28 Ağustos 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

M. Şahtın Paris seya- hati her tarafta alâka İspanyada Irun önün- de başlıyan harb de- vam €diyor uyandırdı pi m... İ o Sene 18 — No, 6416 — Fist her yerde 5 kuruş Telefon: 24240 (İdaro) - 24249 ( Tahrir) « 24248 (Matbax) » 20113 (Klişe) Mini. “rdiimeii olanı, | Erzurumda hemen yepyeni | Kurultayın dördüncü GUNU | birşehir vücuda getirilecek | Dün dört tez izah edildi bugün Evkaf umumi müdürlüğü Erzurumun | , imarında mühim vazife deruhte edecek CUMA — 28 AĞUSTOS 1936 1 Veni anlaşm toplantıya devam edilecek Üçüncü dü kurultayının dördüncü oplantısı dün yapıldı. Saat ikide Atatürk, refakatlerinde başvekil İnönü Olduğu halde salonu şereflendirdiler. seyi kurultay başkanı Saffet Arı- kan açtı Kurultay kâtibi Zerrin Dil- Menin okuduğu geçen zabtın hülâsa- #ynen kabul edildikten sonra söz alan 1 im Necmi Dilmen: ir arsıulusal yor, dedi. Biz ğumuzdan âra- as gönderemedik, Btokholm setaretimiz baş küt Smsil edecektir, İzin verirseniz riy St divanı kongreye bir tebrik telgrafı çeksin, ş Bu teklif kabul edildiklen sonra *kan sözü Naim Onafa verdi. Onat İzinde Türk dilinin Arab dilile olan Münasebetlerini yeni tanıklara ve ye- hi esasları dayanarak inceledi ve de- di ki . — Güneş dil teorisi yalnız dil tarihi Di değil bütün tefekkür tarihini de AYdınlatacak göksel bir ışıktır. Ve tez sahibi, akşam, gece, karan- İlk, karalık kelimelerini mevzu yapa- Jak uzun misallerle izah etti ki bu #llmelerin kökleri Türkçedir. İkinci celsede Ahmed Cevad Emre İni söyledi. Emrenin tezi pratik çö- Müne yol bulunmamış olan tremis Bloji ve ıstılahlar meselesi idi, #3l0- 2of Kelimesini: misal olarak aldi ve Büneş - dil teorisine göre bu kelimeyi eledi ve bu ıstılahın sagesse, hikinet Anlamına gelen «sofia» sözünden de- İ türkçede kendinde bilgi, irfan, ma- Pet vesnine anlamları bulunan bir süje veya öbjenin ifadesi olan sofiğden eldiğini ıspat etti. Ahmed Cevaddan sonra başkan sö- ZÜ profesör Abdülkadir İnsna verdi, Abdülkadir İnanın tezi (V.İK.) müniydi. Dedi ki: - Dil teorisine göre hiç bir anlaşması | Yukarıda Atatürk iki celse arasında Abdülhak Hamidle görüşüyor, aşağıda Naim Önat ve Ahmed Cevad Emre tezlerini izah ediyorlar kelime vokalle bitmez, mutlaka bir konsonla biter. Yani vokal ek olmaz. Bu gibi görünen kelimelerin sonunda «ğ» konsonu bulunmuş ve mürur za“ manla aşınmıştır. Bir çok kelimeler bu «ğ» konsonu «h, k, g, y, ve konsonlarına dönmüş 2 Ingiltere ile ticaret | hazırlandı a bugün imzalanıyor, anlaşmada takas Yolu ile hububat ihracına dair hükümler vardır u Ankara 27 (Telefon) —'Türk - İngi- X taret anlaşması yarın (bugün) Mdrada imza edilecektir. Erendiğime göre yeni anlaşmada <as Süretile hububat ihracma dair Ükümler vardır. mdrada bulunan İktisad müste- $ar B. Faik Kurdoğlu İrlanda ile ya- Placak ticaret anlaşması müzakere- tinde bulunmağa memur edilmiştir. i Müzakerelerden sonra B. Falk | Urtoğlu Parise geçecek ve esasları ge- | Şen sene hazirlanan Arjantin ve Brezli- Ya ticaret anlaşmalarının son müza- #relerinde bulunacaktır. DEYLİ EKSPRESİN BİR MAKALESİ Londrada çıkan Deyli Ekspres yazı- Yor: Türkiye İktisad vekâleti müste- tı Faik Kurdoğlunun reisliği altın- ki Türk ticaret heyeti üç haftadan- beri İngiliz Ticaret nezereti delegele- | 18 rakkamlar üzerinde uğraşıp dur- U. Nihayet klering esasına dayanan 'aşma projesi hazırlandı. Yeni pro- İ€ ile Türk - ingiliz ticaretinin geniş- <yeceği ve artacağı umuluyor. Yalnız e delegeleri Türk tütünlerinin me- | iy edememişlerdir. Türk Talha Sabuncu bir mu U hususta şu sözleri söylemiştir *Umumi harpten evvel İngilterede | len tütünün yüzde ellisi Türk tüti Mü idi, Harp başladıktan sonra Tür- den | yevi maddeler satace kiyeden tütün gelemediğinden İngilte- re Virjinya sigaralarını kullanmağa başlamıştır. Bu suretle İngüterede tütün zevki değişmiştir. Tütün içen İn- gilizler Virjinya tütünlerine alışmışlar- dır. Şimdi İngilterede sarfolunan Türk tütünleri umumi sarfiyatın yüzde 0- nundan bile azdır.» B. Talha bir paket Türk sigarası çı- kararak bir sigara yaktı. Birkaç nefes çektikten sonra «Şu küllere bakınız. Ne kadar ince ve rengi ne kadar gü- müşidir.» dedi. Talha Sabuncunun sözlerinden an- ladığım şey şudur: Fransızlar şam- panya, İtalyanlar makarna, Almanlar bira ile ne kadar milli iftihar duyar- larsa Türkler de tütünlerile o derece Mtihar ediyorlar. Talha Sabuncu İngiliz -'Türk anlaş- masının diğer sahalarda muvaffakıyet- İ Je ilerlediğini söyledi ve dedi ki: «Müzakereler hemen hemen bitmiş gibidir. Yeni anlaşma eylülde tatbik edilecektir. Her iki tarafın gösterdiği | in çabuk iler- hüsnüniyet müzakerel: lemesine imkân verdi. İngil klar, Bize mensucat, makine ve kim- rdır, Şimdiki halde iki memleketin ticareti ki bu- çuk milyon İngiliz lirası raddesindedir. Bunun yakında beş milyon İngiliz li- rasına çıkmasını bekliyoruz.» bizden | ıca incir, kürk, krom ve halı ala- | tür, Türkçede sarı, kuru, ulu, darı gi- bi kelimelerde «ğ» nin düştüğü, «tav, bav» gibi kelimelerde «ğ» nin «v> ye ve Bey, Sağış gibi kelimelerde «gs nin «y»> ye döndüğü klâsik ekole mensup bilginlere de malümdur. Fakat baba, (Devamı 5 inci sahijede) Askeri terfi listesi Listenin bugün yüksek tasdikten çıkarak fırka- lara tebliği muhtemeldir Ankâra 27 (Telefon) — Yüksek tas- dike arzedilen askeri terfi listesi henüz buraya tebliğ edilmemiştir. Listenin yarın Ankaraya gelmesi bekleniyor. Erkânı harbiye ikinci reisi korgene- ral Asımın örgeneralliğe, generaller. den Kerameddin, Muzaffer ve Galibin korgenerâlliğe terfi edecekleri söylen- mektedir, Bundan başka doktor albay Emin, ai- bay Feyzi generalliğe terfi edenler arâ- sındadır, Gene söylendiğine göre, Milli müda» faa İnşaat şubesi müdürü Şerafeddin, kanunlar şubesi müdürü Cemal, zat işleri müdürü Şeref birinci sınıf mira- laylığa, askeri temyiz mahkemesinde Şakir üçüncü sınıfa, seferberlik Şube- sinden İsmail, hava müsteşarlığından Nuri, zat işleri levazım şubesitiden Nu- Ti beşinciden dördüncü sınıfa terfi ede- ceklerdir. Yüzbaşılardan doktor Asaf, Galip, Ismail, Sabri, Ahmed, İsmall Tevfik, Nuri Ömer, İstanbul o kumandanlı ında hâkim Necdet yüzbaşlığa terfi edeceklerdir. iste tasdikten gelince 30 nğustos- tebliğ edilecektir. Şıhhiye vekili valiyi ziyaret etti Şehrimizde bulunan Sıhhiye vekili B. Refik Saydam dün vilâyette vali ve belediye reisi B. Muhiddin Üstündağı ziyaret elmiştir, Ankara 26 (Akşam) — Bir müddet- tenberi şark vilâyetlerimizde evkaf iş- lerini tedkik etmekte olan Evkaf w- mum müdürü Fabri Kiper bu teftiş seyahatinden evvelki gün Ankaraya döndü. Bu münasebetle kendisini zi- yaret eden gazetecilere şu beyanatta bulunmuştur: —Seyahatten maksadım şark vilâyet lerimizde yeni kanunun tatbik sureti- nİ anlamak, evkaf muamelâtını teftiş etmekti. Bu meyanda kıymetli âbidele- rimizden tamire muhtaç olanları dâ tedkik ettim. Mütehassıslarımızın Yö- receği rapor ve mütaleâlara göre bü- tün âbidelerimizi paramız nisbetin- de ve ehemmiyetlerile mütenasip olas rak tamir edeceğiz. Divrikdeki Ahmed şah camli, Erzincanda İzzet paşa ca» mil bunlar arasındadır. ERZURUMUN İMARI Seyahatimi icap ettiren sebeplerden biri de Erzurumun üçüncü umum mü- İettişlik tarafından esası kurulmak ü- zere olan imar projesinde evkafın da üzerine alacağı Imar vazifesini tesbit etmekti. Hükümetimiz Erzürumu medeni bir şehir haline koymak ve o güzel şehrin görmüş olduğu acıları telâfi etmek yo- İunu takip ettiği için Evkaf da o plân- da kendine lâyık bir yer cdinmeği şe- | ref bülmüştir. Erzurumda hemen yepye- ni bir şehir vücüde getirilecektir. Şim- | diden büyük bir faaliyet başlamıştır. İ pi Bunun için umumi müfettiş bay Tah- s.nle görüşerek yeniden yapılacak is- | tasyon yerine göre tesis edilecek yeni şehirde evkaf apartımanları yapılma- sına elverişli büyük arsalar ayrılması ve buralara şehrin plânına göre ma- Bazalar da yaptırılması hususunda mutabık kaldık. Bundan başka gezip gördüğüm yer- lerde evkafa aid kıymetsiz ve iradı az emlâk ve akarın tasfiyesi esaslarını kurduk. Evkaf bütçesine yük olmaktan başka faydası olmayan bu gibi emlâkin elden çıkarılması hususunda alâkadar memurlarımızla lâzım gelen tertibatı aldık. TARİHİ ABİDELERİN TAMİRİ — Tarih! âbidelerimizin tamiri için esaslı bir program yapılmış mıdır?. — Evkafın birinci derecede meşgul olduğu meselelerden biri de budur. Bu-| gün tamir edilmekte olan mühim Abi- delerimizin başlıca tamir cephesini İs- tanbul teşkil etmektedir. Bu tamirata Evkaf umum müdürü Fahri Kiper iki sene evvel Edirnede başlanmış, orü- daki asar çok İyi bir hale getirilmiştir. Şimdi sıra Türk âbidelerinin merkezi olan İstanbula gelmiştir. Bunun için tedarik edilebilen müte- hâassıs ve vesait nisbetinde İstanbul - bidelerinin tamirine ehemmiyetle baş- lanmıştır, Bunların başlıcaları Atikali Mahmud paş, Süleymaniye, Mih- h, Ağa camisi, Kılıçali paşa ca- mileridir. Bunlardan başka on beş ka- dar cami de tamir edilmektedir. ANKARADAKİ CAMİLER Ankaradaki camiler de esaslı surette etüd edilmiştir. Kadastrodan alınan malümat ve teşkil edilen fen heyetinin mütalealarına uygun olarak buradaki camilerin de tamirine başlanmıştır, (Devamı 5 inci sahifede) Karsta zelzele Diğer köylerinde 8 ev yıkıldı, insanca zayiat yok Kars 27 (A.A.) — Diğer ve köylerin- de şiddetli ve zorlu yer depremi başla” mıştır. Şimdilik öğrenildiğine göre s6- kiz ev yıkılmıştır. İnsanca zayiat yok- tur, ay sm mn Yeşilay kurumu, İnhisarlar idaresine sını tavsiye etmiştir! sigara paketlerinden çıkan hediyelerin değiştirilmesi için baş vurmuş ve paketlerden Şu nadide hediyelerin çıkma-