30 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

eçen gün bütün yel yazlakta oturan antika meraklısı bir dostuma gece yatısına gittim. Geç vakit herkes odasına çekildi, Ben de odama girdim. Uykum yok- tu. Yatağa uzanıp gazete okumak İstedim, Tam göz gezdireceğim sı- rada gözüme bir şey ilişti. Bitişi- ğimdeki duvarın çivisinde — tahta helva kepçesine benziyen bir şey... Elli santim boyunda bir sap, bir u- cu delinip sicim geçirilmiş. Çiviye asılması kolay olsun için. Öbür u cunda içi oyulmamış bir kepçe. Bir yüzü düz, bir yüzü lokum lokum kertikti. Ne olsa gerek? demiye vakit kal- madan gülümsedim. Bunun ne ol- duğunu, çocukluğumla beraber ha- “tırladım: Kaşak! B Bu nesil, kaşağı bilmez, — Belki — sırti kaşımıyor da ondan. Eski nesillerin sırtları çok mu kaşınıyor du? Orasını da pek bilmiyorum. Fa kat herhalde kaşmmasaydı her ev- de bundan bir veya bir kaç tane bulunmazdı. Kaşak, sırt kaşımıya mahsus âletti. Bunu kaşağı ile ka- rıştırmamalıdır. Kaşağı içi zilli de- mirden yapılır. Beygirlerin sırtını, .- Bağrısını kaşıyıp timar etmiye ya- | TFar, kasak ta insanların sırtmı ka- Şşır. devirde bu kaşak faslı ömür- dü. Hele sılmam yemeklerin- den sonra.. ler $ - , bal- - hilal lar konar; beden sonra börek, börekten sonra üstü karabiberli tepeleme pilâv... 5 tanelerile bera- | bery hoşaf £ leri. Mey- — va şerbetleri, — tuzlu ıyrı.ıılu' Su böreği, Muşmulalı tükenmez, har- daliye vesaire.... Yemekten sonra büyükler sedir- lerine, koltuklarına, minderlerine |— yan gelirler. Kahveler, kuru, yaş, — ikisi ortası yemişler. Bir iki hoş beı. Bir kaç esneme. Biraz dediko — du. Derken bir el çırpış. Bu el çırpı- ıı. selâmlıkta ise uşak, haremde — ise halayık koşup gelir. El çırpan “ev sahibidir. Gözü ile bir misafiri — ye sağ elinin ikici parmağı ile ken- di “ncesini isaret eder, Bu: * Â Kaşak ve Yavrusu “ danı bacaksız Ali Paşanm havuzlu iyutla dökemaz * T çubuklu kırmızı ipekli mintanla hi- lâli gömleğin yakaları çözülür. Ka şak şimdiki iskemleli sofrada çatal tutulur gibi bir tutuluşla tutulur. Kepçesi enseden girer, sırtm —her tarafmı tatlı tatlı kaşımıya başlar. Sırt kaşınması esneme gibi saridir. İkinci, üçüncü kaşak gelir. Evin varlığma darlığına göre... Kaşınır- ken kaşlar kalkar, yüzlerin birer tarafı buruşur, kaşınmmıın bütün zevki — yüzler - de, hendesenin bütün - çizgileri- ni çizerdi. Yalnız kaşak mı idi? Kaşağın bir yavrusu, yu- murcağı da uç - kur değnekleri idi. Uçkur değneklerinin bir ucu da C Lipelıll,", h lurdu ki uçkurun ucu buraya takılır ve uç- kurluğa geçirilirdi. Bu da ailenin varlığına darlığına göre çeşitlenir- di. Bu uçkur değneğinin altından, savatlı gümüşten yapılmışlarını da görmüşümdür. Şimdiki insanlar uç- kursuz mudur nedir. Bu uçkur değ nekleri de ortadan çekilip Kayboldu. en en süslü, en pahalı, en İş- li kaşakları bir Evrenos Zade Paşanın rında; bir eşraftan Kerim Efendi - nin yalısında, bir de redif kuman - köşkünde görmüştüm. Fakat E- mirgândaki yalısımda oturan — Ali Şahbaz Efendinin salonundaki kü- çük camlığın içinde gördüğüm ka- şakla uçkurluk gibisini görmedim. Dört parmak yeri halis gergedan boynuzu, dört parmak yeri halis fil dişi, dört parmak yeri som altın o- - Üzeri çeşitli el- maslarla — süs- lenmiş, bir san- at eseriydi. Uç- , kurluk ta — öy- leydi. — Öldüğü zaman — tereke- n (Mısır- hlar aldı) diye işitmiştim. ahmetli halam söylerdi. Nası- reddin Şah mı, Muzaffered- din Şah mı ne, Sultan Azize zümrüt işlemeli bir altın kaşak armagan etmiş. Ogün Abdülâzizin siniri üs- tünde imiş, — Vay! diye haykırmış. Şah be- nim sırtımın kaşındığını ne biliyor? Sırtın kaşınıyor demek, dayak isti- yorsun demektir. Az kalsın muharebe olacakmış ta kızlar ağası önüne geçmiş. Anlaşılan o zamanlarda sırtın ka- mhşkıkmılımdhîılhndıgüiı- — banoz. Oymalı abanoz, sapı sancı /|değneği maplağının sırtı inci işle- -— meli gergedan boynuzu, mürver a- ğıa.ııpı püsküllü tahta, sadece aşak gelinciye kadar misafir sırtını arkasındaki yastıkla- |— Fa sürter durur. Kaşak gelince sarı vücud L ihtiyacı anlamma geldiği gibi kötek yemek ihtiyacı, anlamına da geliyormuş. Bugün kaşağın ortada bul! ması; anlaşılıyor ki her iki anlam- da da kimsenin sırtı kaşmmıyor. O zaman neye kaşınıyordu da bu zaman neden kaşınmıyor? Ulema olmalı bu mühim meseleyi hal et- sin. Bana kalırsa bunu hiç incele- ' Türkkuşu Çalışmaları 'Türkkuşu talebeleri, dünden itiba- -— ren Ramideki kampta çalışmalarma başlamışlardır. Bu umumi derslere — haziran sonuna kadar devam edile- -— cektir. Bu devirde muvaffak olan - lar, 1 temmuzdan sonra İnönü kam- pına gideceklerdir. _' Hava Kurumunun hazırladığı bir ımııeye göre, İstanbulda üç tayyare kurulacaktır. Bunlardan bi- | İstanbul cihetinde, diğeri Kadıkö nde, üçüncüsü de Beyoğlunda ola Caktır. Ayrıca leyli bir Türkküşu mek tebi tesisi kararlaştırılmıştır. Mekte / bin idare ve tedris talimatnamesi ha Kadıköy Su Şirketi Toplantısı Kadıköy su şirketi umumi heyeti dün toplanmış, yıllık bilânço ve idare heyeti raporunu kabul etmiş- tir. Şirket umumi heyeti 27 mayısta fevkalâde mahiyette bir toplantı ya- pacak ve satış işini müzakere ede « cektir. : ——— YOĞURTTAN ZEHİRLENDİLER Zeyrekte hamam odaları sokağın- da oturan Hayriye ile kızı Zehra ve oğlu Zekeriya yedikleri yoğurttan zehirlenmişler, tedavi altına almmış dan bu — kaşak, . Azlık Mek’replerî Bütçesi Azlık mekteplen hakkında yeni bir emir gelmiştir. Bu emre göre, şeh- rimizdeki bütün azlık okulları derhal bir bütçe yapacaklar, bu bütçelerinde yıllık gelirlerile bu gelirlerin memba- larımı ve yıllık masraflarını ve sar- fettikleri yerleri göstereceklerdir. Bütçeler, İstanbul maarif idaresine verilecektir. Bunun haricinde — gelir topliyan veya masraf yapan mektep- ler hemen kapatılacaktır. Maarif ida- resi, bütçelere göre bu mekteplerin gelirlerile masraflarını sık sık ve an- sızın kontrol edeceklerdir. Büyükadada Su Aranıyor Hazirandan itibaren belediye, Bü- yükadada su aramıya başlıyacaktır. Bu araştırmalar, üç ay kadar süre- cek, almacak neticelere göre938 yı - lımda Büyükadada arteziyen tesisatile su çıkarılmasına başlanacaktır. Bu suretle Büyükada ancak gelecek mev sim içinde suya kavuşmuş olacaktır. Hususi Otomobiller Belediye hususi otomobillerin durak yerleri için muayyen bekleme yerle- ri ayırmış ve bu gibi yerlerle buralar- da ne kadar hususi otomobil duraca- ğmı gösteren İlevhalar astırmıştır. Bundan sonra her kime ait olursa ol- sun hususi otomobiller tramvay yolu geçen caddelerde duramıyacaklar, mu hakkak surette o caddeye civar yan sokaklarda kendilerine ayrılan yer- !erde bekliyeceklerdir. Gemi Leşine Otüran Motör İzmir Burhaniyesine yazılı Meh- met reisin idaresindeki 45 tonluk Ni- met motörü dün sabah, tuz yüklü o- larak Sarayburnu açığından geçer - ken deniz içinde bulunan bir gemi le- şinin üzerine oturmuştur. Kaptan su- yun içindeki ankazı görmediğinden motör birdenbire leşin üzerine çık - mış ve devrilmek tehlikesi geçirmiş.- tir. Motör, uzun çalışmalardan &on- ra kurtarılabilmiştir. Leşin üzerine nasıl işaret konmadığı araştırılmak- tadır. Deniz Ticaret Müdürlüğü, büu- raya bir işaret koyacaktır. Bir Ayda 14 Yeni Apartıman Yapıldı Geçen ay şehrimizde yeniden 33 ev, 14 apartıman 7 dükkân, 3 muhte- lif bina olmak üzere 57 bina yapıl - mış 289 bina da tamir edilmiştir. Doktorsuz Kazalar Yapılan bir tetkike göre, muhtelif kaza merkezlerinde 131, vilâyet mer- kezlerinde de 2 hükümet doktorluğu nun münhal olduğu anlaşılmıştır. Yurt içinde kaza ve vilâyetlerde mün hal ebelik yoktur. İngiliz Sefiri Geldi Bir müddettenberi Ankarada bu- lunmakta olan İngilterenin Ankara büyük elçisi Sir Persi Loren dün İz- tanbula gelmiştir. Talebelerin Tramvay Pasoları Yüksek mektep talebesinin tatil - de bütün şebeke Üzerinde pasolu bi- letlerden istifade edeceği tramvay şirketi tarafından ilân edilmiştir. Bu, Martta Nafta 'Vekâleti ile şir- ket murahhasları arasında kararlaş- tırılan şekildir. Asıl ihtilâflı mese - le, ortamektep ve lise talebelerinin de tatil zamanlarında pasolarından is tifade etmeleridir. Şirket, bunu kabul etmediği için bu hususta temaslar yapılmaktadır. Dün Gelen Seyyahlar Alman bandıralı Milvoke vapurile dün şehrimize 500 kadar seyyah gel- miştir. Seyyahlar, dün şehre çıka - rak, camileri, müzeleri ve âbideleri lardır. Polis, yoğurtçuyu aramıya başlamıştır. ümekidida ni gezmişler ve akşam Akdenize hare - — 0:4.981 NİZ NAKLİYE AN Eroin ı D E Suçluları a ör| ÜCRETİ Verildi l A rilmişlerdir. Yukarıki r ksarayda meydana çıkarılar erocin fabrikası hakkındaki tahkikat bitirilmiş, suçlular dün İhtisas mahkemesine ve- el 23 t İhtisas ili- S » ğine götürülürken görüyorsunuz. Verilen beyannamelere göre, güm rükte birçok çeşitler üzerinde mü - him miktarda mal vardır. Bilhassa, ticaret anlaşmalarında yer almamış olan yünlü ve pamuklu mensucat eş yası çok fazladır. Bundan başka, yi- ne fazla miktarda makine, kükürt, günlük, yün keçe, mendil, ayakkabı derileri, sargı kâğıdı, ipekli mensu - cat vardır. Antrepolarda bekliyen makine ye yedek parçalar, vaktile İk tisat Vekâletinin müsaadesile getir- tilmiş, fakat sonradan bazı sebepler dolayııüe günrükt»en gıkarılamamış- Eskiden ithaline müsaade edilmi - yön pamuk iplikleri de son kararla piyasaya çıkarılacak mallar arasında dır. Şehrimizde pamuk ipliği sıkımtı- gı henüz tamamile giderilmediği için bu ipliklerin piyasaya çıkması mühim bir ihtivacı karşılıyacaktır. Karısını Ustura ile Yaraladı Namık isminde bir sabıkalı, karı- smın yüzünü ustura ile birkaç yerin den parçalamıştır. Hâdise şudur: Fenerde Kiremit sokağında 29 nu- maralı evde oturan Namık, evvelki akşam karısı Fahriye ile ağız kavga sı yapmışlardır. Fakat bu kavga bir- denbire büyümüş ve Namık yanında ki usturayı çıkararak karısının üze rine saldırmış ve yüzünde biri derin olmak Üzere birkaç yara — açmıştır. İkinci ustura darbesi Fahriyenin eli- ne rastlamış, kadın bileğinden de a- ğır bir yara almıştır. Can acısı ile so kağa fırlryan kadının feryadma yeti- şenler, Namığı ustura ile yakalamış- lar, Fahriyeyi hastaneye kaldırmış - lardır. İç Ticaret Umum Müdürü Tetkikler Yapiıyor İç ticaret umum müdürü Mümtaz, Trabzona kadar 'bütün limanlarda tetkiklerde bulunmak Üzere dün ak- şam Karadenize hareket etmiştir. Mılmtu, Zonguldaktan itibaren bü- tün Karadeniz limanlarında iç tica - retin inkişafı için almacak tedbirler üzerinde tetkikler yapacaktır. Kara- denizden döndükten sonra Marmara ve Akdeniz limanlarında da dolaşa - caktır. İtalyan Prenses Atinaya Gidiyor Birkâç gündenberi şehrimizde bu- lunmakta olan İtalya kralınm kızı Prenses Maria, pazartesi günü Ati - naya gitmek Üzere İstanbuldan ayrı lacaktır. ket etmişlerdir. Gümrükte Bekliyen Eşyalar Çıkarılıyor eş senedenberi gümrükte birikmiş malların ithali için veri- len müsaadeden sonra İstanbul İthalât Gümrüğü servis- lerine yüzlerce müracaat yapılmıştır. Elektrik Değişmedi Elektrik tarife komisyonu, - yeni üç aylık tarifeyi tesbit etmiştir. Ko- misyon, elektrik ücretlerini eskisi gi bi kilovatı 12 kuruş olarak. bırakmış ŞU . Havagazi tarife komisyonu yakm da ve tramvay tarife komisyonu da mayısm ilk haftasında toplanacak - tır. Sahte Reçete İle Morfin Alan Kadın Dün, Kadıköyünde sahte reçete ile eczaneden morfin almak istiyen bir kadın cürmü meşhut halinde yakalân mıştır. Hâdisenin tafsilâtı şudur: Mualla isminde genç bir kadm, ü- zerinde doktor ismi yazılı bir reçete ile morfin almak üzere eczaneye mü- racaat etmiştir. Eczacı reçete kâğı - dmdan ve 'yazılış şeklinden şüphe et- tiği için polise haber vermiştir. Ya- pılan tahkikatta, reçetelerin tanm- mış bir doktora ait olduğu ve Mual- lanın bir hafta kadar evvel bunların ©o doktorun muayenehanesinden aşır- dığı anlaşılmıştır. Kadının çantasında bir başka reçete daha bulunmuştur. Aualla, morfinöman olduğunu, morfin Ğî.darik etmek için bu hileye başvur- duğunu söylemiştir. Tahkikata de- vam edilmektedir, ' Arabanın Altında Kalan Çocuk Öldü Beylerbeyinde Sütlücede oturan Beylerbeyi ilkmektep müdürü Adilin Ruşen ismindeki çocuğu evin bahçe- sinde araba ile gezerken düşmüş ve arabanımn altında kalarak ölmüştür, ve Üsküdar müddeiumumiliği hâdi- İNDİ — üzde 75 Ucuzlama Denizyolları - İdaresinin yolcu ve navlun tarifeleri İ Vekâleti tarafından dün İd bildirilmiştir. ; Yeni tarifede gerek yolcu, S“'J navlun ücretlerinde mühim tenzü, v yapılmıştır. Mersin ve Marmara hav zasına ait navlun tarifeleri bir hâY * lt ucuzlatılmıştır. Karadeniz navlül” ları tarifesi evvelce indirildiği İ tekrar tenzilâta lüzum görülme! tir. Marmara havzası iskeleleri arâ * sında muhtelif eşya cinslerinden ©” velce 100 - 300 kuruş arasında Ü almırken şimdi bu miktar 40 - İ kuruş olarak, tesbit edilmiştir. suretle evvelce 100 kuruş naklif? ücreti alman navlunlar şimdi 40 KU" ruş ve yine eskiden 300 kuruş Ü tâbi tutulan eşyalar da 100 kuruş liye parası vereceklerdir. Bu hesab$ göre, ucuzlama miktarı yüzde alt * mışı geçmektedir. Mersin hatti üzerindeki iskelelif arasında navlun nakliye fiyatlarım * da yarı yarıya ve bazı maddeler ÜZÜ” rinde yüzde yetmiş beşe kadar İndi ” rilmiştir. Yolcu ücretlerinde mühim tenzilât Bunlardan başka yolcu ll(:mü"ı ı; de de çok mühim ucuzlama Bu indirmeler, bilhassa ara Iık arasında olmuştur. Trabzon ile Bıl" tım arasındaki iskelelerle Aır"ı’x Karabiga ve İmroz hatları ki iskelelere ait yolcu tarifel de yüzde 40-50 nisbetinde d yapılmıştır. Ayrıca İstanbul - M” arasında işliyen sürat güverte ücrettleri 355 kum“’ ; 280 kuruşa indirilmıştir Aıleler için hususi tarife — * ” 10 yapildı Bündan başka tenzilâtlı gidip gel' me aile biletleri ihdas edilmiştir. Es az iki kişiden mürekkep aileler bütün hatlardaki gidip gelme ücretlerinde yüzde otuz tenzilât Y'â pilmıştır. Bunlara mukabil mevkilerde bütün hatlar için yel”“' mecburiyeti konulmuştur. : Yeni tarife idareye geç bildîfndı' y ği için 15 mayıstan itibaren taf edilecektir. Açıkta kalacak memur yo! Dün bir sabah gazetesi, nenız&'O" l ları idaresi kadrolarında bir mayi#” tan itibaren mühim değişiklikler ©8 — cağımı, bu arada bazı şube şefleri” memurlarından birçoğunun aç bırakılacağını yazmıştır. Alâkadaf lardan yaptığımız tahkikata görür . bu haber kat'iyyen asıltszdır. İdaf” merkezinde sadece tasarrufu temm edecek tedbirler almmaktadır. Bü ” nun içinde bugün aidatla idare edi len acenteliklerden bazıları mem“* yete çevrilecek ve buralara mefk" kadrosundan ayrılacak memurlar SA t* yin edilecektir. Bu suretle merk! oldukça mühim tasarruf yapılmış ” ,; lacaktır. A b - i&n pilet — « b | BİRKAÇ, SATIRLA iman idaresi müdürü dün akşam Ankaraya tir. « arşambada hazırlanan bahçesinin yapılması sonunda. bitecektir. se hakkında tahkikata başlamıştır. 3Ö Nisan 1937 CUMA Bugünkü hava: BULUTLU Yeşilköy meteoroloji i nan malümata göre, havanm şimal, cenup, Kocaeli, Trakya, Eğe ve Orta Anadolu mm takalarında kapalı, Şarki Anadoluda kıs . men bulutlu olması muhtemeldir. Rüzgâr. aa aa Glanin gğlmektedir. n a" | | Güneş: -5,04 — Öğle: — 12441 | DÜNKÜ HAVA Ikindi: 16,02 — Akşam: 19,04 Dün hava, öğleye kıdu bıılııglıı geçmiş, | | Yatsı: 20,46 — İmsâk: 3'061 ll'll çe a alı- — n tüncüay Gün:30 Kasım:174 1356 Hicrt 1353 Rumi Safer: 18 l Nisan: 17 öğleden sonra tır. Ha vâ tazyiki 757 milimetre, hararet en çok 21, en az 8 santigrat olarak kaydedilmiştir.