11 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

# MARI ANTUVANET:. BRO Yazan: Stephan ZWEİG Mari Antuanet İstediğini bilmez" Higbirisi müavenet ve müzaheret- te bulunamıyor, hepsi biçare Kralla Kraliçeye fenalık ediyorlar. Her siyasi hareket gibi Fransa ih- tilâli de düşman tarafın esrarlı ve de- rin projeler! olduğunu zannediyofdu. Kraliçenin Ayusturyaltlarla birlikte Fransız milletine karşı mühim hazır- lıklar Yaptığını ve âdeta bir Ehli sa- lip muharebesi kadar kanlı bir harp kopacağını tahmin ediyordu. Bunu birçok müverrihler de böyle tasavvur etmişler ve yazılar yazmışlardır. Fakat hakikatte Mari Antunnet yalnız mecbur olduğu için. siyasetle meşguldi. Hiçbir sarih fikri ve te - gebbüsli yoktu. Mütemadi bir uğraşma ve didinme içinde Yağıyor. Sağa sola yazdığı mek tupları gönderiyor, münakaşalar edi- yor, fakat karşı taraf fikirlerini bir türlü anlıyamıyor. Avrupa devletleri- nin silâhlanarak kendilerini müdafaa etmesini İstiyor. Ayni zamanda milli fikir ve hislere karşı durmak da İste miyor. Hisleri ve arzuları böylece mriphem ve muğlâktı, Ne istediğini ve ne ya - pacağını bir türlü bilemiyordu. Ha- reketlerinde mantık yoktu. Ani hare. ketleri ve sözleri, boğulmak üzere o- lan, suyun'dibine gittiğini hisseden, etraftan imdat istiyen bir adtmm ha- reketlerine ve sözlerine benziyordu. Halkın emniyet ve muhabbetini ka. zanmanın en İyi çare olduğunu bil » mekle beraber yine yazdığı mektüp - larda mütenakıs sözler vardı. Bir mektupta şöyle diyordu: Halka karşı yürümek mecbuirye - | tinde kalacağız. Böşka türlü olm « yacak, Ayni zamanda da gene onlar- la birleşmiş olmak ve uyuşmuk töh- meti altındı Bir başka mektupta: p “ilâh kuvuğtinden “| hiçbir. gey bu meseleyi halledemez, Hariçten yardım görmemiz Tımar.” Kardeşine yazdığı mektupların bi- Tisinde yardım istiyor. Üç gün sonra gönderdiği başka bir! mektupta (mü- dahale ederseniz mahvoluruz) diyo: Velhasıl hiç kimse ne demek istedi ğini ve ne arzu ettiğini anlamamış - tır. Hattâ Rusya imparatoriçesi Ma Ti Antuanetten bahsederken şöyle di- yordu: — Biribirine zıt taraflar için çalı- şan ve zıt İdeallere göre hareket e- den insanlara hayret ediyorum Fersen bile sevdiği kadının en de- rin hislerini bildiğini zannederken o da ne İstediğini anlamaz bir “hale gelmişti. Mari Antuaetin harp için mi ,yoksa sulh için mi çalıştığını an- Tyamıyordu. Bir taraftan ihtilâl reislerile anlaş- mış gibi görünüyor, diğer taraftan prenslerle muhabere ediyordu. Hakikatte zavallı kadının istediği yaşamaktı, hakaret görmeden ser - best yaşamak... Bu iki taraflı oyun, dürüst ahlâ- kma tamamile muğayirdi. Böyle bir oyun oynadığı İçin herkesten ziyade mutaripti. Bundan nekadar müte- €ssir olduğunu ve adeta kendi ken - dinden nasıl nefret ettiğini anlamak İçin o zaman yazmış olduğu mektup. Tart okumak lâzımdır. Bu teessürü hiç kimse anlamıyor. du. Yalnız bir tek insan, onur en cok düşünen ve en çok seven adam bunu anladı. Fersen, bu mütenakıs his ve hareketlerin kararsızlık ve teesslir - den İleri geldiğini hissetti. Zavallı kadın, yanında yardım edecek, ma- neviyatını kuvvetlendirecek (kimse yoktu. On Altıner Lüj zayıf tabiati ve meşhur kararsızlığı ile ona hiç bir yardımda bulunamazdı. Görüm. cesi Madam Elizabet kral taraftarı miverrihlerin yazdığı ve tarif ettiği gibi melek tabintli, saf ve rmınis bir kadın değildi. Etrafmı alanlara ina- pır, dedikodu vapar ve mfitemadiven Mari Antusnetle kavga ederdi. Velha sıl bulundukları muhit cehennem gibi bir yerdi. Uzaktan Fersen bunu his- #ediyor ve yardım çareleri düşünü - yordu. Biliyordu ki bu kadına ne ko €ası, ne akrabaları, hattâ ne de kar- deşi kendisinin o edebileceği yardım v teselliyi veremiyeceklerdi. Mari I .Bir Hafalık Tarih A Rejim kavgaları arice bakınca bilâkis türlü tür. Mi İhtilaflı meseleler görüyo” rüz. Avrupadaki rejim farklarından Şaşırmış ve Ne | bir Hale Gelmişti “Erin eme Antuanetten erasıra şu mealde mek-| olmuştur. Rusya, diğer tarafın İspan. tuplar alıyordu: yol asilerine “yardım ettiğinden bab- “Ne mesafe, ne zaman seven kalp. | sediyor. Faşist memleketler bu itha- leri biribirinden ayıramaz. Bu haki -| ma kızıyorlar ve bilâkis Kızılların kati hergün biraz dahâ fazla hisse - | Madride yardım ettiğini anlatıyorlar, diyorum. Nerede olduğunu bilmiyo. İspanya işlerine karışmamak prensi rum. İnsan için sevdiği birisinin ne. | binin tatbikatına bekçilik etmesi lâ- rede olduğunu, masıl yaşadığım bil. | Zim gelen komisyon da, yirmi yedi memek, ondan habersiz kalmak ka- memleketin iştirakile, içtimalar Yapi” MönL İ Çöwren. #ezzan 4. E, YALMAS | dar acı bir şey olduğunu tasavvur e 8 demiyorum.” Bu ateşli ve son aşk mektup'arile beraber bir de küçücük bir hatıra Bu bir altın nulkaydı. üç tane zambak çiçeği İle şu yazi hâkolmustu! (Ayrılan aj çaktır.) Bu yüzüğü Mari Antuanet kendi parmağıma göre yaptırmış Ye iki gün takmıstı. Bu süretle soğuk al- tma kendi kanınm hararetini vermek İve öyle göndermek istemişti. Fer. sen sevgilisinin yüzüğünü parmn, takmış ve üzerindeki yazı, vicdanmâ tt Bu kadın için her seyi göze ala - bilirdi. Mektuplarındaki derin isti rabı, herkes tarafmdan terkedilme - den mütevellit yalnızlığını duydu'ça onun için büyük bir fedakârlır yap - Bu suret ipl almak, uzaklarda olmak mütecesir ediyordu. Olümü xöze & rak ve ona hizmet etmek için Pari. se hareket etmiye hazırlandı. Bunu haber almeca, Mari Antuanet korku İve heyecan içinde kaldı. Bu fe lık çok fazlaydı. bunu kabul edemi- yecekti. Ferseni çok yordu yatını tehlikeye koymasma, hem de kendisi için koymasına tahammül e demiyordu. Yanmda vaşaması, bera- ter olması ona pek büyük bir teselli olmakla beraber gene buna Tazi ol- müyordu. 7 Kânunuevvelde yazdığı bir meltupta'da BöYİĞ “Buraya tam kümeazdır. sen ' Bandetiii4 tehTi oymada ne mana var? Bana cağınıza eminim, çünkü siz min benim için ne büyük saadet ol - duğunu bilirsiniz.” Fakat Fersen fikrinden vazgeçme- di. Her şeye rağmen sevgilisini bu Vartadan kurtarmak istiyordu. İs. veç kralile görüserek veni kaçırma teşebbüsleri hazırladı. Hissediyordu ki, yazılan mektuplara rağmen bu | kadın onu yanımda göri kar- İst karsıya bir kere olsun konuşmak- tan saadet duyre: Şubat başmda Fersen Frunsaya dönmiye karar verdi. Bu adeta bir intihar teşebbüsü idi. Bu .ba' in ihmal vardı. Fransada onun ölü -| münü İstiyen ve buna baha been ne çok insanlar vardı. Hiçbir isim onun ki kadar kinle anılmıyordu. Şekli her kese dağıtılmış, tarif edilmişti, Daha Parise gelmeden bir tek in san onu tanısa narca parca edilirdi Fakat Fersen gibi fedakâr bir şık için bütün bu tehlikelerde bile bir cazibe vardı. Parise gelir gelniez Tü. ileriye gitmek, gece gündüz bin iki yüz muhafız tarafmdan çevrilmiş o- Isn bu saraya girmek en büyük arzu- #v İdi. Sarayda her arabacı, her uşak her hizmetkâr onu tanıyordu. Bunla- Ta ne dereceye kadar itimat esizdi- herbirisi bir casus olabilirdi. Fakat *evgisini ve fedakârlığını böyle manda #östermezse ne zaman ri vecekti? Hayatmda gavesi sevgilini - | ne hizmetten baska bir sev değildi | Subatm on birinde bı tehlileeli ppo-| seyi tatbika basladı. İhtilal tarihin- de bundan eir'etli bir teşebbüs hemen emen yok gibidir. TArknar ver) YENİ NEŞRİYAT Baymdırlık işleri dergisi Bayındırlık Bakanlığının “Baym- dırlık işleri dergisi,, yönetsel kısmı Eylül 936. sayısı çıkmıştır. (Yeni Türk) çıktı Eminönü Halkevi tarafından ay- da bir çıkarılan “Yeni Türk, ön 46 numaralı Teşrinievvel 936 sayısı in- | tişar etmiştir. bitap eden bir nakarat halini almiş » | haher| İyor, kimseyi gücendirmiyecek bir i- | fade tara arıyor. Fransada da sağ ve sol kavgasi nın bir tezahürünü görüyoruz: Ko- münistler, Almanların Nürenberg'de- ki Kızıl aleyhdarlığna cevap diye Alzasta, Alman hududu yakımarın - iz büyük nümayiş tertibine kal kışmışlardır. (Blum) hükümeti bu nevi bir harekete herhalde taraftar İdeğildir, çünkü Fransiz Hariciye Na- zırınn Cenevredeki nutku, rejim © manlıklarınn aleyhinde idi Blum kabinesi, herhalde komünist - İlerle iş birliği zaruretini çok duyu- yor ki nümayişlerin önüne geçemi * İyor. Bununla beraber herhalde ko- ” İmünistlere bir dereceye kadar #oz ge girebiliyor, çünkü yüz büyük nüma- yerine on küçük nümayiş yapıl Or. yi masına komünistleri razı ed İspanyada had safha ) spunya meselesinde asi tarafın fiili hükümet mevkiine çıktığı artk inkâr edilemez bir hale gelmiş- tir. Madridin denizle rabıtaları ya ke- silmişlir, ya kesilmek üzeredir. Bir milyonluk bir şehrin bu şerait daire- sinde mukavemetine imkân yok Avrupa nasıl Habeş meselesinde ol- muş bitmiş vak'ayı hazmetmss: İs panyada da halk hükümetinin sonu | yaklaştığını zilinine yatırmağı çalış- makiadır. Frahsa Hariciye Nazırının Cenevrede söylediği sözlerde (lil ziyetin kabulüne doğru bir hazırlık vardır. ” a girmezse yakın zamanda Madrit düşecek ve Franko hükümeti İspan- a füli hükümet mevkiine tır. A vrupuda Lırtına havası devam ederken Uzak Şarkta vahim hâdiseler hazırlanıyor. Dün bu hâ- İ diselerden yüzde biri olsaydı Avrupa ve Amerika dünyası mutlaka galo- yan içinde ayaklanırdı. Japonyanın Çinden İstediği şe; 175.000.000 nüfuslu beş büyük vilâ- ykavak- Uzak Şarkta BN Avrupada Yeni Bir Diktatör (Başı 1 neyle) Viyanada sükünet hükümferma - dır. Prens Starhemberg, tamamile atılmış bulunuyor. Ordu ve zabıta prensin herhafigi bir harekette bu- lunmasına karşı tedbir almıştır. Baş- vekil Muavini . Binbaşı Barbarenfils eski arkadaşlarınm — hükümet sley- binde herhangi bir harekette bulun - masına mâni olacak vaziyet almış - tır, Berlin mehafili memnun Londra, 10 (Tan) — Berlin meha- fili Prens Starhembergin tamamile atılmış olmasından memnundur. Bu mehafile göre, bundan böyle Avus - turya - Almanya anlaşması inkişaf &decek, iki taraf daha fazla teşriki mesaide bulunacak, ve Avusturyada- ki nazi unsuru kuvvetlenecektir. Hudutta tevkifler Viyana, 10 (A.A.) — Zabita, na - tarı dikkati celbetmemek icin hudut- ların muthelif noktalarından sahte | Pâsaportlarla Avusturyaya girmiş olan birtakım komünistleri tevkif et| |miştir. Bunların Avusturya ile mü- * İcavir memleketler için bir komünist merkezi ihdas etmek tasavvurunda bulundukları söylenmektedir. !I Starhembergin beyannamesi Nevyork 10 (an) — United Pre- in Viyana muhabiri bildiriyor: Prens Starhemberg bugün Halm- velir'i ilga eden bir beyanname nez- İretmiş ve bu suretle hükümetle mij- cadele etmek istemediğini göster miştir, ————— — — — lim.” fikri de ileri gidiyor. Araplar da Yahudi yurdu sözü or- tadan kalkursu ve Yahudilere gayri siyasi bir ekalliyet gözile bakılırsa Filistinde yâşamalarma razı olacak- (larmı söylüyorlar. Yeni iktisadi çığır B ütün bu gürüitueçe mukabil, sulh ve sükün cereyanleri ancak İktisadi sahalardan eksediyor. Ingiltere ve Fransa, Avrupa memle- sa ketlerini si; yolile birl ümidini kâ/betmişlerdir. Simdi bl yerken ÇE DR iŞ ma .klemalk gölundkder! 52. Cenevrede iktisadi komisyonunda küçücük bir Milletler arası Iktisadi konferansı manzarası gördük. Fran- sa ve Ingiltere, Milletler Cemiyetin- de âza olan ve olmıyan memleketle- iri kendilerine iltihak elmeye, konten jan sistemini ve kambiyo tahditleri- ni kaldırmaya davet etmişlerdir. Italyanm iç büyük memleketin sil ettiği iktisadi bloka iştirek et- mesi ve lireti düşürmesi pek çok dik-| iü | yetin, “müşterek bir iktısadi faaliyet | kati celbetmiştir. Liretin İngiliz |i - İsahasr,, addedilmesidir. Bu sahaya !ra! başıma doksan civarına düşmesi. Japon parası, Japon faaliyeti gire .'ne Halyan kabinesinin yarım saatlik İcek, Japon askeri yerleşecek, işler |bir içtimamdan sonra karar verilmiş. #ağ salim avdet etmesine yüzde bir| Japon hakimiyeti altında cereyan e, |tir. decektir. Sözün kısacası Japonya buralarını istiyor. Mukabilinde Çine Kizıllık â- lemine karşı bir ittifak tektif ediyor, Çin hayır der gibi okuyor, &tXt sıkıya silâhlanıyor. Fakat Çin bütün harici âlemden bir gey bekliyemez. Amerika dünyadan e- Uni çekmiştir. İngilterede bir kısım gazeteler: “İsterse Çini alsın. Umuru. muzda değil, kıskanmayız... diyorlar. Taymis ve diğerleri Japonyayı takbih ediyorlar. Fakat kurtla kuzu herhal de tek başlarma kalmışlardır. Yarın dünyanın her tarafında şi. yasi ve iktisadi akisleri görülecek mühim tarihi vak'alar, AVrüpanın dördüncü, beşinci derecede bir hüdi. sesi kadar bile dikkati celp etmeden ilerleyip gidiyor. İhtilâl ve portakal F ilistinde gürültüler, askeri ba. reketler devam ediyor. Bir taraftan İngilizler askeri hazırlıkla. rını ilerletiyorlar, diğer taraftan A. rap Kralları araya girerek grevin ve ihtilâlin bitmesine çalışiyorlar, İngi. liz askeri kuvvetlerinin bu mütevag. sıtlardan başka da bir yardimeigi var: Portakal... Araplar portakal ih. raç mevsimini elden kaçırmak İste - miyorlar. En ziyade bu düşünce ile anlaşma meyilleri gösteriyorlar. İngilterede: “Filistin mandasını bi. Fakat bundan evvel Italyada maaş, smele ücreti ve sair meseleler itibarile büyük İktisadi hazırtıklar | yapılmıştı. Bundan başka liretin di- ğer paralara “telifi” hakkında karar verilirken kiraların, elektrik, gaz, su ücretlerinin İki sene için artmama- sı kanunla temin edilmiştir. Umumi istihlâke ait esyanm kont mi ge - nişletilmiş, gümrük resimleri indiril - miştir. Italyada Diretin düşmesi, dahili va- ziyet baktmından çok ahenk ve sükü- netle cereyan etmiş, hükümetin sıkı niurakabesi: ve faşist teşekküllerinin gayreti sayesinde fiyatlar Cırlama - | maştar. F skat harici siyaset eahasmda türlü türlü rivayetler dolaş - mış, Almanyanm ısrarına rağmen Italya da bu tedbire müracaat edildi- ği bu hareketin İtalyayı Almanyadan uzaklaştırdığı, yeni iktisadi bloka yaklaştırdığı hakkında rivayetler do- aşmıştır. Bu rivayetlerde gimdilik her hal - de mübalâğa vardır. Fakat Ingiltere ve Fransanm düşündüğü yeni ve serbest sistemin umumi tatbikatında büyük engeller bulunmakla o beraber iİyeni çığırın muhtelif meruleketleri biribirine daha çok yaklaştıracağı - na, dünya iktisadiyatını harbe mah - Liret ve Almanya İde Yahudilere küçllk bir saha ayıra- rakıp bu belâdan kaçalım, biz€ hiç|sns manzaradan az, çok kurtaracağı- hayır yok." diyenler var. Sonra;'na ve bolluk içinde yokluk intaç eden “Filistin Yahudi yurdu olmasın, A-İiktısadi hal ve şartları iyileştireceği- rap yurdu kalsın, yalnız bunun İçin |ne şüphe odilemez. Ahmet Emin YALMAN Gazlantep, (Hususi muhabirimiz- den) — Bağ bekçileri belediyece teş- kilâta bağlanmıştır. Bunlara bit çeşit elbise giydirilmiş ve muayyen birer aylık tahsis edilmiştir. Belediye bekçilere aylıklarını run tazaman verecek ve bu parayı'bağ sahiplerinden, azar azar tahsil ede- cektir. ekçileri Bele- lâta Bağlandı Y36 Antepte Bağ B diyece Teşki Bu sene tatbik edilen bu usul hirde bir sayfiye hayatı uyandırmığı ve bağlara rağbet çoğalmıştır. Çüa kü, kasabadan uzakça olan bu yer- lerde asayiş tam şekilde temin e: miş bulunmaktadır. Yukarıki resimde Antep bağ be lerini belediye müfettişi Hakkı ili İbir arada görüyonuz. Montrö '.Mukavelesine Hücum' (Başı 1 inci) bu harp gemilerinin geçmesi müp - İ hem bir interpretasiyon İle ve kargi- lıklı muahedeleri nazarı itibara al - mak şartiyle, Uluslar sosyetesinin müsaadesine bırakılmıştır. İngilterenin teşebbüsiyie Akdeniz- de tanzim edilen bu yani siyasi ve as- keri fonksiyonlarm biihassa alacak- ları veçhe itibariyle izahı lâzımdır. İtalya Akdenizin en büyük devleti sayılır. İtalyanm entperys) menafii bu denizde mahsurdur Bütün Akde- niz boğazları, ister Montr'deki aldı- ğı şekilde Türk Boğazları ister İngi-| vaziyetini | liz - Mısır muahedesiyle eden Süv ster- :cidö Vebelittarık Boğuzr- İtalya hayati ve ticmri. he; Akdenize sit ve herşey hakkmda fazla hassasiyetini. ve Kafakterini izah eder. Binaenaleyh İtalyanın kuvvetleri ve müvazeneleri bula göre, tanzim edilmelidir. ., Gazete başka bir yazısında da yine Akdeniz “meselesinden bahsederek şunları söylüyor: “.- Acaba Türkiye, Londra hükü- metinin Boğazlar muahedesin £a - bulüne “karşı İngiltereye ne gibi ta- vizlerde bulunmuş olabilir?. , Alman - Fransız Hududunda IBaşı 1 incide) “Hükümet umum! intizamı temin ile ve bu intizama katiyyen halel ge- tirmemekle mükelleftir. Bilhassa bu- İdut boylarında. Binaenaleyh demok- rasi rejimine ve yahut memleketimize basım olan propagandalara müsaade edemez, Komünist partisi Alsace'de 127 toplantı yapmak istiyordu. Fakat ha- zırlanmış olan mukabil nilmayişler dolayısiyle bunlarm miktarmı 52 ye indirmeğe muvafakat etmiştir... Alman matbuatının aleyhde neşriyatı Londra, 10 (TAN) — Komünist » lerin Alsas Lören hududunda toplan- maları Fransız mahafilinde endişe u- yandırmakta devam ediyor. Fransa Hükümetinin bu nümaeyişleri tahdide çalşmasi Hümanite gazetesi tarafın - dan ve tehdit ve iğfal tarzında telâk- ki olunmaktadır. Alman matbuntı ise bu hâdiseyi bir provakasyon (tahrik) tarzında te | Jâkki etmekte ve aleyhte neşriyatta bulunmaktadır Takviye kıtaatı gönderiliyor Nevyork, 10 (TAN) — Ünited Press muhabiri bildiriyor: Alman bü kümeti Alsas Lören hududuna tak - viye kıt'atı göndermeğe karar ver - miştir , Ateşlihaç lideri hakkında takibat yapılıyor Paris, 10 (Tan) — Bugün Fren sanin SAğ kuvvetlerinden olan Ateş li haç lideri miralay De La Rok aley hinde adli takibata başlanmıştır. De a —— İnkılâp derslerine devam eden talebe versitede 935 - 936 yılmda tkf lâp derslerine devam eden 608 talı den haziran İmtihanmda 475. eylül | imtihanında 129 kişi muvaffak | muştur. Muvaffak olamıyan 94 talebi İtekrar derslere devam edecektir , Üniversite ecnebi diller kursla, gecen ders senesinde 2849 talebe di vam etmiş, 85 | muvaffak olamamı tır. Dr NACIS SOMERSAN Çocuk Hastalıkları Mütehassısı Şişli, Halânkârgazi Meşrutiyet Ap kat 2 No5 Her gün saat 3:6 Felefon 12498 BORSA Wi yaşayış tarzi İV TEŞRİNLEVVEL CUMARTESİ iParalar | Sterlin 1 Dolar 20 Fransız fr, 20 İsviçre ir 1 Şiling 1 Florin 1 Kuron 20 Drahmi 20 Liert 20 Belçika ir. Madridi Esham Iş Bankası z Hami 14'a ime - * 100 Sirket Hayriye Tramvay Bomonti Nektar or Anadolu Aslan Çimento Merkez Barikası Osmanlı Bankasi Şark Merkez Ecssnesi ikrar Türk Borca u © im Ergani A. B. C. terilernze Dahili Sivas — Etzurum | u Tahvilâş —— arte Anadolu 1 ve TI kupon kesik m Mümessil Misir 1903 1 BU ——— (9) Diğer paralar üzeriöde müamee ok” narları ————— ——— I Rok ile beş arkadaşı ayax takın ni tahrik etmekle ve feshedilmıs Di teşekkülü başka bir nam altında Y# şatmaya çalışmakla itham olurmağ” tadır. taheilleri — 12 102,— 103,