28 Nisan 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İSTANBUL BOGAZiÇi Ihtifaıci Ziya merhumun en son eseri basılmaktadır. Forma forma çıkacaktır. ve Forması 10 kuruş. Idaresi : Basiret Hanı 31 Numara Şark demiryolları şirketile eski mukavelelere dair münakaşalar Dost ve müttefik Receb Peker ve Ali Yugoslavyanın Çeünkayanın sözlevi kuvveti Bu memleketin kuvvetli, mes'ud ve müreffeh halde bulunması, Balkanlar ve Avrupa sulhu için büyük bir zamândır B. Millet Meclisinde I • yiCRI tSTANBUL C A G A L O G L U k 0Q U' 10T7 l S3Jfl! 4uOJ Telgraf ve mektub adresl: Cumfiurlyet, tstanbul Posta kutusu: Istanbul, No 245 y3rŞ3lllD3 Zö NIS3H Viâl Telelon: Başmuharrlr ve evl: 22368. Tahrir heyeti: 24298. tdare ve matbaa tusmı 24299 24290 umhuriyet Başvekilimizin Belgrad seyahati Ismet Inönünün dün P. Kamutay Grupunda izahatı alkışlarla karşılandı Ankara 27 ( A A T C H. P. Kamutay grupu bugün öğleden sonra Trabzon saylavı Hasan Sakanın başkanlığında toplandı. Söz alan Ismet İnönü, Yugoslavya seyahatinin iyi intıbalarını an latmıştır. Dost memleket hükumeti, meb'usları ve matbuatı ve büyük Yugoslav milletı tarafından Türkiyeye ve Türkiye Baş vekilinin şahsına karşı gösterilen geniş muhabbet ve samimî dostluklar tezahüratı Parti Grupunda alkışlarla karşılan mıştır. Meb'uslar, Balkan Antantı idealinin yüksek kıymetini ve bunun mühim istinadlanndan başlıca biri olan Yugoslavya Türkiye arasındaki sarsılmaz dostluğu tebarüz ettirmişlerdir. [Arkası Sa, 9 sütun 4 te} Ankara 27 (Telefonla) Memleketimizi ziyaret eden Irak Hariciye Nazırı Asil şerefine bugün saat 17 de Reisicumhur Ata türk tarafından köşk Türkiye birincf TERAZi F I A Mamulâtını tercih edini Her yerde arayınız Mukavemet ve Zarafet ve mafkasına dikkat ediniz. Misafir Irak Nazırı Atatürk dün Naci Asil Şerefine Çankayada bir çay ziyafeti verdi Başvekil Ismet Inönü de dost devlet Hariciye Nazırı şerefine öğleyin bir ziyafet verdi Ankarapalasta bir suvare verecektır. * ** \ Eski ve yeni Nafıa Vekillerinin izahatları büyük bir alâka ile dinlendi ost ve müttefıkimiz Yugoslavya, büyük devletlerden hemen sonra gelen en kuvvetli Avrupa devletlerinden bıridır. Bu kudret, ona, evvelâ, Yugoslavların sonsuz hayatıyetinden, canlılığından geliyor. Yugoslav demek; Sırb olsun, Sloven olsun, Hırvat olsun, Boşnak olsun, çalışkan, cesur, merd, vakur, vatanperver insan demektir. Yugoslavlar, millî istıklâlin manasını tatlı ve acı tecrübelerle pek iyi anlamışlardır. Tarihin Başvekil Ismet Inonu Ali Çetınkaya Receb Peker eski devirlerinde, medenî ve kuvvetli Ankara 27 (A.A.) Kamutayın birinci müzakeresi esnasında kendisi ta mustakıl devletler kurmuş olan Yugos dünkü celsesinde Şark Demiryolları im rafından izahat verilmesini icab ettiren lavlar hürriyetlerine ve millî hakimiyet tiyazı ile şirkete aid mallarra satın alın bazı sözlerin geçmiş olduğunu söyliyerek lerine âşıktırlar. Yugoslavlar, muhtelif masma dair olan mukavelenin tasdıkı söz istemiş ve kürsüye gelerek şu beya sebeblerle büyük imparatorluklann ida hakkındaki kanun lâyihasının ikinci mü natta bulunmuştur: resi altına düştükleri zamanlarda, istıklâl zakeresine başlanırken, Receb Pekeı « Arkadaşlar, şimdi ikincî müzakeve millî hakimiyet sevgisinı asla kaybet (Kütahya), mevzuubahsolan lâyihanın tArkası Sa. 8 sütun 1 de] memişler, kendi memleketlerinde daıma efendi olarak ve efendı kalmak için yaşamak idealine bağlı yaşamışlardır. Yugoslav tarihı Romalılar, Bizanslılar, Lâtinler, Bavyerahlar, Macarlar, Osmanlılar, Avusturyalılar ve Bulgarlarla istıklâl için yapılan uzun mücadelelerle doludur. Yugoslavların ruhu, 7 nci asırdan 20 nci asra kadar devam eden bu istıklâl mücadelelerile çelikleşmiştir. Bugiın Yugoslavya Kralhğı ismi altında birkşen Sırblar, Slovenler, Hırvatlar, Boşnaklar, aralarındaki ufaktefek kardeş kavgaları, aile geçımsizliklerı her ne olursa olsun, bınlerle senelık ıstırablardan ve mücadelelerden sonra, elde ettikleri istiklâllerıne ve millî hakımıyetlerıne son derecede düşkündürler. Bunları kaybetmektense, tek nefere varıncıya kadar ölmeğe and ıçmışlerdır. Yurdda anadili hâkim kılmak için faaliyet Ankarada saylavlardan mürekkeb bir hars komitesi teskil edildi Hukumetimızin misafiri bulunan Irak Hariciye Nazırı Nacı Elasil perşembe akşamı Ankaradan hareket ederek, culerinde bir çay zima sabahı şehrimize y a f e t i verilmiştir. gelecektir. MuhteBaşvekil Ismet İnörem misafirimiz için nü de dost Irak Perapalas otelınde Hariciye Nazırı şerefine bugün Ana uuhterem misafînmız Irak Hariciye Vezırı Krallara mahsus dadolu kulübünde bir Dr. Naci Asil ire hazırlanmıstır. Naci Asilın sehrımızde nekadar kaöğle ziyafeti vermiştir. Irak sefareti de bu gece saat 10,5 ta lacağı malum değildir. Ispanyada îhtilâlci tazyikı artıyor General Mola teslim olmadığı takdirde Bilbao'yu yıkacağını bildirdi Bir kasaba mahvedildi. Adgmi Müdahale Komitesi gönüllüler meselesini tetkik ediyor Salamanca 27 (A.A.) Bask cephesinde kıtaatımız ileri hareketlerine devam ederek bütün civar havalisini işgal etmişler ve 3000 esirle mühim miktarda harb malzemesi almışlardır. Düşman ölü ve yaralı olarak birçok zayiat vermiştir. Kıtaatımız Villaenes, Malzaga'yı işgal etmişler ve dün akşam da RioDu rango'dan geçerek Durango'ya 500 metroluk bir mesafeye kadar ilerlemişlerdir. Saat 22 de kat'alarımız Marquina kapılarının önüne kadar ilerliyerek şehre hâkim bulunan sırtları işgal etmişlerdir. Bask milisleri şehri tahliye etmeden evvel kibar mahallelerile Eiber fabrikisım tahrib etmişlerdir. Dünkü gün zarfında kıt'alarımız 20 top, 500 mitralyöz ve 2,000 i mütecaviz tüfek iğtinam etmişlerdir. Izmitte Vali Cahid davası dün de bitmedi Uzun münakaşalardan sonra mahkeme, Belediye avukatlarının gösterdiği şahidlerin İstanbulda dinlenmesine karar verdi İzmit 27 (Telefonla) İstanbul Vali ve Belediye reisi Muhiddin Üstündağ ile muharrir Hüseyın Cahid Yalçm arasındaki mütekabıl hakaret davasına bu gün devam edılmiştir. Duruşmada Hüseyın Cahid, Akşam gazetesi vekili Kemal Hıkmet, Üstündağm vekılleri, BeleBugün Yugoslavlar, Orta zamanlarda diye avukatı Hâmid, Kurun gazetesi ve12 nci ve 15 inci asırlar arasmda teşekkıli İrfan Ejnin hazır bulundu. kül etmiş olan Nemaniç devletinin ImpaSalon gene tıklim tıklım doluydu. Evrator Duşan zamanındakı satvetini daha velâ şahıd olarak gösterilen Necmeddin kuvvetli olarak ihya etmiş bulunuyorlar. Hüseyin Cahid Muhiddin Üstündağ O zaman İmparator Duşan, mılletini Bi Kocataşın istanbulda verdıği cevab okunYalçtn du. Hâkım, Hüseyin Cahide bir dıyezansın esaretınden kurtarmıştı, zamanımızda ise, Buyük Kral muteveffa Bınnci ceği olup olmadığını sordu. Hüseyin CaBelediye avukatımn talebleri hid: Aleksandr, bütün Yugoslavları AvusturBundan sonra Belediye avukatı söz a« Aşağı yukarı böyledir. îlâve edi larak şunlan söyledi: yalıların ve Macarların tahakkümünden kurtararak millî vahdetı temin etmiş, Sırb, lecek birşey yoktur.» dedi. [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] " " " milllllllilllllllllllllllllllllllll llll lllllllll I •IIII1IIİIIIIIII1III 1M1IMIIIIM1IK1II1I IIIIIM1IIIIIIIIIIIIIIIİ1MIIIIIII Hırvat, Sloven, Boşnak bütün Yugoslavlan müstakil ve kuvvetli bir devlet halınde bir araya toplamıştır. 1919 da imzalanan sulh muahedelerile kurulmuş olan \ugoslavya devleti, o vakittenberi bir taraftan millî vahdeti takviye ederken dığer taraftan da, her sahada büyük faaliyetle çalışmaktadır. Dost müttefik memleketin millî hayatında, yaptığı terakki hamleleri, onun kuvvetini gittıkçe artırmaktadır. Yugoslav ordusu, Balkanlann ve Almanya ile Lehistan müstesna olmak üzere, Merkezî Avrupanın en kuvvetli ordusudur. Memleketin «potentiel de guerre» denilen iktısadî ve sınaî harb kudretini artırmak için büyük ve muvaffakiyetli gayretler sarfedilmektedir. Büyük Harbde, çok yüksek bir kahramanlıkla harbetmiş, esir olmaktansa karlı Arnavudluk dağlannda ölmeği ter1 Komitenin reisi Seyhan meb'usu Humı Uran ve azadan Seyhan meb'usu Esma Nayman Ankara 27 (Telefonla) Türkiyede Türklerle türkçeden başka dıl konuşan kütleler arasındaki münasebeti daha kuvvetli bir hale getirmek ve bunları ana dil türkçeyi konuşan büyük kütlenin içtimaî, harsî, medenî seviyesıne ulaştırmak için şimdılik lüzum görülen yerlerde mahallî hars komiteleri vücude getirilmişti. Bu komiteler Parti ve Halkevlerinin müzaheretile Seyhan, îçel ve havalisinde işe başlamışlardı. Bu mühim işi iyi bir şekil[Arkası Sa. 9 sütun 4 *e] Ordumuzda yeni bir sınıf ihdas ediliyor «Harb Sanayii» adınî alacak sınıfın hizmet müddeti 2,5 sene olacak Ankara 27 (Telefonla) Orduda 2,5 sene hizmete tâbi bir (harb sanayii) sınıfı teşkiline lüzum görülmüştür. Buna âmil olan düşünce, kara, deniz ve hava kuvvetlerimizin silâh, mühimmat, teçhizat, melbusat ve saire ihtiyaclarmı hazarda temin eden fabrikalarmnzın seferî vaziyete geçişinde bugünkü mevcudun birkaç misline çıkarılması için [Arfcası Sa. 9 sütun 4 te] Harabe olan bir şehir Bilbao 27 (A.A.) Reuter ajan • {Arkası Sa. 7 sütun 5 te] General Mola lllllllMlllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIUlllllinilllltlllllilllllllllllllllltlllllllllHlllinilllllflllllllllllllllltlllllllllllllflllinillllllMllillillllUIIIIIIIIIIMIIItk Almanya ve Italya Tuna misakını başarıyorlar Beynelmilel Ticaret Odası reisi şehrimizde Kendisine refakat eden heyetle birlikte; bu sene Berlinde toplanacak beynelmilel kongre hakkında Türk tüccarlarile görüşmeler yapacak Mareşal Blomberg'den evvel Romaya gidecek olan Von Neurath bu anlaşmayı ihzar edecek Heyet reisinin gazetemize beyanatı Yeni Rus Sefiri Hariciye Komiserliği şeflerinden Karlinski tayin edildi AB1DİN DAVER lArkast Sa. 3 sutun 3 te] Ankara 27 (Telefonla) Memleke tine avdet etmiş olan Sovyet büyük elçisi Karahanm yerine Sovyet Rusya 3 üncüde: Edebiyat, Hariciye Komiserliği şeflerinden Kar Peyam'ı Safa linski'nin Türkiye nezdinde büyük el5 încide : Tarihte TürkSırb dostluğu çiliğe tayini hakkmda yapılan istımzaM. Turhan Tan ca hükumetimizce muvafık cevab veMeşhud cürümler mahkerilmiştir. mesinde. Baron Neurath, Kont Ciano ve Mareşal ton Blomberg'in Berlinde bir arada Kandemir Karlinski bir müddet Sovyetlerin LitŞehrimize gelen beynelmilel ticaret odası heyeti karşuayıcılanie bır arada alınmış resimleri 6 ncıda : Şarkî Akdenizde Fransa vanya elçiliğini yapmıştır. Hâlen MosRoma 27 (A.A.) İtalyan İmpara Blomberg resmen Romayî zıyaret ede kovada bulunmaktadır. Memleketimize Beynelmilel Ticaret Odası reisi Fele Gerhard Riedberg, İngiliz murahhası General Weygand Spor haberleri torluğunun yıldönümü olan 9 mayısta cektir. ne vakit geleceği de henüz malum de menkli M. Fentener Van Vlissingen ile M. Owen Jones ve Beynelmil,el Ticaret lArkast Sa. 7 sütun 4 te] Alman Harbiye Bakanı Mareşal yon mesai arkadaşlan Alman murahhası M. lArkast Sa. 7 sütun 5 tei ğildir, Bugün 1 2 satıife