6 Şubat 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

6 Şubat 1937 CUMHURİTET DiSer kayıd da gene Büyük Başveki kadderatına yalnız Büyük Millet Mec kendi rejimini tesbit edip kuvvetlendir geçmek icab eder. Bugün zenginin elin ya şu mefhumu mücerredin arkasında ko 340 azanın ittifakile kabul edildiği anla. mek siyasa işlerin başında olduğunu an deki bütün servet yann kâmilen gitmek şacak ne vaktimiz, ne de insanlarımız bu sıldı. 4.1in sırasında söylediği gibi hükumet te§ lisinin hâkim olmasıdır (Alkışlar).» kanunlan devam etseydi bııgünkü bulunistanbul Borsası kapanış duğundan daha çok ileride olur ve medsfiatleri 5 2 1937 i niyete daha çok hizmet ederdl. Türk mılletinin son asırlarda gördüğü felâket PARALAR lerin çektiği sıkıntılann sebebleri, bir taAhş Satış [Baştaraft 1 inci sahifede] Bunlann bedellerinin yapılacak ka lattı. Bu vasıflar kanunlaşmca bütün tense bugün zenginin karnı aç kalmaksıkım gayrimes'ullerin ve gayri mer'i şah blö. 620. 1 Sterlln Şükrü Kayanın sözleri nunla tesbit edileceği kaydi de değer pa yurddaşlann mütavaatla inanacaklannı zın fakinjı de ekmeği verilmelidir. Işte 123. 1^6. 1 Oolar siyetlerin yaptıkları kanunlann altında 113. 117. Teklifin heyeti umumiyesi hakkında hasının verilmiyeoeği şeklinde bir endişe söyledi. ben, Ana Yasaya giren bu vasıf hakkın 20 Frarjsız Fr 120. 125, zebun olarak iş görmek mecburiyetınde 20 Llret ilk olarak Dahiliye Vekili ve Parti Ge uyandırabilir. Eğer muazzam bir mesele « Liberal propaganda Türkiyede daki reyimi ekonomik noktai nazardan 20 Beldka Pr :0. 84. kalmasıdır. Mademki tarihle determi 22. iö. nel Sekreteri Şükrü Kaya söz aldı ve ta karşısında isek o zaman her tedbiri ala yapılmryacak mı? Yalnız bu değil bu değil, politik noktai nazardan memleketin 20 Drahmi :65. 575. nistiz, mademki icraatta maddiyetperve20 İsvlcre Fr dillen icab ettiren zaruretlerı anlattı. lım. Meselâ bir taraftan hükumet yir maddenin kabulünden sonra her ne ma emniyeti ve atisi nokta nazanndan uy 20 Leva •10. 23. riz, o halde kendi kanunlarımızı kendi 63. 66, 1 1 Plorln Şükrü Kaya şu beyanatta bulundu: mi senede ödenmek üzere ufak faizli bir hiyette olursa olsun beynelmilelcilik ve gunluğuna tamamen kani olarak muvafık 75. 80. mız yapmalıyız. Kanunlarımızı maverayi 20 Cefc kronu (Dahiliye Vekıiinin bu münasebelle hazine bonosu çıkarmak suretile Ziraat lâikliğin aksi olan klerikal cereyanlar ve jekilde kullanacağım. 23. 1 Avusturva SL •>o. dünyaya taalluk eden her türlü endişeler25. 28. 1 Mark Bankası da köylü ile büyük arazi sahib inkılâbcılığın aleyhinde irticaî fikirler söylediği nuluk aynca göstenlmiştir.) Toprak meselesine gelince, bu, bence 20. 22. den, her türlü uzak fikirlerden müberra 1 Zloti Şükrü Kayanın uzun uzun alkışlanan leri arasında mutavassıt rolü oynıyarak velhasıl bu vasıflara karşı gelen cere çok miihimdir. Herşeyden evvel insanhk 21. 23. 1 Peneü olarak ve bugünün ıcablarını maddî za14. 11. yanlar kat'iyyen yer bulamıyacaklardır.» için mühimdir. Bir tarafta sürülmiyen. 20 Lev bu izahatından sonra söz alan Kılıc bu iş halledilebilir.» 52, ruretlerini gözönünde tutarak yapmah 48. 20 Dınar dedi. Hakkı ikinci maddeye biraz yan bakan yrümiyen topraklar dururken bir tarafta Halil Menteş emniyetsizlik ve îttiradRuble yız. Memleketin maddî hayatı ancak bu 30, 3i. 1 İsveç kuronu ve kafa tutar görünen bir şeklin ortayer sızlığm mahzurlannı kaydettikten sonra Receb Peker Partinin altı vasfınm topraksız aç insanlar vardır. suretle kurtulur. 1008. 1010. 1 Türfc altını de bulunduğunu, bu teşekkülün aleyhin bu mülâhazalan meselenin iyice konuşul Cumhuriyetin bariz vasıflan olarak zik Nüfusumuz topraklanmızı ekmeğe az •246 '45. 1 Banknot Os B Onun içindir ki, biz her şeyden evvel de olmamakla beraber devletin resraî masını temin için ileri sürdüğünü tekrar redilmesindeki esaslı faideleri izah etti geliyor diye şikâyet etmek dururken top 1 .LEB ÇEK lâikhğımızı ilân ettik ve bunu Teşkilâtı bütçesinde bilhassa yeri olmıyacağına etti. Bundan sonra Hüsnü Kitabcı (Muğ ğini meselâ, bir komünistin «ben de inkı raksız insan nasıl bulunabilir. Ağrer meAlış Satış Esasiye kanunumuza koymak istiyoruz. kani olduğunu ileri sürdü. Bu sırada ha la) söz alarak kürsüye geldi ve dedi ki: lâpçıyım veya devletçiyim» yolundaki sele birçok yerlerde de insanhk noktai na Londra bl6,50 616 Eşhasın vicdan hürriyetlerine ve bazı fif bazı gürültüler oldu. (Bütçe müzakeO.ı y34 '.7920 müdafaa ve iddiasmın varid olamıyaca zarından, adalet noktai nazanndan değii, , Nev Yok « İkinci maddeye ilâve edilen vasıf17.ı 525 17.0675 l dinlere intisablarına zerre kadar müda resi sırasında söylersin) sesleri işitildi. Parls ğını şu altı vasfın birlikte yazılışının bu siyaset noktai nazanndan görülmüştür.» Milâno 15.078 i 15.0910 halemiz yoktur. Herkesin vicdanı hür Kılıc Hakkı o zaman da ayrıca söyliye Iar mevkii iktidan elinde bulunduran na mâni olduğunu söyledi ve bu mevzu 4 705 4.7060 , Brüksel Şükrü Kayanın izahatı 38 645 88 7175 dür. Bizim istediğimiz hürriyettir. Lâik ceğini, maamafih mabedlerimiz olduğuna Partinin şimdiye kadar programına esas etrafmda uzun uzadıya izahat verdi. Atlna 3.17 3.4740 Bundan sonra Dahiliye Vekili Şük Cenevre lıktan maksadımız dinin memleket isle ve ibadet edenler bulunduğuna göre bun olarak kabul ettiği şiarlan millete mal 64.3^5 64.44S0 Aziz Akyürek ve Muhiddin Baha da rü Kaya kürsüye geldi. Teşkilâtı Esasiye Solva 1.44 JO 1.4492 Amsterdam rinde müessir ve amil olmamasını temin lara bakılmasın demediğini, ancak bu iki ettiğini gösterir. Atatürk gibi yüksek bir bu tadil lâyihası münasebetile mütalea22.77 •22.7S80 i etmektir. Bizce lâiklığın çerçevesi ve şekli telif edecek bir formül bulunması Deha ve Onun değerli arkadaşlan larını söylediler. Halil Menteş tekrar tadilâtı üzerinde arkadaşlannm kıymetli ! Prae 4.2465 4.25 Vlvana bu umdeleri Teşkilâtı Esasiyeye girmütalealannı dıkkatle dınledığını, gör Madri* 11.3534 Il.b675 hududu budur. nı istediğini söyledi. LJ716 1.9725 memiş olsaydı dahi bu iş, bu yük kürsiye geldi ve bu faydalı müzakereyi düğü manzaranın Partimizin umumî bir Berlin 4.19(0 4.20 Arkadaşlar, tahrik etmekle yerinde bir harekette bu idealin ifadesini buraya getirebilmiş ol Varsova Kılıc Hakkıdan sonra müstakil meb sek vasıflar dairesinde yürütmek ka4.3i 4.3830 Budar>este Biz şeraii salifenin geçmiş hükümlerin 'uslardan Muğlalı Halil Menteş (İzmir) biliyetinde bulunduklannı şimdiye ka lunduğunu anlattı. 108 6780 1X8.7662 masını ispat ettiği için teşekküre şayan Bükres 34.55 34.5(75 den çok zarar gören bir milletiz.. Onun söz aldı. General Rafet kürsüde dar göstermişlerdir. Bu noktai na olduğunu, gerek müstakil, gerek Partili Belerad •2.764 2.78»8 Yokohama fena göreneklerinden gene en çok zararı Bundan sonra müstakil meb'uslardan meb'uslann bu işin tam zamanında ve Moskova « Teşkilâtı Esasiyemizde tadilât zardan vasıflan Teşkilâtı Esasiyeye 24.93 24,91 H 1460 S.1485 biz Türkler çekmişizdir. Çünkü Türkie mevzuubahistir, dedi, bu gibi esaslı ted geçirmekte amelî faydanın olmad'.ğı General Refet (İstanbul) söz istiyerek lâyık olduğu ehemmiyetle Meclise getiril Stokholm rin hasleti ve karakteri, inandığı şeye sa birler alınırken halk içinde bir takım su zannı hasıl olabilirse de Türk milleti ki kürsiye geldi ve şunlan söyledi: ES BAM diği kanaatinde ittifak ettiklerini, Türkidıkane raptı kalb etmeği ve onun yolun itefehhümlere meydan bırakılmaması için ebed müddettir gelecek nesillerin lâzım « Arkadaşlar, bu sabah ben takri ye Cumhuriyetinin koyduğu rejimin tariAçüış Kaparuş da kanını dökmeyi ve hayatını feda etme meselenin millet önünde sarahatle konu gelen vasıflarla mücehhez olmalannı te rin metnini ve encümenin mazbatasmı o hin zarurî icablanndan ahnmış materyel Aslan çimento 14, bb 14.30 101. 101. ği emreder. Hiçbir din kendisini müda şulması lâzım gelir. Benim arzedeceğim min etmesi itibarile bu ilâveler çok muva kuduğum zamn bir yerde durdum. De realiteye müstenid bir yürüyüş tarzı oldu Merkez Bankası İ S T İ K RAZLA R faa için Türkler kadar azimkâr, Türkler noktai nazarlar ve tahrik edeceğim cevab fıktır. Şimdi yurddaşlanmıza terettüb e dım ki; acaba senelerdenberi devam eden ğunu, bu rejimin filozoflann, hakimlerin den iş bu mevzular üzerinde münakaşa Parti programındaki umdeleri devlet şek kendi höcerelerinde, hassas dimağlannkadar fedakâr bir millet bulamamıştır. larla bu gibi suitefehhümlerin ortadan Açılış Kapanış 22.60 Eğer dünyada islâmiyet yaşıyorsa, on kalkmış olması beni ayrıca bahtiyar ede değil, onlan en iyi tecelli ve tahakkuk et lini gösteren Ana Yasaya geçirmekte da hazırladıklan mücerred mefhumlara Türk borcn l vadell 2J.S0 21.40 » > IIi vadel 21.525 tirebilecek feragatle ve heyecanla çalış maddî ve manevî ne kâr ve ne menfaat uydurularak yapılmadığını izah etti. Ve 1 > > m t>e 21.50 iki asırdanberi kendisini müdafaa eden cektir. 2150 21.20 maktrr. » » m vadeli 21.20 Türklerin kanına ve kafasına medyun olabilir? Menteşe meb'usu biraz evvel Teşkilâtı Esasiyeye giren bu vasıflann Evvelâ Cumhuriyet Halk Partisinin 95 50 95.50 SıvasEreurum • ' dur. (Bravo sesleri, alkışlar). Bizim da kendi umdelerini Teşkilâtı Esasiyeye geBu umdelerin, bu vasıflann ner biri bu bahse dokundu ve Kütahya meb'usu çok evvelden, hatta harb meydanlannda , TAH VİLÂT vamız bu davanın çok fevkinde bir da çirmek için gösterilen esbabı mucibeyi için feragatin en yüksek haddinde çalı açıkça izaiı etti. Her ikisine de teşekkür düşünülmüş olduğunu ve muayyen for Açilış Kapanış vardır. Biz diyoruz ki; dinler camilerde ben varid görmüyorum. Teşkilâtı esasiye şılmasma meselâ devletçilik vasfınm tat ederiz. Bilhassa esas teşkilâtm değişmesi müllerin ebediyen muhafaza için alın Anadoln I vadeli B9.L0 dö.lıU ve mabedlerde bulunsun, maddî hayat ba.10 38 90 > n va. hükumet fonksiyonlannı tanzim ve idarî bikahnda kullanılan herhangi bir eleman meselesinde reylerimizi verirken tamamen madığını, inkılâbcılığın esası dinamik ol4190 > mü vadeli 4185 ve dünya içine çıkmasm ve çıkarmıyoruz, kanaatlerimize tâbi olmaklığımız tabiidir. mak bulunduğunu Millet Meclislerinin otoriteler arasındaki münasebetleri temin şahsî teşebbüs kadar feragatkârane çalış çıkarmıyacağız. (Bravo sesleri, alkışlar) Bizi şu anda uzaktan seyreden 18 mil en büyük vasfı milletlere en iyi değil, eder ve âmme hukuku denilen prensipleri mamışsa devletçiliğe ihanet etmiş olur. Fena miras olan diğer birşey de bazı yonluk Türklüğün de hatta kelime keli en muvafık olan kanunlan vermek oldukoyduktan sonra onlan Teşkilâtı Esasi74 üncü maddedeki değişiklik te bir miTürklerin bir takım tarikatlere salik ol me ne demek ktediğimizi anlaması lâ ğunu, Millet Meclisinin filozoflann yeri yenin teminatı altma alır. Bu münasebet sal olarak gösterilebilir. Belki bazı vatanmasıdır. Bizim bildiğimiz, Türk için yezımdır. Çok defa kelimenin manasını ve hukukşinaslann mahalli içtimaı ve mü 1 İthalât: Buğday 210, arpa 30, yapafe le bazı noktalar hakkında tenevvür et daşlardan şimdiye kadar elde ettikleri gâne doğru yol ve tarikat, milliyetçilik anlamadığımız içindir ki birbirimizle zakeresi olmadığını pek güzel izah etti. 13 1/3, ımsır 75, un 30 1/4, yulaf 8, fasulmek yerinde olur. Şimdi yapacağımız ta küllî menfaatten bir cuz'ünü âmme na • ye 2, zeytinyağ 2 71/4, tiftik 3 1/4, nohud tir. Bu yolu tutmak Türkün dünya ve kavga ederiz. Kütahya saylavı Ana YaBu arada bazı misaller de gösterdi. Da 4 3 4 ton. Çakal 634, kedi 314, kunduz 51, dille devlet şeklinin vasıflannı da gös mına müsaid şartlarla vermeleri istenecekahıreti için en büyük kuvvettir. (Bravo sanın fazla tafsılâtlı olamıyacağmı söyle ha 1912 tarihinde tzmire 4 tane makas sansar 915, tavşan 49029, tilki 3128, zerdetermiş oluyoruz. Meselâ devletçilik te tir. sesleri, alkışlar). Bunun içindir ki eğer di. Fakat Ana Yasa bir bilmece halinde çı koymak teşebbüsü karşısında oradaki va 190 ad&d. bunlar arasmdadır. Halil Menteş arkadaşımızm işaret etti de yazılamaz. Şimdi anlıyorum ki hükuİhracat: Yapak 102 1/2, tiftik 3 3/4 ton, şurada burada vatandaşlarımızın kal Türk müfettişin «Türklerin aklı şimen sansar 768, zerdeva 84, tavşan 40000, tilki Şimdi meselâ liberal ekonomide ferdi ği gibi beşerî telâkkileri ileri götüren ünsi met programı devlete mal oluyor. Her binde küçük bir rabıta kalmışsa o rabıtadiferciliğe ermez» demiş olduğunu, ara 4 aded. yı Büyük Meclisin kararile kökünden si yetçi bir programla bir vatandaş ortaya yet hakkıdır. Bunu sarsmak aklımızdan kes bilir. Hepimiz cumhuriyetçiyiz, bun dan 15 sene geçtikten sonra şimdi Türki2 Satışlar: Buğday yumusak kilosu 6 kuruş 19 pa««j lerek bu tarikatlerden uzaklaştırmak isti çıkar da propagandaya başlarsa şeku, geçmez. Yapılacak kanunlarda yüksek da şüphe yok ve bu memlekette herkes yedeki bütün şimendiferlerin Türkler taradan 6 kuruş 28 paraya kadar, buğday serfc^ devleti tebdil cürmüne tasaddi etmiş sa meclisin âmme menfaati ve bu haklan ko milliyetçidir; bunda da şüphe yok. Bilyoruz. (Bravo seleri). Koyduğumuz rafından kullanıldığını söyledi. Toprak kilosu 6 kuruş 34 paradan, çavdar kilosu yılarak bu vatandaş polis tarafından rumak yolunda inceden inceye çalışacağm hassa amele başta olmak üzere milliyetçiprensiplerden biri de budur. 6 kuruştan, mısır s a n kilosu 5 kuruştan, kanunu için de ezcümle dedi ki: mahkemeye verilecek midir? Şimdi ko dan emin olmak pek tabiidir.» mısır beyaz kilosu 4 kuruş 32 1/2 paradan, dir. Tramvay amelesine giderseniz Mon« Bu kanun çiftçiye toprak vermek beyaz peynir tam yağlı kilosu 44 kuruş 4 Diğer prensiplerimizden maddelerde münisti komünizm propagandası yapıyor Encumen reisinin sözleri trö zaferini gözleri yaşararak anlattığını kanunudur. Çok isterdim ki dairei inti paradan, beyaz peynir yarım yağlı kilosu tesadüf edeceğimiz bir iki nokta daha ve devletin şeklini tebdil ediyor, diye Teşkilâtı Esasiye encümeni reisi Şem işitirsiniz. Bir tramvay kondoktörü San habiye arkadaşım Milâslı Halil Menteş 32 kuruş 10 paradan, kaşar peyniri kilosu vardır. Bunlardan biri; çiftçiyi toprak mahkemeye veriyoruz. Yann mahkeme 40 kuruştan 44 seddin söz alarak temas edilen noktalar cak davasından en yüksek hassasiyetle esasında benimle beraber olsun. Zira losu 41 kuruştan kurusa kadar, pamuk ki sahibi etmektir. Arkadaşlar, on sekiz huzurunda bir komünist derse ki: «Beni 43 kurusa kadar, tiftik mal hakkında şu izahatı verdi: bahseder. Laikliğe gelince kat'iyyen emi topraksız köylünün kendi intihab daire kilosu 150 kuruştan, tiftik derili kilosu 142 milyon Türkün on beş milyonu çiftçidir. için buraya getirdiniz? Teşkilâtı esasiye« Halil Menteş arkadaşımız ince ve nim ki bu, memlekette çok iyi anlaşılmış mizde çektiği ıstırabı benim kadar o da kuruş 20 paradan, zeytinyağı birinci ye > Bu on beş milyonun bir çoğu kendi top de inkılâbcılık vasfı var. Ben de en esasmek kilosu 55 kuruştan 58 kurusa kadar, rağında çalışmaz. Çiftçiyi, Türk çiftçisini lı bir inkılâbın taraftanyım. İstihsalin va esaslı bir noktaya temas etti. O nokta da br. Bahusus salik olduğumuz islâm dini görmüştür. Nitekim kendisi de arazisin sansar çifti 3300 kuruştan 4300 kurusa kaden yansmı topraksız köylülere verme dar, tilki çifti 510 kuruştan 1200 kurusa toprak sahibi yapmak demek, Türk çift sıtalannı tamamen komünize ederek dev bugün tadili teklif edilen ikinci maddeye nin tatbik şekli de çok lâiktir. kadar, zerdeva çifti 4200 kuruştan 5000 kuçisini, yani Türkün ekseriyeti azimesıni letin eline vermek istiyorum» derse va aiddir.» Geriye üçü kalıyor. Halkçılık. Eğer ğe mecbur kaldığını bizzat bu kürsüden rusa kadar, kunduz çifti 1000 kuruştan 1400 . Şemseddin bu maddenin Türkün haya bundan maksad damokrasi ise zaten ifade etti. Ve eğer topraklannı köylüye kurusa kadar, tavşan adedi 20 kuruştan 25 kendi ekonomik mukedderatına sahib kı ziyet ne olur?. Bunlar sadece hatıra gelen larak bu memleket için hayırlı ve aktif bazı mülâhazalardır ki benim gibi bir tında gecirmiş olduğu inkılâblardan mül cumhuriyetin ruhunda bu mündemicdir. uzun vadelerle veya bedelsiz olarak ver kurusa kadar. bir eleman yapmak demektir. Bu büyük çok vatandaşların da hatınna gelmekte hem olarak esaslanmış vasıflan ifade et Halkçı olmıyan bir cumhuriyet, esasen mişse kendisine buradan teşekkür ede 3 Telgraflar: 4/2/937 Londra mısır Laplata şubat tahrrüli kor« kütleden eğer büyük bir menfaat bekli dir. Sonra istimlâk meselesinde ben Dahi tiğini, Türkün tarihi kanştırılırsa bu esas cumhuriyet değildir. Vaktile gerçi muh rim.» teri 23 şilin 10 1/2 peni kilo. 3 Kr. 39 S., yorsak, onu ötekinin, berikinin toprağın liye Vekilinin dediği gibi muazzam bir lar sayesinde varlığını muhafaza ettiği gö telif şekillerde cumhuriyetler vardı. Fa Şükrü Kaya bir misal olarak Muğla Londra ketentohumu Laplata şubat tahmili da çalışmaktan kurtarmalı, kendisini ken «Agraire question Ziraat meselesi»ol rülmiyeceğini, Türk yaşadıkça milliyetçi kat vaziyetleri tetkik edilince başlannda nın Köyceğiz kazasmda arazinin tama tonu II sterlin 12 şi. 6 peni kilo. 7 Kr. 07 S., Anvers: Arpa Lehistan şubat mart tah< di topraklarına hâkim kılmahyız. (Kur duğunu zannetmiyorum. Vaziyet her olduğu müddetçe, Cumhuriyetçi olduğu bir hükümdan eksik olan oligarşik idare men çiftlik ağalannın elinde olduğunu ve mili 100 kilosu 123 B. Frank kilo. 5 Kr. 22 hatta köylünün zerre kadar toprağı ol S., Liverpul: Buğday mart tahmili 100 taracağız sesleri). halde izam edilmiştir. Ben de çiftçiyim ve müddetçe, devletçi olduğu müddetçe yaşa den başka birşey olmadığı görülür. Maadığını, bir milletin ana kanunu yapılırken mafih isterseniz pekâlâ, halkçılık ta bu madığını, ağalann yanmda çalışmağa libresi 8 şilin 7 peni. kilo. 5 Kr. 84 S.,Şikago: çiftçiler arasında yaşıyorum. Evvelâ şuKöylüye toprakta hisse mecbur olduğunu, bu vaziyetlerin Antal Kr. 05 S., Vinipek: Manitoba mayıs tahmiilkönce nazan itibara almacak şeyin ken nun içine girsin. li buşeli 124 sent kilo. 3 Kr. 73 S., Hamburg:' Bu topraklan asırlardan ve asırlardan nu söylemek isterim ki çiftçileri toprak sayada ve şark vilâyetlerinde de tamamen Hartvinter mayıs buseli 131 sent kilo. 6 hi hususiyeti ve millî ruhunun tecelliyatı İnkılâbcılığa gelince, yeryüzünde, bir beri nasıl canlarile, kanlarile müdafaa hibi yapmanm tamamen taraftanyım. bu şekilde bulunduğunu, memleketin ağ Fındık iç Giresun derhal tahmili 100 kiloolduğunu, Türk Asyanın bir ucundan ödevlet var mıdır ki en muhafazakârım eetmişlerse, ondan kendisine yiyeceğir.i Hatta kendi arazimin yarısı olan 4,000 rer ıstırabmın büyük bir ıstırab olduğu su 155 R. Mark kilo. 78 Kr. 46 S., Hamburg:! bür ucuna hâkim olduğu devirlerde dahi Fındık iç Levan derhal tahmil 100 kılostf le alaım, diyebilir mi ki «ben olduğum çıkaracak kadar bir hisse vermek çok dönüm kısmı ortakçılanma tevzi ve devnu, memleket vatandaşlannm yüzde 80 154 R. Mark kilo. 77 Kr. 95 S. kendisini yıkan amilin, içine giren haricî yerde saplanıp kaldım». Eğer bundan görülmez zannederim. (Bravo sesleri, retmiş bulunuyorum. Fakat çiftçiyi topninin topraksızlık yüzünden başkalarının rak sahibi yapıyoruz derken amele kıs milletlerin telâkkileri ve Türk milletini maksad tekâmülse, her memleket inkı alkışlar). yanında hizmetkâr ve aç bırakılırsa in parçalıyacak yabancı fikirleri telkin etmeBunun teminini kolaylaştırmak içm mını da bu araya alıyor muyuz? Bu tak leri olduğunu ve bütün dünyanın, Türkün lâbcıdır. Yok revolüsyoner manasma ise kılâb diye onlara ne verilmiş olacağını, lunduğunu söyledi. Teşkilâtı Esasiye kanunununa bir kayıd dirde kendilerine sermaye vermek te lâ ölümü mukadder olduğuna hükmettikleri hiçbir hükumet inkılâbcı değildir. Hüku kanını, asaletini, seciyesini, Maddelere geçiliyor efendiliğini koyduk. Bu kayıd Büyük Başvekilimizin zım gelir. Buna hiçbir devletin hazinesi bir zamanda dahi ancak milletin kendi ru metler revalüsyon yaparlar ve ondan ve göklere çıkardığımız büyük Türkün bu Bundan sonra lâyihanın heyeti umude bilvesile söylediği gibi, hiç kimsen'.n tahammül edemez. Bence halledilmesi hu ve ruhundaki vasıflan ile hayatını el sonra inkılâbın esaslan üzerinde ilerler sefaletine elbette nihayet verilmesi lâzım miyesi hakkındaki müzakere kâfi görülehukuku tasarrufiyesine bir taarruz teşkil lâzım mesele bugün elinde sapanile çift de ettiğini, bu esasların Türkün varlığını ler. Fakat istiyorsanız, buna da hiçbir iti geldiğini toprak kanunu Meclise geldi rek maddelere geçildi. Birinci maddede süren, yahud başkasının yanmda ortaklık razım yoktur. Geriye ikisi kalıyor. etmez. ği zaman tasarruf haklanna tecavüz edil Şükrü Yaşın (Çanakkale) dedi ki: yapan çiftçiyi arazi sahibi etmektir. Bu idame ettirecek esaslar olduğunu izah etti. DevletçiKği ele alalım. Işte işin en mek niyeti bilinmediğinin « Birinci maddede hükumetin şekli j Biz bu teklifi işlenmiyen topraklan işgörüleceğini, Şemseddin izahatına şöyle devam etti: canlı ve en mühim noktasına geldik. Ar zira hukuku tasarrufiyenin en çok mah Cumhuriyet olduğu yazılı olduktan sor letmek için, işsiz kalan topraksız köylüyü takdirde Teşkilâtı Esasiyedeki istimlâk e « Bunlara muhalif fikirler serdedikadaşımız Şükrü Kaya bu noktada uzun fuz olduğu bir yerin de Türkiye olduğu ra ikinci maddedeki vasıflann başmda topraklandırmak için yapıyoruz. Yoksa sasının tadilini iltizam edecek kadar büyük bir mesele karşısında olmadığımızı lemiyecek mi? Liberallik, komünistlik pro ve güzel izahlarda bulundu. Fakat bir de tekrar cumhuriyetçi olduğumuzu zikret toprağını işliyen çiftçi, bizim en büyük nu söyledi. pagar^ası yapılamıyacak mıdır? diye sohayatın daimî şekilleri vardır. Benim mek fazla gibi geliyor. Bu tabiî bir vayardımımıza ve himayemize mazhar ola zannederim. Şükrü Kaya beyanatınm bu sırasında ruldu. Hayır yapılamıyacaktır. gene yaşımdanberi duyduğum ve bugün dedi ki: sıftır.» cak bir elemandır. (Bravo ssleri). GümArazi meselesine gelince bunda da bir dahi doğruluğuna kani bulunduğum bir rük kanunlarımızın, ekonomik kanunları kilâtında görülen bir lüzum üzerine yaTadilât ittifakla kabul edildi « Toprak kanunundan dolayı bir emniyetsizlik ve itimadsızlık tevlid edecek fikir vardır ki; bir devlet tüccar ve san endişe izhannm yeri yoktur. Zira buramızın hedefleri hep budur. Eğer biz çift pılmıştır. Hükumette siyasî müsteşarlar Bunun üzerine Kenan (Manisa) izabir vaziyet yoktur. Mülkiyetin kudsiyetini atkâr olamaz. Hakikatin karşısında ne da hayatını ve hukukunu temine çahştı hat verdi. General Refet Ana Yasaya çinin yüksek istihsal kabiliyetinden istifa ihdası düşünülmüş ve bunun icabı hissedilmiştir. Bunun tatbikı için Teşkilâtı E Teşkilâtı Esasiyemiz tekeffül etmektedir. kadar inad edersek edelim, bugünün zade ederek onu müstehlik bir vaziyete ğımız kütle dili olmıyan, söylemiyen, hat ilâve edilen altı umdenin teyid kuvveti ne Toprak kanunu ile gözetilen maksad bir ruretleri bizi hak yoluna getirecek, ona ta gazeteleri de okumadığı için bunlan olacağını sordu. Zira bu müeyyedeler i koymazsak endüstri ile yaptığımız işler sasiye kanunununda formaliteye aid bazı adaletin teminidir.» uyacağız. Bugünün zaruretleri devam e henüz bilmiyen kütledir. Hatta kendileri den birinci maddedeki cumhuriyetçiliğin dahilî pazarda müşterisiz kalır. Yaptığı maddelerin değişmesi icab etmiştir. Son Receb Pekerin sözleri getirilen tadil tekliflerinden biri de bun decek mi? Bence etmiyecek, yann deği için bizim nasıl çalıştığımızı da bilmiye hiçbir şekilde değiştirilemiyeceği Teşkilâmız ekonomik hareketlerin verimli ola Bundan sonra Receb Peker (Kütah şecektir. Bu, mülâhazalarım meselenin bilmesini temin için behemehal Türk köy dan ibarettir. ya) söz alarak Halil Menteşin ilişmesi yalnız ekonomik bakımdan mütaleasıdır. cekür. işin büyüklüğü buradadır. Fakat tı Esasiyenin 112 nci maddesinde yazıh lüsünü ve Türk çıftçısinı müstahsil vazi Milletin mukadderatına ancak bunlan duyacak olanlar menfaatlerine bulunduğunu, bu maddenin diğer vasıfile uyandırılan mevzuun hakikaten bu Eğer iş sadece bu yoldan mütalea edil dokunduğumuzu zanneden kütledir.» yete koyacağız. Onu bugün kendini anMeclis hâkimdir lara da teşmil edilmesi hususunda Fırkakadar mühim bir işin Yüce Kamutaydan seydi bu, Partinin devletçilik umdesinin cak geçindirir vaziyetten kurtararak, Şükrü Kaya General Refetin mütale nın nazan dikkatini celbettiğini söyledi. Arkadaşlar, çıktığı sırada konuşulması lâzımgelen bir Ana Yasasma sokulmamasını, teklif ede alanna da cevab vererek bu prensiplerin Bir müddet müzakereden sonra Şükrü medeniyetin insanlara verdiği saadettsn, Tadili icab ettiren zaruretlerı ve Cum bahis olduğunu, kanunlarda fazla tafsizevkten hissedar etmek istiyoruz. (Al huriyet Halk Partisinin prensiplerini lâtlı olamıyacağı cihetle Büyük Millet cektim.» kül olduğunu, bir tarafı bırakılırsa mille Yaşınin teklifi reye konarak kabul edilkışlar). Beşeriyetin bulduğu yüksek hu yüksek huzurunuzda muhtasaran arzet Meclisi zabıtlarına geçecek olan bu müToprak meselesine gelince tin bir tarafında derhal inhilâl olacağına medi. Diğer maddeler birer birer kabul zur ve refahtan Türk milletinin mahrum miş oluyorum. Eğer uhdeme verilen vazi zakerelerin bütün vatandaşlar için ten General Refet bu sahada alınan ted inanan bir kuvvet ve kudretle muhafaza edildi. «Vekâletlerin ve siyasî müsteşarolarak yaşaması bizim için zül ve şindir. feyi kısmen olsun yapabilmişsem benim vir edici bir mahiyette bulunduğunu an birlerin de fazla müspet olduğuna kani edileceğini, bu inkılâbın karşısına sağdan hkların adedi kanunla tayin olunur»' Elbetteki onu mahrum bırakmıyacağız. için büyük bir şereftir. Şunu arzetmek is lattı. bulunmadığını ve daha şeker fiatlannın ve soldan çıkacak her cereyanın devril fıkrasmı ihtiva eden 4 üncü madde encüElbette ki Türk milleti kendini umumî terim ki bizim bütün mütalealarımız ve îç rejim bakımmdan yer yüzünün ha bile halledilmediğini kaydettikten sonra meğe ve ezilmeğe mahkum olduğunu ve menin teklifile tayyedildi. Ve dünkü nüsrefah ve saadet seviyesine çıkaracaktır. tekliflerimiz ancak tasvibinize iktiran etTürkiye Cumhuriyetinin bu cereyanlara hamızda metinlerini aynen neşretmiş olline kısa bir nazar atfederek çeşidli kriz sözlerine şöyle devam etti: Bu da istihsal kabiliyetini artırmak saye tikten sonra tatbik olunur. Unutmamalı ler içinde aşağı yukan her yerde bir iç « Biz sınıfsız bir millet olduğumuzu asla müsaade edemiyeceğine şimdiden duğumuz diğer maddelerin temamı aynen sinde olacaktır. Koyduğumuz kayıd bun dır ki bizim kurduğumuz büyük esaslar rejim buhranı hüküm sürdüğünü izah et iddia ediyoruz. Bu kâfi değildir. Yann böylelerine haber verdiğini, yapacak iş'e kabul olundu. Lâyihanın heyeti umumi dan ibarettir. dan biri de memleketin ve milletin mu ti. Modern hayata çıkmış bir millet için smıh olabilir. Bunun için onun da önüne rimizin pek çok olduğunu, şu hayalin ve yesi tayini esami suretile reye kondu. Ve Mecliste hararetli bir celse Zahire Borsasında dünkü muameleler