6 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

——— 2? Ankara Mektubu Küçük San'atler Nasıl Himaye Edilecek? Hazırlanan Yeni Kanun Projesi Başlıca Altı Hüküm Koymaktadır Ankara, 4 (TAN muhabirinden) — Bir taraftan ev ve elişleri san'at- İarı sergisi hazırlığı devam ederken küçük san'atiarı koruma kanunu sergisinden almacak netleeden sonra bu kanun projesi tamamiyle ha- sırlanmış ve kat'i şeklini almış bulunacaktır , ALTI TURLU YARDIM Bununla beraber himayenin daya- macağı esaslar tesbit edilmiş gibi dir. Bu esaslar, türlü himaye şekil- İerini ihtiva etmek üzere (6) dır. Ve hepsini tatbik İktısat Vekâletile be- Tâber diğer Bakanlıklarımızı da ali- kalandırmaktadır. VERGİ MUAFIYETLERİ Kanun Projesinin “küçük san'at » lar için Uk koyduğu yardım ve him ye unsuru: Vergi m tidir. K çük şan'atlar bütün vergilerden mu- af olacaktır. Hattâ küçük san'atlar rm faaliyette bulunduğu yerlerin ti- carethane hüviyetinden de çıkarıl- ması düşünülmektedir. SERGİLER Küçük san'atlar için Iktısat Vekâ- etinin tensip edeceği muayyen za » manlarda büyük y gergiler açılacaktır. Bu sergilere getirilecek eşyanın nakil masrafları devlet tarafından verilecek, hiçbir devlet ve belediy resmine tâbi olmı- yacak, sasahiplerine demir ve deniz- yollarmda çok ucuz seyahat etmek hakkı verilecektir. Bu sergiler mü- küfatlı olacak ve güzel eser getirmiş olanlara prim verilecektir. MESLEKİ TEDRİSAT Kanunun koyduğu en mühim bi- maye tedbirlerinden birisi mesleki tedrisattır. Çırak, kalfa ve usta ye tiştirilmesi işini kanun bir devlet işi olarak ele almıştır. z Çıraklık: Kanüh projesi, her san'at şubesinde geçirilmesi lâzım gelen.çi-| raklık müddetini tesbit etmiştir. Bu müddet bir buçuk seneden başla - makta ve liç buçuk seneye kadar de- Bişmektedir. Kanun, çırağın ustasile Olan münasebetelerini ayrıca hususi hükümlerle tanzim etmektedir. Kalfalar: Kanun projesi, o bazı #an'atlarda kalfalık müddeti kabul ; diğer taraftan Iktısat Vekâleti Projesini hazırlıyor. Ev ve elişleri 8 yapılmaktadır. Kongre resmine Sa“ etmekte, bazısmda buna lüzum gör- memektedir, Bunlar Çualipiğ işçi o- larak kabul ediliyor. Kanun projesi, belediyelere ve hu-|; susi idarelere, çırak mektepleri veya | ç kursları açmak vazifesini vermekte - dir, KOOPERATİFLER Kanuna göre kurulacak koopera - | ( tifler, bu sınıfların sermaye ve tekriik | 1 vasıtalardan azami derecede istifa - desini temin edecektir. Bu koopera - tifler devlet münakasalarına iştirak ederken teminat mükellefiyeti olmı-! yacaktır. Bu kooperatifler de kâr - larından hiçbir vergi vermiyecekler - dir, TEŞKİLAT Küçük san'atler ki esasa dayani- larak teşkilâtlandırılacaktır; Bunlar | dan biri daha ziyade âmme kuvveti - ni haiz ve eski korporasyon teşkilâ - tma müşabih bir teşkilâttır ki, ana İ vasfı (ekonomik) olacak, ikinci tip İteşkilât da (San'at odaları) şeklinde Iı olacaktı. Anadolunun tarihi Lonca teşkilâtından faydalanılacaktır. Kanun projesinin himaye unsuru olarak koyduğu altıncı vasfı da bu - dur: Küçük san'atler; bilhassa ev - lerde çalışabilen mâkine tiplerinden faydalanacaklardır. Muharrik vasıta olarak ucuz elektrik temin edilecek tir, Küçük san'atler üzerinde tetkikler yapılacak ve binların tekâsüf olduğu mıntakolarda röevrii ihtiyaç lara göre munzam; tedbirler da alın- caktır. Kanun projesi bu hususta İk tisat Vekâletine salâhiyet vermek -| tedir. Bütün bu hükümler, küçük san - atleri himaye kanun projesini; eko - nomi ve istihsal hayatımızda bir kal kımma vasıtası olarak beklememizi İicap ettiriyor. ni bi Sabah Yıl Balkan Murahhas ları Şehrimizde Toplanıyor Tıp Kongresi, Yarın ızda Törenle İçtimalarına Paşlıyor Yarın açılacak olan Balkanlar ara- 1 dördüncü tıp kongreği münasebeti- le Yıldız sarayında büyük hazırlıklar raym konferans salonu tahsis edil Kongreye bütün Balkan devletleri iştirak edecektir. Ee Yugoslavyadan 24), Yunanistendan (5), Romanya- dan (34), Bulgaristandan (4) murah- has gelecektir. rasında Romanyalı meşhur profesör Bu murahhasların 4- Giorgi) ve Yunanlı profesör (Yeno- is) te vardır. Murahhaslar bügün tamamen gel- rimize gelmiş bulunacaklardır. Kongreyi Sıhhiye Vekâleti müste- sarı Hüsemettin açacaktır. Toplanti- la ar dört levam edecektir. nra, murahhaslar Yalo- vaya ve Bursaya giderek kaplıcalarla maden sularmı tetkik edeceklerdir. Bu gezinti iki gün #lirecek ve salı gü- il şehrimize dönülecektir. Misafir heyetleri için ayrien Bo- gazda bir gezinti tertip edilecek, çar- samba akşamı da Beylerbeyi saraym- da bir balo verilecektir. Kongrenin proğramı şöyle hazır - lanmıştır Celse açılması ve ilk toplantı salı günü 16 - 18 e kadar devam edecek, unu bir çay ziyafeti takip edecektir. Çarşamba günü ilmi bir toplantı ya- Pılacak, perşembe günü sabahı toplantı devam edecek, Öğleden son- ra Türk ve ecnebi profesörlerinin i$- tirakile üniversitede bir konferans toplanacaktır. Keönferanstan sonra | saat 16 da bir çay ziyafeti verilecek- tir Yıldanda toytautımıra evli vas tir, bu Cuma ve'cumartesi günleri “de Asılsız Şayialar | Ekalliyet Mektebi Mu- allimleri arasında Değişiklik Yok! Bu yıl ecnebi ve ekallyiet mektep- leri muallimleri arasında geniş mik- Biniciler Dün Geldiler yasta tebeddülüt yapılacağı hakkında bir gazetede çıkan haberler doğru de- ğildir. Mektepler açılmış ve dersle- Kafile Reisi, “Binicilerimiz Heyeti Umumiyesi İtibarile Tam Bir Muvaffakıyet Elde Ettiler,, Diyor Bintcilerimiz, Sirkeci istasyonunda karşılıyanlarla beraber Berlin olimpiyadından sonra Ahen we Viyanadaki müsabakalara iştirak eden birincilerimiz dün sabah &#a- at 11 de şehrimize dönmüşlerdir. İstasyonda kendilerini gehrimizde- ki süvari subayları, Sipahi Ocağı â- gaları, birincilik meraklısı büyük bir kalabalık karşılamıştır . Subaylarımız, alkışlar arasnda ini u k “— Elimizdeki vesalte nazaran ta- kımımızın kabiliyeti şayanı takdirdir. Avrupada eski biniciler ve süvari mu- allimleri takımımızı çok iyi buldular. Alman ve Avusturya matbuatı ekibi- mizin dünyanın en İleri ekibi olacağı kanaatindedir. Binieilerimiz, heyeti umumiyesi itibariyle tam bir muvaf- fakiyet elde etmiş sayılabilir. Olim- mumi pamuk kandel bah şehrimize gelmiştir. tasyonda alâkadarlar tarafmdan kar. sılanmıştır. re de başlanmıştır. Tahkikatımıza göre, ecnebi ve ekal- iyet mekteplerinde yalnız açıklara muallim mektepleri mezunları tayin edilmiştir. kadro meselesi bahse mevzu olmamış- tır. Bundan başka yeni bir Bununla beraber vazifesine mun - tazam devam eden, müktesep hakkı © lan ve müfettiş raporlariyle ehliye - tesbit edilen hiç bir muallime do - unulmamıştır. Salâhiyettar makamlar, dün bir muharririmize bu şayialarm tama - miyle asılsız ve uydurma olduğunu söylemişlerdir. Pamuk Ihracatı Alman Kontrol Dairesi Reisi İstanbula Geldi Almanya pamuk kontrol dalresi u- reisi Papst beraberinde mütehassıslarından O - ie beraber dün sa- Heyet iş Merkezi Bremende bulunan pamuk ithalât dairesi relsi olan ve Almanya nm senede bir buçuk milyar (o altım- marklık pamük Ithalâtı ancak müsa- adesi altında yapılan Papst dün &a- bah kendisiyle görüşen bir muharri- rimize demiştir ki: “— Alman ithalât dairelerinin ih- Meşhut Suçlar Yalnız İstanbul Cihetin- ide Bir Günde 20 Meşhut Suç Vak'asına Bakıldı Yenipostahane binasındaki meşhüut suçlar müddelumumiliği ve mahke- meleri dün de hummalı bir faaliyetle salışmişlardır. Dün suat 17 ye kadar İstanbul meş- but suçlar müddeiumumiliğine (20) vak'a gelmştir, Müddelumumilik bun. lârdan yalnız 16 sını o mahkemelere İ vermiş, geri kalanlardan bir kısmı nm kâğıtlarını saklamış, bir kısmını İda merkezlere iade etmiştir. Sultanahmet üçüneü sulh ceza mah kemesi dört gün içinde (23) mahkü- miyet kararı vermiştir. Bu karar sa- yısı her gün artmaktadır. İlk gün2, ikinci gün 3, üçüncü gün 6 ve dördün- cil gün de 12 mahkümiyet kararı ve. rildiğine göre, gün geçtikçe meşhut cürimlerin mahkemeye akseden kı - #imları çoğalıyor, demektir. Bu mahkeme, dün üç hamal bak. kında birer ay hapis, bir küfe hirsizi hakkında bir buçuk ay ve Berlin s6- firi Hamdinin köşk bekçisine taş a- tan Ahmet hakkmda da otuz lira pa- ra cezası vermiştir. Arzuhalci Hayri de sarhoşluk yap- tığı için bu mahkemeye verilenler 4- Tasındadır, Arzahalci Hayri, soru - lan suallere şu cevapları vermiştir: “— Adım Hayri, Eminpaşanm oğ- luvum. Şimdilik arzuhaleiyim. 1329 yılında hukuktan çıktım. Kat'iyyen mahkümiyetim yok. Sabahleyin terayağı, bal ve tatlı ile bir kadeh rakı aldım. Mahmurluk bozdum; sağa sola saldırmadım, Ben camiden gelsem, meyhaneden geliyor diye, adım çıkmış. Bir kilo rakı içme- dim. Bu kadar çok rakıyı hayvanlar içeri, Hâkim Osman Tevhit, beraat ka- rarmı verirken Hayriye-şunları söy- lemimi im. , z “—Builk teşrifinizdir. Bir daha görüğtlim.' Sarhoş ol; fe çısının içerisine gir. Fakat rezalet çi- karacak bir halde sokakta dolaşma Rezalet çıkardığın sabit olmadığı İ- çin beraat kararı verdim.,, Hayri, bir daha rakı içmiyeceğine söz vererek mahkemeden çıkmış, fa- kat bir saat sonra Adliye binasının önünde meslekdaşlarından Halilin ya- kasma asıldığı ve dövdüğü için tek- rar cürmü meşhut halinde yakalana- rak polise verilmiştir. Asliye dördücü ceza mahkemesi, dün rak yerine su satan Hasan is- minde birini tevkif etmiştir. Hasan, Gedikpaşada bir bakkala girerek bir şişe suyu rakı yerine 200 kuruşa sat- puştir. Mahkeme, Hasanın tevkifine ve şi- şedeki mayiin rakı olup olmadığınm tetkiki için Tibbr Adli müessesesine gönderilmesine karar vermiştir. Fstihte Zülâliçeşme sokağında Fa- tih maliye tahsil memuru Hüsamet- tini dövdüğü iddia edilen mahalle mü- messili İhsan, (31) lira para cozasi- na mahküm olmuştur. e e Telefon konuşmaları artıyor Telefon şirketi hükümetçe satın &- Inarak Muhabere parasınm da ucuz- İlaması Üzerine telefon konuşmaları artmıştır. 033 senesinde 11,103,911 konuşma Yapılmıştır. 935 yılında bu miktar 983 ü geçmiştir. Bu yu daha fozla olacaktır. Muhaberenin 5 milyonu Beyoğlu, 4 milyonu İstanbul, 100.000 i Adalar ve geri kalanı da diğer taraflarda ya- pılmıştır. Ki yim Soyadı almıyan memurlar Memurların soyadı alıp almadıkları araştırılmaktadr. Daireler bunlar» on beş güne kadar listesini yapacak" Iktisat Vekâleti Kararını Bildirdi Tacirler, Zarardan Kur- tarılmaları İçin Müddetin Uzatılmasını İstiyorlar Frank düşüşünden zarara uğrayan ihracat tacirlerinin Iktisat Vekâleti- ne yaptıkları müracaata cevap gel- miştir. Buna göre, 25 eylül 936 ak- İsamına kadar ecnebi memleketlerde- ki tüccarlar tarafından bedelleri ora bankalarma yatırılmış ihraç malları. na ait paralar Merkez Bankası tara - fından frangm eski fiyatı üzerinden ödenecektir . Böylelikle bu malları gönderen tüce- carlar frangın düşüşünden kat'iyyen zarara uğramıyacaklardı Ihracat tacirleri, 25 eylülde para- ları yatırılan ihraç mallarının bundan 20 - 25 gün evvel gönderilmiş mallar olduğunu, halbuk! 25 eylülden evvel ihraç edilmiş mallarm henüz yerleri. ne varmadığı söylemektedirler, Bunlerm paraları henüz yatırılma- dığı için karardan istifade edeğiiye - ceklerdir. Tüccarlar hiç (olmazsa frank buhranınım başladığı tarihe ka» dar memleketimizde ihraç edilmiş mallara ait bedellerin Merkez Ban- kasından eski fiyata göre ödenmesi: ni istemektedirler, Bu, temin edildiği takdirde ihracat tacirlerinin bütün zararları karşılan- mış olacaktır. Borsada dünkü muameleler Merkez Bankası dün Ingiliz lirası- na 621 - 624 kuruş fiyat koymuştur. Borsada dünkü munmelelerde bir Türk lirasına karşı Fransız o frangi 16,93 ten açılmış 17 de kapanmıştır. Tahvilât üzerindeki muameleler eski hararetle devam etmiştir. Ünitlirk-tahvitterinin dünkü fiyatı ONLARA pr yel ak nın 40,0) Merkez Hgnkası hisse nötleririn de' 02 Yâ" kaydedilmiştir. Adliye Binası Inşaata Ait Hazırlıklar Yakında Bitirılecek Müddeiumumi Hikmet Onat, dün de umumi hapishane yerinde yapıla” cak olan adliye binası işiyle meşgul olmüğ ve öğleden evvel bir Nafia mü- hendisiyle beraber hapishanede tet- kikatta bulunmuştur. Mühendis, ye- rin krokisini tesbit etmiştir. Bu kroki Nafia Bakanlığına gön - derilecektir. Yapılacak binanın yeri tesviye edileceği zaman mahkümlar tevkifhaneye nakledileceklerdir. E - ğer tevkifhane binası kâfi gelmezse tevkifhanenin arkasmdaki oarsaya pavyonlar yapılacaktır. Elişleri Sergisine Giden Eserler Kabul Müddeti Bu Ayin Onunda Bitiyor Elişleri sergisine gönderilecek eş- yanm kabul müddeti bu aym onunda bitmektedir. Bu tarihten sonra vak- tin darlığı dolayısiyle eşya kabul ©- dilemiyecektir. Binaenaleyh, alâka- darlarm gönderecekleri eşyayı sür atle Ticaret odasma teslim etmeleri lâzım gelmektedir. İstanbuldan gönderilecek niimune- ler büyük bir yekün teşkil etmiştir. Eşyaların ambalâjlanarak Ankaraya sevkiyatma üç gündenberi devam © lunmaktadır. Alkadarlarm söyle - diklerine göre, yalnız İstanbuldan gi- decek eşya, sergi salonunu doldura- cak kadar çoktur. İG MİT İngilterenin Müdafaası on günlerde toplanan İngiliz muühafazakârları © yıkık kongresinde İki salâhiyetli devlet a- damı, İngilterenin silâhlanması ve si- Vâhlanma progtammı tatbik etmesi meselesinden bahsettiler. Biri İngil - terenin bahriye nazırı, diğer maliye nazır olan bulki zat İngiltetenin kat'i sürette silâhlanmağa azmettiği- ni ve bu azmin eser vermeğe başladı- ğını söylemiş, içlerinden biri ha tesli- hatan İngiltereyi “mutlak emniyet, e kavuşturuncıya kadar devam edece- ğini anlatmıştır , Bunun mânası, İngiliz müdafaası « nm İngiltereyi, İngiltereyi impara- tortuğun parçalariyle bağlayan bütün yolları, imparatorluk parçalarmı ku- caklaması ve bütün bunları tam em « niyet içinde yaşamasıdır . müdafaasnn muhiti ba kmlar geniş olduğu için İngiliz | na- zarları, İngiliz silâhlanmasnın başka milletlerin teslihatiyle tahdit edile - miyeceğini söylemeğe ( ehemmiyet vermiş ve bununla İngilterenin nishi zâf içinde değil, fakat nisbi kuyvet içinde yaşamak istediğini göstermiş. ler, ayni zamanda İngiliz silâhlanma. sım, teslihat yarışiyle alâkadar ol. madığını anlatmak istemişlerdir. . İngilterenin muhafazakârlar kon- gresihde memnuniyetle kabul olunan bu beyanat amele mahafilinde hiç iyi karşılanmamıştır. Amelenin düştün - celerini anlatan bir Londra gazetesi vaziyeti şu şekilde hülüsa ediyor: “Muhafazakârlur İngiltereyi baş kalarma üstün görmekle memleketin. emniyet İçinde o yaşayamıyacığmı, memleketin başkalarmdan geri ka- lırsa emniyetsizliğe uğrayacağını sa- Miyor ve onun için Üstün ve emin ol- mağa çalışıyorlar. Fakat üstünlük yoliyle elde edilen emniyet başkala - rının kendilerini geri bir vaziyette ve İngiliz amele gazetesi meseleyi bu şekilde hülâsa ettikten sonra muha- fazakirlar tarafından müdafaa olu « mahiyette değil, tecavüzi. mahiyelie olduğunu ve başka milletleri silâh - lanma yarışına davet ettiğini söylü « yor » Fakat amele partisinin ve gazete « lerinin düşünceleri ne merkezde olur. sa olsun, İngiltere hükümeti silâh - lanmakta ve silâhlanma programımı azim ve irade İle tatbik etmektedir. İngiltere efkâr umumiyesinin ba hattı hareketi teyit ettiği zerre kadar şüphe götürmez . Liretin düşürülmesiz. ranktan sonra liret te dilşü « rüldü. Hâdise İtalyada düşü- İtalyada Fransa gibi pahalılığı ver bırakmamak Için tedbir alınmış, # halât rüsumu indirilmiş, dahilde fiat. larm yükselmemesi için de bir çok eşyanm bedeli iki sene müddetle tes- bit olunmuştur. Bu suretle İtalya da para istikrarı grupuna girmiş oluyor , Ömer Rıza DOĞRUL MA BIRKAÇ SATIRLA Ü vive taktielerinde a. rmdan itibaren derslere baş- lanacaktır , En e karada yapılacak büyük ge- çit resmine İstanbuldan sayısı çok izci iştirak edecektir. Beden terbiyesi müdürü bu işle meşgul olmaktadır ... Jmar plânı yapılmcıya kadar İ çıkmaz sokaklarda inşaat yapının karşıaimlaneiir/» .. Ar encümeni din toplan- mıştır, Bu toplantıdı bazı memurların tayin ve naklileri ve bazi das edildiği son üç sene zarfında Tür- kiye ile yaptığımız iyi muameleler ve memleketiniz hakkmda beslediğim #- yi hisler beni buraya gelmeye #ev- ketti, Birkaç gün sonra buradan İz- mire, oradan Ankaraya ve daha #on- ra Çukurova mıntakasna © giderek tetkikler yapacağız. Çok isterim ki Piyadm askeri kısmında ufak bir ma. ni olmasaydı dünya ikinciliğini kaza- nacağımız muhakkaktı. Konkur hi- pikte bir atımızm bir kazaya kurban oluşu, bizleri miişkül bir vaziyete sok- tu. Buna rağmen fert itibariyle dün- ya dördüncüsü olduk. Viyanadak' neticeler Ahende alınanlardan * daha | muhtaç olduğumuz pamuğun büyük iyidir. Bir daha sefere bu seferki 2-İ bir kısmı iyi bir pamuk memleketi clları çıkartacağımızı ümit ediyoruz., | olan Türkiyeden alalım.,, trenden inmişler, Sipahi Ocağı namı ma kafile reisi Kurmay Yarbay Saime güzel bir buket takdim edilmiştir. Saim buketi kabul etmemiş, “Bu #efer çiçek Cevadm hakkıdır. demiş- tir.Yüzbaşı Cevat Pulatkan ise buketi #larak kafilenin en genç azasına ver- miştir. Kafile reisi Kurmay Yarbay Saim, müsabakalar hakkındaki intibalarmı göyle anlatmıştır: Sugünkü Hava ; KAPALI İ 6 EYLUL SALI Bütün yurdumuzda hava yağışlı ve kapa- We olacak, rüzgür umumiyet itibariyle ce cup istikametinden esecektir. Gün: 280 Hazm: 154 1392 Rumi 23 Eyi | 1202 1744 *2 10 uncu ay 1355 Hicri : İ Yinliğine Maliye Vekâleti Mill Emlâk Müdür muavini Rasim ta- yin edilmiştir , 602 — Öğle 15,12 — Akşam, 9,16 — Tesk; Dünkü hava Dün hava tazyiki 759 milimetre idi. En İfazia sıcaklı k16, en az da 13 dereceyi.