5 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

—P » EaRA GÇ rüyor, çağıl çağıl mı dediniz?. — bir akın yapmışlar, bu suyu görün - /— Mmişler.. Sonra ismi “Çağıl çağıl,, kal- - lâffuz edemedikleri için “Cağ Cağ,, ben vermişim gibi / gükünet, daha içten bir sevgi ile bak- /— şıisiında gözlerim gayri : ihya edebilir. Tevekkeli Nusaybin böyle yeşil, böyle ağaçlık bir ver de- il! “nüz kâfi miktarda istifade edemiyo- — Orada bu su vasıtasiyle elektrik is- çeltikleri dövüyor. Pirinç istihsal e- -Buyu ile pirincin kuvvei muharrike - CENUPD No. 28 Yazan: MÜMTAZ FAIK Cağcağ suyu ve pirinç kaçakçılığı Sefahat yerlerinde daima değiıştirilen âdi kadınlar- Kamışlı yolundan münhezim bir halde Nusaybine dönüyoruz. Önü . müzde ince bir su akıyor.. Güneş üzerine vurmuş ta, dere Banki hiddetli bir Vankedisinin sırtı gibi kabarmış — görünüyor.. Sular taşları sekiyor, sektikçe asabileşiyor, hırçınlaşıyor... i — Ne güzel çağıl çağıl akıyor bu Bu! diyorum.. Beni Kamışlıya götürmek istiyen arkadaşım birdenbire duraklıyor ve hayret ediyor: — Ne dediniz, ne dediniz? diye s0- — Evet, çağıl, çağıl!.. O başını iki tarafa sallıyor ve: — Hayret! diye mirildanıyor.. Eh insan hali bu!. Belki bu adam Gmründe “çağıl çağıl,, tabirini duy- mamıştır. Benim de Türkçede kimbi- “lir kaç tane, hiç işitmediğzim, bilme- diğim tabirler vardır. O izah ediyor: — Bu suya ilk evvelâ Türkler, “ça ğıl çağıl,, ismini vermişler. Buralara ce “bir su akıyor, çağıl çağıl!!,, de - miş. Gel zaman git zaman “Çağ Çağ,, demişler.. Araplar ise “Ç,, harfini te- diyorlar. Siz de bu suyu ilk gördüğü -nüz zaman “Çağıl çağıl akıyor,, de - yince ne yalan söyliyeyim çok hay - ret ettim! Şimdi ben de Hayret etmiştim. /“-Çünkü bu havalideki ilk Türkler gibi ben de insiyaki olarak bu suyun is. mini keşfetmiştim. Bu sefer suya, sanki göbek adını daha derin bir tım., Bu çağıl çağıl çağlıyan su kar- ihtiyari bir aç koyun ve kuzu aradı. Bununla İçimin klâsik şir arzusunu tatmin et- ek istiyordum. — Ne güzel su, dedim, burasını Arkadaşım içini çekti: — — Ne yazık ki dedi, bu sudan he- Jyarıyor. Çünkü Kamışlıdan geçiyor. tihsal olunuyor. Bu suyun kuvvetile çeltik dinkleri işletiliyor, pirinç ya- Çok.. Mecit Asgar isminde biri- inin çeltik fabrikası var. Adamakıl- — Peki Kamışlıda pirinç çok har- Canıyor mu bari?. — — Hayır. Mecit Asgar dinklerinde yor. Ve sonra bu pirinç kaçak ola- bu taraflara sevkolunuyor.. -Bu, gayet şayanı dikkat bir şey - di. Çağıl çağıl çağlıyan bu Cağcağ Bini biz temin ediyoruz. Ve sonra on lar bizim topraklardan akan bu su çalıştıktan sonra pirinci kaçak 0- ak yine bizim topraklarımıza it - ediyorlardı! İK -Çok kaçak pirinç gelir mi?, —— Belli olmaz. Bu taraf halkı pek pirinç kullanmaz; onun için kaçak pi nçler daha ziyade ic taraflara sev 1 yol uzanıyor. Artık toprağımıza miş bulunuyoruz. Yol arkadaşım: — İsterseniz, diyor, bu yolu takip delim.. Bakın biraz ileride Nusay - jin istasyonu var. Onun ilerisi de Mahmudiye karakolu... Hava sıcak! Güneş bunaltıcı!. —— Gidiptene yapalım, buradan #rüyoruz, diyorum.. kadaşım ısrar ediyor: bir şey göstereceğim. . Şimdi beraberce düz yoldan iler- lemiye başladık.. Yol bizim hududu - muzun içinde.. Fakat sağ tarafındaki hendeklerde hudut taşları uzanıyor. Buradan araba ile geçilse ve maazal- lah hayvan ürküp te araba bir yu - varlansa, insan derhal kendini Su - riye toprağında bulur! Biraz daha ilerliyoruz. Kamışlı, buradan daha iyi görünüyor. Bana refakat eden zat diyor ki : — Bakın şu karşıdaki sol tarafta. ki beton binaları görüyor musunuz? — Evet kışlaya benziyor.. — Fakat asker:-kıslası değil. aşk kışlası!, — Yani umumhane!.. Suriyede hudut şehirlerinin ve kasabalarının hepsinde birkaç umumhane vardır. Bundan maksat ta kaçakçı denilen sefil mahlüku, hududun öbür tarafı- na çekebilmektir. Çünkü kaçakçı ka- dınlarla para yiyebilmek için çok para kazanmak mecburiyetindedir. Bunun için kaçakçılık yapması lâzımdır. Yani kaçakçılık ve sefahat böyle bi- ribirinin içine geçmiş iki dişli gibi - dir. Suriyeliler bu kadınları Halepten ihraç ederler. İçlerinde Fransızlar da vardır. Burada kadın ticareti gayet organize bir şekildedir. Umumhane- nin muayyen bir sahibi yoktur. Bi - nâalar, şehre aittir. Arada sırada beş on kadın gelir. Bu binalarda iskân olunur. Bunlar on beş, yirmi gün burada otururlar, sonra başka şehre ve kasabaya sev- kedilirler. Mütemadiyen kadınlar değişir. Mütemadiyen yeni kadınlar gelir. Fuhuş bir devridaim makinesi şek - lindedir. Bu suretle hem zevk ve eğ- lence bakımından hem de asayiş ba- kımından iş organize edilmiş olur. Çünkü kadınlar bir şehirde çok du- ramadıkları için dost tutamazlar. Belâlıları olmaz, vak'a çıkmaz. Ve bir erkeğin bir adi kadma tutulma- sının, onun yüzünden hâdiseler yap- masının önüne geçilir. Doğrusu yaman bir icat!. Manga'da * . Yanan inmeli H . İhtiyar Bündan üç gün evvel, Kumkapıda havuzlu bostan sokağında 45 numa- rada oturan Osep isminde 70 yaşında inmeli bir ihtiyar, mangala düşerek yanmış ve kaldırıldığı hastanede öl- müştü. Yaptığımız tahkikata göre, Osep, bu hâdiseden önce iki yanma tehli - kesi daha ğgeçirmiştir. Kendisi, otur- duğu evin sahibidir. Nazlı isminde bir karısı vardır. Nazlı, Osebi, en üst kattaki odasın da yatırıp kaldırmakta, kendisi bir kat aşağısında oturmaktadır. Evde, dört kiracı daha vardır. 7 senedir meflüç vaziyette bulunan Osep, bir defasında yine mangala düşmüş, el- leri ve yüzü yandığı için tedavi altı- na alınmıştır. Hastanede bir müddet tedavi edil- dikten sonra karısı Nazlı, kocasına evde bakacağına dair hastane idare- sine temint vermiş ve Osebi yine eve almıştır. Aradan bir müddet daha geçmiş, Osep bu sefer lâmbanın üzerine yu- varlanmıştır. Parlıyanlâmba ile dö . şeme ateş alıp kısmen yanmış, kira- ecılar tarafından yetişilerek söndürül müştür. Bu hâdisede, Osep muhak - kak bir ölümden kurtulmuştur. Zabıta ve adliye, ölüm hâdisesi etrafındaki tahkikatmı bu noktadan — Bakm, size gavet sayanı dikkat A Na T C ON Yeni yolcu salonu projesi Galatada yapılacak modern yolcu salonu için açılan proje müsabakası nın müddeti yarın bitmektedir. Şim- diye kadar müsabakaya ecnebi Ve Türk altmış kadar san'atkâr iştirak etmiş ve projelerini göndermişler - dir. Projeler bir hafta müddetle güzel san'atler akademisi salonlarında teş- nir edilecek ve mart başına kadar da esas proje seçilmiş olacaktır. Mart i- çinde inşaat işinin muhakkak suret te ihalesi yapılacaktır. Salon bu yaz sonlarında tamamlanacak ve resmikü şadı yapılacaktır. Binanım esas pro- jesi tesbit edildikten sonra önündeki meydanlığa dikilecek Atatürk hey - keli için de bir müsabaka açılacak - tır. Şehir meclisi toplantısı Şehir meclisinin dünkü toplantısında Eyüp kazasmma bağlı Rami - köyünün bir nahiye merkezi haline getirilmesi hakkındaki Dahiliye Vekâlet'nin tez- keresi görüşülmüş ve mülkiye encü - menine havale edilmiştir. Bundan son ra Sürp Agop mezarlığı işi görüşül - müştür. Bu mezarlık işinde Ermeni Patrikhanesi ile sulhen anlaşılma ol- duğu gibi, bir de mahkemece Patrik- hane aleyhine verilmiş bir karar var- dir. - Belediye riyaseti bunlardan hangisi ile hareket edilmesi hususunun tayi- nini meclisten istemiştir. Mesele ka - vanin encümenine gönderilmiştir. Kanalizasyonlarla bina lâğımları - nın birleştirilmesi hakkında tanzim edilen talimatname ve tacrife mülkiye ve sıhhiye encümenlerine havale edil- miştir. Meclis, Pazartesiye tekrar toplanacaktır. B Deniz idareleri Memurlarının Tekaütlükleri Denizyolları, Akay işletmelerile fabrika ve havuzlar ve klâvuzluk me murlari için İktisat Vekâleti tarafın dan hazırlanan tekaüt kanunu lâyi- hası bugünlerde meclisten çıkacak - tır. Bu kanundan sonra bu idareler için bir tekaüt sandığı kurulacak - tır. Sandık işleri İktisat Vekilinin ri- yasetindeki bir heyet tarafından ida re edilecektir. Sandıktaki paralar ve faizleri hiçbir vergiye tâbi tutulmı- yacaktır. Ayni zamanda sandık âza larmın herhangi bir suretle olursa ol sun sandıktaki paraları haczedilemi- yecektir. Sandık aidatı aylıklarm tamamı ü- zerinden kesilecektir. Bu dört idare- deki hizmetleri üç seneyi geçmeden ölüm, yaş tahdidi veya diğer se - beplerle vazifelerinden — ayrılanlara sandıktan hiçbir para verilmiyecek- tir, Gerek tekaüt kanunünun ve ge- rek sandık teşkilâtının Haziran - dan itibaren tatbik edileceği muhte - mel görülmektedir. Yüksek ve İlk Tedrisat Umum Müdürleri Maarif Vekâleti yüksek tedrisat u- mum müdürü Cevat ile ilk tedrisat u- mum müdürü İsmail Hakkı dün şeh- rimize gelmişlerdir. Cevat Üniversite işlerile meşgul o- lacak, İsmail Hakkı Trakyaya gide- rek orada köy muallimleri kursunu kuracaktır. Yeni Bastırılan Kâğıt Paralar Londrada yeni harflerle bastırılan 50 ve 1000 liralık kâğıt paralar bu- günlerde Maliye Vekâletine teslim edilecektir. , Yekünu elli milyon lirayı bulan bu paralar eski kılişeleri muhafaza at - mektedir. TAN —- — ——— —— < — D -2-9317 ——— Dün diplomalarını alan genç mezunlar Konservatuvarın yeni mezunlarına dün diploma verildi İstanbul Konservatuvarından bu sene mezun olan on talebeye dün merasimle diplomaları verilmiştir. Merasimde Vali Muhit- tin Üstündağ ve birçok davetliler hazır bulunmuşlardır. Evvelâ Konservatuvar Müdürü Yusuf Ziya müessesenin faali- yetine dair bir nutuk söylemiştir. Bunu Muhittin Üstündağ'ın sözleri takip etmiştir. Vali, müessesenin — mesaisin- den takdirle bahsetmiştir. Yeni mezunlardan İskender de arka- daşları namına mukabelede bu- lunmuştur. Bundan sonra, yeni mezunlara dip- lomaları vali tarafından dağıtılmıştır. Diploma alanların altısı erkek, beşi kızdır. Merasimden sunra davetlilere çay ve pasta ikram edilmiştir. Bu — sene şubatta konservatuvara otuz iki tale- be alınmıştır. Gelecek eylülde de yine talebe almacaktır. Bu seneki meziuınların isimleri şuh- lardır: Iskender (keman), Râna (piyano), Bedriye (şan), Babikyan (şan), Nü- varik (şan), Mahmut (trampon), Hü seyin (klârnet), Fuat (klârnet), Mu- zaffer (korto), Asım (altro) Ankara Vapuru Denizyolları İdaresi, Almanya seya hatinden vazgeçilmesi üzerine Anka- ra vapurunu Kasımpaşa havuzların- da tamir ettirmiye karar vermiştir. Vapur havuza alınmıştır. Yapılacak tamirat çok esaslı olacak, makine, kazan, güverte ve dahili taksimatta esaslı değişmeler yapılacaktır. Bu ta- mirattan sonra Ankara vapurunun yeni denecek şekilde değişeceği söy- lenmetkedir. Tamirat bir kaç ay sü- recek ve vapur havuzdan çıktıktan sonra Karadeniz seferlerini yapacak- tır. tamirat için elli bin lira — kadar sarfedileceği bildirilmektedir. Bir Talebe Ağırca Yaralandı Çamlıcada muallim mektebi tale- besinden 15 yaşında Sedat, dün lâbo ratuarda aletleri tetkik ederken bir elektrik makinesi ayağına düşmüş, kemiklerini kırarak ağır surette yaraâ lanmasına sebebiyet vermiştir. Se - dat, nümune hastanesine kaldırılmış tır. Elli Yaşını Geçen 30 Memur Emniyet 6 mcı şube müdürlüğü memurlarından otuz kişi yaşIarı_elli yi geçtiği için tasfiyeye tâbi tutul - muşlardır. Bunlar, dün belediye rel- sine bir istida vererek yaşlarının he- nüz hizmet yapmıya müsait olduğu - nu bildirmişler, tekrar vazife verilme sini istemişlerdir. Esnaf Cemiyetleri Bir Binada Toplanacak BŞ Kira masraflarını azaltmak içiN esnaf cemiyetlerinin bir bina içinde toplanmaları tasavvuru gittikçe Cân lanmaktadır. Galata tarafmın daha ucuz olması ve şoförler cemiyeti İle deniz küçük nakliyeciler, kömürcü- ler, oduncular bahçivanlar cemiyet- lerinin de Galatada bulunması diğer cemiyetlerin de burava naklini kolay lastıracaktır. Nasrettin FHoca müsabakası “Nasrettin Hoca,, müsaba- Kamıza iştirak eden okuyucu- larımızdan gelen mektuplar- dan bir kısımında müsabaka kuponlarının noksan olduğu- nu görüyoruz. Noksan kupon lu olan veya hiç kuponu bu - lunmıyan hal mektuplarının makbul olmıyacağını bir kere daha hatırlatır ve karileri - mizin' eksik “TAN,, nüshala- rihi tedarik 'etmelerini tavsi' - ye ederiz.- Evvelce de yazdığımız gibi 20 Şubat akşamına kadar ida rehanemize gelecek hal mek- tupları kabul olunacak — ve bundan sonra gelen mektup- lar nazarı itibara alınmıya - caktır. OTOBÜS İŞİ NE OLACAK? Otobüsçüler, belediyenin kararmı kabul ettiklerini dün belediyeye bil- dirmemişlerdir. Belediye, taahhütna- melerle biletleri bastırtmaktadır. Ya- rından itibaren kendileri bu taahhüt- nameleri imzaya davet edilecek, aksi halde belediye kararlaştırdığı tedbir- leri alacaktır, BİRKAÇ SATIRLA Titaret Odası İstanbur * felefon idaresinin iktısadi ve idari teskilât sistemi hakkırda — ma- lümat edinmek için alâkadarlara mü- racaatta bulunmuştur. e . Ü Niversitede bu sabehtan İtiba. Ten yaz sömes'ri derslerine başlanacaktır. - Gazete kâğıdından gümrük alınmıyacak * Gümrük ve inhisarlar vekâleti, g88 zete ve mecmua kâğıtlarının memle * kete gümrüksüz olarak sokulmasi - yolunda tetkikat yaptırmaktadır. Bunun için gümrükler başmüdür- lüğü, bütün gazete ve mecmua kâğit larını kimyahanesinde tahlil ettir * mekte ve bunlarda bulunan odun miktarını tesbit ederek vekâlete bil dirmektedir. Bu muafiyet yalnız ga- zete ve mecmua kâğıtları için olaca- ğından bu kâğıtların diğerlerinden ayırt edilebilmesi için hususi bir va- sıf aranmaktadır. Ayni zamanda bü suretle gümrüksüz olarak sokulan bu kâğıtların dahilde başka şekilde kullanılmaması da temin edilecektir. Bunun için de Fransada olduğu gibi memleketimize hariçtan gelen gaze- te ve mecmua kâğıtlarınım filigran- lr olarak imal ettirilmeleri kararlaş- tırılmıştır. Böylelikle bu kâğıtlar 1- şığa tutulunca üzerlerinde kendileri ni diğerlerinden ayırt ettirecek şe « killer gözükecektir. Çoraplara damga vurulacak Dün ticaret odasında toplanan İâ- tanbul çorap fabrikatörleri çorap iş- leri hakkında görüşmelerine devam etmişlerdir. Neticede her fabrikanın kalitesini gösterecek bir ölçü bulun- ması düşünülmüş ve çorapların kon cuna sıcak marka veya delik yapmak suretile bir kalite markası vurulma- sı kararlaştırılmıştır. Bundan böyle her fabrikanın çorapları üzerinde bir rer kâlite damgası bulunmüş olacak tır. KBN Üniversite Pedagoji Enstitüsü de Yarın Açılıyor Üniversiteye bağlı olmak Üzere ya- ni kurulan pedagoji enstitüsünün açıl ma merasimi yarm sabah saat 9,30 da, radyoloji ve biyoloji enstitüleri- nin açılma resimleri de önümüzdeki hafta içinde yapılacaktır. Muşamba Çanta Yapanlar Son zamanlarda şehrimizde bazı çantacılar muşambadan elde taşman erzak çantaları yapmıya başlamış « lardır. Bu çantaların az bir rütubet tesirile kâğıt gibi yırtılmakta olduğu görüldüğünden bu hususta tahkikat yapılmaktadır. Erbaa Civarında Bir Boğulma Erbaa, (TAN) — Sonusa köyünden Bögürcü oğlu Mustafa, Gelengere mevkiinde, içinde iki kadın bulunan bir kayığa atiyle beraber girmiş, ka- yık müvazenesini kaybederek devril. miş ve Mustafa ile atı ırmakta boğul- muştur. Kadınlar kurtulmuştur. Mudanya Yolu Asfalt Olacak Bursa — Müdanya yolunun asfalt olarak yapılması esas itibariyle ta- karrür etmiştir. Bunun için - vilâyet umumi meclisinin karar vermesi bek lenilmektedir. TAKVIM I B oi I Bugünkü Hava: YAĞIŞLI Bugün hava, ümumiyetle kapalı 9_“10&1( ve yağışlı geçedektir. Rüzgâr sSimal istikametinden orta kuvvette esecektir. Anadolunun diğer mınta - kalarında hava bulutlu olarak kayde dilecektir. Dünkü Hava 2 inci ay Gün: 28 Kasım: 90 15355 Hicr 1352 Run Zilkâde: 23 23 Birincikânun Güneş: 7088 — — Öğle — 12,28 17,28 5,27 İkindi: 15,12 — Akşam: Yatsı: 19,02 — İmsak: Dün, barometre 765 milimetre, ha | rüzgâr şimal istikametinden saatte Taret âzami 9. assari 2 santiğrat idi.| bes kilometre siiratle esmistir.