4 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

>, ; ELEK (Yazan: B. FELEK) Gerçi bu iş, ben gibi bu yolda mü. 4-3-938 Mamemanaeeeeeeeerraeş BUGÜN ..... Avusturya Tehlikesi Ömer Rıza DOĞRUL A virturyada yapılan son de- ööşikliklerden sonra sükü- Bet büküm süreceğini sananlar, fek aldanmış bulunuyorlar. İlk aberlere göre Avusturyadaki va İnseverler cephesi, bi memleket i bütün unsurları kucaklıya » $ik ve bunların hepsi de ayni cep © içinde çalışarak dü * gayelerini gerçekleştirecekler Ve bu sayede Avusturya dahili mü $adelelerden kurtulacaktı. Bu zan | HARİCİ HABERLER İNGİLTERE ; erikada Bir Casus AMERİKA: | Am i talensı eksik kimselere düşmez ma Bay İsmail Müştak Mayakon'un bu yolda neşrettiği mufassal etötten Nü) arkada» Holivut'ta İ iFeyezandan İ A 16 Kişi Boğuldu Ordunun Yeni Bütçesi Geçen Seneye Nazaran 24 Milyon Daha Fazla Londra, 3 (A.A.) — Muvazzaf or- dunun teçhizatı ile hususi servisleri: nin askeri masraflarının 21.143.000 İve onu takip ederek şımızın serdettiği fikirlerden aklıma gelenleri yazmakta gördüm. Harfleri isimlerin nasıl sonra fayda ştirdikten sonra has yazılacağı meselesi derhal önümüze çıkmıştır. dir bu yolda henüz hududu çizileme- miş bir de usul teessüs etti, Bu usul <ilerin Los Ancelos, 3 (A.A.) — Dört gün| devam eden ve bilkuvve Halivutun etraf ile alâkasını kesen şiddetli yağ murlardan sonra hâsıl olan tuğyan lar neticesinde 16 kişi ölmüştür. 7 ki | On sene. Geçen sene 22.800 idi. İhtiyat ordu. sun I ikincikânundaki mevcudu tak-| riben 9000 zabit ile 150 bin neferden ibaret idi. Yani 12 ay içinde 1200 za-| ilmi olmaktan ziyade gaze şi kayıptır. Ye tahminler tahakkuk etme- Dis bulunuyor. Bilâkis Avusturyadan gelen bü- haberlere göre, Graz'da, Lintz- daha başka yerlerde siya mücadeleler devam etmek - Ve Avusturya Nazileri, ancak fevkalâde askeri tedbirler karşi Sinda daha büyük hareketlere gi- Tişmekten çekinmektedirler. Mer Hitlerin talebi üzerine A - Yüstürya Dahiliye Nazırlığına ge- rilen doktor O İnguart. sükü- Beli sağlamlamak için çalışıyor ve Vusturya Nazilerinin, Nazi bay» Yağını, işaretlerini kullanmamala- için tedhir alıyorsa da bu ted- irlerin pek te müessir olmadığı Söze çarpıyor. Yeni Dahiliye Na- dir, bilhassa Naziliğin kuvvetli ol doğu merkezleri ziyaret ederek sü küncti tesis için gayret sarfediyor *8 da bu gayretlerin müspet neti- *eler verip vermiyeceği anlaşıl » Mamaktadır. Diğer taraftan siyasi müşahitle- Yin vaziyet Almanya le, anlatışına göre Avusturyada- hoşnut ede- *ek mahiyette değildir. Avustur- Ya Nazilerinin vatan cephesinde #ritlimeleri teşebbüsü Almanyada i karşılanmamış, Avusturya Baş- Vekilinin geçenlerde söylediği nu VE -.Almany İ ba; 1936 anlaşması çerçeve yapılan son an- tüp a ere tarayan elami2» vefs karşılanmamış. hattâ Al “YA propaganda nazırı doktor Gocbels'in gazetesi olan Angrif Butku tanımak istemiyerek der *9 bile lâyik görmemiştir. Göze Sarpan diğer bir nokta Şüşniğin Buikunda Avusturyanın tisadi İlerlemesi hakkındaki sözlerinin içbir Alman gazetesi tarafından rolunmamasıdır.. Gtün bunlar iki taraf ara - sındaki noktainazar çarpış- Masının devam ettiğini apaçık göz Tiyor. Avusturyanın içinde de - Yam eden hâdiselerse bu çarpışma Bin ehemmiyetini tebarüz ettir » Mektedir, Avusturyada bugün vukubulan Büfuz mücadelesi, iki taraftan bi. tinin katiyetle vaziyete hâkim ol- Bak istemesinden ileri geliyor. A- urya istiklâline taraftar olan Ve vatanseverler cephesini teşkil İngiliz lirasına kadar olen miktarı - nın müdafaa istikrazlarına müteallik | olan akit mucibince istikraz akdi su- retile kapatılması tasavvur edilmek- | tedir. Ordunun bütçe tahminatının yekünu 106.500.000 dir ki. geçen se | neden 24.326.000 sterlin fazladır. Harbiye nazırı, bir muhtırasında, muvazzaf ordu İle ihtiyat ordu için asker olmak sahasında elde edilmiş olan esaslı terakkilere rağmen henüz elde edilmesi lâzım gelen birtakım terakkiler mevcut olduğunu beyan etmektedir. Muvazzaf ordunun mevcudu 170) bin kişidir. Bu miktar, geçen sene 169 bin kişiden ibaretti. Bu mevcuda ma li senenin başlangıcında, tesbit edil- miş olan hududun fevkinde 1200 za- bit ile 22 bin nefer ilâve edilecektir. Bu sene içinde 32 bin kişi orduyu ter kedecektir. Bu mali sene içinde ordu- ya ithal edilecek asker miktarının 28 bin 500 olacağı tahmin edilmektedir. | İSPANYA: | Tayyareler Yine Bomba Yağdırdılar Londra, 3 (TAN) — Frankistlerin ete gü TEE Yar ralı vardır. Hükümetçilerin tayyare- | leri tarafından da Frankistlerin harp gemileri bombardıman edilmiştir. Ne | ticode Almirante Cervera zırhlısinda | 12 ölü, 20 © yaralı kaydedilmiştir. Frankistler Jean cephesindeki hatla- rını düzeltmiş olduklarını haber ver- mektedirler, Frankocuların Brükseldeki istihba | rat bürosu Belçika makamatının em rile faaliyetten menedilmiştir. Bu - nun yerine açılan İspanyol bürosu Cümhuriyetçilere ait haberleri neş - retmektedir. Geçen eylülde bir Fransız mantra İ dan bir denizaltı gemisini kaçırmaya | teşebbüs cürmile muhakeme edilen eshas hakkında mahkemece * verilen karar istinaf mahkemesince nakze - dilmiştir. Ispanyadaki gönüllülerin geri alın ması hakkındaki plân esas itibarile bütün alâkadarlarca kabul edilmiş - tir. Bazı teferruat üzerindeki küçük ihtilâfları telif etmek üzere konuşul- seden korkulmıyacak sahada başarılandır. gözetesi, Ingiliz # bit ve 16.500 nefer artmış bulunuyor du. | Topçuların tayyare dafli toplarının | miktarını 76 batarya ve projektörler bölüklerini 108 olarak derpiş eden program ikmal edilmiştir. Her tarafta mühimmat istihsalâtı sahasında dikkate şayan terükkiler| kaydedilmiştir. Times gazetesi, İngilterenin şimdi | den Avrupa teslihatı müvazenesin de tekrar mühim bir unsur haline gel diğini, donanmanın daha şimdiden büyük bir faikiyeti mevcut olduğu - nu, hava filosunun biç bir mukaye- bir seviyeyi bulduğunu kaydediyor. Gazeteye göre. en az tatmin eden teslihat hava taarruzularına karşı | Londra, 3 (A.A) — Dally Herald hükümetinin halen bombardıman tayyarelerine karşı mü dafaa için yeni bir gizli silâh yaptı - ğını bildiriyor. FRANSA: Haydutlarla Zabıta Çarpıştılar Paris, 3 (A.A.) — Bir fabrikayı Te öntari yi YEMEME takip cden Jandarmalar arasında hskiki bir mu- harebe olmuştur. Bir jandarma müş ve iki jandarma ağır surette ya ralanmıştır. Haydutlardan da biri öl müş ve diğeri ağır suretle yaralan - muştur, ALMANYA: Papaz Niemöller Niçin Hapsedilmiş? Berlin, 3 (A.A.) — Röyte Yarı resmi bir tebliğde r. möllerin selâmeti temin edi re hapsedilmiş olduğu bayan edilmek tedir. Çünkü rahip hakkında dün ve- rilmiş olan merhametli karar dolayı- sile halk arasında bir nebze tahrikât hüküm sürmekte İdi. Binaenaleyh Bu kadın bir Almandır. Adı Je- İhanna Holman'dır. Amerikada Al manya hesabına casusluk yapmak su: çile yakalanmıştır. Bu münasebetle daha birçok tevkifler yapılacağı söy-| leniyor. Hasar miktarı 25 milyon dolar tahmin edilmektedir. Birçok meşhur sinema ertistleri et raf ile alâkaları kesilmiş bir halde ev lerinde kapalı kalmışlardır. B. Hooverin Tetkikleri Nevyork, 3 (Radyo) — Avrupada bulunan eski cümhurreisi B. Hoover. önümüzdeki seçimde cümhurreisli; ne namzetliğini koyacaktır. Bu mı satla Avrupada umumi iktisadi vazi- yet hakkında tetkikler yapmaktadır. —— ——— Nis Otellerindeki Grev Nis, 3 (A.A) — Altı otel, hâlâ greveilerin işgali altındadır. Bunlar dan birinde İsveç kralı oturmakta - dır. İTALYA: D'Annunzio Için Cenaze Merasimi Dün Yapıldı Gardone, 3 (A.A.) — Gabriele d'An | nunzionun merasimi. bu bah bu pılmıştır. cenaze » büyük bir sadelikle k müfreze, ri; n ve hi dun bir grup, bütün g Ja obs semeri rılmış'olan & e, tabut başın | Zerramir 0 birtöp arabasına kon kilisesi yol ter. Kral nümina | dük dö Bergame, bunun yanında ba $ı açık olarak B. Mussolini, şalrin dul İ zevcesi p İlar ve arkası 150, nazır tabutun şler ve tabut, Fi-! bütün 5 k eden dört kahra-' manın edilmek üzere, şim dilik olan “Puçlia,, gemisinin güverlesine konmuştur. ttöriale parkına yerleştirilmiş Başvekil Seçim Nutkunu Söyledi | Kahire, 3 (Husus) — Mısır Başv kili Mehmet Mahmut Paşa bugün ilk l UZAK ŞARK: Mançu Ordusu İsyan Edip Çinlilere Geçti Londra, 3 (Hususi) — Uzak Şark harbine dair alınan en son haberler, sarı nehri geçmek istiyen Japonların Çin mukavemeti ile kar termektedir. Çinliler Honan ve Şansi vilâyetlerinden nehrin cenup ve garp sahillerine mühim takviye *krtaları relerremi, m mene erime em Fin şimal sahilindeki Honen'in mer kez g'te toplanmıştır. Şimal sahili boyunca ilerliyen Japon kuv vetleri Yuançu'yu almışlar ve Şansi de nehrin 90 kilometre şimalindeki Yunçene doğru ilerlemiye başlamış- lardır. Ka bo; membalarından alınan resmi | haberlere göre, muhtelif Japon - Mon gol - Mançü kıtalarından mürekkep beş fırkaya mensup Mançu askerleri Suiyusnya Paotov yakınında isyan e- derek Çinlilere iltihak etmişlerdir Askeri vaziyet yüzünden mühace- rete mecbur kalan yüz binlerce Çin li feci bir vaziyettedir. Ölüm miktarı yüksektir. Şanghuyda yalnız yabancı mintakalarda geçen sonkünunda bu lunan ölü cesetlerinin sayısı 9637 idi Tokyodan haber verildiğine göre sosyal kütleler partisi relsi B. Abei ye karşı bir suikast yapılmış ve bu üzden ağır surette yaralanmıştır | Dahiliye Nazırı, hâdise ile yakından al birl dar olduğunu ve çok şiddetli ted ellerine kolay gelen şekli tercih etme. lerile yerleşmiş tamamile köksüz bir şeydir. Onun için ortada kaide yoktur diyebiliriz. Ben has isimlerin nasıl yazılacağı meselesini şöyle mü- talen etme! ir istiyorum. Bir kere alemleri şahsi ve coğraf- ya isimleri olarak ikiye ayırmalıyız. Şahsi isimlerinden de meselâ Ef- lâtun, İskender hattâ Napolyon gibi tarihe karışıp az çok her dilde bir hus sus şekil almış olanların türkçede yerleştiği şeklin talâffuzuna göre yaz malhıyız. Binaenaleyh Frans lexahdre ve Naps rine Eflatun, İskender ve Napolyon imlâsını kahul etmeliyiz. bi Platon, Hattâ bu mülâhaza ile Moliğre ye rine Meliyer ve Shakespeare yerine Şekspir yazılmasına müsamaha et - meliyiz. Muasır eşhas İsimlerine gelince okunmasının güçlüğüne ve bizim fo- #men Lâ tin harfi ile yazan bütün dillerde ol- duğu gihi bizde de bunların imlâla- rım muhafaza fikrindeyim. Bu her- kesin kendi isminin klişesine hürmet ettirmek istemesi hakkından ileri gel miş bir âdet olsa gerek ki, buna bütün dünyada riayet edilmekte ve meselâ İngiliz netiğimize uymamasına ra gazetelerinde — Chawtempa, s İHlerriot. Von Papen gibi isimler ay « nen yarılmaktadır. Halbuki bütün bu isimlerin İngiliz talâffuz kaldelerine göre başka türlü okunduğu malüm- dur. . Buna mümasil olarak Macarca gihi, İsveç. Flâman dilleri gibi tamamen ayrı konson ve seslilere malik dillere deki gazetelerde bu isimler hep asıl imlâlarile çıkmaktadırlar, Coğrafya isimlerine gelincet Bunlarda iş daha çapraşıktır. Çün- kü bunlardan bir kısmının türkçele- ri vardır. Meselâ Macaristan, İsviçre, İngiltere, Lehistan Japonya gibi hirtalım memleket isimleri ve büyük Okyanus, Hint denizi, Şap de- nizi gibi tabii adların bu türkçeleri varken bunları değiştirip kendi mem- leketlerinin talâffuzlarını bizim imlâ mızla karıştırarak Üçüncü bir şekil çıkarmamıza bence lüzum yoktur. Bu İsveç, kelimelerle maksatlar tamamen ifade İ edilmekte ve iinlâ güçlüğü görülme mektedir. Bu arada Vaşington, Marsilya. Kös j tence gihi belki de yanlış talâffuz yü- zünden doğru söylenişlerini kaybet. miş fakat yerleşmiş isimleri de oldu- şahsı aleyhinde nümayişler yapılma aldığım söylemiştir. maktadır, | Japoh gazeteleri Japonyaya karşı ” ğu gibi muhafaza etmeli ve bunları ©n unsurlar, Nazileri kendi te- Yekkülleri içinde yok etmek mak. Sadin güdüyorlar. Buna mukabil aziler, Vatanseverler cephesini, Kendi iradelerine tâbi tutmak ve İvanayı Berline sımsıkı bağlamak k; tur,, demişti. Naziler ise daha lasını ve daha ilerisini istedik- ç Tİ için, Avusturyada nüfuz mü- ydelesinin yeniden canlanması * alevlenmesi, bekleniyor. Neticenin nereye varacağı he - Büz belli değildir. Fakat Avustur- Yada bir piebisit yapılması ihtima fok varit görülüyer, Plebisitte halka, müstakil yaşa. ie mu, yoksa üçüneti Reieh'e ka: mak mı istedikleri sorulacak ve © Süretle meselenin kati surette ar beklenecektir. Fakat bu ha- *t takip edildiği takdirde Avus- UEYA İstiklâl taraftarlarının ka - Yünmala, be rı, gerçi milli iradeyi gös- eki olacak. fakat bunun tezahü den Almanyanın hoşnut olup ol Miyacağı belli değildir. Bu yüzden Avusturya meselesi Yripanın en dikenli meseleleri Arasında kalacaktır. | Avusturyaya Bir Bakış; Son gelen haberler, Almanyanın Anşlusu bulunduğunu bildiriyor. Bu münasebetle Ayı: la$'ı ailesi efradı arasında fını dercediyoruz, dö sından endişe edilmektedir. tahakkuk ettirmek © üzere sturya Cümhürreisi B. Mik- ve son günlerde alınan bir fotoğre- | ş ; 3 i$ : ş ; bi İtere ile en samimi mu sebetlerin idame ol miş dahili tinat ettireceğini, herkese temiz içecek su temin ede ceğini söylemiştir. ire, 3 (A.A) — Alahrsm gaze- esi, İngiliz - İtalyan müzakereleri hakkında yazdığı bir makalede diyor ki: “Hür ve müstakil bir devlet olan Misırın, herhangi bir Akdeniz mliza keresine iştirak etmek hakkı sarih. tir. eee eeeesekemeee KISA HABERLER # Bulgar Hirlölye Nazırı Vİ- adan dün Pesteye dönmüştür. petrol kum- erin talepleri ka- içim memleketi terk iyorlarmış ds yeni bir ihtilâ te- şebbilrü Orerine 2000 kişi nezaret ditina alrmiştir. n kern ve deniz orduları kumandı unvanı verilmiştir. tu çeceği demi yaşlarında Alpaslanla Ha; günündenberi kayıptırla, İHesatlar çevirenler aleyhinde şiddetli | > İneşriyat yapmaktadır. FİLİSTİN: Yeni Komisere de Suikast Yapılmış Kudüs, 3 (A.A.) — Yüz kâdar silâh İı şaki Hebron yakininde süvari polis devriyesine hücum etmiştir. Tayyare ler asileri kaçırmıştır. Bir Arap polis | muavini ağır surette yaralanmıştır. Hayfanın cenubunda bugün yeni fevkalâde komiser Mac Michael'in ge yolu üzerinde, dün bir bomba bulunmuştur. Bazı traversler de bozukluk vardı. Hükümet husu- si tertibat almıştır. İzmirde İki Çocuk | Ortadan Kaybolmuş | Izmir, 3 (Tan muhabirinden) — Erkek lisesi talebesinden 16 — 17 pazar Zabıta bu ki çocuğu aramaktadır. Bu devriâlem seyahati pa bir asıl kendi imlâlarile yazmak şöyle dursun kendi dillerindeki talâffuzlar ra göre Voşington, Marsey, Kostança yazmayi bile düşünmemeliyiz. Keliyor şekillerini değistirmemiş ve asıl talâffuzlarını muhafaza etmiş olan isimler. Eğer ayrı bir dilden bi- 26 geçmiş hususi bir şekli yoksa hum- ları da kendi dillerindeki talffuza İgöre bizim imlâmzla yazmak yolunu tutmalıyız, Ben bu mütaleaları bir iddia şeklin |de ortaya atmıyorum. Lâtin harfi kul lanan dünya dillerinin az çok hepsi bugün bizim girdiğimiz vaziyete düş. erdir. Bana öyle geliyor ki. on« ların tuttuğu yol bu söylediğim şek» le yakındır. : Bu mütalealar üzerine bu mühim bahis osaslı bir hal suretine bağlanın sa çok iyi olur. * Okuyucularımızdan Mektubunuzu aldim çok doğrudür. Saygılar. 1 Nürtekin; Müşahedeniz B.F, a istediklerini evvelce söylemekte ol - dukları ve hattâ Amerikaya parasız gitmek için vapurlara ateşçi olarak girmek teşehbüsünde bulundukları ri