23 Ağustos 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

SON TRAKYA MANEVRALARI Harekâfın İlk Gününden Son Dakikasına Kadar Vaziyeti Hulâsa Ediyoruz Ü by Tdusunun Trakyada yaptı Salya. Manevralar ordunun ve Örn W Türk milletinin alımı a- r muvaffakıyetle sona er- hr giecn yıllardanberi titiz Madağ, ,* ele alarak işlemekte bu Odunun erdiği mertebeyi iy bu kahramanlar müesse in bir imtihandan geçire Yanın ve milletin naza tlendirmek lüzumu var ty komutan heyeti, Türk sü- Meşii ç,, #hmetçik damarlarındaki v ak in kafalarındaki derin atin, örün dehşetini birçok item ni muharebelende Ne varlıklardı. Şu var ağiy devirler içinde ei kendi Kavrulmuş, başarmak hu- Vin Magi İstidatlarnı bakım ve arz , arasında bile Sttlirmişti. uy ikin, z Ka Plan hiç bir kusuru Ni um, €sâ&lr bir ihtima- oktan sonra aldığı mevki TEMİZ için de, millet için rında merak ve alâ- ? “şişi bir mevicidi. Bu ordü ni Ba o zaman zarfında a » Nelere sahip olmuş- R kg, >dern bir muharebeyi asker- EtİA yag e tSdİğİ bir âheni ve kud za Miili miydi? Eline veril ak ig, PYeNİ silâhlar bu ellerde ? *1 değeri almışlarmıy» eğ olmuştu, demekle 'mezdi. Bu sebep- Muazzam, Türk ordusun- ik olarak ele al bir manevra yapıl a usun en zor, en © silâh vasıtalarmı Yet a, hı i ta) » Nem de dünyayi hay ra bak adar güzel kullanaca an bin kep orda. Ve bu candan bu Püyür” de fiilen gördü. Şim Manevranın bütün günlerini bir arada toplıyan umu- mi bir külâsa yapalım : Manevra Sahası ide: Saray - Kadıköy, cenup ta: Çerkesköy » Çorlu - Büyükka rıştıran, şarkta: Çerkesküy - Kü. çük Manika - Saray, gerpte: Büyük karıştıran - Kadıköy hatlarının or. tasındaki toprak parçasından iba- retti, Midyeden Küçük Manikaya ka- dar olan mavi ve kırmızı cepheleri ile Meriç boyunda muharebe eden sa Ti ve kırmızı ordular mefruz olduk- larından bu sahalar, asıl manövra sahasının haricinde olarak kabul g- dildi, Coğrafi Vaziyet Asıl sahanın arazisi umumiyetle düzdür. Arızaları mahduttur, Dere- ler Şarkı şimaliden cenubu garbi- ye doğru akmakta olduklarından biribirini müteskıp ve müdafaaya el verişli arazi teşekkülâtı vilcude ge- tirm rdir, Bu dereler arasındaki geniş sırt ve sağrılarda müdafi ta- raf, derinliğe doğru istediği terti- batı alabilirdi. Taarruz eden taraf ise açık ara- zide harekete mecbur olduğundan fazla zayiat verebilirdi. Kuvvetli bir âteş himayesini temin etmek zâ Türetinde bulunuyordu. Bu mıntakada gerek süvari, ge- rekse motörlü birlikler yazm kolay lıkla hareket edebilirlerdi. Manevra Başlangıcı Bazı gazeteler meseleyi hazmede- medikleri için manevranm başlan- Eıç gününde ve teferrüatta mühim hatlara saplandılar. Manevrays 15 Ağuntos 987 günü başlandı, Ma- vi taraf Midyeye 15 Ağustosta (h- rac vaplı. Vâkıa bu ihraç mefruz- ika ün, a du. Fakat mavi tarafı temsil eden tümenlerin ihraç edilmiş tümenler olduğu farzedildiği için 15 Ağustos akşamina kadar geçen harekât, bu tümenlerin mefruz Yürüyüşleri için zaman olarak kabul edildi ve kırmı zi da hareketini buna göre tanzim etti. Saray civarında toplanmış o- lan Mavi tümenlerin mantar gibi yerden bittiği kabul edilemezdi. Bu suretle 15 Ağustos 937 günü: Mavinin mefruz ihracı, ileri hare kâttı ve Kırmızının mefruz kargı laşması ile geçti. Bugün Midye cenubu - Sultan bahçe cenubu - Büyük Manika gar kı arasında mefruz bir cephe te- sekkül etti. 16 Ağustos Ikinci kademe olarak çıkan bir mavi tümen 16 Ağustos 937 günü akşamma kadar yaptığı mefruz yü rüyüşle Saray bölgesinde toplani- yor. Bu sırada kırmızınm bir tüme- nl Çerkesköyünde, bir tümeni Çor- luda, bir süvari livası ile bunun em- rindeki bir bindirilmiş alayı Büyük karıştıranda bulunmakta Kırmızı komutanlık 16 Ağustos akşamı Saray bölgesinde toplanan Mavi hakkında müteaddit haberler ve raporlar aldı. Tayyare keşifleri de bu haberleri teyit ettiler, Kermi- 7i ve Mavi tümenler açık yanlatda bulunmaktadırlar. Mavi komutan- lik Kırmıznm açık yunına taarruz etmek üzere ilk çıkan tümene der- hal emir veriyor, Ve bu tümeni bir süvari alayı ile takviye ederek Kır- mızınm yan ve gerilerini kavramı- ya memur ediyor. 17 Ağustos Akşam geç vakit toplanmış olan Mavi tümen aldığı bu taarruz emri- ni direktif dahilinde 17 Ağustos 957 günü tatbika başladı ve Büyük Me- Podima iştrance ...... * Manevra Harekâtının Hülâsası Du su İrakya manevraları, tamamiyle modern silâh ve harp vasıtalariyle mücehhez olan kah- raman Türk ordusu için çok şe- refli, çok muvaffakıyetli bir im- tihan oldu, Bu sebepledir ki ma. $ nevralarm ilk gününden itibaren $ son bitim dakikasına kadar ge- : çen harekâtı safha safha, tarih ve gün sırasiyle hulüsa etmeyi lüzumlu bulduk, Mütehassıs bir $ arkadaşımız tarafından bu. say- ş fada verilen hulâsa, manevra sa- hasını açıkça gösteren Şu harita, $ ile biriete, manevraları takip et- miyenleri açıkça tenvir edecektir. Ayrıca Mehmetçiğin modern si. lâhlardan ması istifade ettiği hakkındaki kısa mütalea da dik- katle okunmaya değer. eereeamenaeeeaeaseeee nika istikametinde açılarak ilerile- di. Fakat Kırmızı taraf ta aldığı kuv. vetli haberlere istinat ederek Çer- kesköyündeki Kırmızı tümeni muh- telif kollarla Büyük Manika istika metinde ve düşmana taarruz etmek vazifesile 17 Ağustos sabahı bare kete geçirdi. Böylece biri şimalden cenuba, bi- risi de cenuptan şimale ilerliyen karşılıklı iki fırka harekâta başla- dı. Iki hasım tümeni 204 - 207 - Der- viştepe hattında karşılaştılar. Kuy vetlerde tevazün vardı, Fakat Kır- mızı komutanlık efradı kamyonlara bindirilmiş alayı Büyükkarıştıran- Yanıkağıl istikametinde derhal tah- rik etti, Bundan başka Çorludaki tümeni- ne de gimale doğru hareketle Kar- ukköyü - Uzunhacı bölgesine gel- mesini emretti, 17 Ağustos günü, böylece temas lar, keşifler ve yaklaşma yürüyüş lerile akşamı buldu, 18 Ağustos 204 - Derviştepe hattında sabah- tanı başlıyan muharebeler Kırmızı. nm lehine inkişaf ediyor, Mavi ta- raf Kırmızmın bindirilmiş alaymm yandan yaptığı taarruzlarla sarsılı yordu. Mavi tilmen bu hatta durmanın Sarı Yep Türk Ordusu Modern Vasıtaları Nasıl Kullanıyor ? 'Türk ordusu Trakya manevrasın da tank, zırhlı otomobil, cer trak- törleri, tayyare, motosiklet, tank dafli silâhlar, tayyare dafii silâh- lar, makineli silâhlar, ve nihayet kamyonlarla nakledilen bindirilmiş kıtalar, ve en modern muhabere va sıtalarile çalıştı, Sıhhiye vasıtaları da tamamile modern ve çok mükem meldi. Beş gün süren devamlı ve çe le dünyanm en iyi aske- ri olduğunu gösteren Mehmetçik, Türke hâs olan zekâsını, enerjisi- ni, teknik işlerdeki hudutsuz istida dını da isbat etti, Daha beş on se- he evvel köyünden geçen bir otomo tehlikesini sezdiği için çekilme em ri verdi ve Büyük Manika cenup Sırtlarında ikinci bir mevzle girdi. Akşama doğru (17 Ağustos 937 saat :16 da) Çorludan hareket et- miş olan Kırmızı tümen de emredi. len yerde toplandı. Bu sırada süvari Ilvası ile bindi- rilmiş alay bu mıntakadaki varife- lerini bitirdiklerinden Kadıköy - Selvi bölgesine gönderildi. Burası düşmanı tamamile yen ve geriler. den vurmıya müsaitti Mavi taraf bu işler olup biterken Böray mmtakasında ikinci bir tü men toplamış, Küçük Manika - Bağlarsırtı - Saray cenubu istika- metinde esaslı bir müdafan mevzii hazırlamıştı. 19 Ağustos Kırmızı bugün şafakla beraber taarruzlara başladı. So) ccnahta tankların da iştirakile gelişen taar- ruz akşama kadar devam etti. Ak. | şam üzeri Kırmızılar Mevi tarafın ası) mevzilerine çattı. Kırmızının 19 Ağustos akşamma kadar süren tle- Ti harekâtı düşmanın ileri mevzile- rini temizlemek, muharebe ileri ka- rakollarını atmak ve asıl müdafaa bölgesine çatmak hareketlerile de- vam etti, Buraya varıldıktan sonra da düş- man müdafaa sahası üzerinde esns- (Arkası 11 incide) bilin arkasından hayretle bakan Mehmet, direksiyonu övendre kul« lanır kadar kolay kullandı. En 43 elli altmış buhar beygiri kuvvetin« deki tra) leri döven sürercesine kolaylıkla ve ustalıkla duğdan taş tan aşırdı. En zor görüş şoraiti içim de, dar mazgallardan bakarak tank yürüttü, Bu tankları dünyanm en usta şoförleri kadar maharetle hen deklerden, setlerden geçirdi. Tank denilen çelik makineye yadırgama» dı. Tank onun altında, asırlık arkas daş: kağnı kadar munisleşti. Düş- mana doğru dehşetle, maharetle akt gitti. Motosikletli bölüklendeki Meh metçikler bu asri makine üstünde doğmuş, orada büyümüş gibi mari» fetliydiler. oMotörler, dedelerini sırtlarında taşımış atlar kadar uy- saldı onların altnda, En ağır ma- kineli tüfekler, tank dafli silâhlar, ağır toplar, onun elleri arasmda &re babma kavuşmuş âletler gihi durak lamadan işledi. Mehmet Trakyada yalnız kendini göstermedi, milletini temsil etti ve bu milletin akti ve el işlerinde de kahramanlıkta olduğu kadar becerikli bir hârika olduğu- nu haykırdı. Onun muharebedeki mağrur kabadayılığı zsten belli idi, Fakat bir de modern vesaitin için- deki turiç Mehmetçik neler İfi etmedi. Ne imanlar tazelemedi, n8 ümitler vermedi bize! “Yurtta sulh, cihanda sulh” ve cizesinin işaret ettiği Türk siyasetle ne bekçilik etmek için kendisinden daha kudretli birsey olamıyacağını bize gösteren ordu, koltuklarımızt kabarttı. Bize yarın Ümitler dolu sulh havasındaki emniyeti bir kere de fiilen izah etti, Bütün manevra esnasında suratı asık bir kumandan, bir sübay, bir Mehmetçik görülmedi. Yaptığı işi, iş olarak benimsemiş insanlar gibi mesut ve güleç davrandılar. Güne- şin kaynarlığı, yüklerin ve işlerin a gırlığı ve en nihayet günlerin çetin uzunlukları onlarm dudağındaki asil tebessümü silemedi. Mahevresini bile birçok kahra- manlık hikâyelerile süsledi ve bir milleti sevindirdi, güvendirdi, inan- dırdı. -.