28 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Ali Haydar Mithat (Tercüme ve iktibas bakla mahtusdue,) Ihtiras ve anarşinin ... verdiği elemli neticeler No. 59 ttihat ve Terakki hükümeti memleketin halim olduğu gibi görmek ve ibtiyaç ve imkâna göre bir siyaset kurmak yolunu tutamamıştı. Arnavutluk isyanı, Yemen ihtis Jâli, Havran hâdiseleri birilerini takip etti, Suriyede ayrılmak cere yanları kuvvet buldu. Istanbulda Çırağan yangınmı Koska ve Aksa ray yangınlarının takip etmesi, Ba bunlide de Şürayı Devlet dairesinin yanması fena tesirler uyandırdı, Ittihat ve Terakki idaresine karşı ola hoşnutsuzluğa kuvvet verdi. Cemiyeti kendi menfaatleri hesa- bina istemiyenlerden başka sami- mi vatanperverler de Ittihat veTe rakkinin ihmallerinden, idaresizli- inden şikâyet ediyorlardı. Bu hal Jer harice fena akisler yapıyor, memleketi zayıf ve mukavemetsiz gösteriyordu, Ik hamlede Italya bu vazi- yetten istifade ederek Trab Tusgarbi işgale kalkıştı Harp se- 'beplerini garip bir oltimatomla suni bir surette yarattı. Sadrazam Hakkı Paşa bir gün Babimlide I- talya sefiri Garoniden bü oltima- tomu almea hayretler içinde kaldı. Ön iki saat evvel Sefir Garani ile klüpte briç oynamıştı, O dakikada ufukta İtalya ile harp ihtimaKne dair en küçük bir emare yoktu. Daha doğrusu hükümet, bu ema- releri ve hazırlıkları görememiş, haber alamamıştı. Trablusgarp harbi, memleketle fedakârlık ateşinin ve mukavemet kudretinin nekadar derin olabile- ceğini göstermiye yaradı, Arata- rmda Mustafa Kemal Atatürk bu lunan vatanperver ve fedakâr z2- bitler bin türlü, müşkülleri yene- rek Trablusgarbe koştular, orada dünyanın ve Italyanların hiç bek lemedikleri, hayret verici bir mu- kavemet hazırlandı. Harp İtalyan ları yordu. Bütün dünyanın hisle ri de bizim tarafımızda idi. Fakat Balkanlardaki cereyanlar Italya İ- e Lozanda acele bir sulh imza e- dilmesine, Trablusgarbin Italyan- lara verilmesine ve Adalarm Jtal- yan işgali altına düşmesine sebep oldu. rablusgarp harbi devam & derken, Rumeli hakkında ki suikast ta inkişaf etmişti. Rus ya hariciye nazırı Sazanof'un tah riki ve Venizelosun iştirakile Bal kan ittihadı vücut buldu. Günün birinde Karadağın hududumuzu tecavüz etmesi, Bolkan Harbinin fik işareti oldu. Arkadan Bulgarlar Ayasofyada Bizans tacını geymek emelile 6 ilkteşrin 1328 (1912) ta rihinde Edirne hududuna asker yığ mıya başladılar, Türkiyenin muka bil tedbirleri üzerine Bulgaristanm müttefikleri olan Sırbistan ve Yu nanistan da hudutlarımızı tecavüz ettiler. Büyük devletler güya harbe ma ni olmak istediler. Bu bir nüma- yişten ibaretti, Harp neticesinde hudutların değişmiyeceğine dair bütün alâkadarlara yapılan tebliğ Sazanofun ancak Balkan devlct- lerinin mağlüp olması ihtimaline karşı hazırladığı bir ihtiyat tedbi riydi, Nitekim bizim mağlüp düş- tüğümüz zaman bu prensipi tatbik etmek kimsenin hatırma bile gel medi, ahili tefrika ve ihtireslar ve harbin idaresinin ehli- yetsizler elinde olması bizi tasav- vura sığmıyacak bir şekilde mağ- Yüp düşürdü. Rusya büsbütün Avrupadan çi karılmamız için harekete geçti, İngiltereye baş vurdu. Sazanof In giltereye gelmiş ve Balmoral gâ- tosunda Kral Beşinei Core'un mi- #afiri olmuştu. Şatoda bir toplantı Sadrâzam Hakkı Paşa yapıld. Hariciye nazırı Edvard Grey ve muhafazakâr fırkasının reisi Bonar Law iştirak etti. Ne ticede Ingütere, büsbütün Avrupa dan çekilmemiz teklifini kati guret te redde karar verdi. Balkan harbi zühur etmezden ev vel Ittihat ve Terakki iktidar mev künden düşmüştü. Bütün idaresiz liğine ve tecrlibesiziğine rağmen | memlekette her halde mili ruhu, millt emelleri ve terakki cereyan- larını vatanperver gençliği temsil &den kuvvetin böyle hir #inde iş başından uzak düşmesi bir felâket tü alk arasmda büyük kabine adı verilen Ahmet Muhtar kahinesi iş başma geçmişti. Ahmet Muhtar Paşa çoktanberi beklediği sadaret mâkamına kavuşmuştu. Kâmil ve Hüseyin Hilmi Paşalar kabineye girmişlerdi. Nüzm Paşa da Harbiye Nezaretine davet olun muştu. Nâzım Paşa dürüst ve hamiyetli bir adamdı. Fakat gösterişi çok se verdi, En büyük ikbal mevkiine geçmeyi, sadrazam olmayı pek İs- terdi. Tttihat ve Terakkiyi hiç sev meğdiği halde bir aralık Talât Be- yin sadaret vaadi, İttihat ve Terak ki liderlerle düşüp kalkmasına ka pi açmıştı. “Büyük,, kabine azaları arasm- da ahenk yoktu. Sadrazam olmadım diye Nüzm Paşa küskündü. Kâ- mil Paşa İle Hüseyin Hilmi Paşa arasında eski nifak ta devam edi- yordu. Muhtar Paşanm arkadaşla rı üzerinde nüfuzu yoktu, Fırka mücadeleleri askerlere sirayet et- mişti Bir gin sadaret yaveri ya- nma aldığı iki zabitle yâzıbaneme gelerek beni tehdit etmiş ve İstan buldan çıkmamı söylemişti, Harbe rağmen memleket dahili anarşi içinde yüzerken, düşman Çatalca hattma kadar gelmişti. Memleketin varlığı ve istiklâli teh (Arkası var) İrokarTA g Güzel Bir Müsamere Tokat, (TAN) — Cümhuriyet il-| kokulu fakir ve zeki çocukları koru. ma derneği menfaatine Helkevi sine mâ salonunda bir konferans ve mü. gamere verilmiştir. Hâkim Selim Çapa tarafmdan “ve Tem hastalığı ve tedavi çareleri,, hak kmda verilen konferans o alâka ile dinlenilmiştir. Halkevi haftada iki de fa bu çeşit faydalı konferanslar ver meyi kararlaştırmıştır. Orta okul mu allimlerinden Halis Asarkaya da 'İMAARİFTE : Maddi Ceza Mekteplere lade Edilmeli mi? Son günlerde gazetelerden biri mekteplerde maddi cezanın iadesini istedi. Bu gazeteye göre, modern pe- dağoji metotlarınıh tatbiki Türk mekteplerinde disiplini bozmuş, ta- lebeyi muallimlerine karşı silâh çe- kecek kadar küstahlaştırmıştır. Di- siplini temin için mekteplerde mad- di cezaların tatbikine ihtiyaç var- dır. Bu mesele hakkında memleketin en salâhiyettar pedagogu Sadrettin Celâle fikrini sorduk. Bize şu cevabı gönderdi: “— Son günlerde gazetelerde mev zan bahsolan, mekteplerde inzibat veya inzihatsızlık. meselesi ve ceza tarzları hakkında ne düşündüğümü soruyorsunuz. Tasdik edersiniz ki, pedagojik, ve sosyal muhtelif cepheleri olan böyle mudil bir meselenin beş on satırla izahı ilmi bir mübalâtsızlık olur. Bunun, hakikaten uzun ve esüsli tetkik- ler istiyen çok hayati bir terbiye meselesi olduğu muhakkaktır. Esasen bir detaya mahsus halledilmiş hiçbir mesele yoktur. Bütün bu terbiyevi ve içtimai meseleler uzun asırlardan beri tekrar ve tekrar tet- kik edilmekte ve muhtelif mütefekkirler ve âlimler tarafından muhtelif hal suret- leri teklif olunmaktadır. Hemen her sene #u veya bu memleketim toplanan terbiye kongrelerinde gençlerin ahlâk! ve içtimal teşekkülleri meselesinin ortaya atılması bunu teyit etmektedir. Bir memleketin içtimai bünye- #inden, siyasi rejiminden ve hat- tâ iktisadi şerait ve imkânların dan müstakil olarak halledilebi- len bir terbiye meselesi yoktur. Terbiye ve tedris teknikleri ve maarif teşkilâtı o meselelerinin hallinde taklitçiliğin fonu neti- celer vereceği de muhakkaktır. Bu sebeplerden dolayı, size şimdi, gençlerin ahlâki ve içtimai teşekkül lerini istihdaf eden bu inzibat mese. I 2 ona bağlı olan ceza sistemle» ri hakkında beş on satırla ifade edi- lebilecek bir fikir beyan etmeyi mümkün görmüyorum. Yalnız şu kadar söyliyebilirim ki, milli terbiyemiz de, Atatürkün çiz- etmektedir. Ahlâk terbiyesi hakkın- daki hedefimizi de yine büyük Şe- fin, bütün mürebbilerin zihinlerine ve kalblerine hâkim olmasını istedi. Zimiz bu büyük sözünde buluyoruz; “Tehdit üzerine müstenit ahlâk, bir fazilet olmadık- tan başka, itimada şayan da değildir.,, Muallimlere Yardım .Cemiyetinde te Universite konferans salonunda ya Bir Yük Arabası Denize Yuvarlandı Hüseyin isminde biri Ortaköy ca- mi arsasında sahilden topladığı kum ları arabasmna yüklediği sırada hay vanlar birdenbire ürkerek kogmıya' başından yaralanmıştır. miş olduğu ana hatlara göre inkişaf | Istanbul öğretmen ve işyarları yar dım cemiyeti kongresi, yarın saat 14 Bir Çocuk, Evvelki gür Beyoğlu polis merke- sine eski bir cinayet ihbarı yapıl mış, fakat, zabıtanın ve müddelumu- miliğin tahkikatı, ihbarm doğru olma dığı neticesini vermiştir, Hâdise, ne tce almıncaya kadar hayli heyecan uyandırmasi ve esrarengiz görünme si dolayıslle mühimdir, tafsilâtını ve riyoruz: Yenişehirde Kaşkaval sokağında 14 numaralı evde Marika isminde bir | kadın yanında oturan Moti, evvelki | gün Beyoğlu polis merkezine gelerek dört söne evvel, babası sıvacı Pana yötün bir adamı öldürdüğünü haber vermiştir. Moti, şunları söylemiştir: — Bundan dört sene evvel, Kalyoncuda Kurdeli sokağında oturuyorduk, O vakit &nnem sağdı, Fakat, babam bize bakmı yordu, Annem verem oldu, öldü, Bu sırada bizim eve bir Lâz gelirdi, Bize yiyecek, içe tek getirir”, Bir gün de kardeşim Panayota bir çift ayakkabı getirmişti, Bu adam eve| ekmek te getiriyordu, Bir akşam yine gel di, Babam, bahçeye saklandı, Lâz, kapıdan girince, üzerine atıldı, bıçağını arkasma sapladı, Lâz yere düştü, Bir iple kollarını bağladı, sırtma aldı, Bahçenin arkasmdaki kuyuya attı, Annemi, bizi korkuttu, Kimse ye söylemeyin, sizi de keserim, dedi, Biz korktuk, O zamandanberi kimseye söyle medik,, Bu ihbar üzerine, zabrta ve adliye derhal faaliyete geçmiş, müddelumu mi muavinlerinden Fehmi tahkikata girişmişdir. Gösterilen kuyu boşaltıl ÜNİVERSİTEDE : Spor İşleri Için Mütehassıs (Getirildi Bir. müddettenberi Ankarada bu- Junan Universite rektörü Cemil Bil sel dün sabah şehrimize dölmey tür. Rektör, Ankarada Üniversitenin &por işleri üzerinde temaslar yapmış tr. Bu iş için, Isviçreden bir müte- hassıs getirtilmiştir. Ankaradaki yük sek mekteplerin spor işleri üzerinde tetkiklerle meşgul bulunan mütehas ıs, martın İkisinde şehrimize gele-| lecek ve Üniversitenin spor ibtiya- cını karşılamak için almacak tedbir leri tespit edecektir. Bundan sonra spor İşleri için hususi bir talimatna me hazırlanacaktır. Üniversitede talebeye yapılacak yardım hakkındaki talimatname kati şeklini almıştır. Birkaç güne kadar ta lebeye dağıtılacaktır. başlamışlardır. Araba denize yuvarlanmış, hay- vanlar boğulmuştur. Arabacı, kendisi ni sahile atarak güçlükle kurtulabil Şişlide Bir Çarpışma Şoför Mahmudun idaresindeki oto büsle Bekirin kullandığı otomobü Şiş de, caddede, çarpışmamak için ma nevra yaparlarken tramvay direğine çarpmışlardır. Bunun neticesinde ha vali hat kopmuş, otobüs ve otomobil hasara uğramıştır. Biletçi Kâzım da HÂDİSELERİN RESİMLERİ iriamminnii YERLİ HABERLE Babasının Cinayetini Haber Verdi Fakat Tahkikat Bu Ihbarın Uydurma Olduğunu Gösteriyor miş, içinden hakikaten bazı kömik parçaları çıkmıştır. Bu kemikler, der hal morga gönderilmiştir. Bir taraf tan da Panayot aranmış ve bulunmuş tur, Panayot ifadesinde: — Çocuk rüya görmüştür, demiş, böyle bir şey olmadığını söylemiştir. Zabıta, diğer taraftan tahkikata de vam ederken, morg kemikler hakkın dak! raporunu da hazırlamıştır. Ya- Plan muayenede vu kemiklerin hay- van kemiği olduğu tesb.r edilmiştir. Tahkikat ta dört sene evvel işlenmiş, böyle bir cinayetin hiçbir izini ver. memiştir, Bunun Üzerine kemikler gö mülmüş, tahkikat ta neticelenmiştir. Ihbarı yapan çocuk şimdi on yaşın dadır, Cinayetin işlendiği iddia edilen zamanda altı yaşmda olduğuna göre, böyle bir hâdiseyi şimdiye kadar ns sıl ifşa etmediği esasen garip bulun muştur. Zabıta, bu ihbar dolayısile hararet altıma almanları serbest bırakmıştır. Ancak, şimdi, bu çocuğun böyle bir ihbarı neden yapmak arzusunu gös- 28.1.935 aradan Telefon ve Telgrafla Toprak Kanunu Lâyihası Hazır Vaziyette Ankara, 27 (Tan Muhabirinden)— Ziraat Vekâleti Martta Ankarada toplanacak olan büyük çfitçi kongre- si hazırlıkları ile meşguldür. Kon- grede konuşulacak mevzu yeni top- rak kanunu lâyihasıdır. Bu itibarla lâyihaya, diğer vekiletlerden topla- nan mütalealar göz önüne alınarak, son şekil verilmek üzeredir. İlk pro je bazı tâdillere uğramıştır. Bilhas- $a mülkiyet şekilleri üzerinde Adli- ye Vekâletinin ileri sürdüğü bazı ka yıtlar değişikliği icap ettiren müts- lealar cümlesindendir. Adliye Ve- kâleti toprak kanununun diğer ana kanunlarımıza uygun olmıyan hü- kümler ihtiva etmemesi için lâyiha- yı 'uzun tetkiklerden geçirmektedir. Toprak kanunu projesile, çiftçi kon- gresinde görüşülecek olan en mühim esaslardan biri de çiftçi teşekkülle- ridir. Kanun araziyi üç boya ayırmakta. dır: Bunlardan küçükleri küçük çifte çi ocağı adı altında toplanmakta ve bölgeye göre bir çiftçi ailesine yeti- şebilecek kadar toprak ihtiva etmek- tedir. Bunun nihayet beş misline ka- dar olan arazi orta arazi mülkiyeti ve daha yukarısı da büyük arazi mül kiyeti ünvanını almaktadır. Posta ve Telgraf Umum terdiği tahkik edilmektedir. Çocuğun babası aleyhine bazı kimseler tara- İmdan teşvik edildiği, Panayota diş manlık etmek istiyen bazı kimselerin böyle bir suç uydurma yolunu düşün dükleri zannedilmektedir. BELEDİYEDE : Hilesiz ve Temiz Su İşi Tetkik Ediliyor Belediye memba suları hakkinda acele ve umumi bir tetkik yapmıya moms odilmişiir Kur mrada; Suların aplara doldurma, kapların temiz tu- tulma ve hileye imkân kalmıyacak şekilde satışa çıkarılma usulleri tet- kik edilecek, bunların yapılabilmesi için nasil bir teşkilât kurulması icap edeceği tespit olunacaktır. Bü rapor bittikten sonra, hükümet vaziyeti tetkik edecek ve su mesele- si hakkında kati bir karar verilecek- ir. Dört Otobüsçü Dinlendi Mülkiye müfettişleri dün de otobüs meselesini tetkike devam etmişler, dört otobüs- çüyü dinlemişlerdir. Bu ara- da, belediyenin bu gibi işler- le alâkadar bazı memurları- nın malümatlarına müracaat edilmiştir. Eksik Kalan Tesisat Kanalizasyon şirketinin Kasımpa- şa, Cihangir ve Dolapderede yaptığı tesisat şartnameye aykırı görülmüş, noksanlarının tamamlarıması şirkete X Erenköyündeki oSahrayicedit meydanının tanzimi ve bu meydana İgiden yollarin düzeltilmesi kararlaş- tarılmıştir. * Salı sabahı otomobiller #ikt bir teftişe tabi tutulacak ve kırılmaz cam koymamış olanlar seferden alıkonu- lacaklardır. MÜTEFERRİK : Posta Nakliyatında Mühim İnkişaf Hazmlanan bir istatistiğe göre, memleketimizde posta teşkilâtmın ta rihi 98 senelik bir maziye aittir, Pos Müdürü İzin Aldı Ankara, 27 (Tan Muhabirinden)— Posta Telgraf ve "Telefon Umum Mü- dürü Bay Nazif öç ay izin almıştır. Sıhhi sebeplere dayanan bu mezu- niyetin sonunda Bay Nazifin vazife- sine dönmiyeceği söylenmektedir. Yeni Posta Tayinleri Ankara, 27 (Tan Muhabirinden)— İzmir P, 7. T. Müdürü Naim Kayseri Müdürlüğüne, Nafia Vekâleti Müfet- tişlerinden Ziya Merkez Muamelât Müdürlüğüne tayin edilmiştir. esini. Yeni Bir Anlaşma Anki Muhabirinden) — 1iğ edilecek adli metimizle Framsa arası anlaşmaya göre, tabiiyetleri ne olsun, Türkiyede oturan yabancılar pılacak tebligat Türkçe tercümeleriyie birlikte Fransız ali komicerlik veya des legeleri vasıtasiyle Fransız mandam al tındaki Şark memleketlerinde bulunan Türk konsalosluklarına gönderilecektir, Memlekette : Soğuk Yüzünden Bir Facia Erzincan, 27 (A.A.) — Şiddetli so ğuklar yüzünden Sipikor dağından gehre gelmekte olan bir köylü dona rak ölmüştür. Dün gece #ıfırm altın da 9 iken bu sabah 18 e çıkmıştır. Hava sakin gökyüzü bulutsuzdur. TAKVİM ve HAVA Kasım; 82 Rumi: 1354 Ikincikânen: 15 1 ini ay Günesi Arabi: 1357 Zilkade: 26 Ikindi 1508 — Akşam: Yatsı: 18,53 — Imsüki YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdumuzun cenap ve şark mıntakalari le orta Anadolu çok, Karadenif kıyılarile Trakya garp bımtakaları kısmen buluüü geçmiş, Eğe muntakası açık, şarki Anado lu sisli geçmiştir, Yağışlar Diyarbakır ve Kayseride kar şeklinde olmuştur, Rürgürlar Karadeniz kıyılarında cenuptari cenubi Anadoluda şimalden orta kuvvette emiş, diğer yerlerde ekseriyetle sakin kal Maşter, Dün, Istanbulda hava az bulutlu geç ta idaremiz, uzun senelerden Sonra bugün en mütekâmil ha'ini almıştır. Halen, Türkiye postaları 6981 kilo- metrelik bir demiryolundan istifade etmektedir. Uzerinde otomobille pos ta nakliyatı yapılan yollarımızın u- zunluğu ise 8910 kilometredir. Fakat “Bayrağımıza sevgi ve saygr., hak- | Babasının dört sene evvel bir cinayet işlediğini iddia ederek polise baş- |dır. Posta nakliyatı yaj kmda bir kanferuns verecektir. vuran kücük Mati ve kardesi purlarımızm Kat miş, rüzgâr cenuptan saniyede 3 metre bezle esmiştir, Saat 14 te barometre 761.8 milimetre idi, Hararet en çok YA ve en az & santigrat olarak kaydedilmiştir, da 2228 mildir. Posta izleri de gittikçe çoğalmak* tadır, 1917 yılmda 75,057,334 mektup nakledilmişken 1936 yılmda 77140560 nakledilmiştir. Koli ve par& BET.EFERE li ? Ef BYEB FEYEBA SESFEŞEESESEYİSESDESİİ