30 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Sanrjsuo1 AtatürkGünü Açılacoktır U E V A K 19MAYIS1937 umhuri S3]fl! 4655 Telgraf ve mektub adresl: CTimhuriyet, tstanbul Posta kutusu: IstanbTiI, No 246 oolel uUH13 30 NİS3İ1 1931 m± AYL1UMODAMECMUAS ISTANBUt CAĞALOĞLU n ... n7 Bugün bütün bayanlar tarafından kapışılacakfar. Müvezziinizden isteyiniz. Bugün çıktı. Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 Kültör Bakanımız Sayın Saffet Arıkana Açık mektub Bizi büyük garb san'atkârlarını dinlemek ve seyretmekten meneden malî pürüzü düzeltmek külfetinin Kültür Bakanhğımıza teveccüh ettiğini görüyoruz üzel san'atlann bilhassa bir kısmı var ki en büyük feyiz ve faydalarını ancak çok görmek ve çok dinlemekle verir: Tiyatro ve musikı. Buna son devirlerın fennî bır bedıası olan sinemayı da ilâve^debılırız, ve bu san'at hankasını memleketımizde mılletın bedıî ve terbıyevî ihtiyaclarına cevab verecek yollara çevirebılinz. Musiki ile tiyatronun Cumhuriyet Türkiyesinde biran önce ve kbklü olarak yerleşmesi ve yayılması için kendi kendımize kuracağımız öğretici bilgi yurdlarını garbm bu san'at şubelerinde çok ileri gitmiş insanlannı gönnek ve işitmekle ıkmal etmeğe ihtiyacımız mutlaktır. O kadar ki bu olmazsa ötekinin vücude gelmesi hemen hemen imkânsızdır dıyeceğımiz geliyor. İmkânlı olsa bile bunun tevakkuf edeceği zamanın çokluğu ve uzunluğu gözlerimizi karartacak ölçüde veya ölçüsüzlüktedir. Bu takdırde bile memleketimizde yetişmiş Türk san'atkârlannın memleketimize gelemıyen yabancı yüksek san'at ustalaruy kendi yerlerinde görmeğe gitmek ıhtiyacından vareste kalamıyacakları şimdiden muhakkak sayılabilir. Bu işin kolay bir yolu var ki o da sahneye ve nağmeye aid garb tekâmüllerini temsil eden kımselerin mevsimlerinde memleketimize sık sık uğramalarını kolaylaştırmaktan ibarettir, ve bu yol, galiba kimse farkında olmaksızıa».i)izce.jnuhakkak bir zühul neticesınde, birkaç yıldır kapalı bulunuyor. Vaktile memleketimize Avrupamn bazı tiyatro truplan gehyor ve musiki üstadları uğruyordu. Bu uğrayışlar hususî teşebbüslerın gayretıle vuku bulsa da san'at kıymetini takdir eden halk tabakaları ıçin büyük bır zevk vesılesi teşkil ediyor, adeta umulmadan ayağımıza gelmiş bir nimet gıbı telâkki olunuyordu. Hususile musiki üstadlarını dinlemeğe gelenlenn muhakkak büyük ekseriyetı musiki ıle ya doğrudan doğruya alâkadar, yahud onun derın zevkinden nasıbelı olanlardan terekküb ediyordu. Musiki üstadlarını yerinde ve sırasında takdırlere boğan alkışlann en çoğu galeriden aksetmesi ve büyük ısrarların en çok oralardan gelmesi dıkkate şayandır. Onlar san'at zevklerıni tatmın edecek fakir san'at âşıklarıdırlar ki bu üstadlan belki gramofon plâklanndan bile dinlıyecek ıktidarları yoktur. Fırsat ellerine geçmce onlarca büyük kıymetı olan kırk elli kuruşu kıyıyorlar, tepeden tırnağa göz ve kulak kesilerek keman veya piyanodan çıkan nağmeleri yalnız heyecanın dalgalandırdığı bır dıkkatle en küçük zerrelerıne kadar içiyorlar, ve sonra coşuyorlar, coşuyorlardı. Bir Korto'nun, bir Tıbo'nun, bir Mari Bel'in zaman zaman bırer kuyrukluyıldız gibi memleketimize uğrayıp geçmeleri, memleketimizde günlerce ve günlerce sanat hasbıhalleri yaptıran ve ufuklarımızı aydınlatan bir nur ve ziya huzmesi dalgalandınr dururdu. Bu san'atkârlardan halk zevk alıyorsa san'ata bağlı vatandaşlarımız ayni zamanda ders almış oluyorlardı. Derken zamanla ufuklarımızda mütekâmil memleketlerin olgun üstadlarından ibaret san'at yıldızlarmı görmez olduk. Ne olmuştu, felek daimî devrinden mi kalmıştı, yoksa bu seyyareler mahreklerini değiştirerek başka fezalarda mı seyra Naci Asil dün akşam Ankarada büyük ve samimî merasimle teşyi edildi Dost Irak Nazın bu sabah Itaiya Almanya askerî ittifakı mı? şehrimize vâsıl olacak Göring'le Mussolini'nin tesbit ettiği bu ittifak Mareşal Blomberg tarafından Romada imzalanacakmıs Londra (Hususî) Deyli Telgraf ve Deyli Herald gazetelerine Romadan bildirildiğine. göre, Mussolıni ve Göring mülâkatmda yakmda Almanya ıle İtalya arasında akdedilecek askerî ittifakın bütün teferruatı tesbit edılmiştir. Bu ittifak Almanya Harbiye Nazırı Mareşal Blomberg'in 9 mayısta Romayı ziyareti esnasında imzalanacakmış. General Göring ayni zamanda Mussolini'nin Berlini ziya retini de görüşmüştür. Mussolıni 15 sene sonra ilk defa olarak İtalyadan harice çıkacaktır. Kont Ciano'nun Tiranda temasları Tiran 29 (A.A.) Kont Ciano dün saat 10,30 da burada karaya inmiş ve öğleym Kral Zogo tarafından kabul edılmiştir. Kont Cıano tarafından yapılan bu zıyaretm sebebı bilhassa îtalya ile Yugoslavya arasında cereyan eden müzakereler hakkında Arnavudluğu tenvir etmektedir. Roma 29 (A.A.) İtalyan siyasî mehafılinden bildirildiğine göre, Kont Ciano'nun Tiran seyahati, îtalya Yugoslavya paktıle tarsin edilmiş olan İtalya Arnavudluk ittifakı çerçevesi dahilinde vukua gelmektedır. Bu sebebden Arnavudluğun endışe etmemesi lâzımdır. Romaya muhtemel ziyaretler Roma 29 (A.A.) Salâhıyettar mehafılden bildirildiğine göre, Romada Beck'in, Lansbury ve yahud Van Zeeland'ın İtalyayı muhtemel ziyaretlerinden hıçbır malumat voktur. Yapılan temaslar hakkında resmî Türkiye ile Irak arasındaki münasebetler tam bir dostluk havası içinde inkişaf ediyor Azız mısafirimiz Ankarada, Hariciye konağında verılen ziyajette Vekıllerımiz arasında.. Moğol imparatorluğu ilân olunuyor Rusyanın ihtarı Japonya ihtilâfları halletmezse Mançuko ile muvasala kesilecek Ecnebi matbuatı şimalî Çinde ahvalin yeniden kanştığını yazıyorlar. Moğolis tanm Çinden ayrılması taraftan olan Moğol şeflerinin en nüfuzlulanndan Prens 1 mayısta Fransa ana vatan hava kuvveti 1500 tayyareyi bulacak Londra 29 (A.A.) Fransa Hava Bakanı Cot, gazetecilere yaptığı beyanatında, Fransanın anavatan müdfaası için halen birinci sınıf bin tayyareye malik olduğunu ve üç sene zarfmda bu miktann bin beş yüze çıkarılacağım bıldirmiştir. Montreux'de anlaşma FransaMısır noktai nazarları arasında mühim bir yakınlaşma oldu. Intikal müddetinin 12 sene olması hakkında itilâfa varıldı Montreıuc 29 (A.A.) Dün tngiliz murahhas heyetile Fransız murahhaslan arasında başlıyan müzakereler neticesin de iki tarafm noktai nazan arasında mühim bir yaklaşma hasıl olduğu bildiril mektedir. Mısır, iki mukvelename ile Fransız tebaasile mahmılerine ecnebi sıfatını ver meğe hazırdır. Mısır, Fransız mekteblerile müessese ve hastanelerinin himaye edıleceği hak kında teminat vermektedir. Nahas Paşa ile de Tessan bundan maada muvakkat devrenin müddeti mese lesıle muhtelit mahkemelerin terekkübü Mısır Başvekılı Nahas Pasa Montreuz'de, Isvıçre Cumhurreısı M. Motta ıle meselesini tetkik etmişlerdir. goruşurken Kuvvetle zannedildığine göre konfe ortasına doğru mesaisini bitireceği ümid ransm umumî komitesi, yann sabah top edılmektedir. lanacaktır. Konferansın gelecek haftanın [Arltası Sa. 7 sütun 4 tt\ «Türkiye, harbden sonra eski Osmanlı Imparatorluğundan ayrılan Arab memleketlerinin tam istiklâl içinde inkişafmı görmekle bahtiyardır.» 1 Cengız Han Prens Teh Teh meşhur Moğol İmparatoru Cengiz Hanın doğumunun yıldönümüne tesadüf eden 1 mayısta bütün Moğollan bir konferansa davet etmiştir. [Arkası Sa. 7 sütun 6 da^ Dost Nazır, İktısad ve Hariciye Vekillerimizle beraber Ankara Komür Sergisini ziyaret ediyor Ankara 29 (Telefonla) Dört gündenberi şehrimizde bulunmakta olan Irak Hariciye Nazın ekselâns doktor Naci Asıl refakat ve maiyetlerinde bulunan zevat ile bırlıkte bu akşam Anadolu ekspresıle İstanbula hareket etmış ve istas yonda Hariciye Vekıli doktor Tevfık Rüştü Aras, Dahiliye Vekili ve Parti Genel Sekreteri Şükrü Kaya, Riyaseti cumhur seryaveri Celâl, hususî kalem direktörü Süreyya, Başbakan adına da hususî kalem direktörü Vedid, protokol şefi Şevket Fuad, muhafız alay kumandanı Hakkı, elçiler, Ankara mevki ve mer kez kumandanlarile emniyet direktörü, \Arkast Sa. 7 sütun 9 te) Türk binicilerinin güzel dereceleri Kudret müsabakasında yüzbaşı Cevad Kula sekizinci oldu Roma 29 (Hususî muhabirimizden, telefonla) Türk binicileri 25, 26 ve 27 nisan tarihlerinde yapılan muhtelif müsabakalarda iyi dereceler almışlardır. 28 nisanda kudret müsabakasında yüzbaşı Cevad Kula sekizinci olmağa muvaffak olmuştur. Eyüb Öncü de iyi bir derece almıştır. Dün akşam Harbiye Nazırı biniciler şerefine parlak bir ziyafet vermiştir. Bugün müsabaka olmadığmdan süvariler istirahat etmişlerdir. Müsabakalara yarın devam edilecektir. BiİDao şehrine 300,000 kadın ve çocuk sığındı Şimal cephesinde harb bütün şiddetile devam ediyor. İhtilâlciler ilerliyorlar Ingiltere ve Fransa Bilbao'ya iltica eden çocukların Ingiltere ve Fransaya nakledilmelerini kabul ettiler. Bask hükumet reisinin acı sözleri Şaheser bir hamakat ve tasni nümunesi Bir Sııriye gazetesinin uydurduğu yalan Hatay Türkleri feslerini atıp şapka giydikleri için Allah yağmur dualarmı kabul etmemiş Şamdan aldıgımız hususî bir mektubda şu malumat veriliyor: Muhterem gazetenizde (Hem NalıYUNUS NADI na Hem Mıhına) sütununda intişar eden \Arkası Sa 7 sütun 4 te} «Zırva» başlıklı yazıyı büyük bir memnuniyetle okudum. Suriye gazetelerinin, Türklere ve Türkiyeye dair hergün yazdıklan tezviral 3 üncüde: Son hatıralar: Saray ve ötesi beni cidden çok mütessir ediyor. Bu gaHalıd Ziya Uşakhgıl zetelerin birkaçından hemen şimdi kes 5 incide: Beyoglu sokaklarında türkçe tiğim bir iki yazıyı bu neşriyata nümune katlediliyor olmak üzere size gönderiyorum. AleyhiKandemir Misafir Irak Nazın Ankara nizde en fazla neşriyat yapanlar, bilhasKömür sergisini takdir etti. sa, Suriye Bolşevik hükumetinin naşiri Mekkı Said efkân olan Elinşa ve Elkabes gazeteleFesi tahkır suçundan tevkıf edılen 6 ncıda: Kus olmak sevdasının hazin ridir. 7 yaşında ıki Turk çocuğu akıbeti Arabcada yapıcı manasına gelen ElinBir Bulgar diplomatının ifArablan himaye etmiş olan komşumuz şaya yıkıcı adı vermek daha doğru olur. ve müttefıkimiz Türkiye aleyhinde böyle şaatı Çünkü, dört asırdan fazla bir müddet lArkası Sa. 7 sütun 5 te] T.C. Merkez Bankası hissedarlar heyeti Dün toplanarak beher hisseye 645 kuruş kâr tevziini kararlaştırdı Ankara 29 (A.A.) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hissedarlar ale lâde umumî heyeti bugün saat 15 te Ihtiîâl kuvvetlerının hergun bıraz daha Bankanm umumî merkez bınasmda ve yaklaştıkları Bılbao'dan tki manzara banka idare meclisi reisi Nusratm re ıslığinde toplanarak bankanın 1936 idaBurgos 29 (A.A.) Guipuzcoa e sının muhabiri bildiriyor: re meclisi ve murakaba komisyonu raFranco kuvvetleri, dün bütün gün porlarını tasdık ederek idare meclisini yaleti tamamile Franco kuvvetlerinin elindedir. Bask cephesindeki ileri hareketlerine de ıbra etmiştir. Durango cephesinde harb vam ederek Durango şehrinin 16 kasa Bundan sonra müddetleri biten idare Durango 29 (A.A.) Havas aj'an[Arkası Sa. 3 sütun 3 tel İArkast Sa. 1 sütun 1 de] İÇ SAHİFELERDE