19 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

sz ? Viyana mektubu Orta Avrupada Alman ve Fransız nüfuzu Almanya, bütün Orta Avrupayı kontrolü altına almak için çalışıyor iyana, (Hususi o Muhabirimiz) ğişti, Yugoslavya Almanya ile alış- yazıyor) — Iki nesillik bir zaman önce Alman siyasetine güzel bir riya hâkimdi. Bu rüya bir cüm- leye dayanıyordu: Alman Orta Av. rupası! Orta Avrupanm Almanlaş- masile rlyanm gerisi kendi kendine tahakkuk edecektir. Yani Almanya» nm siyasi ve iktısadi nüfuzu gimal denizinden ve Baltıktan gelerek bo- ğazları kaplıyacak ve o yol ile Bağ- dada ve bütün Şarka yayılacaktı. Al- man demiryolları yolcuları ve Alman tacirlerile Alman mallarını çarkm göbeğine taşıyacak, dostane ittifak lar sayesinde bu yol üzerindeki bü. tün milletler Alman gayelerine hiz. met edecek ve yavaş yavaş Alman kültürünün tesirine boyun eğecek. Bir kere Bağdada varıldıktan son- ra ilerisini temin etmek kolaylaşa- cak, Arabistan piyasaları ele geçiril- dikten sonra İngilizlere rağmen Hin- distana hulüi edilecek, ve dünyanm parası Almanyaya akacaktı. Rüya son derece güzeldi . Büyük harpten sonraki vaziyet üyük harp, bu rüyayı altüst etti. Çünkü Almanya mağlüp olmuştu ve Balkan devletleri arasın- da yalnız Bulgaristan, Almanyaya karşı sadakatini, gizli kapaklı bir ş€- kilde muhafaza edebildi. Berlin-Bağ- dat hattı, müteaddit ellere düştü, Bir kısmı bugüne kadar yapılamadı, ve Almanya için bütün değerini kaybet- ti. Çünkü anahtar, Orta Avrupada idi ve Balkan devletlerinin elindey- di. Fakat rüyanm altüst olmasmna 18 sene geçmeden Almanya, Alman Or- Orta EDİR Fra 'Tansız ve Almannüfuzu akın zamana kadar Orta Av- rupada Fransız nüfuzu Al- mân nüfuzuna faikti, Fransa, Millet- ler Cemiyeti yoluyla hareket ederek Avusturyayı iflâistan kurtardı. Fa - kat daha sonra, doymaz bir dilenciyi beslemekten bıkarak yardımını kesti ve Avusturya eski müttefiki olan Almanyaya yeniden bağlanmaya başladı. Fransa Küçük Itilâfı vücude çe- tirmiş ve onunla ittifak etmişti. Yu- goslavya da mali yardıma muhtaçtı. Fransa bu yardımı temin etti. Fakat yardım kesildikten sonra vaziyet de- veriş ediyor ve onunla iktımadi mü -- nasebetlerini sağlamlıyordu. İktısa- di hulülün siyasi beraberliğe başlan- giç teşkil ettiği şüphe götürmez Romanyada, Fransız nüfuzu, hiç olmazsa beynelmilel işlerde hâkim- di. Titüleskonun sukutuna kadar vaziyet bu şekilde devam etti, Ger- çi Titüleskonun sukutu yüzünden Ro- manya siyasetinin âni bir değişik- lik geçirmediğini göstermek için her şey yapılıyor, fakat bundan böyle Al- man nüfuzunun gittikçe kuvvet bu- lacağı tahmin ediliyor. Romanyanm yeni vaziyeti Avru- panm işlerini altüst etmeye müsait- tir, Almanlar, bir aralık Çekoslovak - yadaki Alman ekalliyetlere bir ta- kım imtiyazlar koparmak mukabilin. | de bu devletle de bir ademi tecavüz paktı yapmak, istemişlerse de şimdi. lik bu bahsi kapatmış bulunuyorlar, Macaristanın vaziyeti ne olacak? acaristanda da mühim bir si- yasi değisiklik vukubulmak- tadır. “Başvekil Gömböş, karaciğer rahatsızlığı yüzünden beş altı ay is- tirahat etmek mecburiyetindedir. Bu mecbürt istirahati iş başından çekil me tarzında telâkki edenler: vardır. Bu yüzden Macaristanın bundan böyle Berlinin Ilhamı dairesinde ha- reket edeceği söyleniyor. Lehistan, Almanya ile Rusya ara- sımdadır. Fakat bir harp vukuu tak- dirinde ya Alman ordularmı, ya Rus ordularını topraklarından geçirmek mecburiyetinde kalacaktır. Böyle bir vaziyet karşısmda Lehistanm Alman ordularmı geçireceğine hükmolunu - yor ve bu yüzden Lehistan- Alman safmda sayıyor. Almanyanın ümitleri unanistanm son günlerde dik- tatörlüğe dönmesi, vaziyeti bulunmaktadır. Halihazırda Şimal denizinden ve Baltıktan Adriyatiğe ve Ege kıyıla- rma kadar Nazi veya Faşist sistemi üzere diktatörlükler vücut bulmuş bulunuyor. Alman iktısadiyatı bü- tün bu cepheye hulül için çalışmakta dır. Bu vaziyet Almanyanm eski Al man Orta Avrupası ümitlerini yeni- den canlandırıyor ve Almanya eski muslihane hulâ! siyasetine dönmüş bulunuyor, İstanbulda kaç | Evkaf Bankası otomobil var ? İşler vaziyette bulunan otomobil adedi 1765 tir Belediye tarafından yapılan bir istatistiğe göre, 998 senesi bidaye - tinde belediye hudutları İçinde 1785 binek otomobili ve 121 otobüs bu - Yunduğu tesbit edilmiştir. Aymi istatistiğe göre, İstanbulda elektrik istihlâkâtı gin geçtikçe art- mağa başlamıştır. 1980 senesinden 1934 senesi sonuna kadar 62.232 ki. Tovat saatten 83340 kilovat aate çıştmışır ki aradaki fark 21.108 ki- lovst saattir. İstihlâkât arttıkça a- bonelerin miktarı da artmış ve 934 te abonelerin miktarı 92.455 e çık - mastır. Menşe şehadetnameleri ve yeni vesikalar Paramızı koruma kanununun $2 inci maddesine alt hükmün tatbik e- dildiği memleketlere takas yoluyla gönderilen mallarm ora gümrüklerin den geçtiği evvelce Türk konsolos- tıklar tarafından bildirilmekte idi. Böylelikle menşe şehadetnameleri ge ri geldikten sonra da o memleketler- den ayni miktarda mal çekiliyordu, Fakat Hindistan, Yeni Zeland ve A- vüstralya gibi memleketlerle aramız. da ticaret anlaşması olmadığından © bu memleketler menşe şehadetname lerini tanımıyorlardı. Hükümet (o bu-| şehadetnamelerin yerine kaim olmak | gu ve hattâ daha çok gürel ve açık günler Bütün sermayesi 30 milyon lirayı bulacak Kurulacak olan evkaf bankas'am sermayesinin 500 bin İlrası tedarik edilmiş, paralar, vakıf para- lar idaresinde muhafaza altına alın - mıştır. Bu paralar, evkafın sidığı müeccel İcarelerin yirmi senelik - lerinin toplanmasından hâsıl olmuş- tur, Son kanunla 20 senelik müeccel | icareleri verenlerden artık her see müeccel icare alınmamaktadır. Top- lanan 500 bin lira evkaf bankasının sermayesi olacaktır. Bütün evkaf irat ve akarları da bankaya sermaye olacağı cihetle ban kanm menkul ve gayrimenkul ser - mayesi 25 - 30 milyon lirayı bulacak banka kurulduktan #onra bugünkü evkaf teşkilâtı ortadan kalkacaktır. Diğer taraftan evkaf idaresi, milli a- bideleri tamir ettirdiği gibi vakıf a- karları da tamir ettirmektedir. Be - şiktaştaki akaretlerden dördü âpart- man haline konmuştur. Diğer aka - retler de apartman haline iğraf edi- lecektir. Buğday piyasası canlı Buğday piyasası iyi bir şekilde de- vam etmektedir. Yunan, Filistin ve Kıbrıstan istekler olmuş ve ihracata başlanmıştır. Diğer birçok yerlerden de buğday almak için müracaatler yapılmaktadır. nun üzerine yeni bir şekil bulmuş ve üzere Yağa İNS etmiştir. İki sahtekârlık meydana çıl çıkarıldı Yabanci" şahitli şahitlerle bir çok işler çevirmişler! Biri tapu, diğeri evkafta olmak W- zere İki sahte veraset muamelesi mey dana çıkarılmış ve suçlular haklem- da takibat yapılmasma başlanmıştır. Tapudaki sahtekârliği Leylâ isminde bir kadın yapmışıtr. Bu kadın sahte şabitler dinleterek Kazgani Sadi ma- ballesindeki ölü Yusuf Ziyaya ait bir evin nısıf hissesini üzerine çevirtmiğ tir. Bu sahtekârlık asıl varisin Rur- sadan şehrimize gelmesile anlaşil - maktadır. Evkaftaki sahtekârlık ta eski mah- Yüle ait evkafm tasfiyesi sırasında meydana çıkmıştır. Kemerhatun ma hallesinde oturan Teodoraki isminde bir adam 325 senesinde ölmüşken €v- kafa intikal etmesi lâzımgelen evi birtakım şahıslar tarafından 335 se- nesinde ölmüş gibi gösterilerek bir İtalyana satılmıştır. Bu İşi yapan- lar başka memleketlere kaçmışlar - dir. Deniz müesseleri Bütün daireler bir binada toplanıyor Tahlisiye Umum Müdürlüğü Mer- kez Rıhtım Hanındaki yeni dairesine taşmmıştır. Gemi Kurtarma Şirketi de bugünlerde ayni hana taşına :ık- tır. Bundan başka Kılavuzluk ve Fe- Derler idaresinin de Merkez Rıhtım Hanına taşmmeları ve böylelikle Ik- tısat Vekâletine bağlı deniz müess- selerinin bir yerde toplanması ka - rarlaşmıştır. Mudanya yolcuları için Denizyolları Idaresi Bursa ve Mu danyalılarm şikâyetleri üzerine bü hatta: yeni tedbirler almıştır. Di $a ve civarından.vapura binmek» zere Mudanyaya gelenlerin çok defa günlerce vapur beklediklerini gözö * nünde tutan idare, bunun önüne geçmek için Burstda bir acenta aç- mış ve şimendifer kumpanyasıyla da her tarafta vapur bileti satması için bir anlaşma yapmıştır. Böylelikle ap cak vapur haddi istiabisine göre bi- let satılacağından bilet almıyan yol- cular boşuna Mudanyaya inmiyecek» lerdir. Telefon tesisatı kuvvetlendiriliyor Ankara, — İstanbul arasmda ayni Zamanda üçten fazla hatla mükâle- me temini için yeni tesizat yapılmış- tr. İstanbuldaki tesisatın tecrübele- ri muvaffakıyetle neticelenmiştir. Te #isatı tetkik ve tesellüm eden heyet, diğer kısmın tecrübelerini yapmak üzere Ankaraya gitmiştir. Bu iş bittikten sonra İzmir, OAn- kara — Kayseri, Sıvas — Przurum hattmda yapılmakta olan tesisat tet kik edilecektir. Deniz mahsulleri istihsali Geçen ây içinde 4293 istakoz, 10263 çift palamut, 155307 kilo di- ger muhtelif deniz mahsulleri olmak üzere 30467 liralık balık istihsal edil. | miştir. Bundan 10253 çift ve 12992| kilosu İstanbulda 14425 kilosu mem leket içinde istihlâk edilmiş ve 11050 kilosu da harice sevkedilmiştir. Ev ve apartıman inşaatı Ağustos ayı içinde İstanbulda be-| lediye hudutları dahilinde yeniden 58 &v, 4 apartıman, 6 dükkân 3 muhte- İlif olmak üzere yeniden 71 bina ya» İpılmş ve 510 bina tamir edilmiştir. TİE 'UMARTESİ Hava dün de açıklığını muhafass etmiş #ir. Yapılan tahminlere göre, bugün de açık olacaktır. Esasen geçenlerde birden- bire baş gösteren soğukların geçici olda- mevsiminde bulunduğumuz tabiidir. Bugünkü Hava: Geçinme, yaşama şartları günden güne ucuzluyor Belediyenin tetkikleri bu neticeyi veriyor Istanbul belediyesi, Iktısat müdür- lüğü, İstanbulda bahalılık olup ol - madığı hakkında tetkikat yapmış ve bu tetkikleri neticesinde, geçim ve yaşamanın az para İle temini bakı - mından dünün, evvelki günden, bugü» nün dünden daha müsait şartlar gös- termekte olduğu neticesine varmiğ- tar, Belediye, bu neticeyi teyit için başlıca gida maddesi olan ekmek ve eti bilhassa ele almıştır. 1925 te ek- meğin vasati fiyatı 718,34 iken bu miktar her sene muayyen bir mik - tar düşerek geçen sene 10,34 e kıdar inmiştir. Et fiyatlarına gelince, et te 929 dan 935 e kadar tıpkı ekmek fiyatları gibi durmadan düşmüş ve karaman, dağlıç, sığır gibi bazı et nevilerinde bu tenezzül yarı yarıya inmiştir. Kuru. sebze, şeker. kahve, yağ, peynir, sabun gibi erzak fiyatları da ayni şekilde ve muntazam #ürstte düşmüştür. Yalnız mellarm fiyatla. m düşmesine rağmen müstehlikin bu malları tedarik hususundaki kudret: eri azalmıştır. Komisyon işini bitirdi Halk Partisinde toplanan ve İstan bulun iktisadi vaziyetini tesbit et- mekte olan komisyon işini bitrimiş, raporunu hazirlamıya başlamıştır. Kadıköy Su Şirketi Kadıköy Su Şirketi satm almdığı takdirde bu müessesenin ne suretle idare edileceği hakkında İstanbul Su- lar İdaresinin mütaleası sorulmuş - tur. İdare tetkikatımı bitirmiş, rapo- runu Belediye Reisliğine vermiştir. Rapor, dün Nafıa Vekiletine SER rilmiştir. Daimi bir sanayi sergisi açılacak Ticaret Odası sanayi şubesi, dalın! bir sanayi sergisi açmıya katar ver- miştir. Bu münasebetle sanayi fabri- katörlerinin isim ve adresleri tesbit edilmektedir. Bunlardan sergi (için nümuneler toplanacaktır. Sergi Ti- caret odasında olacaktır. ama A AR BİRKAÇ SATIRLA Ye kontenjan o kararnamesin- de yeni değişiklikler pe tır, Keten ve kendir ipliklerinden bir ve daha ziyade telli olanlarla kurşun kalemlerinden maada diğer mevi kalem» ler klering listesine dahil edilmiştir. ehir Tiyatröku ve öperetinde Bu sene yenilikler nd (0 genişletilmektedir. Şehir operetinin orkestrası da kuvvetlendirümiş, san'at kâr Cemal Reşit orkestra şefliğine ta- yin edilmiştir. Su ultanahmetteki hatriyak. meyda- eserler müzelere nik» işime başlanmıştır. Eserler 400 ka- prn ve arat za min miştir. Beliz yide pt die grupa vardır. Ke dali ve eski belefiğe ii muavini Hâmit mezunen şehrimize gelmiştir. İstanbotin elek imar piânr. yapmayı derukde etmiş olan Prost bugünlerde şehrimize gelecektir. * ktsat Vekâleri İs idaresi teisi, dün Bursadan şehrimize dönmüş- » sweç sefiri Vintber İsveğten dön- İ miş ve vazifesine © başlamıştır. Bir iki güne kadar Ankaraya gidecek - AÇIK Dünkü hava Dün hava tazyiki 765 İd. Hararet dere essi en çok 20, en 5 14, rutubet “5 50 kaydedilmiştir. Rüzgâr yıldız poyrazdan esmigtir. Sür'ati saniyede 8 metredir. Geçen sene bugün Geçen sene bugün güneşte hararet de Dil mektebinde tedrisat şekli Talebenin lehine olarak değişiklik yapılıyor Yabancı dil mektebinin vaziyetini tetkik eden komisyon işini bitirmiş, Tiselerdeki ecnebi lisanı tedrisa'ınm matlüp şekli almasına kâdâar bu mek tebin ipkasma karar verilmiştir. Ancak mektepteki tedrisat o gekli değiştirilmektedir. Her fakülte ta - lebesi fakültelerindeki boş saatlerin- de yalnız kendi fakiltesini alâkadar edecek tabirat ve ıstılahlar Üzerinden ders görecektir. —eiieri İran sefiri döndü İktisat ve Maliye Vekilleri le Ka- radenizde bir tetkik seyahatine çi- kan İran sefiri Halil Fehiml ve müs- teşar Nuri İsfendiyari dün Ankara vapurile Zonguldaktan © şehrimize dönmüşlerdir. Sefir kendisile görü- şen bir arkadaşımıza seyahatinden çok memnun kaldığını söylemiştir. İki kaza Bir sıvacı devrilen gar- drobun altında kaldı ç Pa, gehrinlede il kaza olmuş * — Bakırköyünde 13 No. lı Bedri nin evinde çalışan sıvacı Nikolinin ba şma biyük bir gardirop düşerek ya- ralamıştır. Yarası ağır olan Nikol Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmış- tır. 2 — Dün akşam saat 16 da 72 ya- şındaki Kohen Osmanbeyde 25 No, lı Haydarım kahvesinden çıkarken A» çık kalmış bir kapağı farkedemiye- rek kömürlüğe düşmüştür. bacağr kıtılan Kohen. Sişli Şi, | #90 'urduna Kaldırılmıştır. Bid borusu patladı Dün saat 11 de Vefağa Yoğurtcu- oğlunda oturan bakkal Eminin evin- de havagazi boruları patlamıştır. E- min, mutfağa cıgarasile girmiş, or - talığı birden kaplıyan alevler elleri - ni ve yüzünü yakmıştır. Borular ge- len memurlar tarafından derhal ta - mir edilmiş, Emin tedavi altma alın- mıştır. Karpuz alırken.. Evvelki gece saat birde Kemer'ur- gazâs seyyar karpuzculuk yapan 16 yaşlarmda Kâmil ile Kibrit fabrika- sı amelelerinden Ahmet karpuz #) - ma yüzünden kavga etmişlerdir. Za- ten sarhoş olan Ahmet, büsbütün hiddetlenerek Kâmili çakı İle birkaç yerinden yaralamıştır. Kâmil, hasta- neye kaldırılmış, Ahmet yakalanmiş- tır. Köpeği öldürdü diye ken Hrleto ve Koço isminde iki kişi köpeğin sahipleri olduklarını söyli - yerek Sadettin! dövmüşlerdir. Eroin satıcısı hakkımdaki tahki- kat devam ediyor Çarştkapıda eroln satarken yaka lanan kunduracı Kâzım hakkındaki tahkikata devam edilmektedir. Em- niyet müdürlüğü kaçakçılık şubesi bu işin tetkikatına dün de devam et- miş, alâkadarların ifadesini ( #lmış tır. Maliyede bir tayin “ Beyazıt maliye şubesi tahsil şefliğine tahsil memuru Cemal ta. uncu ay (oOGün 263 (Hım 157 135 HICRİ 1352 RUMİ Recep: 3 6 Eylül ar rp indis 18,8 Yari 1, rf Öğle: 1208 — Akşamı 18,13 İmsak; 44 recesi 30,7, gölgede 21,1, tutubet nisbet * 78, hava taryiki 569 kaydedilmiştir. Filistin meselesi İngiltere hükümeti, Filistinde kr. yam eden ve Yahadi muhaceretinin durdurulmasını istiyen Araplara kar- $ı verdiği karar, şikâyetlerin bir ko- misyon tarafından tahkiki idi, Fa- kat komisyon ancak Filistinde em- niyetin sağlamlanmasından Sonra fa- dan yerilen raporlarm hasıraltı edil. diği için yeni tahkik heyeti hakkında itimat beslemediklerini söylediler. İn- Kiltere hlikümeti buna karşı karışık» lıklara son vermek ve tahkik heye tinin İşe başlamasına zemin hazırlat- mak için Filistine askeri sevkiyat yapmaya karar verdi ve bir fırka dalia asker sevkine başladı. Yeni Başkumandan General Dil Kuadüse muvasalat etmiş bulunuyor. Filistinde yeni kuvvetlerin serbesf iş görmeleri için örfi idarenin ilân olunacağı haber verilmişse de bu ha» ber henüz teeyyüt etmemiştir. Çünkü Filistinde aylardanberi de- vam eden ve bttün Araplar tarafm- dan tatbik edilen umümi grevin kal. dırılması bekleniyordu. Bunun İçin bütün mahalli grev komitelerinin Ku- düste bir kongre toplryarak bu ma hiyette “bir karar vermeleri ve va- ziyetin tasfiyesine yardım etmeleri umulmakta idi Filistin hükümeti kongrenin akdini yasak ettiği için iç timaa imkân kalmamış, buna muka- bil mahalli komitelerin ayrı ayrı tops lanarak ayrı ayrı karar vermeleri istenmişti. En son haberlere göre, maktan istinkâf etmiş, ve bu yüzden fevkalâde tedbirlere rağmen muka- vemete karar vermiş bulunuyorlar. gönderiliş | askerlerin Filistine var hatla Biğane er peg manm Yeni askeri kuvvetler: Londra gazetelerinin verdiği ma limata göre, bu askeri kuvyetin he- defi, Filistini işgal ederek 21 hafta danberi tedhiş yapan çetelere sığı « nak bırakmamak ve bu suretle fa- sliyetlerine nihayet vermektir. Askeri kuvvetler bu işi başardık. tan sonra tahkik komisyonu faaliyo- te geçecek ve Filistin Araplarile Ya. hudilerinin şikâyetlerini dinliyecek - tir. Londranm bütün neşriyat Vasıta. ları, birkaç gün evvel Irak Hariciye Nazırı Nüri Salt Paşanm gazetemize vukubulan beyanatını en büyük e- hemmiyetle karşılamakta ve bu be» yanatın Filistine ait kısımlarmı ay- nen nakletmektedirler, Hatırlarda olduğu üzere Nuri Pa- şa, “Filistin dahilinde veya haricin. de Filistinin baştanbaşa Yahudi ol» masma ras olacak bir tek Arap yok- “| tar,, demisti, Londra gazeteleri de bu noktayı büytik bir ehemmiyetle kaydetmekle Filistin meselesinin yalnız İngiltere We Filistin Arapların; ve Yahudilerini betler üzerinde tesiri olan bir mesele olduğunu tebartiz ettirmiş oluyorlar. Bu şerait içinde olan meselenin 08 şekilde hallolunacağı merakla bek « lenmeğe değer. Ömer Rıza DOĞRUL Göçmen kafilesi e “ Hisar vapuru dün Köstenceye gitti Rttaanyadan gelecek ikinci göç “ sa kafilesini almak için Hisar ve- u dilin Köstenceye hareket etini” r. İki bin kadar göçmenle bir haf- ya kadar Ilmanımıza gelerek Tur- 'aya gidecektir. Nâzm vapuru ds Bulgaristandaki göçmenleri getir - mek üzere birkaç güne kadar Varns ve Burgaza gidecektir. Romanyadan gelecek 9.000 göçmen Tuzlaya, Bul- garistandan getirilecek 4.000 göçmen de İzmire nakledilecektir Bu parti * lerden sonra bu seneki nakliyata son verilecektir.