29 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

MAZUT ile işleyen MERCEDES BENZ KAMYONLARI Dünyanın en idareli nakil vasıtalarıdır. Taksim bahçesi karşısında No. 25 yil umhuri t .«. İSTANBUL CAĞALOĞLU « . ~n •• • I 40Î)4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusn: Istanbul, No 245 r6rŞBmD6 LO NISSIi Telefon: Başmuharriı ve evl:22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa fasmı 24299 24290 Bütun bayanlar bu netis mrçctnuanın zengin sayfararında yaz modellerini bulacaktardır. Yarın bütün müvezzîlerden istgyiniz. Mecliste şark demiryollarına dair münakaşaların sonu Kardeş Yurda Sevgi ismet inönii mühim bir nutuk söyledi Başvekilimiz Balkan Antantı ve Bulgaristan Eğer Sofya konuşnıaları neticesi olarak, Bulgaristanın Balkanh devletler kütlesine iltihakı imkânları kuvvetlenmişse, diğer Balkanlıların bu vaziyeti memnuniyetle karşılıyacaklarını kat'iyetle temin eyleriz ürk Başbakanının Yugoslavya seyahati, azimet ve avdette Bulgaristan içinden geçerek vukubulmuş olmak hasebile, Bulgar devlet adamlarile de temasa vesile teşkil etmiştir. Bilhassa avdette Türk heyetı Bulgaristanda büyük bir samimiyet ve irina ile karşılanmış ve Başbakanımız Bulgar Kralı Majeste Boris tarafından kabul edilmistır. Yugoslavya seyahatinden dönüşte Türk Başbakanının Bulgaristanda bir miktar tevakkufu Bulgar hükumetinin arzusıle daha evvelden takarrür etmiş bulunuyordu. Bu vesile ile ıki komşu devlet adamları arasında görüşülüp konuşulmuş olmasını Balkanlarn hayır ve menfaati için faydalı bir hâdise saymakta hata yoktur. Balkanlardan bir cüz olan Bulgaristanın Balkanlılar ailesi içinde kendısine düşen mevkii alması ötedenberi istenen ve beklenen bir ıştir, ve Bulgaristanın bu yola doğru attığı her adım gerek Balkanların menfaat ve selâmetine, gerek dünva sulhunun daha fazla takarrürüne hizmet eden bir keyfiyettir. Bulgaristanda Köse İvanof hükumetinin bu yolda seleflerinden daha ciddî çalıştığını ve bütün komşularile iyi geçim siyaseti takib etmekte %üyük bir hüsnüniyet ve ona göre de ciddî gayret göstermekten hâli kalmamakta bulunduğunu memnuniyetle kaydetmek lâzımdır. Bu hükumetin dost ve müttefikimiz Yugoslavya ile akdine muvaffak olmuş olduğu son anlaşmayı bu hüsnüniyetin ve bu gayretin övülecek fılî eserlerinden biri sayabiliriz. Bulgaristanın diğer komşularile de ayni suretle anlaşma netıcelerine vararak zamanla Balkan Antantında kendisini bekliyen mevkii işgal etmesini temenni ederiz. Anlaşma ve barış siyasetinin diğer her türlü hissî hareketlere üstün menfaatli bir yol olduğu hergün daha ziyade tebarüz eden bir hakikattir. Son zamanlara kadar Balkanlar binnefis Balkanlıların yekdiğerlerine karşı hususî hesablar taşımaları ve bu halin bazı devletlerce istismar edilmesi neticesi olarak daima küreiarzm en kanşık veya karışmağa en müstaid bir yeri sayılıyordu. Muhtelif meyvalardan yapılan bir tatlınm adı bile (Makedonya salatası) dır. Bu Makedonya salatasmın delâlet ettiği mana arab çorbası gibi birşeydir! Böylece Balkanlıların kendı aralarında didişmelerinin bir istismar mevzuu olduğu iyiden iyiye tahakkuk ettikten sonra bu kardeş milletler arasında hakikaten giderek kardeşliğe kadar varacak bir samimiyetin tesisi en muvafık i§ olacağı kuvvetle fark ve temyiz edildi, ve işte bu anlayıştan bugün bütün dünyanın gıpta ettiği Balkan Antantı doğdu. Balkanlarda sulhu temin Siyasetimize esas olan millî prensipler Receb Peker ve Ali Çetinkayanın sözlerini tahlilden sonra şark hattımn ehemmiyetini tebarüz ettirdi ve devlet hukuku hükümranisinin her şeyin fevkinde olduğunu söyledi Büyük Millet Meclisinde Şark Demiryollannın eski mukavelesi etrafında eski Nafıa Vekili Receb Pekerin verdiği uzun izahahn bir kısmım dün neşretmiştik. Bugün de bu izahatın mabadini ve Nafıa Vekilinin verdiği cevabla Başvekilin beyanatını neşrediyoruz: « Bu madde ile zaten mevcud olduğunda Yusuf Kemal Tengirşekie müttefik kaldığı mız raşa hakkı alelhusus kaydile ibare arasında ismi geçerek temin edilj ir miştir. Bir kül teş v . kil eden bu mukavelenin içerisine sokulmuştur. Maddeyi okudum. Dinlediniz. Demek ki raşayı ecnebi şirketin menfaatini temin edici uzun müddet satın almamak kaydini koymadan, ve uzun senelere tazminat yükletici tipine girmiyerek gayet tabiî yoldan hergün kullanabilecek bir hakkımız olarak koymuşum. Bu bir akiddir. Akdin 13 üncü maddesi de mukavelenin aynl maz bir cüzüdür. Şu halde bu mukavele de akde müstenid raşa hakkı yoktur demeğe imkân var mıdır? Bunun aksini söylemeğe imkân gören hukukçu, pohtikacı her ne olursa olsun hepsile ömrümün sonuna kadar boy ölçüşmeğe hazırım. Demek ki bu mukavelede akde müstenid raşa vardır. Şimdi yoktur dedikleri o iki T Millet Meclisinde Irak lehine büyük tezahürat Nazırın Meclisi ziyareti, Türkiye Ingiltere Irak dostluk muahedesinin müzakeresine tesadüf e mesi komşu memleket hakkmda büyük sempati gösterişlerine vesile oldu Aziz misafirimiz Naci Asıl Buyuk Şefitmzin nezdinde, solda Atatürk Ingiltere Buyuk Elgısile goruşuyor Hatay anayasası Başvekilimiz kursüde Dr. Naci Asil geliyor Fransız heyeti de Dün Ankarada Kömür sergisini gezen bir proje verdi misafirimiz takdirlerini bildirdi Başvekilin nutku aynen 8 inci sahifededir ) Murahhaslarımız yarın Basvehil bir çay ziyafeti bu teklifleri müzakere verdi. Rüstü Aras haraşarttan zaman ve tazminat kayıdlannı ihtiva eden bir madde koymuş olsaydım, bu edecekler retli bir nutuk söyledi gün eskiye aid bin türlü çirkinliklerin temizlenmesj silsilesi içerisinde onlardan bir güzel eser olan bu satın alışın halen vukuuna imkân olur muydu? Şu halde raşa için benim koyduğum usul en doğrusu dur. Başveküle bir konuşma «Not» meselesine gelince, burada sayın Başbakanımızın da adı geçmiştir. Dün kendılerine de maruzatta bulundum. Uzun bir çalışmadan gelmişlerdi. Burada da büyük çahşmalarla meşguldürler. Ben huzurunuzda bunu arzetmeden evvel o zaman benim mes'uliyetine müşterek olmak şerefini haiz bulunduğum zaman lArkası Sa. 8 sütun 1 de] Cenevre 27 (Müzakeratı takıb eden arkadaşımızdan) Sancak statüsünü müzakere eden komitedeki Fransız mu rahhaslan dün heyetimize Hatay anayasasına aid bazı meselelerde Fransız noktai nazannı izah eden yeni bir proje vermişlerdir. Heyetimiz yann sabah (Bugün) hususî bir toplantı yaparak projenin ihtiva ettiği teklifleri mütalea edeceklerdir. Diğer taraftan içtimalara normal bir şekılde devam edilmektedir. k Doğan Nadi Ankara 28 (Telefonla) Dost Irak Harıcıye Nazın Naci Asil bugün refa katlerinde Irak Sefıri olduğu halde Ka mutaya geldi ve Atatürkün localarmda müzakereyi takib etti. Bu sırada avcılık hakkındaki kanun lâyihası görüşülmekte ve münakaşalar olmakta idi. Meclis ruznamesinde Türkiye, Ingiltere ve Irak aIrak Hariciye Nazın serefine verilen rasındaki 5 haziran 1936 tarihinde münziyafetlerden birinde akid hudud ve münasebatı haseneyi hemcivarî muahedesinin ikinci faslı hükümle sının müzakeresi vardı. rinin Türkiye ile Irak arasında nota teBu münasebetle Hariciye Vekilimiz [Arkası Sa. 7 sütun 5 te} atisi suretile tasdikına dair kanun lâyiha Artık çocukları bile tevkife başladılar Antakya 28 (Hususî) tarafında Halebden gelen jandarmalar göze çarpacak çoğalmıştır. Bunlar bilhassa [Arkası Sa. 9 Hatayın her milisler ve bir derecede kenar ma sütun 6 da] Franco kuvvetleri şimalde ilerliyor Bask'ta Guernica kasabasının tayyarelerle tahribi Avrupada teessür uyandırdı Elektrik şirketinin kaçakçılık davası cürmü înkârla beraber işde idraksizlik olduğunu gösterir ifadelerde bulundular Cenub Demiryolla Dün merdklı bir muhakeme başladı rı da devlete geçiyor Maznun şirket idare erkânı dünkü celselerde, Temmuzdan itibaren Payas Toprakkale, Fevzipaşa • Meydanıekber hatlarını devlet işletecek Ankara 28 (Telefonla) 1933 te Fransızlarla yapılan anlaşma ile Top rakkale Payas, Fevzipaşa Meydanıekber, Çobanbeyli Nusaybin demiryollannın işletümesi Cenub demiryolları ısmindeki Fransız şirketine verilmişti. Yapılan anlaşma mucibince, Toprakkale Payas, Fevzipaşa Meydaniekber hattının işletilmesini 3 sene sonra Ço banbeyli Nusaybin hattının işletilme sini de 15 sene sonra hükumetimiz şir ketten devren alabilecekti. Bunun için de üç ay evvel haber vererek, işletmeyi alacağını bildirmesi lâzım geliyordu. Toprakkale Payas, Fevzipaşa Meydanıekber hatlarına aid 3 senelık işletme müddeti dolmuş ve Nafıa Vekâleti bir mektubla bu iki hattın hükumetçe işletileceğini şirkete bildirmiştir. Öğrendiğime göre bu ıki hat, temmuzun ilk 15 günü içinde, Devlet Demiryollarına geçmiş olacaktır. YUNUS NADİ [Arkası Sa. 7 sutun 5 tel Bugün 1 2 satıife 3 üncüde: Dost Yugoslavyadan seyahat intıbaları. Abidin Daver . 5 incide: Çocuk bakımı. Dr. Kadri Raşid Edirnede Üç şerefeli cami kimin eseridir? 6 ncıda : Yakacıktan mektublar Mahmud Yesari 7 incide : Bugünün ve yarmın kahramanları arasında. Kandemir Şımal cephesınde Ceneral Mola kuvvetlerinın yeni tesıs ettiği bir karargâh Salamanca 28 (A.A.) Neşredi len resmî bir tebliğde ezcümle şöyle denilmektedir: «Durango kıtaatımız tarafından ta mamile muhasara edilmektedir. Kuvvetlerimiz Marquina'yı işgal ettikten sonra Anvvestia'ya doğru ilerlemişlerdir. Echarrarria, Arrazola ve Carroscain elimize düşmüştür. İleri hareketimizin genişliği 20, uzunluğu 15 kilometrodur. Üç gün içinde 5000 den fazla esir ahnmıştır. Bask milislerinîn zayiatı muharebe ha rici bırakılan 10,000 kişidir. Bütün cephede yüzlerce Bask milisı teslim olmaktadır.» Madridin tebliği Madrid 28 (A.A.) Hükumet merkezinin bombardımanı dün bütün gelArkast Sa. 9 sütun 3 £e] Dokuzuncu Ihtısas mahkemesinde dunkü muhakeme esnasında Istanbul Elektrik şirketi erkânının; şehrin Anadolu yakasında kullanılması lâzım gelen ve hükumetin müsaadesıle gümrük resmi verilmeden ithal edılen malzemeyi kaçak olarak şehrin diğer yerlerinde kullanmak suçile duruşmalarına dün 9 numaralı ihtısas mahkeme* sinde sabahtan gece geç vakte kadar de * vam edilmiştir. [Arkası Sa. 9 sütun 4 tel