28 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan Ali Haydar Mithat ON “EL e7aY AN) (Tercüme ve İktibas haki mahfuzdur.) Eski Maarif Nazırının sebep olduğ asviri Efkârdaki mektubu- mun çıktığından bir gün sonra (Sirkeci Köprülü hanında Ahmet Şükrü ve şürekâsı) firmasi- le bir mektup aldım. Altında (Kas- tamonu mebusu Ahmet Şükrü) di- ye imza vardı. Mektupta şu sözlere tesadüf et tim. “Bundan !ki ay kadar evvel Av- rupadan on dört vagon şeker sa- tın aldık. Bunlar bayramın ikinci be günü İstanbula vardı. a idi. Cumartesi gü- nü de beyanname ve muamelesi ikmal edilemedi. Vagonların boşal- tılması geri kaldı. Acaba Tasviri Efkârdaki mektubunuz bu muame- lelerin tahrif edilmiş bir şekli mi- dir ? Hedefiniz de ben miyim? Siz beni belki bilmezsiniz, fakat âlem bilir. Yirmi üç sene süren resmi hayatımda hareketim ve muame- Jelerim nasıl namusa uygun ise bundan sonra da ticaret hayatında da öyle açık ve dürüst olacaktır. Moktubunuzda sahtekârlığa ve ihti kâra ait isnatlar var. Bunlar mah- kemenin elkoyacağı kadar sarahat peyda edinceye kadar şunu söylü- imiz Levant Kon- Jâleti ile alınmıştır. Bir kı- sı teslimden sonra ödene- ceği için Viner Bank kasasının kefaletile muamele yapılmıştır. Bu inun da tahkiki mümkündür. Siz bu tahkikleri yapıncaya ka- dar mektubunuzdaki mukaddime hakkında birkaç sual sorayım: Di- İyorsunuz ki böyle bir mücadelede İherkes iktidarı dahilindeki feda- İkârlığın azami derecesini yapmıya İmecburdur.” zami dereceyi bir tarafa bı- | rakalım. Siz bu mücadele. İde asgari olarak ne fedakârlık yap- İtayız? Pek iyi bilirsiniz ki nasihat- cil kendi sözlerinin icabını yap- İmâ?lârsa gülünç olurlar. İ “ine diyorsunuz ki: “Tacirler İefiltin boğazından, kanmdan, e- İtinden zengin oluyorlar. Yalnız gemilerini yürütmiye çalışı- Şörlar ” Tüccar arasında belki böy eği yer. Fakat bunu niçin umumi leştiriyorsunuz? Herkes sizin gibi nse diyemez mi ki: “muhte- ilenize geçen büyük serveti &srın üçte birindenberi © a- ileyi rahatça yaşatmıştır ve hâlâ yaşatmaktadır. Adı pek büyük o- lan babanız sırf böyle şahsi endi- gelerle milletin boğazından, kanın- gi biriktirmiştir. Neden ficsokaklarda açık kalan air dağıtarak fe- dakârliğa birşey yapmıyor- sümüz? Bü mözel& hakkındaki izahları- ii beklerim.» sar Kastamonu mebusu Ahmet Şükrü Ükrü Beyin bu mektubuna devap Üermedim. Zira nü- Yüzlü şıfisı bönce malüm değildi. “Mektübu âlınçayaka kadar, eski Müarii Nüğirirani şeker ticaretine gireceği "aklıma bile gelmemişti. Mesele umumun, menfaatine taal- Mk.eder birşeydi. Şahsi dedikodu- larla meşgul olmak istemedim. Bu İsebepten-mektubu: neşredemedim. Yalnız Mithat Paşa hakkındaki fık ra,günün münakaşasının haricinde birşeydi. Bunu uraymun takdirine hayale .etmeyi: düşündüm. Fakat Şükrü, Bey poktubun arkasından ,bakaretle dolu bir telgraf çekti. Bu nun üzerine bütün muhabereyi ga- zetelere gecip peşretmiye mee- şu telgrafı ğu münakaşa çıktır. Nüfaz iera eden zatın ismi- ni bilmiyorum. Bu zatın ismini bu- lup meydana çıkarmak resmi dal- relere aittir. Umumi menfaatlere taallâku olan meselelerde şal & ile uğraşmayı mesleğime aykırı bulurum” Ali Haydar Mithat pr meselesini mürakabe (- çin kurulan komisyona bu hâdise de havale edildi. Komisyo- nun reisliğinde şimdi Londra sefiri bulunan Fethi Bey gitmişti. Şura- sı dikkate lâyiktir ki Ahmet Şük- rü Bey şekerlerin hangi komisyan- cu ve banka vasıtasile alındığını yazıyor, fakat memnutyete rağmen vagonların nasıl elde edildiğini ve bunun etrafında neler döndüğünü süküt ile geçiştiriyordu. Şükrü Beyin Mithat Paşa hak- kındaki iftirası gazetelerde ve halk arasında kıyametler kopardı. Her taraftan Şükrü Beye hücumlar baş ladı. Şimdi Atina sefiri bulunan Ruşen Eşref Bey bu meseleye dair Vakit gazetesinde bir yazı yazdı. Mithat Paşayı müdafaa ve Şükrü Beye hücum yollu olan bu kuvyet- li yazı Vakit gazetesinin 17 Ağus- tos 1918 tarihli sayısında çıktı. Safi Bey de 10 Ağustos 1918 ta- rihli Vakit gazetesinde bu mevzua dair bir açık mektup yazdı ve Şük- rü Beyi şiddetle itham etti. (Devamı var) POLİSTE : Bir Günde Nekadar Suç İşleniyor? Yirmi dört saatte Eminönünde 18 muhtelif suç zaptı yapılmış, 2 dilen- cl mahkemeye verilmiş 3 nümüne ve 30 kilo sucuk mühürlenmiş ve 132 kilo ekmek müsadere edilmiştir. Fa- tihte de li muhtelif suç zaptı tutul- muştur. Kumar Oynamışlar Seyfi Kıvırcık ve Yetasimos Ko- maki isimli iki adam evvelki akşam, Kadıköyünde Mardiros isimli birinin kahvesinde kumar oynadıkları görül müş ve kahveci o sırada bulunmadı- Bı için dükkâna bakan karısı Katina ve gârson Mehmet mahkemeye ve - rilmişlerdir. Selvi Ağacı Çalıyormuş Usküdarda Toptaşı caddesinde 24 numaralı kahvede oturup kalkan Hüsnü, Karacaahmet mezarlığından servi ağacı çalarken yakalanmıştır. iki Kile Eti, Balikhanede balıkçılık yapan ve Galata kahvelerinde yatan Mecit oğ- lu Yaşar Tahmiste kasap Hakkının dükânından iki kilo et çalarken ya- kalanmıştır. Bu da Kömür Meraklısı Arabacı Mehmet oğlu Ahmet dün Sirkecide Devlet Demiryollarına sit kömürlerden 25 kilo çalarken yaka - lanmış ve cürmü meşhut mahkeme- sine verilmiştir. Deri Fabrikaları Teftiş Ediliyor Deri sanayiini tetkik etmek Üzere Ankaradan gelen sanayi müfettişle- ri büro mesaisinin ilk kısmını bitir-| mişler ve mahallinde tetkikat yap - mak üzere deri fabrikalarını dolaş- mıya başlamışlardır. Bu tetkikler bu akşam bitirilecektir. Bundan sonra YERLİ HABERLER Yeni yüz liralık kâğut ba kâğıt paralarımı BELEDİYEDE : şekilleri hakkında malâ Vilâyetin Yeni Bütçesi Dört Buçuk Şehir Meclisi bütçe encümeni yi- lâyetin 938 adi ve fevkalâde bütçe- sini gelir ve masraf mütevazin ola -| iş yapan başka hiç bir dükkânla mü- | rak 4,468,105 lira üzerinden tespit etmiştir. Bunun 2,970,330 lirası adi| ve 903,381 lirası fevkalâde bütçedir. Encümen belediyenin yaptığı imar işlerine prensip olarak vilâyetin de iştirak etmesini muvafık görmüş, an cak bütçede değişiklik yapmaya im- kân olmadığından bu yıl için bu nam In bütçede açılan maddeye ancak 16 bin lira konabilmiştir. Muhtemel bir harp tehlikesine karşı itfaiyenin techiz edilmesi için evvelce bütçeye lan 25 bin lira kırk bin liraya çıkı Silivride yapılacak rıh- tımih mahalli bütçe ile başarılması mümkün olmadığından vilâyetçe de yı edilmesi kararlaştırılmıştır. Bakkallar İçin ye bakkal dükkânları hak- kında yeni bir talimatname yapmış - STHHİYEDE: Akıl Hastane- sinde 2000 den ' Fazla Hasta var İli bir şel iy akıl hastanesinin modem SORULMASI eter am ir, verilmiştir. Şimdi tıp talebesinin tanede, daha iyi ders görebilmesi İ- çin iki pavyon inşa edilmektedir. Bu paviyonlar modern birer dersane ola- İ caktır. Pavyonlar iki katlıdır. Önü- müzdeki ders yılı başına kadar ikmal edikcektir. Önümüzdeki mali yıl içinde de bu- rada bazı tesisat yapılacaktır. Bu &- rada bir morg, asri mutfak ve çama- şırhane inşa edilecektir. | Bakırköy hastanesinin kadrosu bin sekiz yüz yataktır. Fakat, halen bü- rada 1100 hasta vardır. Memleketi- mizde fazla miktarda akıl hastanesi olmadığından buraya müracaat eden lerin kabulü zaruri olmaktadır. Ha- ber verildiğine göre, hükümet, Ma- nisa ve Elâziz tımarbanelerini geniş- letmiye karar vermiştir. Bu suret- le memleketin ihtiyacı daha iyi kar- şılanacaktır. Bu iki şehirdeki hasta neler beşer yüz yatağa çıkarılacaktır. ÜNİVERSİTEDE: “Kimya Enstitü İnşaatına Üniversitenin arka bahçesinde şimdiki fakülte talim taburunun bu- lunduğu yere yeni kimya enstitüsü- nün inşasına yakında başlanacaktır. İnşaata başlamak için talim taburu binasinn yıkılması lâzım gelmekte- dir. Halbuki tabur için henüz müsa- it bir yer bulunamamıştır. Öğrendiğimize göre talim tabu, Ve- faya nakledilecek olan yüksek mual- lim mektebi binasına taşınacaktır. Bu binanın üniversitece fakir talebe- İler yurdu haline konulması düşünül. İ müş ise de fakülte talim taburunun behemehal üniversiteye yakın bir mahalde bulunması lüzumu yeni bir yurt binası aranmasını icap ettirmek tedir. Söylendiğine göre, teşrihhane- nin karşısında yanmış olan ve çifte “ İsaraylar adıyla maruf bulunan bina- Dın daimi ve moderin bir yurt haline getirilmesi ülmektedir. lar Han, Milyon Lira tır. Bu talimatnameye göre, bakkal dükkânları diğer bir madde üzerinde nasebettâr olmıyacak, içlerinde kim se yalafpıyacak, dükkânların her ta- İrafı tamamile kâgir olacak, sokak sazafları baştanbaşa camekânla çev- rilecek, zeminleri su geçmez madde- den yapılacak, hiç bir taraflarında en küçüle bir delik dahi bulunmıya- cak, herviaraf bol gündüz ışığile ay- dınlanmiş olacak, pişirilmeden, yı - kanmağan, soyulmadan yenilen bü- tün giği'maddeleri ayrı ayrı came- bulundurulacak. her üzerine mutlaka birer fiyat eti konulacak ve bilhassa mahlüt ve mağşuş maddeler satamı- yacaklardır. Ayrıca dükkânlarda fare ve her nevi böcek bulunmaması için icap eden fenni tedbirler alınacaktır. ADLİYE: Harç Meselesi Bir Münakaşaya Yol Açtı Ceza mahkemelerinde ikame edi- davalardaki tazminat mik- Ek davalarında olduğu gibi, dörtte bir nisliptinde peşin harç alınmıyor- du. Tazminat işlerinde ceza mahke- melerinin vaziyeti hukuk mahkeme- lerine benzediği için peşin harç alın- masi gelmaktedir. Halbuki is- tanbulda bazı mahkemeler şimdiye kadar böyle bir harç almamışlardır. Anadoluda bazı hâkimlerin böyle pe- şin harç aldıkları olmuştur. Bu meso- le adliyeciler arasında ilmi bir müsn kaşa halinde devam etmektedir. Ev- velki gün Asliye İkinci Ceza mahke- mesinde müddelumumi tarafından böyle bir harcın almması istenmiş, mahkeme reddetmiştir. Bu hususta temyiz mahkemesinin vereceği karar vaziyeti, aydınlatacaktır. li : öylerimiz İçin de Eğitmenler Orduda çavuşluk edenlerden köy muallimi yetiştirmek için açılan kurs lardan gok iyi netice alındığı görüldü ünden ilk tahsilini tamamlıyan kız talebedep de köy muallimi olarak is. tifadö 'şedilmesi kararlaştırılmıştır. Bunun de kızlara mahsus yeni bir kığs Açılacak ve bu suretle köy kızlarından da eğitmen yetiştirilecek tir. Halkevlerinde : Üsküdar halkevi dil, tarih ve ede- biyat şübesi dün Anadolu klübü baş- kanı Vahdet Kuralın relsliğinde top- Da Zen e heye gey | fından içi yanmışolan binanın te- caktır. yümdiye kadar bw-4 kurulupçıya kadar yüksek muallim mektebi binasının üst katı yurda, alt Nafıa Vekâleti mühendisleri tara-İkatı da talim taburuna tahsis oluna- mat vermiştik. Bugün de | iki yüzüne ait fotoğrafları koyayoruz. -. Fırtına Durdu Bir haftadır devam eden fırtı- na, evvelki gece hafiflemiş ve dün sabah öğleye kadar İstan- bulda lodos esmiştir. Gelen ha- berler Karadenizde de fırtmanın dindiğini bildirmektedir. Dün akşam, Denizyollarınm Karade- niz vapuru üç günlük bir gecik- me ile limanımıza gelmiştir. Dün şehrimizde fasılalı ve ha- Ai kar yağmıştır. Hava soğuklu- ğunu muhafaza etmektedir. İNHİSARLARDA: Ehliyetsiz Eksperler İş Göremiyecekler devre imtihanına 60 kişi girmesi İ- cap ederken 16 kişi imtihana girmiş- tir. Evvelki gün yapılan imtihanda bu 16 kişiden ancak sekizi muvaffak olmuştur. Diğerleri tekrar imtihana girebilecektir. Ehliyet almadan eks- perlik yaptıkları görülenler tecziye edileceklerdir. Müddeti hitam bulan imtihan heyeti için yeniden seçim yapılacaktır. Heyeti teşkil eden tüc- carlardan Hüseyin Hüsnü Kavalalı, Türkofis tütün raportörü Mümtaz, in amm kd Mene (tin Esadın tekrar seçilecekleri anla- şılmaktadır. Hususi eksperlerin ame- (Wi ve şifahi imtihanlarına devam olu- masektar. İZMİRDE: Bir Kadın Ağır Surette Yandı İzmir, (TAN) — Karataşta İhsani- ye sokağında Raşelin 18 numaralı e- vinden yangın çıkmış, misafir ola- rak bulunan 70 yaşında başka bir Ra şel, ağır surette yanmüş ve hastane- ye kaldırılmıştır. Otomobillerdeki Radyolar Sökülüyor İzmir, (TAN) — Belediye, taksi 0- tomobillerindeki radyoları söktürt- mekte, bu taksilerin sahiplerinden 25 şer lira para cezası almaktadır. Hususi otomobillerin radyolu olma- sı yasak değildir. Taksilerde radyo, bulundurulmaması ise kazaları azalt mak endişesinden ileri geliyor. 4 İzmir, (TAN) — Buradan Seydi köye giden trende bir vaka olmuş- tur, Münine adında bir kıza sarkıntı- lık edilmiş, kızın kardeşi Bahri Üzan, biletçi Müniri bıçakla ağır surette yaralamıştır. © o——— ERZURUMDA: İki Tevkif Hâdisesi Erzurum, (TAN) — Erzincan ka- pısında aşçılık eden, Vani Efendi ma hallesinden Ömerin dükkânına boğaz tokluğuna çırak giren 14 yaşında Nevşehirli Mehmet, bir gece dükkân | sahibi ile Aşkaleden gelen Mustafa) tarafından sarhoş edilmiş ve tecavü- ze maruz kalmıştır. Çocuğun ferya- dı üzerine Ömer ve Mustafa, cürmü meşhut halinde yakalanmışlardır. Meclis, ayrı bir kararında, “Azizi- sine karar vermiştir. Serbest tütün eksperliği için son| Ankaradan Telefon ve Telgrafla İhracatımızda Geçen Ay da Fazlalık Var Ankara, (TAN Muhabirinden) — İstatistik umum müdürlüğü 1938 se nesi İkineikânun ayına ait harlei ti- caret istatistiklerini tamamlamıştır. Alınan neticelere göre, geçen sene nin ayni ayına nazaran ithalâtta 4 milyon lira artış, ihracatta ise 2 mil yon lira noksanlık vardır. İthalâta nazaran ihracat fazlası 4 milyon lira dır. İthalâtımız senelerin İlk ayında 936 da 6:422.000, 937de 5.902.000, 938 de de 9.362.000 lira, ihracatımız ise sırasiyle 9.125.000, 15.284.000, 13.454.000 liradır. Başlıca ithalât maddelerinin kıy» metleri şudur; 937 de yün ve kıl iplikler 311.000, pamuk ipliği 139.000, pamuk men sucat 855,000,demir ve çelik mamu- lâ 918.000, makineler 674.000, ka- ra nakliye vesaiti de 231.000 dir. 938 de yün ve kıl iplikler 306.000, pa- muk ipliği 540.000, pamuk mensu- cat 1.000.000, demir ve çelik mamu- lâtı 1403.000, makineler 1.780.000, kara nakliye vesaiti 461.000 liradır. Başlıca ihracat rakamlarının kıy” metleri de şöyledir: 957 de tütün 2.700.000, fındık 1.745.000, kara üzüm 643.000, çav- dar, darı 602.000, urpa 640.000, hart deri 320.000, nohut vesaire 379.000. Ayni maddelerin 938 İkincikânü” nundaki yaziyetleri şöyledir; Tütün 5.525.000, fındık, 1.413.000, kara üzüm 821.000, çavdar 758.000, arpa 443.000, ham deri 391.000, mo hut vesaire 377.000 lira. İstatistiklere göre ticari münaser İbetlerimiz en fazla Almanya iledir. Bundan sonra İngiltere, Amerika ve İtalya gelmektedir. MEMLEKET: Muşta Beş Metre Kar Tagu Muş, 27 (TAN Muhabirinden) — Günlerdenberi fasılasız bir surette yağar kar metrelerce yığılar hâsıl et miştir. Şimdiye kadar beş metre ka dar kar yağmıştır. Bugün karın yere iki buçuk metreyi buk maktadır. Bu yüzden yollar kapam mış, münakalât kesilmiştir. Evlerin ve dükkânların kapılarından girmek $ ve çıkmak için kardan basamaklar yapılmak mecburiyeti hâsıl olmuş” tur, İ; Münakelât kesildiği için hayvas yemlerinde şıkıntı başgöstermiştir. Kuşlar bile yemsiz kaldıkları için ev lere giriyorlar. Çankırı Belediyesinde Çankırı, 27 (Tan Muhabirindeni- Belediye Reisi B. Ömer istifa etmiş yerine B. Rifat seçilmiştir. Antalya, (TAN) — Burada, vilâr yetçe ittihaz edilen tedbirler sayesin de odun, kömür çok bollanmış, buh” ran kalmamıştır. Fiyatlar normaldir. X Gediz (TAN) — Firdan köyünde 14 yaşında Hüseyin, 13 yaşında AH ile aşık oynarken kızmış ve Aliyi br çakla öldürmüştür. Küçük katil yaka lanmıştır. İrakyIM ve HAVA | Şubat 1938 PAZARTESİ 3 ilay Arabi: 1856 Zilhicce: 27 Güneş: 6.37 — Öğle İkindi: 15.37 — Akşam İmsdikz Gün: 20 Yatsı: 1927 — YURTTA HAVA VAZİYETİ | Yurdun Karadeniz kıyıları Koceli ve Trakya mıntakaları kısmen, diğer mint”! yah a8 bulutlu geçmiz, rüzgürlar Kara”, deniz kıyılarında cenubi, ve doğu Anado” oda garbi, diğer mntakalarda şimali is“ #kametten Karadeniz ve Ege denizind. kuvvetlice diğer yerlerde orta kuvvette 68” miştir. Dün İstanbulda hava kapalı ve kı#” men karlı geçmiş, 24 saat zarfındaki karı ” metre murabbama bıraktığı peyniri ye tabyası,, tefrikasını yazan muhar- Tir Ziya Şakire de teşekkür edilme- gök ie gn alada slmak Gara 2 3.8 kilogram ölçülmüş, rüzgâr şimeli istikametten saniyede 2 - 3 metre hizi ©“ miştir. Sant 14 te hava taxyiki 7763 rfli metre idi. Sühunet en yüksek 4 ve en di