2 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

OD e. Yunanistanda : Metaksas doğru Bir gazeteciye “İtalyan faşizminden mülhem olu “Atina, i (Tan) — Genersi Metak- 8as, Katimerini gazetesinin bir mu- harririne şunları söylemiştir: “.— Şimdiye kadar aldığımız ted - birler bir başlangıçtır. Herhalde Ital- yan Faşist fırkasile başka memleket lerde buna mümasil firkaların bam esaslarından mülhem olacağız. Dahi- 1 idarede ademi merkeziyete taraf - tarız. Bu hususta bazı tedbirler dü- günüyoruz. Harici Borçlar işini hal - Jettikten sonra dahildeki borjlarla da uğraşacağız ve herhalde bunları tev- hit etmeğe çalışacağız. Orduyu dün - yanm en mükemmel orduları ârasinâ #okmağa gayret edeceğiz, Velhasıl, Yunan milletinin vatanperverane bis- ierini kuvvetlendirecek. hiç bir ted - biri almakta gecikmiyeceğiz.,, Haberler arasından seçtiklerimiz İÇERDE: Anlar Zirast Enstitüsü ta- lebesinden 68 kisilik bir grup bir tetkik gezintisi için İzmire gitmiştir. ... “Artvinin Yusufeli kazasından bir kadın boyrundaki beşibirli- ğini, bir çiftçi de bir harman buğdaymı Hava Kurumuna t6- berrli etmiştir. ... Konyada, kalp elli kuruşluk” Jar yakalanmıştır. DIŞARDA: Lüsernde beynelmilel ilk rad- yo kongresi toplanmıştır, ... Serbest İrlandanm nüfusu 1926 yılma nisbetle 6 bin aksik- le 2,965,000 olarak tahrir edil- miştir. ... İngiliz eski muhariplerinden bir grup yelmda Lehistanda toplanacak beynelmilel kongre- den dönüşte Berline uğrıyacak- Belgrat civarmda bir Bulgar motörslüz tayyaresi yere iner- ken çarpma neticesinde pazga- lanmış, pilot ölmüştür. Eski İngiliz Başvekili Loid Corç Almanyaya yapacağı seya- batten dönüşte Fransaya da | kollarında reassürörlere tediye edi- || fina mezmivet verilmistir. Memla - Faşizme gidiyor yoruz,, dedi Yunan Başvekili General Metaksas Türk parası Koruma kararnamesinde değişmeler oldu Ankara, 1 (Hususi muhabirimiz. den) — Türk parasınm kıymetini koruma hakkmdeki kararnamenin | sigorta muamelelerinden doğan dö - viz mübadelesine dair olan İfkümle- irinde değişiklik yapılmıştır. Yeni de- İ Hişikdiklere göre, hayat sigortası ha- İriç olmak üzere, diğer sigortacılık len miktardan yabancı memleketler. den aldıkları serbest dövizlerin sar - İebilecak olan müs | tebaki kısmın gelirleri de döviz ola - rak dışarıya çikartılabilecektir. Ay.| ni şekilde retroşsesyonlara tediye «| dilmekte olan prim'n yüzde 3,5 unun döviz olarek tediyesinden sonra ar- tan kismm hariç memleketlerle cere- yan edecek sigorlu muamelelerinden mütevellit sarbest dövizleri de sarfa- dilebilecektir. , Yeni Valiler Yozgat mebusuVali oldu Ankara, 1 (Tan) — Kastamonu valiliğine Yozgat mebusu Avni Doğa om, Yozgat valiliğine üçüncü umu - mi müfettişlik başmüğaviri Yahya Sezainin tayinleri kararla ştreyirarş - tr. Lütfi Kırdar Manisaya, Erzurum uğrıyacaktır. ... Mavi kordelânm tekrar kaza- nılması için Normandi'nin ma- kineleri 20 beygir kuvvetinde arttırılacaktır. . Portekizde resmen faşist u- solü selâm kabul edilmiştir. Troçki nezaret altında Kimse ile görüşemiye- cek kâtipleri ise Norveçten çıkarıldı öndre, 1 (Radyo) — Norveç hü- kümeti adliye nezareti Troçkinin va- ziyeti hakkında bir tebliğ neşretmiş. tir. Bunda, Troçki ile karısınm kim. seyle temasma müsaade edilmiyece- ği, nezaret altıma almacakları, kendi sini ziyaret etmek istiyenlerin hükü- metten müsuade alacakları, telefon mükâlemesi yapatnıyacağı, mektup - larmm. sansür edileceği bildiriliyor. Troçki bu karara itiraz edecektir. Kopenhag, 1 (A.A.) — Nerveş ten hudut barici edilen ve pazar gü- nü buraya gelmiş olan 'Troçkinin iki kâtibi, Frankel ve Wol£L, yeniden Da mimarkayı terketmişlerdir. Nereye gittikleri malım değildir. valisi Baran da ordu valiliğine tayin edilmektedir. 12 yaşındaki ilk . mektep mezunları Ankara, 1 (Tan) — Kültür Bakan tığı, bu sene ilk mekteplerden me - sun olan 11 ve 12 yaşındaki çöcükle- rm orta mektep veliselerr ancak namzet olarak kaydedilmelerini bil - dirmiştir. ZA Parasız yatı mektebi için dün imtihanlara başlandı Zayıf oldukları için geri çevrilenler var! “Yorgancılık yapan babam ölünce geçinemez | sein” olduk. Bunun için m mektebine yazılıyorum,, Dün İstanbul Kız Lisesinde, orta! mektöplere parasiz girecek yatı ta- lebesinin imtihanları yapıldı. Taş avlunun içi, tiki teklrm “doluydu. Kalâbalık arasmda birtakım soluk benizli kızlar görüyordum. Ellerin - de çantaları, boyunları bükük, kapı önlerinde bekleşiyorlar. Orta yaşlı bir kadm, bu bükük boyunlu çocuk- ları göstererek elrafındakilere dert yanıyordu; — Yazık değil mi? Revayı hak mı bü?.. Hepsi de gül gibi çocuklar... Ze yıftır diye imtihana sokmadılar. Tat- li İle tuzluyu bir arada gördükleri yok kil, Elbette zayıfiıyacaklar.. Hele bir yesinler, içsinler.. Bak, nasr! toplanırlar? Sonra, bunlarm içinden kendi kr. zmi ayırarak bâna gösterdi: — Şu çocuğun nesi yar sanki... Za yıtsa da veremli değil ya!.. Yavruca- Em imtihana gireceğim diye kaç ge- ce gözünü kırpmadı. Sonradan rapor gelince, o da, ben de ne yapacağımı 21 şaşırdık, “Bü çocuk imtihana gire- mez” demişler. Kabahati de zayı? ol masi,. Efendim (köcası için böyle diyor) Gureba Hastanesinde kapıcı, On sekiz lira #ytik alır... Ben, desen beş çocuk anası bir kadın... El dikişi dikerek yavrularımı... Sözünün burasında, keni'ni tuta- muyarak ağlamaya başladı. Onun ağ- ladığmı gören çocuklar da hep bir a- ğızdan acıklı bir hiingürtü kapardı- Jar. İmtihan kapısından geri çavri Jen bu alt: kız çocuğunun, istikbal Kaygusile, başbaşa verip meçhul akı betleri için gözyaşı dökmeleri, ne yalsa söyliyeyim, bana da dokandı. Kendimi yukarı dar attım. * A valelürrmm anma hamesale, feshi han odasına giriyorum. İk sırada yanyana oturan küçük kızından Melâhat Münevvere yvek- lasıyorum. O, beni görüyer, fakat 'başmı kal- | dırmıyor. Yavaşça kulağma eğiliyo- Tüm — Parasız yeti mektebine mop! gir.nek irtiyorsun” Hafiiçe kızarıyor, gözleri önln- den bir bulut geçer gibi oluyor. Son- Ta yutkumarak: — Sey... Allece biraz dardayız da efendim, onun için... diyor. Saime... Boncuk gibi mini miai gözleri, ince, narin bir boynu var. İh- tiyatlı bir çocuğa berziyor: — Şimdiden, ne oiacağımı kesti - remeri, diyor, onu büylüklerim bilir! Tabil Kendilerine danışacağım. — Parasız yatı mektebine babi yazılıyorsun? —Alle vaziyetimiz fenalaştı. Yor gancılık yapan babam da ölünce an- mem bepimizi birden geçindiremez oldu... 44 üncü ilkmektebi bitiren Ayfer kısati: — Daha meslek seçecek yaşta de- ğilim, diyor... Güleryüzlü, yetişkin bir kız, Eren köy 4 üncü ilkmektep mezunu Mü - rüvvet hiç düşünmeder ilerde öğret- men olacağını söylüyor. — Niçin? diye soruyorum. Kız isesinde müsabeka i İmtihanın ortalarında — O'da bir memuriyet sayılır. ce | vabını veriyor. | — Memurlukta gözün var, demek. | Şaşmıyor: İ — Hayır.. Evet. Yani şey.. Ba-| akraba» Çabucak mektebi bitirip maaşlı bir işe geçmek lâzrm!. diyor, Muallimlere sorarak öğreniyorum ki, ortamekteplere, parasız yatı ta- lebesi yazılmak için, müracaat eden- ler binden fazladır. Fakat kunlardan ancak 600 Iişi imtihanlara girebil - Resimli rmakale Serbest meslekler Avrupada serbest meslek sahipleri. nin devlete verdikleri vergi umumi gelirin 9, 25 ini ka LL Avukatlık, doktorluk, gazete- ellik gibi serbest meslekler biz- de'henliz teessiis halinde oldu- Eu için bu neticeyi tabii görme- idir. Kapınm önünde imtihanına giren talehele, mişlerdir. Bütün memlekette, orta - mekteplere parasız almacak talebe, 1500 kişiden ibarettir. Diğer büyük şehirlerimizde, imti - hana girmek için milracnat eden ta- lebenin adedi, on binden fazla oldu - gu tâhmin ediliyor. Bu vaziyete ggö- re, İmtihanı kazananlar arasında cid & bir eleme yapılması zaruridir. İlk imtihan, türkçe ve edebiyattan jikin ci imtihan tarih, coğrafyadan, üçün- cü imtihan da riyaziyeden yapılıyor. İmtihanler , bitince evraklar, Kültür Bakanlığına gönderilecek, kazanan talebe, muhtelif merkezlerdeki orta- mekteplere dağıtılacaktır. İmtihan Olan hep öyle ayak- larımın ucuna basarak Gıkiyorum. yine (o toplantı var. Kızlarımm imtihan nelctesini merakla bekliyen anslarla karşılaş. yorum. İçlerinden biri bana kızı | Muzafferi görüp görmediğimi soru- yor ve ikide bir: — Hayırlışile şu imtihanı verebil. #e.. Diye sabırsızlanıyor. Ben sonüyorum: — Hangi mesleğe girmek istiyor kızmız?.. — Muallim olmak ister tabil... — Niçin tabii musllim olmak iste- sin.. Başka meslek yok mu? — Muallimin maaşı var, diyor. Mekteplen çikar çıkmaz aylığı ge « çer! Kaç yıldır babasından ayrı ya- şıyoruz. Bana Üç lira nafaka veri . yor. Üç Era ile bu zamanda evlât İ turması, otomobil alması bizi kır — | kandırmamalıdır. Bilâkis ser - best meslek henüz çok fakir olduklarmı kabul et: * mek Hizımdır. FELEK Kızmak! Medeniyetin & ölçüsü nedir? diye düşünmüşler. Yani bir adam medeni- dir, medeni terbiye sahibidir denebil- mek için me olmalıdır? diye düşüm- aramışlar ve şu ölçüyü bul Bir adam iğ gitmiyen, ayla- rı görünen şeylere karşı nekadar müşamahakâr ise o kader medeni - dir. Siyasi fikirden, içtimat terbiye- ye kadar. Bu ufak fikir aralığından sıyrı. larak girmek istediğim zemin şudur; Orta Avrupa seyahati esnasmda yazdığım bir takım afaki yazılar ba. alarınm hoşuna gitmemiş. İnanın ki muharririn ilk kaygusu 'karlinin hoşuna giden yazı yuzmak- tr. Onun içindir ki hep doğruyu yazmnıya çalışır. Zira kari tipini doğ- ruyu arayan, yalandan hoşlanmıyan, riyakârlıktan iğrenen adam diye ta- savvur eder, Benim de o sıralarda şu veya bu şehir veya memleketin âdet ve an'a- neleri, tavır ve edaları hakkımda yaz- dığım satırlardan memnun olmıyan varsa bünu teesslirle fakat tabii bir müsamaha ile karşılarım. Eğer sa. tarlarımızı yazarken, “aman kimseyi İ kızdırmayayım!” diye ürkersek sü - / tunumuzu boş bırakmıya mecbur 0- | taruz. Çünkü ne olursa olsun yağa- İ yan ve yürüyen her fikir elbette i birinin ayağma basar. © haldede İ (yani sütunu boş bırakmen da pek j haklı olarak) kari içerler: — Bizimle alay mı ediyorlar? Der. Hep onun içindir ki srası geldikçe tekrar ederim. Fikirleri - mizlen hoslanmıyanlarm müsama - halarma sığınır ve onlardan yanlış buldukları yazılarımızı düzeltmele « rini dileriz. Çünkü eline kalemi alıp meydana çıkanların hatasız olduk - rmı iddia etmeleri kadar aptallık o- lamaz . Münasebet düsmlşken size bir ufak hatıra nakledeyim: Geçen sene başmda Londraday- dm. Bir gömlekçi odükkünmde çetrefil bir dille derdimi anlatmıya çalışırken Türk olduğumu, sporla uğraştığımı falan anlattım. Karşım- daki tezgâhtar da bir futbolcu İmiş. Sözti ister istemez oraya sürtikledik. Ben 6 sırada oynanmış olan İtal - yan - İngiltere maçmdan bahseder. ken İtalyanların sert oynadıklarını işittiğimi söyledim. İngiliz satıcı bana: — Çok güzel oynüyorlar. Yalnız çabuk kızıyorlar dedi. Ve unu âdetş bir ırk kusuru gibi söyledi. O »amandanberi bütün dikkatimi olur olmaz şeylere hiddet etmemeye sarf. ederim. Lâkin mümkün mü?.. O bir terbiye meselesidir. B. FELEK Avusturya tayyare ianesi topluyor Viyana, 1 (A.A) — Garnizon bu- lunan bütün şehirlerde hava kuvvet- leri için ianeler açılmıştır. Eyifi ayı içinde Viyanada da büyük bir iene toplanacaktır. İsveçin bir notası Stokholm, 1 (A-A.) — İsveç Hü: kümeti, Milletler Cemiyetinden ay - rılan devletlerin Cemiyete tekrar gir meye çağırılmalarmı istiyen bir no- ta vermiştir. ———————— bakılır mı? İmtihanlarnı verenler, birer iki « şer dağılıyorlardı. Yüzlerine şöyle bir bakmca, kazandıkları numârayı, gözlerinin içinde okuyacak gibi olu- yorum. Kimi, mütereddit, dudaklarmı 1sw rarak, kimi aldığı neticeden emin, gülümsiyerek, kimi de acı acı somurtarak önümden geçiyorlar, Ben, imtihan odasmdayken beş ço cuk anasi Hacer de, kültür direktör. lüğüne gitmiş, fakat oradan eli böş Boneli dönmüştü, sızlanıp duruyor « « Bu yavrucakları kayıra « cak bir yer yök mu? Maariften, biz bu İşe karışmayız, dediler, Acaba ye niden müdüre gidip yalvarsak mı? O böyle söylenirken, etrafma top. lanan meyus çocuklar da, ellerini yüzlerine kapıyarak sessiz sesiz ağ- laşıyorlardı. Salahâttin GÜNGÖR