28 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

k 28- 8. 9388 <— TAKSiİTLE SiGORTA ANKARA ANONiM TÜRK SiGORTA ŞİRKETİ Istanbul'da Yeni postahane karşısında büyük Kınacıyan hanındaki idare merkezine müracaat ederek senelik yaptıracağınız sigortaları taksitle yapmaktadır. Mütemmim malümat ve sigortaya ait bilümum müşküllerinizin halli için gişelerine müracaat ediniz. Telefon: 24294 BÜS *TÜRK İNKİLABI No. 28 Acıl-lalâihc_aler Yazan : Ziya Şakir Damat Ferit paşa Parise gitmeden önce yeni bir hâdise çıkmıştı (Şurayı Saltanat) da, böyle iğ- terç ve süfli bir hile ile (millet ve devletin idam hükmünü imza) ya karar almması, hiç şüphesiz ki 1s- tanbulda milli bir galeyan husule getirecek, belki de korkulu bir hare- kete sebebiyet verecekti. Btunu düşünen saray ile sadrazam Damat Ferit Paşa; derhal şiddetli ted birlere müracaat ederek ortalığa dehşet vermek, yükselecek sesleri bu suretle boğmak istemişlerdi. Bu- nuün için de millete karşı yeni bir i- hanet teşebbüsüne girişmişlerdi. Ortaya derhal, (Sadrazam Damat Ferit Paşa hazretlerine suikast) me- selesi çıkarmışlardı. Bunun için de geniş mikyasta tevkifata başlamış- lardı. Damat Ferit Paşanımn Parise git- mesinden evvel başgösteren bir hâ- dise; bir kaç bi günah zavallının ipe çekilmesile neticelenmiş.. Şimdi de ortaya atılan dehşet siyasetine iyi bir sebep ve vesile teşkil etmişti. Hâdise, cidden feci; ve ahlâki ma- hiyeti itibarile de, son derece iğrenç- ti.. Muhterem karilerimiz hatırlar- lar ki; meşhur (Akbaş hâdisesi) nin kahramanlarından — (Dıramalı Rıza Bey) denilen bir zat, Akbaştan ka- çırılan silâh ve cephanelerin kâmi- len yanmasına sebebiyet vermek töhmetile ölüm tehlikesi altına gir- diği zaman (Bursa) ya nakledilmiş.. Fakat Bursa Müdafaai Hukuk Ce- miyeti bu adamın Akbaştaki hizme- tine mükâfat olarak onu ölüm teh- likesinden kurtarmakla beraber eli- ne bir miktar para vererek yine mil- li hizmetlerde çalışmak için Istan- bula göndermişti. Arkadaşları arasında (Dıramalı Rıza Bey) denilen bu adamı böyle mühim ve mahrem bir vazife ile İs- tanbula — gönderdiğinden — dolayı; (Bursa Müdafaai Hukuk Cemiyeti), bilmeden büyük bir hata işlemişti. Çünkü, Dıramalı Rıza; esasen cahil, hiç bir esaslı teşkilâtta pişmemiş, tecrübe edilmemiş; cür' et teşebbüs- leri ve vatan hisleri ölçülmemiş; — her inkılâp cereyanlarında olduğu gi bi — l milli mücadelenin ilk heyecanlarma karışarak (Köprülülü Hamdi Bey merhum) gibi bir kah- ramanın eli ve nezareti altında ha- kikaten 'takdire şayan bir iş görerek birdenbire temayüz etmiş bir şahsi- yetti. Işt_e hakiki hüviyet ve şahsiyeti bu merkezde olan Dıramalı Rıza, cebin- de üç bin lira olduğu halde, bir mo- töre binmiş, İstanbula geçmişti. 'Rızanın deruhte ettiği iş, mühim- di. Onun için kendisine yardım et- mek üzere, İstanbuldaki mahrem milli teşkilâta mensup bir kaç zatın adresi verilmişti. Rıza İstanbula gelir gelmez, o zat- lar vasıtasile derhal milli teşkilât i- le temasa geçmişti. Ve bu teşkilât erkânına da: — Memleket ve milletime karşı son bir vazife ifa etmek istedim. Dü- şündüm, taşındım. Memlekete bu kadar fenalığı dokunan Damat Ferit Paşayı öldürmeye karar verdim, Is- tanbula onun için geldim. Fakat bu işi yalnız yapamam. Bana, bir kaç arkadaş veriniz. Demişti. Akbaş hâdisesinde Rızanm oyna- dığı mühim rolden haberdar olan İs- tanbul teşkilâtı, gayet tabii olarak Rızaya büyük bir itimat göstermiş; onu kahraman bir fedai gibi kabul etmişti. Teşkilât mensupları arasın- da araştış. taranmış; bahriye za- bitlerinden (Mehimet Ali Bey ismin- de cesur ve fedakâr bir zat, Rızaya taktim edilmişti. Mehmet Ali Bey Rıza ile anlaşmakta gecikmemişti. Damat Ferit Paşanın ihanetine tam bir kanaat besleyen bu zat ta, esa- sen daha ne zamandanberi ayni dü- şŞünce ile yanıp tutuşmakta idi. O. nun için uzun münakaşalara mahal kalmadan, maksadın icrasına karar vermişlerdi. Ancak şu var ki, tatbik edilecek plân için iki kişi kâfi değil- di. İki yardımcıya daha ihtiyaç his sedilmişti. Bunu da Mehmet Ali Bey deruhte etmiş; bir iki gün sonra, on- ları bulup kendisile tanıştıracağını Rızaya vaad eylemişti. Rıza; bir taraftan bu işlerle meş- gul olürken, diğer taraftan da Be- yoğlu sefahet âlemlerinin cazibesine kapılıvermişti. Esasen Rıza; içkiye ve zevke, son derece müptelâ idi. O tarihte Beyoğlunu baştanbaşa kap- layan coşkun şehvet dalgaları, Rıza- yı da çarçabuk kendine çekmiş.. Ve en derin tabakalarına kadar indir- mişti. Rıza hayatında görmediği ve ha- yalinde yaşatmayı bile aklından ge- çirmediği bu efsanevi zevkleri tatar tatmaz, zihninde tasarladığı (milli ve vatani vazife) hisleri, birdenbire gevşemişti. Bu hayat, bu zevk.. Ve bilhassa bu billür vücutlu (haraşo) lardan ayrılımır da, dar ağarlarına na sıl çıkılır.. Ve nasıl kara toprakların altına giriljrdi. Rıza kararını vermiş: — Mademki; dört gün sonra, bir kulaç ipin ucunda sarkarak bacakla- rımı sallayacağım. Bari şu dünyanın zevkine doyup da öyle gideyim. Demişti. Ve; Rıza bu kararı verdikten son- ra, artık zevklerine çılgınca bir şekil vermişti. Fakaaaat.. Rızanın bu hali, derhal nazarı dikkati celbetmişti... Daha bir kaç ay evvel, onun büyük bir mahru- miyet ve sefalet içinde yaşadığını bi- len hemşerileri ve ahbapları, şimdi o- nun böyle etrafına avuçlar dolusu pa- ra saçtığını görür görmez; Anadolu' da gayri meşru bir vurgun vurarak İstanbula kaçtığını zannetmişler; giz lice zabıtaya haber vermişlerdi. Zabı- ta, Rıza hakkında mahrem tahkika- ta girişmişti. Hattâ polis müdürü Tahsin Bey, gafil davranarak Rızayı tevkif edecekti. Lâkin, İstanbula gel- diği gündenberi Rızayı adım adım ta- kip eden (Entelijan Servis); derhal işin önüne geçmiş: — Acele etmeyin. Henüz tevkif edi- lecek zaman gelmedi. Demişti. (Arkası var) TAN 4BONE VE IİLAN ŞARTLAR! ' Türkiye Dışan için için Bir aylık . , » » 150 -- . .. tü— 8- S Löate e dt ea DD DS d 1 gıllık .» » » 186 — 28 - Mân için Nâncılık Şirketlerine mü racaat edilmelidir. Küçük ilânlar doğrudan doğruya daremizce almabilir. Küçük ilânların $ satırlığı bi defalık 30 kuruştur. $ satırdan fa> tası için satır başına 5$ kuruş almın Bir detadan fazla için — vekündar *4 10 kuruş mdirilir Günü *gecmie nüshalar $ kurustur Sağlık Oğütleri HAYAT iÇİNDE Çocuk nasıl sevilir? Büyük Dil Kurultayımızın toplan - ması herkesin dikkatini yine dil üze- rine çevirdi. Bu münasebetle sağlık öğütlerinin de dilden bahsetmesini el- bette tabii bulursunuz. Dilin hekimlikle pek çok münase- betleri vardır. Hekimletin az çok kül tür sahibi herkes gibi düzgün söyle- meleri ve yazmaları lüzumunu anlat- mak istemiyorum, Dilin türlü türlü hastalıkları vardır. Yalnız söz söy- lemeğe alet olan uzvumuzun değil, söz söylemenin türlü türlü hastalık- ları vardır. Kimisi söylerken durma- ya mecbur olur: Kekemelerin yaptık- ları gibi. Kimisi harfleri doğru çıka- ramaz, bir harf yerine başkasmı kul- lanır.” Dığdığiler gibi... Çocuklarnm geç söylemeleri hekimleri pek ziyade alâkadar eden bir meseledir. Fakat bunların hepsinin üstünde hekimleri en ziyade düşündüren ve söz hasta' - lıklarının tedavisinde de esas olan şey çocuk nasıl söyler? meseles:dir. Pek eski kafalı olanlar, çocuk ana- sından doğduğu vakit söz söyle nek, hem de anasının babasınım dilini £? y- lemek istidadile doğar, derlerdi. Hal- buki müşahedeler bunun aksini ispat ederler. Çocuk anasının, babasının dilini söylemek istidadile doğmaz. Bu. nun en kuvvetli bir delili yeni doğan bir çocuğu hangi muhit içinde büvü- türlerse o muhitin dilini söylemesidir. Bazıları çocukların söz söylemesi sırf taklit eseridir, derler. Çocuk an- nesinin söylediği, etrafında işittiği sözleri tekrar ede ede söz söylemesi- ni öğrenir, Vakıâ çocuğun söz söylemesinde taklidin sonradan sonradan büyük tesiri vardır. Fakat çocuk daha do- ğuşundan — anasmın babasının de- gil — pek uzakta kalmış, en eski ata- larınm dilini söylemek istidadile do - ğgar. Çocuk ilkin kendi kendisine ses çıkarmaya, bırtakım sesli harfler söy- lemeğe başlar. Taklidin tesiri sonra görülür. Yeni doğmuş çocuğun ağlarken çı- kardığı sesleri bilirsiniz. İlk haftalar- da bu seslerin ne asıl dille bir müna- sebetleri vardır, ne de manaları. Bun- lar sadece çocuğun öfkesi, yahut key- fini ifade ederler, fakat yavaş yavaş, gocuk çıkardığı seslerin annesi — ve muhiti üzerinde tesirini anlar, o va- kit istediği şeyleri yaptırmak için on- ları tekrar eder. , Bu manasız seslerden sonra çocu- ğun söz söylemek istidadı meydanıa çıkar. Bu istidadm hnasıl meydana çıktığı hem romancı, hem psikolog olan Charler - Louis Philippe bakmız ne güzel anlatmıştır: “Bu işin nasıl başladığı pek iyi bi- yahut lâmbaya, yahut ateşe bakar- ken söylemeğe başlar. Buna cıvıltı derler. Bunlar daha hece değillerdir. ancak ses denilebilir. Ben size söylü- yorum: Ateş, lâmba, güneş çocuğua beynine ışık olarak girerler ve söz olarak çıkarlar...” Görüyorsunuz ki, bizim Türk dili ekolünün güneş - dil teorisinin teme- li psikolojik ilminin hergünkü müşa- hedelerine de dayanır. Çocuğun böyle parlak ışık karşı - sımda çıkardığı sesleri de bilirsiniz. | En çok işittikleriniz. a ve e sesleri- dir. Çocuk bazan bunlara g, k. r konsonlarımı dâa katar. En ziyade a. ğ ve u seslerini çıkardığı için anneler buna agucuk derler. İlk beş ay içinde çocuğun çıkardığı sesler, söz kırmtıları hep kendiliğin - den gelir. Çocuğun annesi onun ken- di kendine çıkardığı söz kırıntılarını işittikten sonra çocuğunu söz söyle - meğe alıştırmak için onun önünde kı- sa kısa kelimeler tekrar eder. Takli- din tesiri işte bundan sonra baslar Cocuk önünde tekrar edilen sözleri işi- te işite en sonunda bir gün kendi ken- Faydalı adresler ve telefon numaraları İtfaiye telefonları Istanbul İttaiyesi 24222 Kadıköy İttaiyesi 60020 Yeşilköy, Bakırköy. Büyükdere, Üsküdar İttaiyesi 50625 Beyoğlu itfaiyesi 44644 Büyükada, Heybeli., Burgaz, Kmalı mm takaları için telefon santralmdaki memura vangın demek kâfidir Hastane telefonları Cerarhpaşa hastanesi 21693 Gurebâ hastanesi Yenibahçe 23017 Haseki kadınlar hastanesi 24553 Zeynep Kâmil hastanesı Üsküdar 60179 Kuduz hastanesi Çapa 22142 Beyoğlu Zükür naııagı:ıı 43341 Gülhane hastanesi Gülhane 20510 Haydarpaşa Nümune hastanesi 60107 Etfal hastanesi Şişli 42426 Bakırköy Akıl hastanesi 16,60 Müracaat yerleri Deniz yolları acentesi- Telefon 42362 Akay (Kadıköy iskelesi) 43732 Şark Demiryolları Sirkecı 23079 Dev' miryolları Haydarpaşa 42145 Çabuk sıhhi yardım teşkilâtı Bu numaradan imdat otomo bili istenir 44993 * HALK OPERETİ: Taksim bahçesin - de bu akşam 21,45 de büyük müsame- rer 1 — Beyoğlu Çiçeği (Operet) 2 — Elektrikli Kukla, 3 — Monoloğ Müessif bir irtihal Altıncı Hukuk mahkemesi azalı - ğından mütekait emektar ve değerli hakimlerimizden Bay Sabhri Şumni dünkü perşembe günü vefat etmiştir, Cenazesi bugün Kadıköyünde Baha - riye caddesinde Rontgen apartımanı yanında Piri çavuş sokağındaki 45 numaralı evinden 11 de kaldırılarak medfeni ebedisine götürülecektir. Aile ve dostlarına Allah sabırlar ver- ÖLÜM Emekli Yarbay Yakup Kazak ve- fat etmiştir. Cenazesi bugün öğleden evvel Sultanahmet Akbhıyık Oyuncu sokak 49 numaradan kaldırılarak Ye nicamide namazı kılınacak ve Eyübe defnedilecektir. Büyükadada yarışlar Büyükada Halk spor klübünden: 30 Ağustos Zafer bayramında klü- bümüz spor müsabakaları tertip et- miştir. Bu müsabakalara iştirak ede- cek sporcuların 30 Ağustos Pazar gü nü saat 12 ye kadar spor kaptanlığı- na müracaatları. Program: Saat: Müsabaka: 14.00 — 100 m. sür'at yarışı. 14.30 - 200 m. ni bi 15.00 — Küçük tur (7 km.) mukave- met koşusu. 15.30 — Bisiklet mukavemet büyük ğ tur. 16.15 — Bati bisiklet yarışı. 17.00 — Adalar voleybol turnuvası. Bir davet Ist. Cümhuriyet müddeiumumili - ğinden: İstanbulda bulunan Maraş aza mu avini Hasan Remzinin acele memu - riyetimize gelmesi Kelepir satılık köşk Yeniköyde Sait Halim Paşa koru- sunun üst tarafında denize nazır ve fevkalâde manzaralı, içinde limonlu- ğu, motorla işleyen tulümbalı kuyu- su ve on dört dönüm bahçesi ve mey valı ağaçları bulunan bir köşk (eski İzzet Bey köşkü) satılıktır. Almak isteyenlerin Mahmutpaşa Abut Efendi. hanmda-5 nümaraya Ve gezmek isteyenlerin de köşk müsteci- ri Bay Halime müracaatları. İstanbul Üçüncü İera Memurlu - ğundan: Mahcuz olup satılmasına karar verilen muhtelif cins trikotaj makinelerinin birinci açık arttırması 31-8-936 tarihine müsadif pazartesi günü saat 12 den 13 e kadar ve yüz- de 75 ini bulmadığı takdirde ikinci arttırması 7-9-936 tarihine müsadif pazartesi günü ayni saatlerde icra e- dileceğinden talip olanların mezkür gün ve saatlerde İstanbulda Çâkmiük- çılar yokuşunda Büyük Yerli Han No. 1-2 de bulunacak m€mura müracaat- ları ilân olunur. (25188) B linemez, fakat çocuk bir gün güneşe. | Tayyare, bugün artık vatan || demektir. Çünkü vatanları ko- Tayyare rumak işinde, tayyarenin Trolü baş roldür. Hava kuvvetlerini artıran ulus HAVA TEHLİKE- SİNİ azaltır. Türk havasını güvene kavuş- || — turacak olan hava silâhı “tayya- re” sade devletin ve devlet mü- dafaa bütçesinin mevzuu olarak kalmamış, belki de daha fazla olarak halkım yurt sevgisine ve yurttaş terbiyesine emanet edil- mistir. — Türk Hava Kurumu disi de onları söylemeğe başlar. Bununla beraber, çocuk an_nesinden duyduğu kelimelerden başka kendi kendine de kelimeler uydurur ve cok dikkat edilmiştir ki, çocuklarin ken- di kendilerine uydurdukları bu ıptidai kelimeler her memlekette biribirlerin benzerler: Pa, ba, ma anne, baba, ye- mek; atta, ade, ada, bir şeyi göster:- mek, bir şeyin kaybolduğunu ifade etmek için... , Bu da gösterir ki bütün dillerin ©- rijini birdir: Çocuğun ana karnında geçirdiği şekiller nasıl insanm şimdiki şeklini almasından önceki şekilleri hatırla- tırlarsa söz söylemek için geçirdiği © zahmetli safhalar da ilk insanlarır söz söylemeden önce hangi safhalar dan gectiklerini gösterirler. Lokman HEKİM Hafiflik - Rahatlık 4 '(.g—l Rove : *! Korselerinde Fiyati : 25 ilradan itibaren., Satış yeci yalnız 1 zi de hiçbir tazyik yok- korsaler, vücudunuzu İSTANBUL, Beyoğlu Tönel meydanı 12 No. lu. Mağazamızı ziyarat ediniz veya 18 No.İu tarilemiz! isteyiniz. Fiyatlarımızda büyük tenzilkt. SıHm?i Balsamin Kremi GÜZELLİĞİN Ş Esmer, sarışın, kumral her tene tevafuk eden güzellik kremleridir. Sıhhi usullerle ha- zırlandığından cildi besler ve bozmaz. Çil, leke, sivilce ve bu- ruşuklukları kâmilen giderir. 4 şekilde takdim edilir: 1 — Krem Balsamin yağlı için pembe renkli 2—EKrem Balsamin yağsız ndüz için beyaz renkli 3 — Krem Balsamin acıbadem B gece için n 4 — Krem Balsamin acıibadem gündüz için Kibar mahafillerin takdir ile kullandıkları yegâne sıhhi krem- Ş dir. İNGİLİZ KANZUK ECZANESİ Beyoğlu - İstanbul — Dr. NACI S. SOMERSAN | Çocuk “Hastatılları Mütehasesar Şişli, Halâskârgazi;-Meşrutiyet -Apf' kat 2, No 5 Her gün saat 8-6. Telefon 42493 ğ 635 — — | Yaşadığımız ekonomi devrinde size pahalıya mal edilmek istenen nasihatları şüpheli gö- runuz. Her nerde ve her hangi bir saatte Krem Pertev'i kullanabilirsiniz. Yarım sa- at zarfında o tesirini gös « termiştir, bile. Krem Pertev'in yarım asır lık şöhreti asılsız değildir. Yüzbinlerce kişiden Krem Pertev kanaatlerini sorabilirsiniz. hakkında samimi J Fiyatlar: Çemlıca Tepesi büyük müsamere için biletler ” Balkan Festivali Başlıyor 29 Ağustos Cumartesi akşamı saat 21 de | Taksim Bahçesinde Fiyatlar: İlk dört sıra 200, diğer sıralar 100 kuruş. Konsomasyon mecburi değild.r -30 Ağustos Pazar günü saat 15 te Sarayburnu Parkında 100 ve 75 kuruştur. ee 30 Ağustos Pazar akşamı: Festival gruplarının iştiraki L " Dikkat: 2 Eylül Çarşamba akşa mı Beylerbeyi sarayında verîle*'f'k' şimdiden Karlman ve Baker mağâ zalarında satılmaya başlanmıştır. — , L _ Bir bilet bir çift için beş liradır. dl a nde büyük bal0