6 Şubat 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 3 üncü sahifede: Edebiyat Peyami Safa 5 inci sahifede : Yunanistanda teşhir „„... edilen Türk tabloları 6 ncı sahifede : Spor haberleri. J UnUÇUIlCU jfll ..tSTANBUL CAĞALOĞLU • , . . , , 1Q«7 t yiI 4î)lO Telgraî ve tnektub adresi: Cumhurlyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul, No 248 UUIHBnBSI 0 gUD3l Ibdl Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 umhuriyet UAKıl/ıjfıLM Vt CANLANDI&AlT Tİ«Jftg > $6ziİ 'BİYİlfiMİLLİİMLM Ekonomide Kamâlist rejim Doktrin çerçevesinden Kamâlist rejim Tatbikatta Kamâlist rejim, Ekonomi Bakanlığına düşen işlerin önemlileri: Dış ticaret siyasası, plânlı endüstrileşme işleri Maden politikası Diğer işler Teşkilâtı Esasiye Tadilâtı Kabul edildi ııııııııiMMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiHiiıııiMiMMiıııııııııııiMiııııııııiMiııııııııııııııııtııııiMiııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııiHiııııııııııııııııi'iıniHiıııııuııııııııınııııırıııııiıiıııııiıııııııı Mecliste hararetli bir celse Kanun uzun münakaşalardan sonra ittifakla tasvib olundu ııiıııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııııııııııııııııınıııııııı ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııııııı Milâno mülâkatından sonra T he Financial Times gazetesınin Türkıye için çıkardığı fevkalâde nüshada İktısad Vekilımız Celâl Bayann bir makalesi çıkmıştır. Ekonomide Kamâlist rejimi tarif eden bu yazıyı ehemmiyetine binaen aynen neşrediyoruz: Ekonomide Kamâlist rejimi, tanınmış şu veya bu doktrine izafe suretile ifadeye imkân yoktur. Çünkü, Cumhuriyet Türkiyesi, bu doktrinleri doğuran şeraitten esaslı bir surette ayrı şartlar ve vazıfelerle karşılaşmış bulunmaktadır. Kamâlist rejimin, yurdun mutlak istiklâlinı temin ettikten, Türkiyenin soysal ve siyasal bünyesine aid inkılâblarım tamarnladıktan ve bu bakımlardan bugün, dıin yada p>ek az memlekete nasib olan ıstikrar ve emniyet durumunu tesis ettikten sonra, ortaya attığı ulusal dava şudur: Hükumet ve Parti namına Şükrü Kaya teşkilâtı esasiyeye abnan umdeler ve arazî istimlâki hakkında müstakil meb'usların tenkidlerine cevab verdi ,J Italyanın Boğazlar rejimine iltihakı takarrür etti Dr. Tevfik Rüştü Aras Belgradda tevakkuf ederek M. Stoyadinoviç'le samimî bir v görüşme yaptı ve bir tebliğ neşredildi i «Türkiyeyi, en az zaman içinde, en rasyonel yollardan giderek, ekonomi bakımından da, dünyanın, hiç değilse en ileri memleketi seviyesine yükseltmek.» Türk milleti, Atatürkün bu işaretini, Onun her işareti gibi, kendi ruhunun içinde kendi öz arzusu, kendi ruhunu da kavuran bir dılek gıbi sevincle karşılamıştır. Onun her iradesi gibi, bu isteğini de bütün bir millet his ve muhabbet birliğile benimsemiştir. Kamâlist rejimin ekonomi politikası, bu işareti tahakkuk ettirmek ve muhafaza etmek içindir. Cumhuriyet Halk Partisi, yani Kamâlist Parti programmda görüleceği üzere: mülkiyet, ferdî mesai, çahşma kıymeti, bu politikanm esasını teşkil etmekle beraber, ferdî mesai veya hususî sermayenin, bugün için yetmediği veya gidemediği işlerde, umumî menfaati temin, ferdî mesai ve sermayenin çeşidlenip büyümesini kolaylaştırmak için, devlete de vazife verilmiştir. Bu bakımdan Kamâlist rejimin karakteri, yapıcı ve yaptıncı oluşudur. Temeli: Türk mitletinin umumî menfaati, Türkiyenin ekonomsel kabiliyet ve imkânlan, ahenkli bir millî ekonomi manzumesinin, Türk vatanında doğup serpilmesidir. Dünkü müzakerelere iştirak eden mebuslardan General Refet (îstanbul), Halil M enteş (İzmir), Hüsnü Kitabct (Ma ğla), Kenan (Manisa) Ankara 5 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi bugün saat 5 te Abdülhalik Rendanm başkanlığında toplandı. Bütün meb'uslar sıralannda idi. Başvekil ve Heyeti Vekile azası da yerlerinde idiler. Samiin localarında dinleyiciler de çok kalabalıkh. İlk olarak bazı azaya mezuniyetler verilmesi takarrür etti. Anayasa tadilâtı ve Toprak Kanununun ruhu Dahiliye Vekili bu değişikliklerin inkılâb namına lâzım ve Türkiyede mülkiyet hakkının daima mahfuz ve mukaddes olduğunu izah etti Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras, M. Stoyadinoviç ve Belgrad orta elçimiz Ali Haydarla bir arada MHano 5 (A.A.) Hariciye Vekili ttalyan Yugoslav Balkanlar Dr. Tevfik Rüştü Aras dün Milâno'dan münasebetleri hareket etmiştir. Rüştü Aras, Milâno'ya Milâno 5 (A.A.) Dr. Rüştü Aras, muvasalatı csnasmda yapılan merasimin Piccolo gazetesinin başmuharririne, Kont ayni frekrar edilmek suretile teşyi edilmiş Ciano iPe yaptığı görüşmelerden pek zitir. Urkast Sa. 4 sütun 3 te] Kabul edilen lâyihalar Bartının Sarmaşık köyünden Asımın ölüm cezasına çarptınlması hakkındaki tezkere kabul olundu. Inhisarlar Umum Müdürlüğü 1936 malî yıh bütçesinde 10,000 liralık mü nakale yapıldı. Posta telgraf umum müdürlüğü bütçesinde 43,100 liralık münakale yapan lâyiha da kabul edildi. Askerî memurlar hakkındaki kanunun 5 inci maddesinin tefsirine dair Başvekâlet tezkeresile askerî memurlar hakkındaki 1455 sayılı kanunun 5 inci maddesile bu maddeye bir fıkra ılâvesi hakkındaki 2016 sayılı kanunun 3 üncü maddesi hükmünün değiştirilmesine ve 1455 nu maralı kanuna iki muvakkat madde ekBu izahlardan çıkan neticeler şunlar lenmesine dair kanun lâyihası da kabul edildi. dır. Kamâlist rejimde: 1) Devletçe deruhde edilmiş işler, bi Teşkilâtı esasiye tadilât kanunu lâkis ferdî iş sahasını genişletmek maksaBundan sonra Malatya meVusu Is diledir. Smıf menfaatleri arasmda bir met Inönü ve 153 arkadaşınm Teşkilâtı uzlaştırma değil, millî varlık ve korun Esasiye kanununun bazı maddelerinin ması bakımından, devletin başa geçmesi, değiştirilmesine dair kanun teklifi görümilletçe zarurî görülmüş işlerdir. şülmeğe başlandı. 2) Politikamıza verdiğimiz ad, güReis Abdülhalik Renda Encümenin dümlü ekonomidir. Prensiplerinin, son abu kanunu müstaceliyetle müzakeresini sırlarda, çeşidli memleketlerde, çeşidli soysal vaziyetlerden doğmuş ve bazan teklif ettiğini bildirdi. Kanunun müsta benzeri şartlan bularak, bazan sadece it celiytele çıkarılması kabul olundu. [Arkası Sa. 7 sütun 2 de] halât emtiası halinde moda olarak yer yer yayılmış bir kısım prensip ve doktrinlerle münasebeti yoktur. Kamâlist rejim, yalnız müesseselerde değil, düşünüş ve görüşte yapılmış bir inkılâbın rejimidir. Körükörüne bir inanış değil, düşünülerek, hesablanarak, müsbet netice vereceği hakkmda müsbet ve olgun karara vanlarak yürümeği esas alan bir rejimdir. Tatbikatile başbaşa yürüyen nazariyesi, bu yollardan 18 inci asır başlanndanberi geçmiş memleketlerin tecrübelerini gözönünde tutarak, Türk ulusunu, bugünkü sağlam bünyesile hedefine isal etmektir. M. Göbels manidar ve mühim bir nutuk söyledi «Bugünkü Almanya, her zamankinden daha sağlamdır. Bolşevizmi imha ettik!» Hamburg 5 (A.A.) Hanseatenhal le'de toplanmış olan 30 bin kişi huzu runda M. Gobbels, Versay muahedenamesinin ancak ismen mevcud olduğunu söylemiş ve şu sözleri ilâve etmiştir: « Alman parası, dünyanın en ziyade istikrara sahib olan parasıdır. Gerek dahılde, gerek haricde kuvvetli bir ordunun himayesi altıîıda bulunan Almanya, her zamandan daha sağlamdır. Bolşevizmi imha ettik, işsizler ordusunu, ebedî olarak ekonomi dairesi içine soktuk.> M. Göbbels, netice olarak, komünizm aleyhinde şiddetli tenMdlerde bulun muş ve: « Bugün. Berlin, komünizmin en cid dî rakibidir» demiştir. Büyük Millet Meclisi içtima halinde , Ankara 5 (A.A.) Kamutaym bugünkü toplantısında Başbakan İsmet Inönü ve 153 arkadaşmın Teşkilâtı Esasiye kanununun 2, 44, 47, 48 49, 50, 61, 74, 75 inci maddelerinin değiştiril" mesine dair kanunî teklifi ve Teşkilâtı Esasiye encümeni mazbatasının heyeti umumiyesi üzerinde müzakereye başla nırken Dahiliye Vekili ve Parti Genel sekreteri Şükrü Kaya şu izahatı vermiştir: «Sayın arkadaşlar, Başta Cumhuriyet Halk Partisinin umumî reis vekili büyük Başvekil îsmet Inönü olduğu halde Partinin meb'uslanndan 153 arkadaşm imzasile hazırlanan Teşkilâtı Esasiye kanunu tadilleri huzurunuza sunulmuş bulunuyor. Bu tadilleri icab eden zaruretleri huzurunuzda arzetmeyi büyük şeflerim bana vazife olarak verdiler. Bu ödevimi yapmak için müsalArkast Sa. 6 sütun 5 te] şarkın kurtarıcısıdır Suriyeden yükselen sesler! Büyük Atatürk bütün » Siyasî müsteşarlar ve Vekâletsiz vekiller Yeni teşkilâta dair olan kanun lâyihasma son şekli verildi Ankara 5 (Telefonla) Devlet dairelerinin Vekâletlere tefriki ve siyasî müsteşarlıklar hakkındaki kanun tek lifi Meclisin pazartesi günkü içtimaında görüşülecektir. Teşkilâtı Esasiye Encümeninin bu teklife verdiği son şekli bildiriyorum. Belçika hükumeti Almanyadan izahat istedi Alman Brüksel 5 (A.A.) Dernier Heure Holandanm bıtaraflığını deruhde ede gazetesinin haber verdiğine göre, Bel ceği hakkındaki beyanatı hakkmda Alçika hükumeti, M. Hitlerin Belçika üe lArkası Sa. 3 sütun 1 de] """" "»""•Hl'milllllHIIIIHIIIIIHIIH lllllll llllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllll •iltllirillHIIIIMIIIUMMlllllllll Propaganda M. Göbels Nazırı GüneşDil teorisile Tatbikatta Kamâlist rejim Suriyeliler Ankara Radyo idaresine müracaat ederek Suriye gencliğinin Türkiyeye hürmetle bağlı ve Büyük Ondere daima duacı olduğunu bildirdiler Oval, ovul, ovar, ovarit. [Atatürkün yöksek takdirlne mazhar olmuş bir etüd] Yazan: ismail Milştak Mayakon Kültür terimlerimizi özleştirmeği düşündüğümüz şu sırada, Avrupa dillerinde kamusal olarak kullanılan sözlerin türkçeye nisbetini araştır mak ilk işimiz olmalıdır. Bunu yap madıkça zengin dilimizin bütün araç ve gereçlerinden faydalanmış olma yız; dili fakirleştirmek mes'uliyetinden de kurtulamayız. Işte «oval» grupu üzerine yürüttüğümüz araştırma ve tatbik ettiğimiz Güneş Diî analizi bu terimlerde de türkçenin ana dil rolünii oynamış olduğunu ispat etmektedir. O v teminden çıkmış olan terimler oldukça geniş bir grup teşkil ederler; bunlan, eski ıstılahçılanmız, türkçenin jenisiyle en az nisbeti kalmış veya hiç kalmamış şekillerde sözlerle «lisanı Osmanî» ye vermeğe özenmişlerdi: Mebîz (ovar: ovaire), beyziyüşşekil (ovovit), mezhebi mebiziyyun (ovarizm) iltihabımebîz (ovarit), tezyinatı beyziye (ove: ovak), tenasübi beyzî (ovigenez), müvellidetülbeyza (ovipar), tekevvüni beyza (ovigeni), büyeyz (ovul), v. b. Bizi bir asır kültürü özleştirmekten ahkoyan en kuvvetli amil hiç şüphesiz terimler sisteminin Türk jenisine ve kamusal lArkast Sa. 5 sütun 4 te} Tetkikler Bu ana siyasanm, tatbikatta, bütün 'devlet teşkilât ve mesaisini alâkadar eder önemli bir genişlik aldığmı, her çalışmanm, diğer sahalardaki çalışmalarla ahenkli bir plâna bağlanması zarureti de Ankara 5 (Telefonla) Suriyeden beraberce doğduğunu izah etmek fazla Ankara radyosuna bir mektub gönde rılmiştir. Mektubun altında 200 imza olur. Bundan dolayıdır ki, Kamâlist Parti vardır. «Radyo neşriyat umum müdürü hazretlerine> adresme gönderüen bu programmm, 23 üncü maddesinde, bu mektubda şöyle deniliyor: durumu karşılıyan ve bir taraftan Parti«Memleketimizde aleyhmize propa nin ekonomiyi bir rejim değil bir teknik ganda yapılmakta olduğunu ve Toros saydığmı söylerken diğer taraftan da dağları arkasında bulunan Suriye gencmillî ekonomi prensipini koyan şu hü lerinin Türkıyeye düşman gözile bak makta olduğunun zannedildiğini neşrikümlerine tesadüf olunur: «23 Ekonomik düşüncelerimizde yatınızla öğrendık. Bu gibi haberler asılsızdır. Ve Arab milletinin ekseriyeti CELÂL BAYAR size dost ve kardeş gözile bakmaktadır. [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] Suriye heyeti Cenevreye hareket etti Madde 1 Devlet daıreleri biri Başvekâlet olmak ve adedleri 12 den az ve 16 dan fazla olmamak üzere Vekâlet lere ayrılır. «Devlet Vekili» denilen vekâletsiz vekiller de bu adede dahildir. Madde 2 İcra Vekilleri Heyetinin kaç vekâletten terekküb edeceğıni, her kabine teşkilinde Başvekil tarafından Suriye Başvekili Cemil Mürdüm ve gösterilen ve Cumhurreisinin tasdikına Hariciye Nazırı Sadullah Cabiri ıktiran eden kabine azasına göre taay Eğer sızın bazı düşmanlarınız varsa, yün eder. bunlar müstemlekeci devletlerin nüfuz Siyasî müsteşarlar ve tesiri altında olan ehemmiyetsiz ve Madde 3 Siyasî mıisteşarlarm adeufak bir kemiyettir. dini ve hangi vekâlet işlerinde vazife Biz ilân ederiz ki, birbirimize bağlı görecelkerini Başvekil tayin eder. Ve lArkası Sa. 8 sutun 4 te] [Arkası Sa. 3 sütun 5 fe] Vekâletler, kabine