaziyeti tas- rih eden tebligatı aldığını Berline bil dirmiştir, Viyanadaki elçiliğin ilga e- dilmesi üzerine, Fransa, burada bir başkonsolosluk ihdas edecektir, Çekoslovakya hükümeti de, Viya- nadaki sefaretini konsolosluğa çevir- diğini aynca Almanyaya bildirmiş- tir. Berlin, 2 (A.A) — Resmen bildiril diğine göre, Anşlustanberi Viyana - İda bulunan Alman ordusunun 27 in- cl fırkası Almahyaya hareket etmiş tir. Diğer Alman kıtaları da yakında Avusturyayı terkedeceklerdir. Vatikan radyosunun neşriyatı Vatikan radyosunda, Avusturyada halkı Almanya lehinde rey vermiye teşvik eden ve bir beyanname neşre- den metrepolitler aleyhinde bir hita be söylemiştir. Hitabe Almanca ile irat edilmiş ve daha sonra İtalyanca tercümesi neşrolunmuştur. Hitabe yi kimin söylediği anlaşılmamış bu- Tunuyor. Vatikan mehafili, Papanın hitabeden malümatı olmadığını söy- lemektedirler. Fakat, Vatikan bir iki gün evvel, Avusturya metrepolitleri nin Vatikandan rey #ormadıklarını DENİZ SİLAHLARI YARIŞI TEKRAR BAŞLIYOR w İakatiyle o neşretmediklerini bildir- mişti. Radyo hitabesi ile, halkı met- repolitlerin beyannamesi ile bağlan- mamıya davet etmiştir. Vatikan, Avusturya Başmetrepoli- di doktor İnitger'i hesap vermiye çağırmıştı. Anlaşılan Her Hitler bizzat mesele ile meşgul olacak ve nutuklarının bi- rinde cevap verecektir. Resmi Alman mahfilleri, bu beya- nat hakkında, tefsirlerde bulunmak tan çekinmekte ve ortaya konulan meselelerin ehemmiyetini tebarüz ettirmektedirler. Avusturyada tevkifler 1934 Haziranında Dolfus'un katlin den sonra Almanyaya kaçmış olan ı Naziler bu sabah Viya- Alayın başında hücum kıtaları şe- fi Lutze ve Hitlerin Avusturyadaki komiseri Burkel bulunmakta idi. Yarı resmi bir kaynaktan bildiril diğine göre, Şuşnig'in eski matbuat şefi albay Adam, dosyalar üzerinde tahrifat yapmak cürmünden zan al tındadır. Albayın Başvekâlet daire- sinde yapılan araştırmalarda birçok dosyaları yaktığı tesbit edilmiştir. Hitlerin yeni nutku Stuttgart, 2 (A.A.) — Havas Ajansı | muhabşiri bildiriyor: Hitler dün akşam Stuttgart'a vâsıl olmuştur. Mumaileyh memleket ha- ricinde yaşıyan Almanlar tarafından göndreilen murahhas heyetini kabul jetmiş sonra belediye dairesinde ple- bisit faaliyeti hakkında bir nutuk irat etmiştir. Viyana, 2 (Hususi) — Alman ajan- sı,.bazı Fransız gazetelerinin B. Şuş- niğin 9 yaşındaki çocuğunun hapise konulduğu ve Şuşnigin intihar ettiği | haberlerini yalanlamakta ve eski Baş vekilin şatosu olan Belveder'de bulun duğunu bildirmektedir. İngilterenin vatan donanması Cebelüt- tanik açıklarında son günlerde manevralar yapılan vatan bıyaneti sinde Şmitin muavini Bergavinov'un Stalini öldürmek üzere suikasde iştirak ettiği söylenmiş ve bunun üzerine tevkif olunmuştu. RUSYA: Şimal kutbu kah- ramanı Schmidt Itham ediliyor Profesör Sehmidt Moskova, 30 (New Chronicle'in muhabiri bildiriyor) — Şimal kutbu kahramanlarından o profesör Otto Sehmidt, bugün Sovyetlerin kutup fasliyetine alt gemileri tehlikeye uğ- ratmakla resmen itham eğilmiştir. Şmit “Şimal deniz yolu idare mü- dürleri,, şefidir. Profesörün aleyhin- de neşrolunan ithamnamede onun fe- na idare, gevşeklik ve yumuşaklık- İs birçok dairelerde Sovyetlik aley- hinde çalışanlara en caniyane tahri- böti yapmak imkânını verdiği söy- lenmektedir. Bundan başka idarenin teseyyübü yüzünden “Hemen hemen bütün buzkıran donanması ile Şimal deniz yolunun hemen yarı ticaret do- nanması buz kütleleri içinde kalmış ve fırtınalarla siklonlar yüzünden harap olmak tehlikesine uğramıştır... deniliyor. Şimal deniz yolu idaresi, kutup 'keşfiyatını kontrol ile mükelleftir. Yolunu kaybeden ve tehlikeli vazi- yete düşen ticari flotillanın biri Şark kutup mıntakasındadır. Yardım için tayyareler gönderilmiştir. “Sa- bih kutup üniversitesi,, adı verilen bu flotillanın vaziyeti büyük bir a- lâka uyandırmıştır. Şimal yolu Av- rupa Rusyası ile Asya Rusyasını bi- ribirine bağladığı için bu yola pek büyük stratejik kıymet verilmekte. Idare, derhal bir rapor hazırlıya- rak hataları izah edecek ve idarenin | bütün “şüpheli elemanlardan temiz- lenmesini,, tavsiye edecektir. Temizlik başlamıştır. Moskovada muhakeme- hazırlanan Profesör Şmit, kutuptan avdeti üzerine Stalin ile kucaklaşmış ve iki- si de öpüşmüşlerdi. Daha sonra Şmit Papanin ile arkadaşlarının seyahati ni bazırlatmıştı. Hâlâ Arıyorlar Moskova, 2 (A.A.) — Dün Kotov ve Vetzki'nin idaresinde iki tayyare Ti- haya koyundan kalkarak Levanesv- kinin layyaresini aramıya çıkmışlar- a ELE Şubeler (Yazan: B. FELEK) Bir çarşıda gezerken sağlı sollu ve irili ufaklı dükkânlar, mağazalar gö- rürüz, bunların sattıkları çeşit çeşit mallardan başka bir ayrılıkları daha vardır. Bu dükkânların bir kısmı tek, benzersizdir. Bir kısmıda bir başka dükkânın şubesidir. Gerçi ikisi de dükkândır; ikisinde | de alışveriş edilir amma, bu nokta dan bakılırsa bazan ufacık bir dük- kân koskocaman bir mağazadan da- ha derli toplu olur. Çünkü o büyük mağaza bir diğer mağazanın şubesi- dir. İşinde gücünde, alışverişinde, fiyatında, tenzilâtmda hep ötekine benzemiye, ötekini takibe o mecbur- dur. Küçük dükkün ise canının İste- diği fiyata alır, canının istediği fi- yata satar. Bumu bir alıcı gözle tetkik etmez- seniz, farkına varamazsınız. Lâkin görmüş geçirmiş adamlar, mağazala» rın bu şubeleri; ilirler. Hattâ falan şubenin malı, filânınkine na- zaran daha taze veya yeni olduğunu bile tetkik etmiş olanlar vardır. Bel- ki bilerek belki bilmiyerek insanlar da da ayni şeyin mevcut olduğunu görmekle mütehayyir oluyorum. Kuşbakışı nazarla, irili ufaklı zen- gin, fakir etrafımızda gördüğümüz insanların da bir kısmı küçük dük- kânlar gibi kendi kendilerinin malh- dır. İşini gücünü kendi görür, kendi tayin eder. Bir kısmı da şubeler gibi bir diğerinin acente yavrusudur. Bu gibilerin elbisesinden oöksürüğüne kadar herşey merkez olan adamın- kine benzer. Bu benzeyişi sakın si- yasi kanaatlere ima ediyorum, san- mayınız, Çünkü o noktada hepimiz Fakat giyinişi, yürüyüşü, kra- vat bağlayışı, lâf edişi ve tükürüşü hep göbek olandan alan bir takım şubeler gitgide göze çarpmaktadır. / Nasıl ticaret âleminde tecrübe gör- müş olanlar, üstünde markası olma- sa da bir malı bir dükkânda gördük- leri zaman “bu mal falan fabrika- nındır,, diye tanırlarsa, bu şube İn- sanlar da o hal alıyorlar ki, bağlı ol. dukları merkezler eğer aşinalarımız. ise, şubelerini görür görmez bizim de: “Ha! Bu falan umumi direktö- rün veya filân zatın adamıdır, diye kesip atmamız imkün vardır. Pratik düşünür bir arkadaşa bu müşahedemi açtım: ğ — Doğrudur! Sen de bir şube ok maya çalış! Müstakil dükkân açıp vergisini, Çöp parasını, kirasını, kârım, zara rını düşünmedense bu cihetleri dü- şünmeyi başkasına bırakıp şube ha- line gelmek en kârlı yoldur, dedi ve ben de tamamiyle buna kail oldum. Lâkin işe yarar merkezlerin şubele- ri o kadar çok ki; bir çoklarımız için orijinal kalmak şube olmaktan çok daha kârlı olacak! Bence bu da bir talih meselesi! Italya - Fransa Görüşmeleri Başlıyor mu ? Londra, 2 (Hususi) — İngiliz mah fillerine göre, Ingiliz - İtalyan anlaş- masının umumi hatları tahakkuk et- miştir. Anlaşmanın imzası, İspanya- daki gönüllüler meselesinin halline bağlı bulunmakla beraber, görüşme. lerin paskalyadan evvel neticelene- N ceği ümidi kuvvetlidir. Deyli Ekspres ve Deyli Mey! gaze * yaptı. Resimde en büyük İngiliz zırtliln- |dir. Tayyareler, Rudolf adası istika, | telerine göre anlaşma, on gün içinde» sından Hoodu manevralar esnasında görü- metinde 88 ıncı erz derecesine çık - yoruz. Çise 2 (Husüsi) — 836 Londra deniz © muahedesile tespit edilen zırhlı İnşaatında 35 bin tonluk ve zırhlı lara kormsak toplarda, 16 pusluk âzami haddin, Japonya ta- rafından imlâ edilmediği veya edilmiyeceği hakkında he hangi bir teminat verilmemiş olması, muahedeye dahil letleri harekete getirmiştir. Son teati edilen notaları giltere ve Amerika hüküm; #ı, kendilerinin de mwahede hükümlerinden uzaklaşmak hak kıni kullanacaklarını bildirmişlerdir. Fransiz notasında isa, herhangi bir Avrupa devleti Bu hadierden uzaklaşmadığı müddetçe, Fransız hükümetinin mezkür tahdidata riayet ede seği bildiritiyor, İtalyanın da bu şeklide hareketi takdirinde, Fransa, verdiği kararı | yeniden tetkik edecektir, İngiltere ve Amerikanın 42 bin tonluk gemiler Inşasına Başlıyacağı ve Amerika hükümetinin ayrıca bu gemilere 18 pusluk toplar koyacağı, deniz mahfillerince teyit ediliyor. mışlar, bilâhara 12 inci tulü garbi dal resine kadar gitmişler ve nihayet 'Ti- haya koyuna dönmüşlerdir. 8 saat de vam eden bu uçuş esnasında Leva- nevski'nin tayyaresile alâkadar hiç - bir şey keşfedemiemişlerdir. KISA HABERLER 4 Meksiicâ hükümetinin, beynelmilel Piyasa fiyatından aşağı fiyat üzerinden biçbiir petrol satış mukavelesi İmzalama» | dığı bildiriliyor. Greta Garbo, İtalyadan Tunusa gel- miştir, 4 Rayişbank relsi doktor Sahi, Brük- gelde sınat kredi şirketi müdürü fle uzun bir görüşme yapmıştır. imzalanacaktır. Ingiliz - İtalyan © anlaşmasının, doğrudan doğruya Fransız - Italyan görüşmelerine de yol açacağı bildiri- Yiyor. FRANSA ; Paris, 2 (A.A) — Sitroen fabrika- larının işçi ve teknisyenlerini temsil eden heyet, anlaşmazlığın seri bir su rette hakem usulü ile halli ve pazar vi tesi sabahı işe tekrar başlanması hak kında hükümet tarafından yapılan M. teklifleri kabul ettiğini Başvekâlete bildirmiştir.