5 Şubat 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r İÇ SAHİFELERDE 3 üncü sahifede: İhtilâlciler Malaga'ya şiddetle taarruz ettiler 5 inci 6 ncı sahifede: Türk iktısadiyatını gatbe izah eden eser sahifede: Tahlil ve tenkid Dr. T. Â. Çınar J I . AW1k jfll S3yi! 40 ( 4 umhuri Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyetl: 24298. İdare ve matbaa Anatole France TH A I S Çeviren : Nasuhi Baydar F. 50 Kr. UUIH3 U $11031 İOÜİ İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta tutusn: îstanbul, No 246 kısmı 24299 24290 Remzi Kitabei Türk Cumhuriyetini yaratan Yazan: Başvekil Ismet Inönü Büyiık Şefin en kuvvetli inkılâb ve mesai arkadaşı Başvekil Ismet Inönüniin ingilizce The Financial Times ga zelesinin Turkiye Cumhuriyeli için neşrettiği fevkalâde niıshaya yazdığı yazıyı aynen tercü me ediyoruz: KEMAL ATATURK Italya Yugoslavya yakınlaşması Bir misak akdi ihtimalleri gittikçe kuvvetleniyor Belgrad 4 (AA.) Havas muhabiri bildiriyor: Öğrenildiğine göre, Balkan Antantı konferansının toplantısı ari fesinde vukua gelen ve gittikçe daha sıkılaşan İtalyan Yugoslav yaklaşmasile ayni zamanda tesadüf eden Aras Ciano konuşmalarmdan sonra, bir İtalyan Yugoslavya dostluk muahedesinin akdi düşünülmektedir. *** Roma 4 (A.A.) İyi haber alan İtalyan mehafıli, Kont Ciano ile Yugoslavya ve Yunanistan Hari ciye Nazırları arasında yakında konuşmalarda bulunulacağı hak kındaki haberleri yalanlamamak tadır. Yalnız bu mülâkatlar için bu ana kadar hiçbir tarih tesbit edilmiş olmadığı tebarüz ettirılmektedir. Milâno görüşmeleri tam fikir birliğile nihayet buldu Fransız gazetelerinîn, bu mülâkata Türkİtalyan meselelerinden haric mahiyet vermeğe çalışmaları Ankarada hayretle karşılandı Roma 4 ( A . A.) Havas muhabiri bildiriyor: Rüştü Aras Ciano konuşmalann dan sonra, M. Ci ano bu sabah Ro maya dönmüştür. Siyasî mehafil. Türk îtalyan dost luğunu takviyeder ve Akdeniz hakkın daki noktai naza nn birliğini teyid eyliyen bu konuşmalardan memnundurlar. A * * tatrük hakkında bir yazı yazmaklığım teklif edılmiş bulunuyor. Bir bakıma göre ve Atatürkü yakından tanımak itibanle mevzu hakkında söz söy lemem doğru ise de, Franstz gazetebir muharrir olmadıleri gene yanltş Haridye Vekilimiz Rüştü Aras ve şerefine büyük gım için, kaydi ih ıj edilen Milâno'da Skala operası tirazî dermeyan et Havas ajansı bildiriyor: muhabirleri, İtalyanın Türkiyeyi Sovyet mekliğim lâzım geMilânoda cereyan eden Türk Ita!" Rusyadan ayırmağa çahşacağı husu liyor. yan müzakerelerinin neticesi ne olacak sunda müttefik bulunmaktadırlar. Hiç şüphe yok ki tır? Jumal ve ]ur gazetelerinin Roma Jurnal gazetesi muhabiri bildiriyor: her iki münakaşa Londra 4 (A.A.) Röyter ajansı tarzında da bir habildiriyor: Türk hükumctile îngiliz çelik kikat vardır. Maafirmalan arasında neticelenen müzake mafih bu mülâhareler sonunda sekiz firma için imzalanan zalarda mündemic takriben üç milyon îngiliz liralık muka hakikat derecesınin veleler, Türkiyenin ikinci beş yıllık plâ takdirini başkalan nına dahil bulunmaktadır. Eğer halen na bırakarak yazı The Financial Times'ın Turkıyeye dair Jevkalâde tcra edılmekte olan müzakereler de nemı zevkle ve cesa nushasıntn kapağı ricelenirse, beş milyon îngiliz Krahk yeni retle yazıyorum. ğım için, kaydi ihtirazî dermeyan etmek ver. Birçok kişılerin bir araya gelerek başka sipariş daha alınacakhr. ••••••••• liğim lâzım geliyor. fennî veya içtimaî bir mevzu üzerinde Hiç şüphe yok ki her iki münakaşa münakaşalarını dinlemekten ve bu münatarzında da bir hakikat vardır. Maama kaşalara saatlerce iştirak etmekten derin Londra 4 (A.A.) Daily Telegraph fih bu mülâhazalarda mündemic hakikat bir zevk duyar. Ayni veçhile Onu dinligazetesinin askerî muhabiri, Mıllî Müderecesinin takdirini başkalarına bıraka yen büyük bir kütle, düşünmekte veya dafaa Bakanı M. Daladıer'nin saylav rak yazımı zevkle ve cesaretle yazıyo tetebbü etmekte olduğu bir mevzu haklar meclisinde söylemiş olduğu büyük kmda uzun izahat vererek onların da rum. nutkun bazı noktalarını tashih etmek Yazım, bana tahsis olunan çerçeve da münakaşaya iştiraklerini teminden sonra Ankara 4 (Telefonla) Yeni eleman tedir. hilinde Atatürkün bazı hususiyetlerini samiini kendi noktai nazanna imale husu lar işbasma getirıldıkten sonra afyon M. Daladier, Alman ordusunun mevinhisanndaki satış vaziyetinde mühim cudünü bir mılyondan fazla olarak tahsunda büyük bir gayret sarfeder. tebarüz ettirmekten ibaret olacaktır. Nasıl ki her büyük artistın, insanî ve Atatürkün, bu hususiyeti çocuklann tezayüdler olmuştur. Bu hususta elde min etmiştir. Fakat, Fransanın takriben beş milyon neferlik geniş ıhtiyat kuv şahsî hususıyetleri onun vücude getirdiği konuşmamaya alışık oldukları ve büyük ettığim malumatı bildiriyorum: 1933 34 senesinde 381 bin küsur lira vetlerine malik olduğu herkesçe ma eseri, tesirleri altmda bırakmışsa, Ata Ierin de bir mecliste sükut ederek yere lık 425 sandık, 1934 35 senesinde 669 lumdur. Diğer taraftan, M. Daladier'nin türkün şahsiyeti de Türkün içtimaî haya bakmayı itiyad edindikleri bir muhitte, bin küsur liralık 751 sandık satılmıştı. Alman ordusu için ileri sürdüğü bu tahb ve Türk devlet ve hükumetinin siyaseti kamçılayıcı bir tesir husule getirmiştir. 1935 36 senesinde ise bu miktar iki mine nasıl vardığı iyice anlaşılamamaküzerinde, ayni veçhile bariz tesirler husu Halk arasında yaşamayı seven bir devlet sene evvelkine nazaran dört misli arttadır. le getirmiştir. şefi için, millete karşı vazife deruhde et mış, 1,337,580 liralık 1764 sandık afyon Almanya, ancak mecburî askerî hiz Entelektüel kaynaklar mişlerin gayretlerini bu vadiye sevket satılmıştır. meti birkaç sene tatbik ettikten sonra Hazirandan ilkkânuna kadar son beş dır ki geniş üıtiyat kuvvelterine malik mekten daha tabiî birşey olamaz. Münakaşa ve ikna aylık vaziyet te şudur: 929 bin küsur olabilecektir. İnkılâbkâr ruhta yaratılmış olan ŞefiGerek eski gerekse modern zamanlarliralık 1314 sandık afyon satılmıştır, stok Berlm 4 (A.A.) M. Daladier'nin miz müçtemian yaşamayı ve çalışmayı se[Arkası Sa. 7 sütun 1 de] miktan da 1933 34 tekinden biraz fazFransız meb'usan meclisindeki nutku ladır. [Arkası Sa. 5 sütun 3 ie] «Tam bir nikbinlik izhar eden resmî mehafil, bu müzake relerin, tek taraflı anlaşmalar sistemi için yeni bir muzafferiyet teşkil ettiği kanaatindedirler. Dığer taraftan, Ilalyanın, Sovyet emperyalizminin mak • =adlarına hizmet etmemesi şartile Montrb" mukavelename sine iştirak edeceği temin olunmakta dır.» Jur gazetesi mu • habiri, İtalyanın, İngiltereye sipariş edilen malzeme bir gala tertib . . Yeniden 5 milyonluk bîr sipariş daha yapılıyor Sovyet aleyhtan siyasete Türkiyenin iltihakım temin etmek için çok çalışacağmı ve Sovyet emperyalizminin maksad[Arkası Sa. 6 sütun 1 del Alman ve Fransız orduları arasında bir mukayese Meclis bugün mühim bir içtima yapıyor meb'us tarafmdan verilen, teşkilâtı esasiyede tadilât takriri bugün müzakere edilecek Afyon satışları Fransanın 5 milyon, AI150 manyanm ise 1 milyon askeri var İki sene zarfında dört misli tezayüd etti Cenevreye gidecek Suri Türkiyeden hayvan ye heyetî şehrimize geldi ihracatı şekli Siyasî müsteşarlar ihdası kanunu Suriye Başvekili Cemil Mürdümün riyasetindeki Takarrür eden tedbirle Vekâletlerin sayısı da rin tatbikma başlanıyor 16 ya çıkarılacak heyet Haydarpaşada karşılandı Takrir verenlerden Başvekil ve Malatya meb'usu İsmet İnönü Ankara 4 (Telefonla) Teşkilâtı tı. Bu teklifin esbabı mucibesinde bütün esasiye kanununun bazı maddelerini de bu maddelerin tadi'inin zaruret haline ğiştiren lâyiha Meclisin yarınki içtima geldiği izah edilmektedir. Eldeki kanu ruznamesine ahnmıştır. Kanunun 2, 44, nun birinci maddesinde Turkiye devleti47, 48, 49, 50, 61, 74 ve 75 inci mad nin bir cumhuriyet olduğu yazılı olup delerinin değiştirilmesine dair olan ka bununla yalnız devletin şekli beyan edilnun teklifi Malatya meb'usu İsmet İnö miş oluyor. Halbuki devletin şeklile benü ve 153 arkadaşı tarafmdan yapılmış[Arkası Sa. 6 sütun 5 fe] Dün akşam şehrimize gelen Suriye heyeti Haydarpaşa istasyonunda Yeni Suriye hükumetinin Başvekili rek doğru Perapalas oteline inmiştir. ve İktısad Vekili Cemil Mürdüm, Da Suriye Başvekili, Perapalas otelinde hiliye ve Hariciye Veküi Sadullah Ca heyeti selâmlıyan Türk gazetecilerine biri refakatlerinde Necıb Ermenci ol teşekkür etmiş ve gazetedlerle bugün duğu halde dün akşam Toros ekspre görüşebileceğini söylemiştir. sile şehrimize gelmışlerdrr. Heyet, şehrimizde iki gün kalacak ve Heyet, Haydarpaşada Vali muavirıi buradan Cenevreye gıderek yeni Hatay Hüdai, Fransız konsoloshanesi kâtıblerinden birisi ve Sadullah Cabirinin kar anlaşmasma bağlı müzakerelerde Su deşi tarafmdan karşılanmıştır. Başve riye namma hazır bulunacaktır. kü Cemil Mürdüm, kendilerini karşı Heyet azaları kâmilen Suriyede yeni lıyanlara teşekkür etmiştir. millî cereyam temsil eden Vatanî partiHeyet, Akay vapurile İstanbula geçe sine mensub bulunmaktadırlar. Ankara 4 (Telefonla) Öğrendiğime Ankara 4 (Telefonla) Siyasî müsgöre, şark mıntakalarmdan cenub hu teşarlıklar üıdası hakkındaki kanun lâyidudundan Mersine kadar geniş bir saha hasmm encümenlerde müzakeresine bu dahilinde hayvan ihracatının yalnız birlikler tarafmdan yapılması takarrür et gün de devam edildi. Siyasî müsteşarlar vekille müşterek siyaset takib edecekler, miştir. Esasen kanun, hükumete lüzum gör yalnız kendilerine tevdi edilen vazife düğü mmtakalarda muayyan malların lerden mes'ul olacaklardır. Siyasî müsteihracile meşgul ruhsatnameli tacirlere şarların muhakemeleri divanı âli tarafmbirlikler kurmalarını emretmek salâ dan yapılacaktır. Haklarında herhangi hiyetini vermekte idi. bir cezaî takibe girişilmesi sukutlannı muİktısad Vekili Celâl Bayar son şark cib olacaktır. Vekillere işlerinde yardımcı seyahatinde Karstan başlıyarak bütün olacak olan siyasî müsteşarlar Millet hayvan yetiştirici mmtakalarda satış Meclisi azası arasmdan Başvekilin inhası vaziyetlerini tetkik etmiş, gerek müs ve Reisicumhurun tasdikile tayin oluna tahsil ve gerek tacirlerle ayrı ayn temaslarda bulunmuştu. Bu suretle bu cakür. mmtakalarda müstahsil için olduğu kaLâyihaya göre mezun veya mazul bir dar ihracatçı için de bir takım müşkü vekile, vekilin haiz olduğu nüfuz ve meslât arzeden bu işin yakından ve yerin uliyetle siyasî müsteşarlardan biri de nide görülmesi imkânı hâsıl olmuş. ve an yabet edebilecek ve buna dair kararnalaşıldığma göre, İktısad Vekili bu ciheme Büyük Millet Meclisine tevdi olunati de şark seyahati hakkındaki rapo runda izah ederek alınması icab eden caktır. Lâyihanın mucib sebebleri arasında tedbirler hakkındaki mütalealarını bildirmiştir. Vaziyetin hükumetçe de tet şunlar zikrolunabilir: Rektör Cemil Bilsel İktısad Fakültesini açarken «Devlet işlerinin gerekli genişlemesi kiki bu kanunî salâhiyetin istimaline lüzum göstermiştir. karşısmda her vekâlet muamelâtının sü İstanbul Üniversitesinde tesis edilen Rektör Cemil, nutkunda ezcümle cleBu husustaki kanunun 7 nci madde ratle, sühuletle yürüyebilmesi için idare İktısad Fakültesi dün Hukuk birinci sınıf miştir ki: sine göre, cher ruhsatnameli tacir mın mekanizması ne derece tevsi edilse ha dershanesinde merasimle açılmıştır. « Atatürk, 1923 te îzmirde memtakasındaki birliğe aza olabilir, birlik zırlık devresi geçiren her işte son sözü Merasime saat on yedide Rektör Ce leketin iktısadî ihtiyaclarını ve kabiliyet, LArkası Sa. 5 tütun 4 te] İArkası Sa. 5 sütun 3 te] lmil Bılselin bir nutkile başlanmışbr. lArkası Sa. 4 sutun 4 tel iktısad Fakültesi dün merasimle açıldı Açılış merasiminde yerli ve yabancı birçok profesörler bulundu, nutuklar söylendi