20 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
>“J brsla ydikri telkin ediyor: İkinci beş yıllık şAzin yakın bir istikbalde * ğ ) SALL | 20 İLKTEŞRİN 1936 TELEFON : TELGRAF : İstanbul —Ankara caddesi İKİNCİ YIL — No. 542 52K U-RSU8 N E W 24318, 24319, 24310 TAN, ISTANBUL Başvekilin karşsısında uzun İzahat veren İzmir Valisi Fazlı Güleç Pamuk ve Su Ahmet Emin YALMAN D evlet — sermayedarlığına taallük eden işlerin ti- ri esaslar dairesinde idare e- lmesi için hükümetimiz çok a- eli, çok verimli bir yol tutmuş- tur. Bu gibi işler, bir ana banka etrafına toplanan — teşekküllere gördürülüyor. İlk beş yıllık sanayi plânında, bü-| yük rolü Sümer Bank üzerine almış. tır. Vücude getirilen muntazam me- kanizma sayesinde beş senelik plân günü gününe tatbik edilebilmiştir. İkinci beş yıllık plâna ait ihtiyaç- H*i Ranlır varatmıstır. Memleke, lîi —maden Bervçîı bu sayedes umumi> menfaate muvafık esaslar dairesin- de işletilecek, memleketin umranı ve inkişafı için lâzım olan Ssermayenin bir kısmı madenlerimizi cihan piya- salarında paraya çevirmek suretile tedarik edilecektir. . Su İşleri Bankası aşvekilimizin İzmirde - pamuk- çularla konuşması insana şu «plâgı neden bir de su işleri bankası tmasın ? çödsmet İnönü, pamuk istihsalimi- beş yüz bin balyeye çıkarılmasını, böylece mem. lekete 25, 30 milyon döviz kıymeti girmesini, milli hedeflerimizden biri diye ifade etmiştir. Pamuk mahsulümüzün — miktarca iki misline çıkması, yani istihsal için garfedilen emeklerden daha çok ve daha kesif semere alınması, istihsal masrafında da tabii bir tenezzül hâsıl edecektir. Başvekilimizin işaret etti- ği gibi, bu tenezzüle de şiddetle ihti- yacımız vardır, Ucuz pamuk ugün/pamuğumuzu, takas yo- B liyle, cihan Piyasasımdan daha pahal! fiate satıyoruz. Bu fiat farkını memleket mutlaka bir suretle öde, yor. Ödemediğ_ini îa_rıetsek bile işin içinde bir gayritabillik vardır. İkti- gadi istihsalin hiçbir şubesi, gayrita- billiğini ve devamsızlığını iptidadan bildiği bir vaziyete dayanarak “inki, gt edemez. Yarın, öbürgün zuhür etmesi lâzımgelen bir mahreç ve fiat buhranma ait endişeler, bu çok mü- him istihsal şubesinde tam hızla ve | şevkle çalışılmasına mânidir. İşte bu düşünce ile İsmet İnönü, bugünkü ihraç imkânlarma belbağ - lamamalarını, bir an evvel cihan pi- yasalarile fiatçe rekabet edebilecek bir hale gelmeleri lâf—fm olduğunu pamuk müstahsillerimize, kendine Mmahsus samimi Jisanla anlatmış ve hepsini ikaz etmiştir. İstihsal masrafını indirmek husu- sunda müstahsillerin düşünmesi lâ. zımgelen noktalar vardır. Fakat di- ğer birtakım noktalar da ancak hü- kümetin kudreti dahilindedir. Bunun içindir ki hükümet ikinci beş yıllık Plânda toprak mahsullerimizi çoğalt- (Arkası 8 incide) YAT TEKESİTE İşçiyi teşkilâta bağlamak, çiftçiye toprak, | BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Bugür 5 incide: Türk Antakya- ya Dair Yepyeni Vesika V_VB_aî/ekil İzmirde Şmğraşhî büyük araziyi işletmek ve modern çiftçilik İnönünün Dünkü Sözlerinden : Ucuzluk İ çin Vergi- leri iİndiriyoruz Birarada Çalışmadıkça Hayat Hakkımız Yoktur, Dava Mühimdir İzmir, 19 (TAN muhabiri telefonla bildirdi) — Şeh- rimizde çok mühim ve zengin tetkikler yapmakta olan Başvekil İsmet İnönü Ege çiftçisinin bugün de dertle- rini, isteklerini dinlediler. Halkevinde sabah saat ondan ikiye kadar yapılan toplantıda sırasile Bayındır, miş, Tire ve Kuşadası müst Öde- ahsilleri söz aldılar. Bundan sonra Başvekil İnönü karşısına İzmir Valisi Fazli Gü- leci aldı ve ondan izahat istedi. Vali, şu izahatı verdi: — Şimdi vilâyetimiz dahilinde yüz bin dönüme yakın araziye pamuk eki lidir. Fakat bunu dört misline iblâğ etmek mümkün olacaktır. Bu yolun da üzerindeyiz. Küçük Menderes 1s. | Atatürk bugün pnbeş buçukta Dil lah edildikten ve etrafındaki göller kurutulduktan sonra meydana çıka- cak araziyi mübalâğasız — olarak 70000 dönüm hesaplarım, Burası gü- zel pamuk yeri olabilir. İkinci iş ola- rak Bakır çâyımın temizlenmesi var- dır. Buradan kurtarılacak arazi de BaRe . * a randımanı çok arttırmış olacaktır.) 70 bin dönümdür. Nüfus ve kredi meseleleri Burada nüfus meselesi çok — mü- himdir. Böylece pamuk. istihsalâtmı dört misline çıkarabileceğiz. Müs- tahsilleri burada ben de dinledim. Halkın bilhassa istediği, pamuk üze- rine kredi tanzim etmektir. Kredi işinde, Ziraat Bankası müdürünün de ifade ettiği gibi, tütünde olduğu şekilde kolaylık temini lâzımdır. Bu- nu temin etmek için pamuk ziraatile uğraşan her kaza merkezinde mahal li birer büro veya Afyonda olduğu gibi birer mezat yeri açılması, orada satılmak mecburiyetinin konulması lâzımdır. O vakit piyasayı çiftçi iyi takip edecektir. Yine söylediler ki Menemende kozanın kilosu T kuruş 10 para, Bergamada 8 kuruşa satıl- mıştır. 7 kuruşa kadar satanlar da olmuş. Köylünün aldandığı görülü- yor. Böylece buna da mahal verilme. miş olur. Faizi ucuzlatmak lâziım Bir arkadaşım da burada size mü- him bir meseleden bahsetti: Kredi faizini indirmek. Vali bu hususta mütaleasinı süy - liyerek faizin Ziraat Bankası tarafın- dan yüzde beşe indirilmesini istedi. Hususi idarelerin vaziyetlerinin çok vahim olduğunu, vilâyetlerin bu yüz- den aciz içinde bulunduğunu da ilâve ederek daha bazı mühim — dileklerde bulundu. ! Hususi idarelere karşı Başvekil hususi idareleri takviye için ne yapmak lâzım geldiğini vali- den sordu ve uzün izahat aldı . Başvekil bu izahat üzerine dedi ki: “— İzmirin bütçe varidatı çok az- dır. Memlekette ucuzluğu temin için v_ergı' ve resimleri indiriyoruz. Husü- sİ idarelere köşede sıkışmış — kalmış şeyler kalıyor. Fakat halk serbest kâ larak iyi çalışıyor, ve iyi mahsul alı- or. Hallolunacak işler pek çoktur Bundan sonra Başvekil müstahsi- le hitaben de şunları söyledi: — Burada arkadaşları dinledim. Pamuk ve diğer ziraat işleri için muh telif mevzulara temas ettim. Hallo - (Arkası 8 incide) ya pacagır;ı;ğ;fâfîâı; Üki | ATATÜRK. Ankara, 19 (TAN) Cümhur Reisi Kurumunu teşrif ederek bir müddet meşgul olmuştur. Fransada sarsıntımı geçiriyor' ı M. Henri Ponsot Fransanın Ankara Büyük El- kat'i bir müzakere safhasına, ancak notanın Ankaraya çisi henüz şehrimizde bulunmak tadır. Ankaraya — önümüzdeki Cumartesi günü hareket edeceği kuvvetli bir ihtimal olarak haber veriliyor. Halkçılar Icabında Meclisi siyasi şahsiyetler tarafından mühim Başvekil M. Blum BLUMUN BiR SÖZÜ: Dağıtıp Milletin Reyine Müracaat Edeceğ'z Paris, 19 (TAN) — Pazar günü birçok siyasi toplantılar yapıldı ve nutuklar söylendi. Bunlar, kendi- sini ehemmiyetle gösteren siyasi buhranın önüne geçmek istiyorlardı. En esaslı hedef, Perşembe günü toplanacak olan radikal sosyalist kon- gresi üzerinde tesir yaparak halk cephesinin ömrünü uzatmaktır. Orlean'da radikal sosyalistlerin bir ziyafetinde söz alan Başvekil M. Blum bilhassa şöyle dedi: “— Halk cephesi fikri kuvvetini kaybetmemiş, bu fikrin arkasından koşanların şevkleri sönmemiştir.Eğer halk cephesinin siyasi fırkalarından biri, hükümete olan itimadını geri a- lacak olursa yapılacak şey, meclisi feshederek hükümranlık hakkımnın sahibi olan memlekete müracaat et- Mektir.., MATBUAT HURRİYETI Başvekil Sen eyaleti sosyalist fe- derasyonunda da bir nutuk söyliye- rek yeni bir matbuat kanunu tek - lif edeceğini, bunda hakaretâmiz Neşriyata karşı ağır para cezaları bulunacağını, gazetelerin varidat ve bilânçolarmı ilâna mecbur tutulacak- larmı ve hesaplarının da kontrol e- dileceğini anlatmıştır. AKSİ TAKDIRDE.. * Dahiliye Nazırı M. Salangro da Mühim bir nutuk irat ederek bilhas- Sa şunları söylemiştir: (Arkası 8 incide) İngiliz T eslihatı Londa, 19 (A.A.) — Ingiliz silâh- lanma faaliyeti günden güne artan bir sür'atle ilerlemektedir. Bildiril. diğine göre, hükümet Amerikaya bir. çok avcı ve bombardıman tayyaâresi ısmarlamak niyetindedir Bu çok sür”. atli tayyareler bin beygir kuvyetinde olacak ve saatte 450 kilömetrelik bir sür'atle uçabileecklerdir. Top Sesierıi Madritten İşitiliyor Ispanyadaki dahili muharebe- nin şimdi bütün siklet merkezi Madrit önüne yığılmış bulunuyar. İsilerin tdarruzu çok şiddetlendi top sesleti Madritten işitilmekte- dir. En son gelen haberlerde kor- kunç tafsilât vardır. Lütfen ü- çüncü sayfayı açınız. — Notamıza Fransa Henüz Cevap Göndermedi Sancak Meselesi Cevabi Notadan Sonra Müza- kere Safhasına Girebilecek "Son tahki!(atlmıza göre, Antakya ve İskenderuna ait muz"z.keı_'elerıı_ı Ankarada ne zaman başlıyacağına dair henüz bir tarih tesbit etmek imkânı yoktur Hükümetimizin bu mesele hakkındaki notası Fransa hükümetine Paris sefirimiz vasıtasile tebliğ edilmiştir. Notanın elbette bir cevabı olacaktır. Ancak bu cevap ta Fransa hükümeti tarafından yine Paris sefaretimize bil- dirilecek ve Ankaraya o vasıta ile gelecektir. Mesele, tebliğinden sonra girebilecektir, Bugüne kadar Pariste manda saha- sına ait işler hep Fransa hariciye müsteşarı M. Vienot'nun elinden geç- miştir. Suriye muahedesine ait müza kereleri haritiye müsteşarı idare etti ği gibi, hariciye vekilimizin Cenevre- de Sancak meselesine dair konuşma- larının büyük bir kısmı da kendisiy- | le vaki olmuştur. — y Fransa ahhası — Müzakerelerin Ankarada yapılması hakkında iki tarafın devlet adamları arasında vaki olan konuşma resmen teeyyüt ettiği takdirde hiç şüphesiz müzakerelerin idaresine Fransanm Ankaranm sefiri M. Ponso memur olacaktır. Fransa sefiri ne Türkiyenin, ne de manda sahasmna ait meselelerin ya- bancısı değildir. Balkan harbinden sonra Türkiye ile Fransa arasında Pariste cereyan eden müzakerelerde M. Ponso hazır bulunduğu gibi Suri- ye fevkalâde komiseri — sıfatiyle de senelerce komşü sahada vazife gör- müş ve Fransa - Türkiye münase - betlerine taallük eden meseleleri çok yakından tanımıştır. Teahhurun sebebi Haber aldığımıza göre, Fransa se. firinin Ankaraya hareketinin teah - hur etmesine başlıca sebep, Ankara trenlerinde yer bulunmamasıdır. An- cak cumartesi akşamı yer temin e- dildiği için Fransa sefiriyle sefaret LArkası 8 incide) Halepte Şiddetli Kavgalar 14 Maktu', 51 Yaraı Var BKilis. 19 (Tan muhabirinden) — uraya yeni gelen haber v Suriyede Araplarla Ermğî:i_leer Sî::: sında başlamış olan gerginlik devam etmektedir. Cumartesi günü de Ha- lepte Ermenilerle Araplar arasında kanlı çarpışmalar olmuş, Araplardan dokuz maktul, otuz beş yaralı vardır. Ermenilerden de beş kişi ölmüş, on altı kişi yaralanmıştır. Araplar bir ar';alık Ermeni mahallelerine — yürü- müşler, bu esnada bütün dükkânlar k_apanmış, halk binalara iltica etmiş- tir. Polis bu mücadelenin önüne geç- mek için büyük müşküllerle karşı- Ia_şmıştır. Halebin ileri gelen Erme- pıl_eri kamyonlarla Kamışlı kazasına iltica etmişlerdir. Ermeni dükkân- larının hâlâ kapalı olduğu haber alı- Nıyor. Halepte şimdi idarei örfiye Manzarası vardır. Şehrin etrafına hükümet tarıfm- da'n toplar ve mitralyözler yerleştiril- rşıştir, Şehir civarında zırhit otomo- biller dolaşmaktadır. —Mümtaz Faik Müfrit Arap gazeteleri mugalataya saptılar Sancak Türkleri Ankara Müzake- re'erini sükün içinde bekliyorlar (Antakya muhabirimizin zetelerinin garip iddialarına ai Sancak şehir ve _kalabfllarında dolaşan (TAN) Foto Muhabiri- nın yeni gönderdiği resimlerden verdiği en yeni haberlerle ifratçı Arap ga- t yazı 8 nci sayfadadır.)
