22 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Aziz Misafirimizin Ayrılışı Çok ÇUT YEARE Samimi Tezahürata Vesile Oldu (Başı 1 incide) birlikte Mamakta Kızılay Cemiyeti - nin maske fabrikasına gidildi. Fabrikada misafirlerle - vekilleri - miz, Sıhhiye Vekâleti erkânı ve mas ke fabrikası müdürü tarafından istik bal edildiler. Direktörlük odasında fabrika ma- mulâtından mükemmel. bir maske ü- zerine aziz misafire izahat — verildi. Müteakıben bir maskenin iptidaf mal zeme halinden mükemmel bir korun ma vasıtası oluncıya kadar geçirdiği safhalar, fabrikanın kısımları dolaşı- larak inceden inceye tetkik edildi ve her şubede mütehassıslar tarafından m'safir Başvekile etraflı izahat ve- rildi, Kiymetli bir devlet adamı olduğu kadar ayni zamanda mazisi büyük muüvaffakıyetlerle dolu bir asker olan misafir Başbakan fabrika ile çok ya- kından alâkadar oldu, verilen izahatı can kulağı ile dinledi ve ayrılırken gördüğü mükemmeliyeti takdir ede- . rek teşekkürlerini bildirdi. Saat 12,15 te Harbiye Mektebine gidildi ,Mektebin önünde ziyaretçiler mektep komutanı Albay Hâmit, alay komutanı Mustafa ve mektebin diğer muallimleri tarafından sevinçle kar- şılandılar. General Metaksas ve Vekil lerimiz haritacılık, tabiye ve tahki- mat derslerine girerek verilen dersle- ri dinlediler, muallimlere teşekkür e- derek ayrıldılar. Mektep komutanı misafirlere mektebin her tarafını do- laştırdı ve izahat verdi. General Metaksas, maiyeti ve Ve- killerimiz mektebin istirahat salonun da dinlendiler. Kendilerine Harbiye Mektebinin tarihçesi ve bugüne ka- dar mektepte kumandanlık etmiş 0- lan zevat hakkında izahat verildi. Sa- lonun bir tarafında iki kütük duru- yordu. Misafir Başvekil bu kütükle- rin neyi ifade ettiğini sordu. Kendi- sBine Milli Müdafaa Vekilimiz Kâzım Üzalp şu izahatı verdi: — Bunlar harbiye mektebmın yaş kütükleridir. Her sene mezun olanlar için bu kütüğe bir çivi çakılır. İkinci kütük henüz bir yaşındadır. İlk ÇİVİ- yi bu sene mezunları çahıışludır.. General Kâzım Özalp bu izahatı ve #firken aziz bir hatırayı caflandırdı, muhterem misafire Atatürkün har - biye mektebinden mezun oldukları sene çakılan çiviyi gösterdi. 1317 se- nesine ait olan bu çivi, bir ay yıldız- la süslenmişti. Metaksas eğilerek A- tatürkün harbiyeden — mezuniyetini tespit eden bu tarihi yakmdan tetkik etti. Kâzım Özalp ilâve etti: * . Generalim, benim mezuniyet senem de 318 dir. İsmet İnönününki 319 dur.., . Hatıra defterinde B. Metaksas, harbiyenin hatıra defterine bugünün intibalarmı tes - pit eden bir yazı yazdı ve imzaladı. Bu sırada misafir Başbakan nizam halinde bir bölük görmek arzusunu izhar etti. Mektebin önündeki mey - danda üç beş dakika içinde çelik bir bölük teşekkül ediverdi.. Harbiye, ban dosu bir marş çalarken General Baş bakan bölüğü askerce teftiş etti ve mektep komutanile muallimlere tak- dirlerini bildirdikten sonra Ankara . palasa döndü. Ankarapalasta kendilerini matbu- At ve ajans mümessilleri bekliyorlar- dı. General, matbuat erkânımızı çok mültefit kabul ettiler ve şu mühim beyanatta bulundular: #“—— Türk — Yunan mukarenet ese- rinde soh derece büyük bir rol oyna- mış olan Türk matbuatınımn mümes- Billeine hitap edebildiğimden — dola- yı bahtiyarım. Türk matbuatı takdi- re şayan görüş genişliği ile iki mil- let arasında efkârı umüumiyeler üze- yrinde hayırlı tesirler yaparak müte- kabil anlaşmaya kuvvetli bir tarzda hâdim olmuştur. 'Türk gazetecilerine şunun için de teşekkür etmeliyim ki Yunanistan - da yapılmakta olan gayretlerin ehem miyetini ilk takdir ve bunu tebarüz ettirenler arasında yer almışlar ve tecrübeli dostlara yaraştığı veçhile elde edilen neticelerden dolayı duy- düğumuz sevinci kendilerine de mal etmişlerdir. Burada hahsettiğim ve beraberim- de kıymetli bir emanet olarak götü- receğim bütün duygularımı size an- Jatamilmek için güçlükle kelime bu- labilirim. Evvelâ s$unu söyliyeyim: Türk ( uı_.ı.uL V Misafir General Ankarada Çubuk Barajında )N’X' AAA AAA AA , R 5 , esmi | — Tebliğ M Ankara, 21 (A.LA) — Resmi tebliğ: Elen Başvekili ekselâns B. Metaksas, Ankarayı ziyareti es- pasında, Türkiye Reisicümhuru K, Atatürk tarafından kabul e- dilmiş ve Başvekil Vekili Celâl Bayar ve Hariciye Vekili Dr. A- ras ile uzun ve dostane görüş- # melerde bulunmuştur. 4 # 4 â â , Iki dost ve müttefik memle- ket devlet adamları, görüşmele- ri esmasında, gerek beynelmilel leleri ve gerek leketle- a Tini doğrudan doğruya alâkadar milel münasebetlerinin mesut İki dost ve müttefik menmde- rette faydalı olduğumu göster- aC Rall Amtantı müşahede eyledim. Beyanatımı Celâl Bayarın bir sö - zünü tekrarlıyarak bitirmek isterim. Türkiyenin kurucu gayretlerinde ol- duğu gibi bizzat kendi milli gayret- lerimizde müşahede olunan kuruzu gayretler, iki milletin kardeşçesine birliğinin vasfı barizi olmaktan baş- ka bir şey değildir. Esasen mükem- mel olan Türk — Yunan ideali ta - mamiyle tahakkuk etmiş bulunuyor- sa'da, kültür ve duygu sahalarında olduğu kadar siyaset ve ekanomi sahalarında da ona dalima yeni yeni inkişaf yolları bulacağız.., Ankaradan ayrılış General Metaksas akşam, hususi trenle şehrimizden İstanbula ayrıldı. lar. İstasyonda teşyi merasimi çok sa- mimi ve candan oldu. Aziz Generalin ve bayanmın çok sevdikleri ve alış- tıkları bir kardeş evinden ayrılır gi- bi bir halleri vardı. R İstasyonda Başvekil İsmet İnü - nünü, Başvekâlet vekili B. Celâl Ba. yar, Bayan İnönü, Bayan Afet, Hari. ciye Vekili Rüştü Aras, Dahiliye Ve. kili ve Parti Genel Sekreteri Şükrü Kaya, Balkan Antantma dahil devlet lerin Ankara Elçileri ve ateşemiliter . leri, Hariciye Vekâleti erkânı Anka. ra Vali ve Belediye Reisi B. Nevzat 'Tandoğan, Ankara garnizon kömüta- nı Mustafa Gökçe, Emniyet Direktörü Sadri Aka, Merkez komutanı Âli De. mir, Matbuat ve Ajans mümessilleri ve diğer birçok zevat ve halk tara - fından uğurlandılar. General Metak. sas İsmet İnönüne veda ederken: — Bizi unutmayınız, dedi. İsmet İnönü de: — Yeriniz Türk milletinin kalbin- dedir, diye cevap verdi. Kiıymetli misafir B. Celâl Bayara veda ederken Kendisini ve Bayan Ce (|lâl Bayarı yakmda Ankarada gör - mek temennisinde bulundu ve bu se- ne Ankarada yapılacak Balkan top- lantısını ima ederek: — Şubatta zaten görüşeceğiz, de- di. Cümhurreisliği hususf kalem di- rektörü Bay Süreyya ve başyaver B. Celâl General Mmlıusı Ataturk Nâ- mimna- Misafirimiz söylenen sozlerden çok eeei etmişler ve dostane ve beynel- nı bulmuşlardır. mumi sulh-eserine esaslı. bir. ıuı_ğ.q paktma bağlılıklarmı bir kere daha müşahede eyliyerek - iki Memleket tarafmdan takip e- iki —mem - leketin müşterek — memfaat - lerine her noktadan mutabık bu- lunan bu siyasete devamı karar- ; g laştırmışlardır. dilen ideale — ve eden meseleleri etrafiyle tetkik inkişafmı büyük bir memnuni- yetle yeniden müşahede fırsatı- " ket»detlet-adamları, inkişafı u- miş Iki dost ve müttefik memle- ket devlet adamları, Yunanistan ve Türkiye tarafından takip e- $ dilen beynelmilel siyaset arasın- da mevcut tam mutabakatı çok 4 büyük bir memnuniyetle gör- müşler ve iki memleketi biribiri- ne bağlıyan Antente Cordiale Paktının, aralarındaki samimi ve dostane mitnasebetlerin icap- larma tamamiyle tevafuk eyle- diğini bir kere daha müşahede z etmişlerdir, AAA MA AAC AM A AM AA milletinin hakkında daima hudutsuz hayranlık duymuş olduğum şanlı şe- fini yakından tanımak saadetini elde etfim. En yükşek devlet adamlarına has olan siyasi görüşleri ve keza çok derin ve geniş vukuf ve ilmi beni mebhut bıraktı. Diğer taraftan Türkiye Cümhuri - yeti hükümetinin bir bahtiyarlık ola rak başında bulunan Başvekil vekili Celâl Bayar'ın yüksek vasıflarını ve büyük kiyasetini takdir edebilmek imtiyazını da elde ettim. Başvekil ve- kili Celâl Bayar'ın Türk — Yunan devletine yaptığı müzaheret çok mü- himdir. Başvekil vekili Bayar, salı günkü #utkunda olduğu gibi, Yunan gazetecilerine yaptığı beyanatta da ta kalplerimize nüfuz eden sözleri bul muştur. Bütün Yunan millet ve onun hükümeti, kralım münevver gevk ve idaresi alttmda Yunanistanm daima artan bir ehemmiyette bir kuvvet ve sulh âmili olması için hiç durmadan dinlenmeden çalışıyorlar. Hayranlığım yalnız zimamdarları- nıza has değildir. Türk milletini müt tehit, çalışkan, kanaatkâr ve onu te- rakki ve medeniyet yolunda kazan - dığı yeni fütuhata — eriştiren bütün vasıflarla mücehhez olarak yakın - dan gördüm. Ziyaret edebildiğim her yt İ yerde Türk tekniğinin esaslı rolünü YA A Y SN Ş A ŞU mütehassis olmuş, teşekkür ve say- gılarımın Atatürke arzını dilemiştir. Tren ayrılırken halk General Metak- sası şiddetle alkışlamştır. Şehrimizde Aziz misafirimiz General Metaksas bu sabah saat 9,20 de hususi bir tren le Ankaradan şehrimize dünecek ve merasimle istikbal edilecektir. Misafirimiz Haydarpaşadan hususi bir vapurla Topaneye geçecek ve 0- radan Perapalas oteline gidecektir. General Metaksas saat 11 de vilâ- yete giderek Vali Muhiddin Üstünda- ğı makamında ziyaret edecek ve bü ziyaret Sâat 13 ta iade olunacaktır. Yunan Başvekili saat 14 te Taksi- me giderek Cumturiyet bidesin> çe- lenk koyacaktır. Bu merasimde Yüu- nan donanması kumandanı Amiral E- konomos, Averof subayları ve bir kı- ta Yunan deniz askeri de bulunacak- tır. Balkan Antantı Erkânıharbiye Reisleri geliyorler Balkan Antantı Genel Kurmay baş kanlarınım Ankarada yapacakları ikin ei toplantıya iştirak edecek ocan üç Balkan devleti ertâniharbiye reisle- ri, bugünlerde memleketimiz» gele - ceklerdir. Yunan erkâniharbiye reisi General Papagos büugün deniz yolile Pireden şehrimize gelmiş olacaktır. Dost ve müttefik Yunanistanın erkâniharbiye reisi, İimanımızda büyük askeri me- rasimle karşılanacaktır. Vali, 'stan- bul komutanı, Polis müdürü, General ler vesair zevat karşılama merasi - minde hazır bulunacaklardır. Yugoslav erkâniharbiye reisi ayın 24 üncü Pazar günü, Romanya erkâr nihârbiye reisi de ayın 26 ıncı sali günü şehrimize gelecekler, ayni bü- yük askeri merasimle karşılanacak - lardır. Erkâniharbiye reisleri, bura - dan Ankaraya gideceklerdir. Atina gazetelerinde Atina, 21 (A.A.) — Gazeteler, Tür kiye Başvekil vekili Celâl Bayarm re- simlerini büyük kıtada ilk sayfalarım- da neşretmekte ve bu sayfayı Anka- ra ziyaretine tahsis eylemekte ve Türk - Yunan dostluğunu hararetle mevzuu bahsetmekte devam ediyor lar. . iet, $ ÇTT TT TTT TAN SAaşnayîînw Erkânı Harbiyesi (Başı ! incide) ribirinden ayırmıyarak ve hatıra, gös nüle bakmıyarak ayni ölçüleri: kulla- nacak, maliyetin teknik Bakımdan mümkün görülen bir seviyede kalma- sında Israr edilecektir. Meselâ umumi hayatta büyük bu- ; rolü olan çimento: sanayiinde bu ya- pılmıştır. Yüksek direktöt ve müte- hassıs l yee mü h gösterildiği halde bıle satış fiyatla- rından büyük bir tasarruf temin et- mek münikün olmuştur. Bakırköyün- de ve Ankarada bulunan iki küçük fabrika, bu maliyeti tutmak imkâ nı bulamamışlar ve kapanmışlardır. Bunlara konan sermayeler büsbütün zayi mi olacak?. Hayır, buna da çare düşünülmüştür. Iki küçük fab- rikanın büyük bir fabrika halinde Erzurumda kurulması için bir proje vardır. Erzurumdaki maliyet masrafı belki de İstanbuldan biraz yüksek o- lacaktır. Fakat yüksek nakliye mas- rafları dolayısile Çimento Er: zaten o kadar pahalıya satılıyor ki, İs tanbul ve Ankarada muattal kalan iki fabrika, bu fiyatlardan çok aşağı is- tihsal yapabilmek suretile faydalı bir istihsal unsuru olabilecektir, ahnayiimizin — erkânıharbiyesi şimdilik üç şubeye ayrılmış- tır, Bunlardan biri kimya sanayiidir ki, yağ, sabun, şeker, deri, mensucat buna dahildir. İkincisi cam, seramik, gimento, tuğla, kiremit ve ateşe da- yanacak maddelere bhâkan toprak şu- besidir. Üçüncüsü makine, motör, â- let, tel, çivi ve diğer madeni malze- me ile meşgul olan makire şubesidir. Bu şubeler fiyat kontrolünü adım adım bütün sanayie yaymakla bera- ber bir taraftan da hayat ucuzluğu- na ait umumi çarelerle de meşgul o- luyorlar. Toprak şubesinin yaymıya uğraştığı yeni tuğla tipi buna bir misaldir, Bu tip hakkında diğer bir sütunumuzda malümat bulacaksmız, Görülüyor” ki, "Mnilli sanayi erkânı- harbiyesinin faaliyeti-şgimdiden: me- raklı safhalar göstemmiektedir. Hal- buki bu faaliyetler henüz başlangış halindedir. Teşkilât inkişaf edip ha- kiki vazifelerini karşılayacak bir hale gelince, memleket sırf umumi menfaat ölçüsile iş görebilecek gi'zel bir kontrol ve tetkik mekanizmasma Ahmet Emin YALMAN Ademi Müdahale Yine Toplandı (Başı 1 ineide) Fakat bugünkü Londra mattuatı hâdiseleri tahlil etmekte ve News Chronicle gazetesi İtalyanın vakit ka zanmak 'siyasetinden ayrılmadığını, gönüllülerin geri çekilmesi için veri- lecek mühletin Sinyor Mussolini ta- rafmdan çok kıymetli sayılacağını söylemekte ve gönüllüleri çekme işi- nin Mister Churchil ayarında azim- kâr bir adamın idaresine verilmesi lâzım geldiğini anlatmaktadır. Daily Herald vakit kaybetmemek ve - Ital- yanım samimi davranması şartiyle müşkülleri yenmenin Avrupanın men faati icaplarından olduğunu anlat- maktadır. Fransız gazetelerinden Petit Pari- sien vaziyeti müsait görüyor ve şayet İtalya uzlaşma zihniyeti ile hareket ederse gerginliğin zevale başlamasın dan istifade edileceğini söylüyor Ma- tin'e göre aklı selim muzaffer oluyor ve hüsnüniyet kendini gösteriyor. Journal'e göre Fransanın İspanyada biricik menfaati, Balear adalarının askeri tahkimattan uzak kalmasında, iki muharip tarafın da buna dair te- minat vermesindedir. Fakat. Oecuvre gazetesine göre İtalya yalnız vakit kazanmak istemektedir. Bunun se « beplerinden biri General Frankonun kardeşi Nikolas'ın Romada bulunması dır, Bu adam İspanyaya yüz bin İtal- yan askerinin ve 100 tayyarenin gön- derilmesi için çalışmakta idi. Asilerin büyük bir taarruz yapmalarını temin için bir miktar daha zaman lâzımdır. Roma mahafline göre gerginlik za - |il olmuştur. Fakat İtalyanın tâ baştan gönülüler meselesi üzerinde anlaş - N PTT KT Tü irk İran (Başı 1 incide) Puıpu.luatnhnemmıq bir müddet istirahatten sonra Vilâyete giderek |Vali B. Muhittin. Ustündağı maka- gLA 'T itlk. Veğmdi d bir müddet sonra dost ve kardeş dev letin Hariciye Vezirine, bu ziyareti Perapalas otelinde iade etmiştir. B. Semit saat 12,30 da Taksime gi- derek Cümhuriyet âbidesine büyük P & bir çelenk koymuştur. Bu merasimde v.!ü Muhittin Ustündağ, Vali Muavi- dîl!- Vali ve Belediye Reisi B. Muhit- tin Ustündağ misafir vezir şerefine Perapalas otelinde bir ziyafet ver- miştir , . Misafir Vezirin mühim sözleri Muhterem misafirimiz B. Semii dün Perapalas atelinde kendisiyle gö | rüşen Bir muharririmize, ziyaretinin sebebi, Türkiye — İran - münasebetleri ve beynelmilel hâdise- ler hakkında çok mühim beyanatta bulunmuştur. Vezir demiştir ki: “— Türkiyenin Büyük Şefi Cüm- hurreisi Atatürke hürmetlerimi tak- dim etmek, meslektaşlarımı görmek ve onlar arasında dostça birsaç gün geçirmek üzere geldim. Ankarada hususi herhangi bir mü- zakerede bulunacak değilim. Çünkü Türkiye ile Iran arasmda bütün me- seleler tanzim edilmiştir. Görüşüle- cek, konuşulacak birşey kalmamiş- tır. Ziyaretim resmi olmakla beraber ayni zamanda nezaket ve dostluk ma | hiyetini.haiz bulunmaktadır. Türkiye ile İran münasebetlerinin gelecek günlerdeki inkişaft, siyasi sa- hadan iktısadi sahalara intikal sure- tiyle canlanmak yolundadır. Bu su- retle iki memleketin menfaatleri ba- kımından mühim terakkiler kaydedi- lecektir. t " Sâdabat paktı Son defa imzalânan Sâdâbad paktı dört memleketin ayni noktada temer küz eden hissiyatının müşterek teza- | hürü ve dünyanm biz'm yaşadığımız kısmında sulhü muhafazaya yarıyan çok mükemmel bir anlaşmadır. Ben umumi surett& beynelmilel va- ziyet hakkında nikbinim, Gerçi siya- set âleminde bazi karışıklıklar varsa da bunlar geçici mahiyettedir. Komşumuz ve müttefikimiz — olan Yeni Türkiyede Büyük Şef Atatür- kün Hiderliği altında her sahada atı- lan muazzam terakki adımlarmı, da- ima büyük bir takdirle takip etmek- teyiz. Kardeş Türkiyenin ilerlemesi ve kuvvetlenmesi kendisiyle dost ve müttefik olmamız bakımından bizi mayı teklif edegeldiğini ilâve etmek- tedir. Alman mahafili Grandinin ademi müdahaledeki beyanatını tasvip edi- yor. Alman mahafili İspanyaya bey- nelmilet bir komisyon gönderilmesi lehindedir. Fakat komisyonun teşkil tarzı, çalışma metotları ve günüllüle rin çekilmeleri için mühlet verilmesi meseleleri yüzünden birtakım müşkü lât çıkacağı gizlenmemektedir. Alman gazeteleri buhranın zail ol- duğu kanaatindedir. Akdenizde Valetta, 21 (A.A.) — “Malta;ı Ha- vas Ajansı muhabirinden: Akdenizdeki başlıca deniz üslerini teftiş etmiş olan bahriye birinci lor du B. Duff Cooper, Matbuat mümes- sillerine beyanatta bulunarak kendi- sinin ne seyahatine, ne de bahriye er kânı ile yapmış olduğu görüşmelere hususi bir mâna atfedilmemesi lâzım gelmekte olduğunu, bu görüşmelerin tamamiyle hususi mahiyette bulun - Kardeşlı »Abüe_vc çelenk bilkassa memnun etmektedir.,, İranda terakkiler İran Harıcıye Veziri oundan sonrt Iranda son seneler zarfında yapılaf | büyük işler hakkında da şuniarı söy* lemıgtır — Yeni Iran her sahada mkıaâi (etmektedir. İranda yapılan işleri siZ€ | kısaca izah etmek için şunu söyliyt” bilirinı ki; sekiz sene içinde vücude getirilen şose ve demiryollâ” rı, bundan evveline kadar yapılmı | olan yolIarm 'tam iki misline bıl’ı Formusrtur. EKONOMİK sanâda kayı tiğimiz terakkiler, diğer sahalarö' | da kendini göstermektedir. Ayr“' kadımlarımız modern hayatı ve - içt” mal yaşayışı kolaylıkla berimsemek' | tedir. Bu arada kadınlarımız tamamen bırakmışlardır.,, Cenevre konuşmaları B. Semii son Cenevre ıx:n.îzakeı'el'X ri hakkmda demitşir ki: “— Cenevrede konuşulanları pili | yorsunuz. Bilhassa biz Filistinin 4| ; raplarla Yahudiler arasında taksi. işine mraz etmiş ve bunun en ıyı Dd hal ş bağlan Sadabâd paktı müttefikleri bu mes?| le üzerinde, prensip itibariyle, ayd görüş ve düşünüştedir. Ancak tefef” ruatta bazı küçük değişiklikler olf bilir. Seyahatime gelince, mı emleketıni,ı üçüncü defa olarak geliyorum, kat Ankarayı ilk defa ziyaret edn“' | ğim. Ankaradan sonra Bağdadı !J'_ men ziyaret edip üç gıın ka.lıcığ"] ve dan İrana dö ğ Ankharaya gidecek Dost ve misafir Nazır dün ogl sonra camileri ve müzeleri gd“* | akşam yemeğini hususi surette l"'ıv Otelde yemiştir. Bugün öğle yem'y ni Tarabya Tokatliyan atelinde Y;&î cek ve sonra da şehirde bir ge yapacaktır. 0 B. Semif yarm akşam saat 1947 da kalkan ekspresin arkasma b Ğy nacak hususi bir vagonla Anka! hareket edecek ve büyük mernl'j teşyi olunacaktır. B. Tataresco Haftaya Geliyor | Romanya Başvekili B. Ta 29 Teşrinievvel Cümhuriyet, baY” mında Ankarada yapılacak mer de hazır bulunmak üzere, bu 27 inci çarşamba günü, İstal müvasalat etmiş bulunacaktır. yolile gelecek olan dost Başvyekil l bir karşılama programı hazırla"" tır. Bay Tataresko, gehrimizd? ğ & duğunu beyan etmiştir. mıyarak, kısa bir istirahati M Xl" kip, doğruca Ankaraya gıdec? 4