2 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

ecamım (0 T AN izmir fuvarı dün acıldı İzmir, 1 (Sureti mahsusada fuvar- da bulunan arkadaşımızdan) — Sa- at 14,00... Vapurumuz, İzmire yak- laşırken bir tayyare filosu. onu İstik- bale geliyor. “Biz, güvertedekilerin| yerinden fışkıran bu yepyeni belde- gözleri, büyük takdirle gökyüzüne çevriliyor ve çok değerli pilotların en mütekâmil hünerler yapışmı sey- rediyoruz. Uzaktan görünen şehir, bayrak - larlâ donanmış, büyük bir kalabalık rıhtım boyuna dizilmiş, şehrin görü- nen binalarınm pencere, balkon, hat- tâ damlarınım Üzerine kadın, erkek. çocuk, bütün İzmirtiler dolmüş. Karşılama Vapurumuza yanaşan bir istim - bottan İzmir valisi, ordu müfettişi, müstahkem mevki komutanı, bele - diye reisi ve birçok saylavlar çiktı- Jar. Başvekille İktisat ve Sıhhiye Ve killerini karşılamağa gelmiş olanlar güvertedeki kalabalığı gittikçe artti- rıyorlardı. 3 Film almırken, resim alınırken ba reket edildi. Herkesi arkamda bıra - karak başvekille vekilleri takip edi- yorum. Vapurfun merdiveninden aşa ğı indik. İstimbota atladım. Sahile doğru geliyoruz. Başvekilin minimi- ni çocukları, Bayan İnönü, hep be - raber İzmir toprağma ayak basar - ken bir alkış tufanı koptu. Etraf Yaşa sesleri ile dalgalanıyor, halk İs- met İnönünü ve çalışma arkadaşla - rını durmadan alkışiryordu. Şehirden bir şey görmekliğime im kân yok. Boyum uzun olmadığı için başımı kaldırınca yalniz bir sürü en- #eler, başımı indirince yalnız birçok ayaklar görüyorum. Şehir Güzel bir bahçeye geldik. Burası #ehir gazinosu imiş. Bir parça bura- da duruyoruz. o Sonra otomobillerle gehrin içinde gezmeye çıkıyoruz. ler tarafin evinden fırlıyan İzmirli ka - dın, işini terkedip kaldırımm kena - rına koşan İzmirli erkek, oyununun pırakarak avuçlarmı patlatmerya ka der ei çırpan İzmirli çocuk görülü- yor. Fuvar gezilirken A 'ayet, panayırm modem aviro- si önüne gelebildik. Hoparlörün be. - ş#mda İzmirin genç belediye reis. bir nutuk söylüyor ve bu panayırı bu ka dar mükemmel kurmak için İzmir gehrinin gösterdiği gayreti anlatıyor #anra hoparlörün önline İsmet İn- önü geliyor ve panayırı görmeden, panayır hakkında bir fikir söyliye- Muyeveğini ve fikirlerini oparayırr gezdikten sonra bildireceğini İfade ediyor. Sözlerini şöyle bağlıyor: “— Evvelâ görelim. Sonra medih veya tenkit ederiz” diyerek antre - de ilerliyor ve kordelâyı kesiyor. On binlerce halk misafirleri takip edi- yor. Başvekil İsmet İnönü ile İktisat Vekili pavyonları gezerken takatim kesiliyor. Onları takipten vazgeçe - rek gazinoya giriyor, bir kahve içip alıyorum. İsmet İnönü, fuvarda mevcut bü- tün pavyonları birer birer doleşmiş ve pavyon sahiplerine gördüğü mü - kemmeliyetten dolayı memnun kal - dığını söylemiştir. Saat 20,30 da Verilen 200 kişilik xiyafet neşe ile devam ediyor. Güzel bir Çigan orkes- trası çalıyor. Yemeğin sonlarına doğ ru Belediye Reisi Sovyetler birliğinin şu telgrafanı oküyor- N “Fuvarm açılması münasebetile se- mimi tebriklerimizi arzederiz. Favi - yonumuzun tanziminde gösterilmiş olan himmet ve yardımlara teşekkür eyleriz.., Bundan sonra İsmet Inönü, bize vadettiği gibi sergi hakkindaki fikir Jerini anlatmaya başlıyor. Başvekil panayirin yapılışından o memnundur. Onca İzmir panayirinin bütün karak- i henüz daha tebellür etmemiştir. Bilhassa İsmet İnönü, panayirde tu- ristik bir köşe bulunmaması üzerin. de fazla durmuş ve Trakya paviyo - nundaki turistik köşenin ehemmiyeti" ni tebarüz ettirmiştir. Bu Ismet Inönü demiştir ki: “ — 'Türkiyenin smal ve zıraf mah- sulâtı bu sergide olanlar Kadar değil- dir. Daha pek çoktur. Bu itibarla ge- lecek yıllarda bütün vilâyetlerin ken di mahsullerini / seriride teşhir et- melerine imkân hazırlanacaktır., Mısır paviyonunun - pamukları ile Yunan paviyonunun bazı kısraları fizerinde duran Başvekilin Mısır-'ve İrm başmda İzmir belediyesi ve ikti- Yunan konsoloslarından — isahat al - makta gösterdiği itina bilhassa na - zarı dikkati celbediyordu. Size bu satırları yazarken yangm ye bakıyorum. Buraların evvelki ha- Bhi bilenler, genç bir iradenin elinde para olmadan da birçok geyler bsşm- rebileceğini anlamaktadırlar. Rehçet Uzu tebrik etmek vazif?raizdir. Suat Derviş Başvekil nutkunu söylüyor izmir, İ (A.A.) — ismet İnönü nün şölende verdiği söylev şudur; Arkadaşlar: izmir fuarmı her taraftan gördük ten sonra muvaffak bir eser karşı - sındayım. İşitiyorüm ki, böyle bir eser vücude getirmek için çalışanla - sat vekili vardır. Birkaç sene evvel burası bizim bildiğimiz boş ve adeta| harap bir saha halinde idi. Bunu ikti #adi hareketlerin bir toplantı yeri ve vilâyetten ve her tarafta fazla ehem- miyet > verilmemesinde “ aramahdır. Her vilâyet serginin eksikliğini ta - mamlıyarak Serginin inkişafına hiz- met etmelidir. Vilâyetlerimiz bura - da tanıştıklarından sonra gelen si - parişlerle sergi ayni zamanda insa - bm gözünü de doyurmalıdır. Ufak nümunelerin daha geniş mikyasta teşhiri sergiyi büyük bir varlığa in- tikal ettirecektir. Eksikler Sergide bulduğum mühim bir ek - sik, İzmir civarında turizm için İsti fadeli olar bir çok şeylerin teghir edil memiş olmasidir. Halbüki İzmir tu- rizm noktayi nazarmdan çok kıy - metli köşeleri olan bir yerdir. Gele - cek sene ayrıca turizm köşesi lâ - zımdir. Çok çalışacağız Arkadaşlar, sergiyi bütün memle- kete şömil büyük bir toplantı yeri ve arsmılusal büyük kıymeti haiz 'bu memleketin sanayii için bir nü - | Türkiyeyi tanıtacak bir vasrta bhali- mune sergisi olarak düşünmek ve burada bir kültür parkı yetiştirmek Gikri asil ve yüksek bir düşüncedir. | Bu sene birkaç ay içinde elde edilen netiteler ilerde bu dolaştığımız yer lerin İzmirin güzelliği ile hakiki a - henktar bir mecmua olacağı Ümidi - ni insanda kuvvetli bir surette uyan dıriyor. Izmir sergisi arsiulusal bir sergi olarak düşünülmüştür. Seneler denberi buraya dost memleketler İş tirak ediyor. Bu sene Sovyetlerin gü zel bir pavyonunu gördük dost mem leketin hör sene her sahada yaptığı terakkileri yakmdan görmek bizim i- ne gelmesi için vilâyetlerin, Izmir vi- lâyeti de dahil olduğu balde, daba fazla çalışması lâzımdır. Biz aranız- da hükümetin mesul adamı olarak bunu söylerken, gelecek seneler da- ba iyi çalışacağımızı size söz vermis oluyoruz. Türkiye kültür ve iktisadi faaliyetleri mütemadiyen helecanda ve ileri hamlede olan bir memleket- tir. Büyük bir kültür faaliyeti olan dil kurultaynı kapadıktan sonra İz- mir fuarmı muvaffakiyetle açmış bulunuyoruz. Atatürkün İzmirlilere selâmı Memleketimizi her sahada kültü- çin meninuniyeti mucip bir müşahe dedir. Sövyetlere İzmir sergisine dai ma ehemmiyetle iştiraklerinden do- layı bilhassa teşokkür etmek iste - rim. Mısır pavyonunda pamuk ser - gisi ve pamuk sahasındaki terakkile ri bende Iyi bir intiba hâsıl etmiştir. Diğer öserleri de beğenilecek halde- dir. Mısırlılara sergimize gösterdik- leri alâka için hassaten teşekkürler ederim. Yunan pavyonu, Yünanlıla- tn bize istifade edilecek bir çok e - serleri olduğunu gösteriyor. Zevkle tanzim olunmuştur. Yunanlılara da bilhasâ teşekkürler ederim. Beynelmilel favar Misafirimiz yarın geliyor Haydarpaşa önünde demirli bulu- nan Kocatepe torpitomuz da ayni sa atte hareket etmiştir. Nahlin hususi yatile seyahat et mekte olan H. M. Kralmı selâmla - mak Üzere Orgeneral Fahrettin, tor- pitolarımızla İmroz'adası açıklarma kadar gidecektir. “Mk telâki, yam. vaki olacak ve muhterem misafiri - miz, yerm Çanakkalede bulunacak - Arkadaşlar, İzmir fuarma beynel-| lardır. Kilidülbahir, Seddülbahir ve milel bir ehemmiyet kazandırmağı| İngiliz harp ölüleri mezarlıkları ve 'da düşünüyoruz. En evvel her şey-| harp sahalarını ziyaretleri için hu - den mühim olan İzmir fuarının mil. | susi otomobiller Çanakkaleye gön - Hi bir toplantı yeri olması istiyo - | derilmiştir. Yuz. Eğer biz bütün memleketin bir) Burdan sonra PL M. Hâvard VEM, Senelik iktisadi Hareketini sadakat - | tekrar hususi yatına binecek ve tor- e gösteren bir sergi yapabilirsek a- | pitolarımız yetı takip edecektir. Nah sıl o zaman vatandaşlar nazarındallin yatı, cuma günü öğleden evvel ve beynelmilel Osâhada (naza -İ Dolmabahçe Sarayı önünde demirli - zı dikkati celbedecek iyi ve bir güzel yecek ve yat, limana dahil olunca de er vücuda gelirmiş oluruz. nizden tezahürat yapılacaktır. Sergiye birçok vilâyetler iştirâk ve Büyük. misafirimiz, mruşla. Dolma: muvaffakıyetli aserler teşhir etmiş - lerdir. Toplu bir yerde memleke -| bahçe Sarayı rıhtımma çıkacaklar, tin eserlerini gördüğü vakit insan | ve burada Atatürk misafirlerini kar. kendi ihtiyacı için bir çok kıymetli | sılıyacaklardır. Bu esnada Başvekil şeylere tesadüf ediyor. Bunları dışa | İsmet İnönü, Hariciye Vekili Tevfik rıya tanıtırsak bu yüzden memleke. | Rüştü Aras, Londra Büyük Elçimiz te servet gireceğini umarım. büyük bir emel bağlamamalıdır. Bu: zihniyet hasıl ; olursa bütün şehirler kendi “eserlerini tanıtmağa gayret ederse dahili ticarette müna- sebet ve mübadele o nisbette artar. Muamele o kadar artar ki ,onun nereden geldiği - tahmin olunamaz, Bunun faydası her şeyden evvel ser- gilerden gelir. Dahili ticaret Arkadaşlar; Milletlerin hayâtında harci tica - ret gibi dahili ticaret te mühim bir rol oynar. Hattâ harici ticaret daralmca da- hili ticaretin genişliği birçok sıkm - tılarımıza başlıca çaredir. Memleke - tin muhtelif kısımları arasında kar. gilikir tanışmağı temin etmek bakr- mmdan İzmir Fuarı güzel bir eser - dir. Sergi gerek endüstri, gerek ziraat nazarında Türkiyeyi (tamamiyle temsil edemiyor. (Varlığımız bu gördüğümüz eserlerden fazla, hem çok fazladır. Fethi, İngilterenin Apkara Büyük Elçisi Sir Persy Loren de buluna - caklardır. rahat ederek Atatürkle konuşacak - lardır. H. M. Kral şehrimizde bu- Yundukları müddet zarfimda Nahlin yatında ikamet edeceklerdir. Misafirimizin İstanbula muvasala- tı günü akşamı muhtelif yerlerde 6- lektrik tenviratı yapılacaktır. Saray burnuna ingilizce (“Hoş geldiniz!” manasma olan “Weleome,, edilmesi yazılı elektrikli bir levha konacaktır. Büyük camilerin mimari ve tarihi kıymetlerini tebariiz ettirecek tenvi- rat yapdacaktır. Üsküdar Şemsipa- şa meydani da İnhisarlar İdaresi ta- rafından tenvir edilecektir. Enkonyito seyahat etmekte olan muhterem misafirimiz cuma ve cu - martesi günleri şehri, müzeleri, ca- mileri, surları, Kapalıçarşıyı, adala- rı, Boğaziçini ziyaret edecek ve ge - zeceklerdir. Pazar günü de Modada yapılacak büyük deniz yarışlarmı, Atatürkü - müzle birlikte . Ya rışlar için büyük hazırlıklar yapıl - maktadır. Gecesi de Modada bir su- vare tertip eğilecek ve denizde tenvi- rat yapılacaktır. Misafirimiz, pazar akşamı buradan Viyanaya hareket edeceklerdir. Ata- Bunun sebebini her şeyden evvel türk, hususi tvemlerini muhterem rel ve ekonomik sahada ilerletmek için büyük Reisicümhurun yakın alâ kaları hepimizde hürmet uyandır - maktadır. İzmire gelirken fusra kar şı büyük alâka gösterdikleri gibi Iz- mirlilere selâm ve muhabbetlerini-gö türmeyi bana emretmiştir. Arkadaşlar, huzurunuzda bu vazi- feyi ifa etmek benim için şereftir. (şiddetli alkışlar) İzmirde binlerce vatandaş buraya toplandıklarmı, se- vinç ve memnuniyet içinde oldukları nı gördüm. Gelecek seneler, birçok se neler, diyerek uzatmak istemiyorum Gelyecek Sene İzmir fuarını buğün gördüğümden daha iyi bir tarzda gö receğimize kuvvetle eminim. İzmir- de gördüğümüz iyi bir kabulden dola yi İzmirlilere teşekklir eder ve mü- saade edersiniz size muhabbetle ve- da etmek isterim.,, Başvekil dönüyor - İzmir, i (Sureti meheusıda gön- derdiğimiz ari Di i General Oİsmet Oİnönü İz - İmir vapurile sant 23 te hareket et - miştir. Yarın öğleye doğru Çanakka- İleden geçerken vapur bir müddet du- Iracak, Ismet İnönü tazimata gelecek heyetleri kabul edecektir. l Mecit Sayman Bütün vilâyetler fuvara iştirak edecekler tisat Vekâleti, gelecek yıllarda bü - tün vilâyetlerin İzmir fuyarma İşti rakini temin için ticaret odaları em- rine tahsisat vermeyi kararlaştırmış tar. . Fransa-Lehistan “ag” ittifakı Tecdid ve tekid edildiği haber veriliyor Paris, 1 (Radyo) — Lehistan ordu ları Başkumandan Genersi Ridr - Smigli, Fransa Erkânı Harbiye “elsi General Gamlen ve Hava Nazırı Pi - yer Ko ile birlikte Fransız Hava üs lerini, tayyare karargâhlarmı ve Mo- dern hava tesisatmı gezmiştir. Fransız gazetelerinin nezriyatma göre, Leh Generali Fransadan harp malzemesi satm almak ve Lehistanm harp endüstrisi tesis etmek için Fran #adan kredi bulmak işlerini görüş - mektedir. Buna mukabil Fransa ile Lehistan arasında 1023 te imzalan - miş olan Leh - Fransıiz ittifakı tec- dit ve tekit edilmiştir. Bu ittifak mu ahedesine göre Fransa eğer Alman - yanm tecavüzüne uğrarsa Lehistan Fransaya derhal yardıma geçecek- tir. (Tan — Almanya ile Lehiston ara- sında usunca müddeti bir ademi te- caviz misakı vardır. Buna nazaran Fransız « Deh eski ittifakının tecdidi haberlerinin teyit edilmesi Tsm ge- iyor.) İngiliz tayyarecileri Londra, 1 (Tan) — Beş İngiliz tayyarecisi İspanyada hükümet kuv- vetlerine yardım için Madride hare- ket emişlerdir. Paristen alman yeni bir haberde, bir Fransız generalinin İrun cephe - sindeki hükümet kuvvetlerinin mev- gilerini tetkik ettiği, general toza -| Banknot 2.046 as Endüstri. plânımız tahakkuk ederken 53 - Malatya Inönü bu ay içinde üç fabrika daha açacak 1 s İzmit kâğıt fabrikası, 2 - Ereğli kombinaları Iktısat Vekili (TAN) muhabirine müjdeledi: “Kütahyada bulunan linvit damarları cok zenzindir. Bu aydan iWbaren endüsiri seferberliğine Dilfil başlayacak olum Far ii İjrt fabrikasile Malatya kombina sında nbir köşe (madahyonda) İzmir, 1 (Sureti mahsusada fuvar-| İzmir, i (Sureti mahsusada gön da bulunan arkadaşımızdan) — İk -İderdiğimiz arkadaşımızdan) — Baş- vekil General İsmet İnönü eylül haf tasında Iktısat Vekili Celâl Bayarla birlikte İzmit Kâğıt Fabrikasını aç- maya gidecektir. Ayni gün selüloz fabrikasının. da temel atma merasi- -İ mi yapılacaktır. İzmir vapurunda Kendisile görüş” tüğüm İktısat Vekili Celâl Bayar ba na ekonomik işler otrafında şu İza- hata verdi: “ — Konya Ereğtisi eombinası ha- sırdır. Başvekil General İsmet İnö- nü müsait vakit bulursa açılma me- Malatya kombinasmm da temelini uğurlu elile açmayı vaadetmiştir. Ey- Wil sonunda evvelâ Ereğliye, sonra Malatyaya gitmek ihtimali vardır. Yakında şark: vilâyetlerinde — bir tetkik seyahatine çıkmayı düşünüyo | rum. Bu seyahatte Iğdıra uğrıyarak pamuk alım satımını organize ede - cek ve bir teşkilât kuracağım. Son Kütahya seyahatinden çok iyi intabalarla: dönmüş (bulunuyorum. Maden enstitümüz burada faydalr çalışmalar yapmıştır. linyit miktarı 10 milyon tondur. Bu şekilde bir sordaj ve etüt, memleke- timizde birinci defa yapılmıştır. Be - ni orada bir galeriye götürdüler, 18 metre kalmlığındaki damarlarla kar. şılaştım. Hazreti Süleymanm tahtı. nı bulmuş kadar sevindim. Hattâ manzara, bana ondan fazla ihtişam hı göründü. Bu madeni işletmeye başlaymea o- rası bir endüstri merkezi olacaktır. Linyitin tonunu bir buçuk liraya mal edebileceğiz. İstanbulu, hattâ Burse- yı burada kurulacak büyük elektrik santralından tenvir etmek mümkün olacaktır. z İkinci boş senelik plân müsvedde- leri Ankarada basılmaktadır. Yakm da kat'i ğeklini alacaktır. Yaş meyva İhracatı teşebbüsleri ilerliyor. Mütehassslar şimdi Trak yada tetkikat yapacaklardır. Bu işi ferdi teşebbüs başaramazdı. Onun içindir ki devlet eline alınmıştar. İld üç sene zararı göze alacağız. İşi bir« leştirineiye kadar muhtelif mmtaka- larda mağazalar, ambalâj yerleri yaptırılacak, elma kurutma imalât « hanesi kurulacaktır. Birinci beş senelik plân sergisi ikinciteşrinde Ankarada açılacaktır, Yapılan işler, sergide canlı olarak tebarüz ettirilecektir.” Mecdi SAYMAN “BORSA 1 EYLUL SALI Paralar z B hürat ile karşılandığı bildiriliyor. |Çekler Denizyolları nizamnamesinde değişiklik yapıkdı Denizyolları nizamnamesi ide ba - ui değişiklikler yapılmıştır. Bundan sonra Denizyolları işleri bi rencümen tarafmdan idare edilecek, syrıca da işletme, hesap, levazım, yazı ve zat işleri şeflikleri kurulacaktır. yurmuşlardır. Edvard VII. Viyana- dan Paris yolu ile Londraya hareket edeceklerdir. Nahlin yatı küçük bir tehlike atlattı Atina, 1 (Tan) — İngiliz Kralnm hususi Nahlin yatı dün Halkis boğa- zından halkım çoşkun tezahüratı ara- sında geçerken akıntı tesirile kumlu» fa doğru kaymış, fakat bıraz sonra tehlikeli mmtakadan kurtularak bo- her vilâyetin böyle bir sergiye her | misafirlerinin emirlerine tahsis bu - Şazı pürüzsüz geçmiştir Sterlin $620.— 1'Dolar 121,— 20 Çek kuronu * S4 92,— 20 Belçika $r. M0 34— 20 Drahmsi 7— 2— 70 Ley 13 16,— 20 Dinar 40— s1— Fransız ir. 163,— 167,— Liret 155.— 160— İsviçre #r, 810— 820— 41— H— Avusturya gilin 2,— M— Mark 5— 10— Zoti 2— 7— Pengo 72— 24,— 71— Yen 32— 34— İsveç kwronu o 31— 33/— Al 950,— 952 243p 24— Londra üzerine 634,50 Paris üzerine 1206 Nevyork 0.79.2290 Lite 10.09.42 Bela 47050 Cenevre 24367 Ea Si 1öz2se sturya IS Mark 1974 İsveç kuronu 3.06.25 İs 63355 Esham : İş Bankası Mü “— GL 10— Anadolu 75 60 2540 m. 7 109 41,50 Şirketi Hayriye 16,— 17,50 Bomonti Nektar 9,25 Terkon 12,50 Aslan t9 12,10 Merkez Bankas 83.50 Osmanlı Bankası 20.— Şark Merkez Eczanesi 300 İstikrazlar Türk Borcu T 2345 m a 2180 2109 Amerika donan- ması ve bir plân 350 harp gemisinin. yerine yenileri yaptırılacakmış New - York, 1 (A-A.) — Bir bas bere göre, federal ve deniz otorite « leri 350 Amerikan harp gemisinin yerine yenilerinin yapılmasını tasar- İlyan plânlar yapmişlardır. İnşaat programma göre, harp halinde yar- dıma gemi olarak kullanılabilecek muhtelif tonajda kargolarm inşasmı tasarlamaktadır, Romanyada Yeni kabine müfritlere karşı tedbir aldı Bilkreş, 1 (Tan) — Yeni kabine bu sabah başvekili Tatareskonun re- isliğinde yaptığı toplantıda, muhtelif müfrit zümrelerin taşkm bareketle- rini önlemek için bazı tedbirler tes « bit etmiş, faşist teşekküllerin dağrtıl- masına, üniversitelerde disiplin tesi. sine karar vermiştir. Kabine ordunun yeni silâhlarla takviyesini de karar altma almıstır . e e — İstikrarı Dahili 9— Sivas — Erzurum 1 5925 » nu 25 Mısır tahvilleri 1886. I 1903 TI 100.50 101.80 mı IM 95.50 00.59 Tahvilât Rihtem 1025 Anadolu 1 ve TE 45.40 : HI 4675 N Mümessil 4650