28 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

IÇ SAHIFELERDE 5 încide: San'at bahislerf. Zeynel Akkoç Kıymetli hatıralar Ali Rıza Seyfî 6 ncıda : Köycüliik davamız Dr. Rükneddin Fethi Balkan Antantı, Habeşistan ilhakmı tanımaya karar verdi Ekonomik menfaatlerin muhafazasını temin maksadile de General Franco hükumeti nezdineT ajanlar gönderilecektir Konseyin tebliği J Jfll umhuri t r Her kitabhanede bul Jaff lâzım gelen bir sâri T M. Turhan Tamn 100 Kuruş 100 > 100 p 150 » 150 > 75 > 25 > rdZdntftl ZO ş^UUdl IDJO Timurlenfe Kadın Avcısî Akmdan Akına Hurrem Sultaa Viyana Donuşü Cem Sultan Tarihte Türkler İçin söylenen sözler ,V Tarihî Musahabeler . 491)3 r Telgrrf re mettuB «dnd: Cnmhnrtyet. fstanbn] Posta lnıttisaî Istanbnl No S4a Telefonî Bajmııüarrir ve evl: 22368 Tahrlr heyetl: 24298. tdare ve matbaa fasmı 24299 24290 , ,QR0 ISTANBÜE CAĞALOGLU PaTarfpd 9fl Çııhat 1QM 75 > Atatürkün mühim beyanatı « Balkan ittifakı öledenberi samimiyetle üzevinde durduğumuz bir idealdir,, Büyük Şef, Çankayada verdikleri çayda Balkan matbuat mümessillerine Antant hakkmdaki yüksek dü^üncelerini izhar buyurdular ' Ankarada Hariciye köşkünde verilen ziyafetten inhbalar: M. Metaksas Fransız sefiri M. Ponsot ile görüşüyor; Başmuhamrimiz, Belgrad elçimiz Haydar ve Maarif Vekiliımz Saffet bir arada nuşta çıkardıkları sese kıymet veririz; kendi alfabemizle şekillendireceğimiz şey bu sestir. ' Türk alfabesinin en bariz vasfı îmlâyı sadeleştirmiş, ve en biiyük hizmeti de tiirkçe okuyup yazmayı kolaylaştırmış oimasıdır. Başka milletlerde zekâyı yıpratıcı ve zamanı israf edici bir gaile olan imlâ meselesi bizim için artık mevcud değıldir. O derecede ki bugün orta tahsılini yapmakta olan bir Türk çocuğile en yüksek ılim seviyesine çıkmış bir Türk münevveri arasında okuyup yazma kolaylığı bakımından hemen hiç fark kalmamış gibidir. Bu böyle olduğu halde ecnebi ismi haslar meselesinde imlâmız henüz ikilikten kurtulamamıştır. Türk imlâsınm pürüzsüz nizamı içinde bir çıkıntı gibi duran bu ahenksirliği gidermek zamanı pek geçmemişse bile herhalde çoktan gelmiştir. Türkiye Yunanistan işbirliği çerçevesi dahilinde munzam bir muahede projesi tevdi edildi Biz ecnebi ismi hdstarin okuAnkara 27 Balkan Antantı Daimî Konseyi 25, 26 ve 27 şubat 1938 tarihlerinde Yunan Başveküi Ekselâns M. Metaksas'm başkanhğmda Ankarada toplanmış ve bu toplantıya Ekselâns M. başkan Stoyadinoviç, Comnen ve Dr. Aras iştirak etmişlerdir. 1 Antant azası devletlerin mümes silleri, umumî politikamn bütün veçheleri hakkında umumî bir noktai nazar teatisinde bulunmuşîar ve kendilerini hassaten alâkadar eden meseleleri müzakere etmişlerdir. Balkan Antantînın, Avrupanm bu bölgesinde barış ve huzurun muhafazası i çîn en müsmir bir rol ifa etiği ve takibinden hâli kalmadıgı barış ülküsünün tahak kuku için en sağlam bir âmil teşkil ettiği müttefikan müşahede ve tesbit edilmiş tir. Konseyin müzakerelerî esnasmda, bütün umumî politika, müştereken menfaat ve karşılıklı münasebetler meseleleri hakkında her zaman olduğu gibi tam bir görüş mutabakati tezahür ebniş ve antant azasını birleştiren tesanüd her zamankin den daha selâbetli ve daha sağlam olarak tecelli eylemiştir. 2 Ibtidada Milletler Cemîyetî paktınm mülhem bulunduğu prensiplere bağlı bulunan Balkan Antantı devletleri, Cenevre müessesesinin sadık azası kalmıya azmetmiş bulunmaktadırlar. Mezkur devletler bu müessesenin eserinin kendi politik istiklâllerine ve Milletler Cemiyetmin bütün diğer azası muvacehesinde tam müsaviliklerine riayet prensipine uygun bulunması lâzım geldiğini bilhassa kaydederler. Diğer devletlerin dahilî poltikalarına taalluk eden meselelere kanşmamaya kat'î surette azmetmiş bulunan Balkan Antantı hükumetIeri, kendi dahilî işlerine, her ne mahiyet[Arkası Sa. 7 sütun 3 te\ Türkçede ecnebi ismi haslar meselesi Antant, italyanın Montrö muahedesine iltihak edeceğî kanaatine vardı Ankara 27 Reîsîcumhur Atatürk, Yunan Başvekili Ekselâns Metaksas, Yagoslavya Başvekili Ekselâns Stoyadinoviç ve Romanya Hariciye Müsteşart orta elçi Ekselâns Komnen ile diğer Balkan murahhasları erkâmnt bugün Çankayadaki köşklerinde çaya davet buyurmuşlardır. Bu çayda B. M. Meclisi Başkanı, Başvekil, bütün Vekiller, Balkan Antantı devletleri orta elçileri, İsmet tnönü, Balkan ve Türk gazetecileri haır bulunmuşlardır. ' '. Balkan gazetecilerınin vukubulan temennileri Uzerine Atatürk kendilerine aşağıdaki beyanatı lâttetmişlerdir: « Balkan ittifakı, bizim ötedenberi samimiyetle üzerinde durduğumuz bir idealdir. Bu idealin hergün geniş bir saha üzerinde daha ziyade geniş(emesini ve mesaha almasım görmekle bahtiyartm. 9u hususta müttefik Balkan devletlerini sevk ve tdare eden zevatın büyük himmetleri ve muvaf( akiyetleri ve ittifaka bağlılıkları şayam takdirdir. Bugün, bu feklile dahi hepimizin memnuniyetini mucib olan Balkan birleşik vaziyetinin bir gün birçok kimselerin hatırlartndan bile geçiremedik leri mütekâmil şekli alacağına ıtimadım berkemaldir. Bu yüksek ideale giderken müttefik 'devletlerin başında bulunan zevatın himmetlerine matbuattn dahi büyük hizmetlerinin sebketmekte olduğunu müşahede etmekteyiz. Balkan milletleri matbuattnın bu yüksek ideali kendi idealleri telâkki etmeleı ve bu idealin tahakkuku için bütün imkânlarla çalışmalarını kendilerinden temenni ederim. Matbuatın şimdiye kadar ayni suretle vazitesini ifa etmiş olduğunu da tekrar etmeliyim Dünyada, şimdiye kadar, başka başka milletlerîn ünyon yaptıklan ve asırlarca beraber yaşadıkları tarihte görülmüştür. Bizim kurmak istediğimiz ünyonun tarihte geçmiş olan ünyonların çok fevkinde olmasını isteriz. " • < ^ •* ' ' Tarihi bu kadar yüksek bir idealin esas İemeltaşı yalnız geçid politika esaslarında kalamaz. Bunun esas temeltaşları lâzımdır ki kültür ve ekonomi cevherlerile dolu olsun. Çünkü kültür ve ekonomi her türlü siyasete istikamet veren bazlardır. Herhalde beklediğimiz parlak günler bizler'den dahi uzak değildir. Bizden sonra gelecekler ise tabii o günlerin parlaklığını bahtiyarltklarla tes'id edeceklerdir.» (o.a.) Romanyada son siyasî vazîyet Patrik Miron mevkii iktidarda kalacak Fransa, Italya ile de anlaşmalar akdedecek Romanın kat'î teminat vermesi istenîyor. Sovyet Fransız paktınm idamesi hakkmdaki karar, Alman mahfillerinde teessüfle karşılandi IIIIIIIMIMMIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIUUIIIIIIHIin IIIİIIIMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIİIHIIIHIllllUllinnillllllll Mesele şudur: Ecnebi ismi haslarını kendi dillerinin şekillerini muhafaza ederek mi, yoksa bunların telâffuzundan çıkan sesleri Türk alfabesinin konson ve vokallerile şebllendirerek mi yazmalı? Ecnebi ismi haslarda aslî şekillerin muhafazasına taraftar olanlar, ki ben bunlara klişeciler diyorum, fikirlerini şöyle müdafaa ediyorlar: İsmi haslar birer etiket, birer alâmeti farikadır; bunlan türkçeye alırken aslî şekillerini değiştirmeğe hakkımız yoktur. Bunlar kendi dillerinde nasıl yazîlıyorsa bizim dilimize de öyle geçirilmelidir. Bu iddiayı nazarî olarak bir an için kabule cevaz versek bila tatbikatta yer bulamıyacağı meydandadır. Filhakika îslav, Grek, Ibrani, Çin ve Japon gibi bizimkinden büsbütün ayn şekilde alfabe kullanan milletlerin ismi haslannı (şehir ve şahıs isimlerini) türkçeye naklederken yegâne ö'Içü kulaktır; yani bu milletlerin ismi hasları telâffuz olunduğu zaman çıkan sesleri zaptederek bunlara kendi alfabemizle şekil vereceğiz ve bu suretle o ismi haslan yazmış olacağız. Klişeciler, tabiî, buna birşey demiycrlar, fakat sıra bizimki gibi alfabe kullanan garb milletlerinin ismi haslarına gelince o vakit ayak o'ireyorlar. Bundaki mantıksızhk aşikâr değil mi? Alfabeleri bize benzemiyen milletlerin ismi haslannı dilimize alırken ölcümüz kulak ve ses oluyor da diğer çarb milletlerinin ismi haslannda neden hu ölçüyü bırakarak goz ve şekil ölçüsü«e müracaat ediyoruz? Maamafih bu yol Lord Halifax'ın nazırlığı muvakkat sayıhyor Yeni teşekkül edecek hükumetin başına şimdiki Müdafaa Nazırı İnskip'in geleceği ve kabineye Çurçil'in de gireceği söylenmektedir ingiliz kabinesinde buhran Şimdiki Rumen Başvekili Patrik Miron Fransız Başvekili M. Chautemps ( X işaretli) gazetecilerle görüşürken... Londra 27 Havas ajansı muhabiri bildirivor: Lord Halifax, Hariciye Nezaretinde az bir müddet kalacaktır ve Başvekil Eden'in çekilişinin doğurduğu heyecan yatıştıktan sonra kabinede yeni tadilât yapmağı derpiş etmektedir. Avam Kamarası koridorlarmda söy Iendiğine göre, şimdiki Ziraat Nazın William Morrison, Hariciye Nezaretine seçilmek için en büyük şans sahibi olmakla beraber Kamara azasından bir hariciye nazın intihabı kolay olmıyacaktır. Lord Halifax'ın Hariciye Nezaretine tayini, İngiliz İtalyan müzakerelerinin muvaffakiyetle neticelenmesine kadar zaman kazanmak için yapılmıştır. Böyle bir muvaffakiyet, kabinenin mevkiini kuv\retlendirecektir. Ayni mahfiller, M. Boyd Lennox*un Mesai Nezareti Müsteşarlığına tayini, müfrit sa§ cenahla teşriki mesai için gayİsmail Müştak MAYAKON ret sarfedildilmekte oldu^una bir delil lArkast Sa. 7 sütun 1 de\ laddedilmek lâzım geldiği fikrindedirler. Bükreş 27 Kral Carol, 22 martta Paris 27 Ayan meclisi bu sabah Londraya gidecektir. toplanmıştır. Chautemps, hakemlik ve Patrik Miron Cristea'nın bir müddet uzlaşma usulleri hakkmdaki kanun Iâyidaha hükumetin başmda kalması ihtimali vardır. Çünkü yeni kanunu esasi hasını müdafaa etmiş ve âyan meclisi nin müttefikan kabul edilmiş olmasına parlamentonun metinlerini iki meclisin urağmen millî hayata, intihab kanununa, yuşmasını imkânsız bırakacak şekilde tabankalara ve matbuata taalluk eden e dil etmek istediği takdirde hükumetin iksaslı kararnameler henüz resmen ilân tidar mevkiinde kalamıyacağmı söylemiştir. edilmemiştir. (a a.) M. Chautemps'in nutku 3 Yeni bir hâdise M. Benes, Mussolini aleyhinde söz mü söylemiş? Roma 27 Giornale d'İtalia, Benes'in Mussolini aleyhinde tecavüzkâr bir lisan kullandığı hakkmdaki habere aid Ceteka ajansmın bir tekzibini neşretmekte ve şunları ilâve eylemektedir: «Ceteka ajansı, tekzib ediyor. Fakat bu ajâns müdahalesinin hakikate istinad ettiğinden o kadar az emindir ki bu tekzibini Prague'a bildirmeğe cesaret ede miyor. Biz bilâkis Reisicumhur Benes'in bu bahtsız cümleyi bilfiil sarfettiğini teyid ve bu sözleri Fransız elçisine söylediğini tasrih ediyoruz. Bu hususta tafsilât verebilecek vaziyette olduğumuz için icab e bunu da yaparız.» lArkası Sa. 3 sütun 6 da] Paris 27 Dün akşam mecliste M. Chautemps dış politika hakkmdaki müzakereyi kapatan nutkunda ezcümle demiştir ki: « Kollektif emniyetten ve Fransa nın totalitair devletlerle yaklaşma mese • lesinde takmdığı vaziyetten vazgeçmiyeceğiz. Fransız Sovyet paktî, îdeolojik faîr pakt değildir. Hiç kimseyi tehdid etmemektedir. Bu pakt, harbin değil, barışın muhafazası için akdedilmiştir. Harbi sakmılmaz bir hale koyacak olan iki muhalif blok teşekkül ettiğini görmek arzu etmiyoruz. Harbe mâni olmak için, Pasifık milletlerin birleşmesini istiyo ruz. Fransanm politikası, İngiliz Fransız tesriki mesaisini tehlikeye koymaksı zın Milletler Cemiyetine istinad etmekte berdevamdır. lArkası Sa. 3 sütun 1 de] YEftl R0MAN1MIZ: Grandi Londraya gidiyor Calais 27 Italyanın Londra elçîsi Dino Grandi, Romaya avdet etmek üzere Çalais'den geçmiştir. (a.a.) M. İnskip Diger tahminlere göre, Churchill kabineye girecektir ve Chamberlain'den sonra en muhtemel Başvekil olarak da Sir Thomas İnskip'in ismi zikredilmektedir. Kocam! Yarmdan itibaren bu harikulâde güzel aşk, macera ve ihtiras romanını «Cumhuriyet» sütunlarmda okumağa başlıyacaksınız.