28 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

— 8-936 IT AN Gündelik gazete i Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, Fikirde, | erşeyde temiz, dürüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmaya çalışmaktır. | Memieket | İ Meseleleri | | yp — i Beynelmilel bir hâdise Olimpiyatlarda yüzbin kişi karşı -| #ihda bayrağımız çekilip marşımız Şalınması mühim, fakat geçici bir hi.) disedir. 28 milletin bayrağını slkış- an, marşını dinliyen bu yüzbin ki Binin göz ve kulağında kalacak hâtı. Ta silik olmaya mahkümdur. İl Medeniyet âleminde devamlı izi kil r sahasında bırakabilirsek, ancak o | Vakit garp medeniyeti içinde bizim de | Dir yerimiz olduğunu isbat edebiliriz. | Norveçteki Antropoloji kongresin genç âlimlerimizin raporları ve bil Dolmabahçe sarayında topla- Ran Üçüncü Dil Kurultayı bu bakım- dan ehemmi; Türk âlimleri beynelmilel ilim saha | Manda faal rol oynamaya başlıyorlar demektir. Di Kurultayı, garp âlimlerinin se- Melerdenberi halline çalıştığı, fakat halledemediği mühim bir davanın 4- Bahtarını veriyor. Hindi. Avrupayı dilleri. | Semitik dillerin üşterek | Iynağıı meydana çıkarıyu | Bu keşif ilim sahasında yeni bir hu- İvstur, Türk ilmine beynelmilel bir Müahiyet verecek karakterdedir. Akçaabat Dil Kurultayı Türk dili üzerinde Sovyetlerdeki rkler arasmda da çalışılıyor. Sovyet Türk eamiaları da urapça arfleri bıraktılar, yeni harf kabul et-/ Biler, Onlar da Tisanm fönetiği, mazisi, | #rameri üzerinde uğrasıyorlar. Gtçen ay Türkmenistanda bir Dil urultayı toplandı. Türkmencenin Miabesini, yazı tarzmı, sosyal ve tek- | Mik termlerini tesbite çalıştı. | Kurullar aymi zamımanla kisik düm. i V& edebiyat şaheserterinim türkmen, Ye tereiimesi işinin de genişletilmesine | rar verdi Hide Türkmenistanın her tarafını do- rak şehir ve köylerde kullanıl. Makta olan yaşıyan dil hakkıda tet | ikler yapmıştır. Bu tetkikler üç e» halinde neşredilmiştir: Türkmen | Asanı Fönetiği, Türkmen Dili Diya- | İektiği, Ekonömik ve Sosyal Termler | zatı, Bilhassa hu üçüne kitap bizim| İn çok lâzımdır. Sosyal ve teknik) #mleri tecbit ederken onların bulus- lardan ve çayışma tarzlarmdan bel- İ de istifade edebiliriz. Moskovadaki idamlar Politika kavgası nihayet Zinovi- Yefle Kamenefin başını yedi. Bu iki yak büyük ve âlim ihtilâlei yaptık. ları Siyaset oyununa kafalarmı ver- Öller, Moskovada Staline karsı suikast m a teşebbüs edenlerin kurşuna Üzllmesi | ihtildi. tarihinde ik Şitdilen mühlm bir hâdisedir. “mühistlerin prensibinde fertlere b Sülkast yapmak yoktur, onlar hi hizamm düşmanıdırlar, fert-| da, değil, Kral v mekle rejim ve Sebile, des Ni ğine inanmazlar. Onun için ren sulkast tertibine yanaş- Troçi inoviyef ve Kamenef gru- İn ve diğer Sovyet büyük larını öldürmeye teşebbüs etme- | komünistlerin bu prensibine ay kis | iye Bu usul faşist usulüdür. Zino- ma de itiraf etmiyor mu? Terör - aa müsavidir faşizm, Demek ki May, linist âlimleri yollarımı şaşır. ardı, yili ihtilâleiyi öldürmez. Bu da ilerin kabul ettiği ikinci pren- * #imdiye kadar Zinoviyef ve net birkaç defa mahküm ol| "dı, fakat öldürülmeleri ciheti- da ta lmemişt, Bu defa artık toka- 2t, göze gözle mukabele etmek Tal ew anlaşılıyor. Çünkü bu de. Gal, ,, Kast teşebbiisli affedilemeye- Bite pe Mühim görünüyor. Büniyş » iki prensibin bozulması ko- hin Ve ihtilâleilerde siyaset oyun. öne çın dr ihtirasları ideal üs- ipe, My TAN Garp Trablusunda Harp İlânı sırasında Dolma Bahçede Toplanan meclisi vükelâda neler oldu YAKIN TARiHIN kapali a (Hakkı Paşa kabinesine dahil olan bir nazı: | rın henüz İ basılmamış hatırala'ı | Trablusgarp harbinin ilânı dakikalarında per- | arasında İ de arkasında olup biten işlere dair çok dikkate | İ değer sayfalar bulduk. bunları aşağıda okuya. | İ caksınız.| U ç yüz yirmi yedi senesi Kurban Bayramı mü- nasebetile Dolmabahçe sara- yında mutat merasim (bütün malâm olan ihtişamile cere- yan etmektedir: Fakat saray. da merasime dah” âyan ve meb'usan ile devle. ricalinin yüzünden bir durgunluk göze çarpıyor. Siyasi ufukları sa- ran müthiş fırtınanın sarsıntı- ları hepsini korkutuyor. Fena birşey duymak endişe ve ihti- raz'le biribirinden haber soru- yorlar. Meb'uslar vükelâya s0- kularak malümat-almaya çalı- şıyorlar. Bütün bu haller unu- tulmaz, acıklı bir manzara teş- kil ediyor. akikatin H n İyi bile kiirm Ghemeiyet in yüzüne bakacak, cak halde değ üzünü lerdi kıt- bep te görülmüyor. Bilâkis Veli bir mazide Romaya gitmiş olmasında, ara zevahiri dostluk manzarası kurta- Föeek bir var. Sâdrazımı Hakkı Paşa a hücumu bile geçi Roma sefaretin iyaseti her ae iyi bildi a vesile Vükelâda rüfe- usgarp ve Bingâzi ek hüdise i durulması ve oralarda İtalyanlar tatmin etmek üzere na- 1 müsaade ve İm- r İmesi o lüzumundan bahsettiği oluyordu. Bununla | be- ir AYKRSI NI galleler ara: senin una karşı, tedbir düşünülmemişti, Hattâ Ab- mit zamanında mü | Se- 1 kumandanlığında bulu r İbrahim Paşanin son zamanda Trablus vali ve kuman- a bulunduğu su'ada İtal yanlara karşı aldığı haşin vazı ve halden bahl fat Paşa şiki alınacak şti. e Nazırı Trablus için bü. nuhtemel hâdiselere karşı ko- a vali bulmakta müş- rdu. Bir hayli müddet K idare ettirdiği Trablus. garp vilâyeti makamma © nihayet Bekir Sami Beyi intihap etmişti. Bekir Sami Beyin vilâyete alt bir- takım istedikleri Dahiliye Nezare- tince tetkik ediliyor, fakat ned i başma gitmesi günden gi geri kalkıyordu. Belli başlı bir ku- mandanda tayin edilememiş ve gönderilmemişti. ne O srrada Yem, keri kuv | alman bir kaç Trablus, t kuvvetimiz rlar, ha: ın bir silkün bulan. bayram minden 8 içe Sarayının birinci ka- tında kapıdan girince soldaki bü. yük odada, Sadrazamın gösterdi- ği lüzum Üzerine, bir toplantı yap- tılar. Bütün gece, dar devam eden bu meclis çok elim hâ- diselerle doludur: evvel Hariciye sabaha k Na» zırı Rifat geçmiş ve he Aral Bere ZETE RİYA iciye Nazır oOVe- bu ineclis mü. anlattı, üne artık geçile eki neticelerine o dö- a sefirimiz Nabi Be- İtalya Hariciye Nazırı da asi nasebetle Son vâkıan yin ile İtalya için açılan yeni tarihin hakkuku saati çalmıştır! İfadesinde alışılan selâsete men Hakkı Paşanın sadasi çe fazla du. Neticede, taltin kendi za na tesadiif ettirdiği bu elim karşısında sadaret vazifesinin da- r ele tevdiini ve İs- padişahtan di- eclisi Vüi m milzakere safhalarmdan padişahı ha- berdar eden başmabe; ve bâşkâtip Halit Ziya Beylerden sitasile Hakkı Paşa huzurs çıktı. Kendine halef olarak sadars- te Ayan Reisi Sait Paşanın getirli- mesini tavsiye ederek istifana sini verdi, Vükelânın bulunduğu odaya dön- dü, Hakkı Paşanın hali bu rikkat uyandıracak t zediyordu. Kuvvel m saniye vaziyet ar- iyesini 0 nuyordu ki arkadaşları tarafından kendisine sorulan bazı suslleri cevapsız bi- ete | şu yolda sözler söylüyor. — Bu siyasi hidisenin ne gibi se bepler altında ve devletler arasın: daki ne yolda itilâfların tesirile vu- kubulduğunu ileride tarih kayıt ve münakaşa edecektir, Ancak bunun bugünkü mes'ulü münhasıran be- nim, Eski zamanlarda padişahlar binek taşlarında idam ettirdiği sad- razamlar mevkiine düşmüş bula- nuyorum. yan ve Meb'usan Reislerinin de Meclisi Vükelâda bulun- maları lüzumu nazırlar arasında Bundan sonra Heyeti | konuşularak kendileri ç lardı, İngiltereye 8 gemileri zife ile giden ve sonra bir ezunen Pa Nazırı da ogü gece Dolmabahçe S: ılmiş- edilen müd örfi Beyin bir yaz uğu haberi e Nazırı Meclisi ydasın. kümetin irra- nuhtıra vari Sadrazama ver- atina dair uzun bir Bunu istifa eden her ti rşı büyük bir tesi kabul etmiş © skaşadan dığıni söyledi, nazırlar bazıları detli bir münakaşa , İstifa etmiş ve istifa. He na- lunu- dan şid: ti Vükelâya dahil olan bü urlar da bu istifaya dahil k ilde Bu cihetle nazır Nazırının şahsen ve feri p ifa ölnüküinde bir sebep hik müttef ileri süirdi yan Reisi Salt Paşa ile Meb- usan Reisi Ahmet Rizı Be- i Vük dahil müza r daha mi A yin Me rı üzerin eyan tün akbel Sadrazamm ibesi ve keskin görüşü dikmişti , Padişah t 1£ edilen sai siyasi etmeye vaktini yüksek hâdisenin muh- getir. geçirdi ara vukuf husul Abir olarak arşımda (o İskemlede oturuyor. endisi henüz kırkında bile gi miyen genç, esmer bir kadın. Üstün- de yünlü bir yeldirme, başında siyah bir örtü var. Kendi göğsünden çıkar İdığı tütün paketinden sardığı bir &- çarayı içerek konuş! — İsmim Zehradı | Hüseyin, Yerebatanda tururuz, K de ancak e İre ömür kayi ve sefalet içerisinde yedisini büyütü- yorum. En büyük evlâdım, 22 yaşın. a, en kilçüikleri İkiz mdadırlar, dim. On sekiz yaşındaki beraberi Allah rahmet ri, ancak iki büyükler hir zaman ge- ce halk mekteplerine gidip biraz ya- m öğrendiler. Küçüklerimiz ise cahil aaa e ik- İş “ İturlar, | halde ki | Dünyaya iki kere ikiz evlât getir- MERİ ariyet Bay Onnik yu derecesine hayret e iL Dirileri & k sigortaları dolandıran, İlerce lira çek dan kendisi, |diyor |, “— Fena mı? UNU Bu pa lardan çektimse memleketime met etti! Paranın memleketten çık masma karşı koydum. Orniğin bu suretle kendisini müda dırıcının nastl ol up ta bir adalyası istemediğine hay nerede şunları da a edecek ade ben paranın kalmasına hizmet etme - anda birçok larının bare İettim. Bu e ciddi bir lisan ile iye sal şunu teklif etti: —Londrada sefirimiz bulunan İd «iki sadrazam Tevfik Paşaya bİr | yünlarıri hali nice olur, telgraf çekelim. Devleti Osmani; kmeti vücudü kalır: nin Trablusgarp ve Bingazi üze: gul olurdu? de Mısırda olduğu İngiltere | hilkümetini alâkadar etmeğe üma de olduğunun İngiltere kabinesine bildirilmesi Bu fikir n hiç münakaş te geçmesine »de polis iş buldu ad- & kazandı. misafir geldi. neye birkaç | hep bizim sayemizde iş buluyor. Çar lişivor ekmek yiyor. Bu da v na, millete az bir hizmet midir? ayni yolla istiyeli bir t edilmeden | verilecek bir Pek grafname lama, amması ve derhal L Tevfik P teşebbüsü » Ya yaşıyan kimse leri öldürmene ne demeli?... Yaşı - anları öldürmek suretile yaptığın ve nüfusumuza karşı ir astlerin farkında şa düşmekten çok uzak hakkmdaki fikir ve meclise bildirmiştir. Almanya n İtalya K ir bir müdahalesinin esinin tecrübe edilmesini di. Gece saat ilerliyor ve bu müzakere ve teşebbüslerden mi bet bir neticeye ni görülüyordu. mü orun mile: ri a İmparâtorunun h&- diseye müessir bir müda- f olanbute- i bir müta- vermemişti. Sırf bir tesadüf mah- tarihte Selânikte bulursun isefâin iâstesinin İttihat ve Terakki semiye. inden gelen bir fta Selânikte (bütin lerinin büyük bir & halinde oldukla- ni kle- Mer 0! Neraretinin vak'adan bir baf- vvel Trablusgarbe tiği bir mik liha ve mühimmatın âsıl olup olmıyacağı sev beri henüz gelmemiş idi Bu #keri hareketler bağla varabilmiş. bulunduk vapur; umuminin bütün mil in hamiyet feveran: madan son günlerde tir.) Beyrut sularında bulur ılı filosun n Os m Beyrut sularından salimen uzaklaşmaya muvaffak ol- uk duğu yolundaki be: gı nazırlar mecl kat Hakkı Paş rut sularından salimen ayrıldıki baberi de sonradan gelmiştir.) irap İçinde netice- le sabaha varıl- Yeni Sadrazat ine sadaret ron Mar alayını etmiş i tartı ki mülâkatta, ML eşalin düşman bir kuvvetle hücum Türklerin aslan gibi nlmak Üzere hazır” lar birer birer Dolmabahçe Sara» yını terkettiler. İz iki sene evvel istida ver- 40- | dik, hâlâ bir cevap alamadık. Acaba » tam va. Jistidamız kayıp mı oldu, Yoksa. biz zifesini görmüş bir Türk kadınıyım. | m: takibini bilemedik, Ne oldu Eğer halim vaktim yerinde olsa idi İze elli lira bir ikramiye verirle on İki yavrum da bug'n hayatta idi- | kocam küfeciliği bırakıp bu ufak ser ler, maye ile kışm soğan, pa Dünyaya göcük getirmek Yatan,da kavun, karpuz alır millet için iyi diyorlar ama, onlara |daha ?lyade para kağanır bakılmadıktan sonra kaldırımlar üş- | yazsanıza, biz de bu tünde aç büyüyen bu çocuklar cılız | tulmuş oluruz. olurlar, askere yaramazlar, haylaz o- anaya babaya yaramazlar Millet onlardan ne fayda görür, Val. lahi gün oluyor ki, yedisim de aç yatırıyorum, Babası öyle bezgin bir ır, elbette Şunu bir iletten kur- On iki evlât dünyaya sefaletlerin en koy vetiştirebilmi dina: . — Istediği ra diyorum. Sen hiç üzülme... in çektiğiniz, meşakkati gör-|altı çocuklu ailelere hâkiketen bir meğe tahammülüm yok. Ölsem, diye| ikramiye veriliyorsa, muhakkak se - hlingür ağlıyor. Ben de: — İnin gibi on iki evlât anası olmuş bi- ahı. Sen de başımızdan gi- | yük bir kadını bundan mahrum et - dersen biz ne oluruz,, diye onu tesel- | mezler. Ve ona bu sözleri teselli için rlemiyorum. Bunun böyle olaca - ze ricam şudur, Altı evlâtlı aile-! ğmdan eminim. lere elli liralık bir ikramiye verecek- | Suat DERVİ