16 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

m 2 Ankara mektupları Türk köylüsünün sıhhati 32.000 köyün sıhhati anketle tesbit edildi Yakında Yüksek Sıhha kalkınmasının sıhhat c uğrunda katlanılan rlıkların hudutsuzluğunu ve b i vekâletle- rin, bütün teşkilâtlarile bu iş için se- ferber edildiğini her gün bir yeni mi- sale canlanmış görüyoruz. Söylünün yarınmı muti, turmaya azmetmiş tin bu ideâlini gerçekleştirmek için r yaptığını ve neler mi gösteren müşahhas bir misa ugün, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Yermiş bulunma Arasmdan bir yıl geçmi içinde gıptaya ve takdire değe doğrulukla tam 32 bin ketin bütün suallerinin büz cevabı vermemiş bi kadar köyün fişleri de ö iki üç ay içinde bakanlığa Keli sıraya konmuş bulunacak 41 bin Türk köyünün umumi duru- mu, Suları, sağlık ve içtimai va: leri, hastalıkları, yiyecek ve iç leri hakkında en doğru, en kat i lümatı rakkam halinde verece& ol: müfettişler, üç ay sonra Sıhhat Ba- kanının Tei altında toplanacak o- lan Yüksel mumiyesini ih | nunun esa8- tedbirlerinin hey" eti tiva edecek olan büyük kı projesi hazırlanmış bul ları tarafından doldurulmakta vı nüsha olarak tanzim edilmektedir. Köyün bağlı bulunduğu kaza hekimi gerici sıhhat memuruna yine fişin n sonra, sıhhat mem olan bütün sualleri etrafmda uzun u Azdıya hasbihalde bulunduktan ve va rılan neticenin doğruluğuna İnandık tan sonra, onların önünde anke durup kendilerine de altını imza et- tirmektedir. İki nüsha olarak tanzim edilen an- ketin bir nüshası kaza doktorunun dosyasında saklanmak ve öbürü de vekâlete gönderilmek üzere hazırlan mıştır. Fakat kaza doktoru vekâlete gelecek fişi tetkik etmeye, onun ih- tiva ettiği cevapların sıhhatine kana at hâsıl ettikten sonra göndermeye mecburdur. Devletin. dört elle sarıldığı kalkın ma plânmm dayandığı esas, Tür! köyünü dört kerpiç a sıhhi dam evinden, t lığındaki pis ve kokulu sulardan ve öbek öbek tezek yığınlarından kur- tarıp, yemyeşil, belki küçük faka ve temiz bir köy haline getir - ir. Bunun içinde yaşayan Türk si de, tarlasmın başmda mah- sul alamamaktan, evinde sıtmadan ve türlü hastalıklardan, kasabada parâsızlıktan e sızlanan, hayatından bezmiş, dünyasına küsmüş bir yarı insan olmaktan kurtulmuş, hayatı - nın, mahsulünün verdiği nikbinlikle dünden daha azimli, daha zinde ve daha çalışkan ve daha zengin bir va tandaş seviyesine getirilmiş buluna- caktır, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vek letinin köy anketi fişi, bir köyü ilgi- lendiren ne varsa hepsine temas et- miş, hepsi için cevaplar istemiştir. Başta köylünün genel durumu ge- lir. Bu kısma köyün ev ve insân ade- dine, coğrafi vaziyetine, evlerin ve damlarm yapılış sekillerine, mektep ve mua'lim adedine, köyün dükkün- larına, han, hamam, köy odası, sağ- lık korucusu, eczane, telefon olup olmadığma ve. köylünün çalışması- »n başlıca hangi sahulara inhisar 6t tiğine taallük eden sualleri ihtiva €- diyor. Bu kısmın suallerine verilecek bi- Ter kelimelik cevaplar, komisyonda yan yana getirilince, 41 bin köyün Ye on altı milyon köylünün genel du- rumu hakkında en doğru bir malü - mat elde edilmiş olacaktır. Memleketimizin birçok nda. senelerdenberi mücadele teş - kilâtları hâlâ sıtma ile uğraşmakta” dırlar, Fakat artık bu belâ, kendile- rini korumasmı bilmiyen veya ko - runma vasıtalarından mahrum olan ü başımda Azrail gibi nesille ! t Şürası toplanarak köy ephesini tesbit edecek eden korkunç bir hey: çıkmış, bataklıkların ması, köylüye bedava kinin dağı- tılması gibi canlı tedbirlerle ortadan hemen hemen kalkmıştır. Buna r birçok köylerimizin nı dere ve ırmakların gü için anketin iki köyün içinden veya çen dere, rrmak gibi ya boru içinde gelen ç |yün & göller, kuyu ilsea hamamları, köylünün içti gibi sualler s0 etin, köylin sağ bölümünde isliklerin köy yazın ları haki ir. Es kısın ne yaktığı, köyün ahır kında cevaplar istenmekte- bölümlerden durumudur. memleketlerle mukayese edilince biz- de pek a: düf edilen kumar iptilâ sım köyde yapılıp yapılmadığını, iç mühim ve ne İç if veren z€- ip girmediği de bu nan suallerdi Anketin son kısımlarını da belli lı hastalıklarla köylünün yiyece- şkil etmektedir. Salgın halinde sıtma, firengi, çi -| İ ! ek kara humma nesil çü- rde ne mik k, bu ariketle başlamış bir iş değildir. Yıllardanbe- ri memleketi; hummalı bir faa- Kyetle ve köylünün sihhatini tehdit la amansız bir mücadeleye girimlş 6- lan sağlık bakanlığının bugüne ka - yapmış olduğu büyük işleri sık sik rakamların en canlı ifadesile gö- rür ve alkışlarız. Fakat memleketin umum! durumu hakkında teksifi bir malümat verecek olan bir anket fişin de belli ba: cak cevapların dı tır. K bölüm ş leketimizde arpa, çavdar darı gibi mu: kişafı bakımından büyük ulle eheni ğimiz köy anketi fişinin iki üç ay son| ra tamamlanarak Yüksek Sıhhat Şü- rasmın tetkikinden geç vereceği beliğ malümat bundan son- raki kalkınma faali inde en bü- yük yol göstericisi olacaktır. Yenice sigarası | Paketlere yeni ikramiye kuponları kondu İnhisarlar İdaresi bir müddeti İberi Yenice sigarası için yapmakta olduğu propagandayı yeni bir usul ile hızlandırmağa karar vermiştir. Bu yolda atılan ilk adım, Yenice sigarasının nefasetini koruyacak bir tedbir olmuştur. Bugünden itibaren Yenice paketleri selefon kılıflar için- de piyasaya çıkarılmıştır. Bundan | maksat harmanm güzel kokusunun zail olmasına mâni olmak ve tütünü hava tesirlerine karşı korumaktır. Bu tedbir diğer bütün lüks sigarala- ra da teşmil edilmiştir. r İdaresi, halkımızın zev. kine tamamiyle kese tanıtmak emelindedir. Esasen fiatınım nisbi ehvenliği bu sigaranın büyük bir kısım halk tarafından İçi- lebilmesini mümkün (kılmaktadır. Tatbikma başlanılan yeni ikramiye ) usulünün esası şudur: İ Her Yenice paketine bir ikramiye kuponu konulmuştur. Her 50, 100, 150, 200 kupona mukabil İnhisarlar dan hediyeler verilecektir. Ja beraber verilecek kur'a mu- maralarile, talihli müşteriler yıl ba- şmda çekilecek büyük Yenice piyan- İ gosunda otomobil, radyo ve emsali kiymetli mükâfatlar kazanabilecek- “| havan topu vardı. Bunlarm biri de| Başka | mandanı bur ti haizdir. Belli başlı hatlarmı çizdi- İr TAN Çanakkale harbi etrafında fikirler Avustralyada askeri bir münakaşa yapılıyor Boğazlar meselesi, Çanakkale har- bine ait hatıraları günün meseleri haline koyduğu için her tarafta bu hatıralar tazelenmektedir. Bu meyanda bir Avustralyalı Ge- neral ortaya bir mesele at 25 Nisan 1015 de, yani yarımad, ik asker çıkarıldığı çıkarılsaymış İngiliz kuvvetleri o İlk gündeti Yarımadaya hâkim olur, Türk ordusu mağlüp edilir ve harp iki, üç sene evvel, yani 1918 değil, 1915 veya 1916 da bitermiş. Avustralya Generalinin ismi Çaris Rozentaldir, Şimdi Avustralya ordu- sunda İkinci fırkanın kumandanıdır. € | Bu General bir işçi klübünde verdiği bir konferansta şu izahatı vermiştir “Bizim fırkanın elinde dört eski sistemi eskimiş olmakla beraber yine işe ya- rardı. Kısmen şarapnel olmak üzere de 5,500 mermiye maliktik. Bunların ; | da askerle beraber karaya çıkarılma- #int Avustralyalı fırka kumandanına söyledim. Aldırmadı. Bu toplar o ka- raya çıksaydı daha o gün piyademiz sırtları tutacak ve hâkimiyeti temin edecekti. Sir Jon Hamiltona sonra- dan bu vaziyeti anlattım. “Ah, bil seydim!,, dedi. Avustralya fırka ku- yapmadığı için Okar. bin iki, üç sene uzamasından ve bu kadar kan dökülmesinden Avustral- ya mes'uldür.,, General Rozentalin ortaya iddia Avustralyada askeri münakaşalar açmıştır. Avus- attığı ve İngilterede tralya hükümeti tarafından harbin tarihini yazmaya resmen memur & dilen doktor (Bean), karaya çıkan Yeni Zeland kuvvetinde havan top- ları bulunduğunu, fakat General Ro- zentalin esefle ileri sürdüğü netice- İnin elde edilmediğini ileri sürmüştür. | İlk karaya çıkan küvvetin ikinel kumandanı mevkiinde bulunan oOGe- için Tâzimgelen mal. | eden salgın ve münferit hastalıklar- | neral Gordon Benet te, ilk gün elde! İdaha fazla takdirde de, varılan netidenin değiş- miş olmıyacağı dilşüncesindedir. sahra topu bulmduğ Hamal işlerinin ıslahı için çalışmalar Hamal işlerinin ıslahı için beledi- yece Halk Partisi vilâyet merkezin- de kurulan bir komi beledi; tetkil ftan halk partisi bütün esnaf işle- rinin ıslahma ve esnafın 'bir intizam altıma slmarak çalışma geklilerinin asrileştirilmesine karar vermiştir. Belediye de bu fikirde olduğu cihet- le partideki komisyonun mesaisi e - peyce ilerlemiştir. Bugünkü hava Bugün hava az bulutlu ve düne na zaran biraz daha sicak olacaktır, Sa- bahleyin sis görülmesi muhtemeldir. Rüzgür değişik istikametlerde esecek ir. Hava vaziyetinde görülen devam- W karakter daha bir müddet sürecek . Bugün Ağustosun üçüncü hafta. İsina giriyoruz, Eski rasat cetvelleri de havanın kismen kapalı ve yağmur lu geçmesi ihtimali vardır. Dünkü hava Dün haya ayni sıcaklığını muhafa- za etmiş ve derecei harârette ufak değişiklikler kaydedilmiştir. Derecei hararet gölgede en çok 32, en az 22 derecdi Rutubet vasatisinde mü - bim bir tahavvül görülmemiştir. Gü- neşte azami hararet 59 derecedir. Rüzgâr muhtelif istikametlerde atte vast! 10 metre süratle esmiştir. Hava tazyikı 759 milimetredir. Memlekette hava Muhtelif rasat haberlerine göre Or ta Anadolu yaylasında hava yağışlı geçmektedir. Şark mmtakasında k: lerdir. va bulutlu ve kapalıdır. Karadeniz gün karaya birkaç havan topuda| -İkendiciler ellerinde yapılması nazarı kında ikmal edilecektir. Diğer ta-| hülâsalarma göre, bu yedi gün için-| Sultanahmetteki i hafriyat bitiyor Prof. Bakster, çok iyi neticeler aldığını söylüyor Sultanahmet civarında eski Bi- eserler! lizerinde yapılan araş- tırmalar kış tiyle sona ermek üzeredir. Bu mm takar ata üç balla sonra nihâyet verilecektir. Bu muntakada çalışan mütehassısı profesör Bakster, dün| kendisiyle görüşen bir muharririmi. ze hafriyatm son neticeleri hakkın. da şu izahatı vermiştir “— Bu seneki sezon itibariy hafriyat sonuna ermekteyiz. Üç hafta sonra araştırmalarımıza mu vakkaten son vereceğiz, Sultanahmet camlinin arkasmdaki kazıda mühim mozayikler bulduk. Cenubu garbi isti | kametinde uzayıp giden bu kolda mozeyiklerin toprak seviyesinden or beş metro aşağıda bulunması, hafri- | yatı çok ağırlastırdı. Toprağın başi tarafa nakli için tahminimizin f kinde masraf htiyarı karşısında kal- dık. Fakat, bütün kuvvetimizi hafri- yatm B kolunda topladık. Ve kıy. metli neticeler elde ettik. Bu seneki hafriyat, geçen seneki- ne nazaran çok daha geniş tutul- mutur. Yaptığımız kazı 300 hek - tarlık arazi üzerindedir. Buralarda birçok Bizans asarma tesadüf et- tik. Bu eserler, Bizans saraylarnm bu mıntakada toplandığını bize açık olarak ifade etniektedir, Şu kanaat- teyiz ki; Bizans saraylarının Dir kıs. | mı hafriyatm B mıntağaamdadır. Hafriyatın A kısmında tesadüf etti. ğimiz elli metre murabbalık mo- zayik kısmı sarayım antresidir. Ge- riyatı A kısmındaki | cağız. Bu antrenin atik antreden başla ipodromla alâkası olup olmadı cak o zaman anlaşılacaklır. Bütün Bizantlokoklar yakında Ro mada toplanacaktır. Bu topla İstanbul hafriyatı hakkında yasta izahat vereceğim. Profesör, üç hafta sonra, nisanda tekrar dönmek üzere memleketine İ güterektir. ğı an- geniş Memba sülâri Di | Hilenin önüne geçmek | için tedbir düşünülüyor | Memba sulara hile karıştırılma” | maa için belediye tetkikata devam etmektedir. Hilenin en fazla pera - dikkate alınarak şişelerin membalar- dan veya esas depolardan dolduru- lurken bir belediye memuru huzu - runda İmlâ ettirilmesi düşünülmüş- ancak bu kâfi bir tedbir olmadı- gından bu şişelerin, bira şişeleri gi- bi ağızlarınm heriçten açılamıyacak .İlata yolcu salo: Antrepolar dün | devre başlandı | Yeni liman tarifesi de dün meriyete geçti Gümrük antrepolarmın liman ida. Tesine devrine dün sabah başlanmış. tır. Devre başlı ilk antrepo, Ga- nun yanmdaki bir| numaralı antrepodur. Devir muame- esine liman ve gümrük memurların. dan mürekkep bir komisyon nezaret| etmektedir. Bu komisyon liman u- Manyasinin ve gümrük böşmüdür vekili Mustala Nurinin başkanlıkları altında, iki aydan fazla süreceği tahmin edilen d İşini ikmal edecektir, n idaresi umum müdürü Rau si dün sabah devrine başla- an antrepoya gelmi iman İdaresi tarafından kilidi takmıştır. Devir muamelesi ile beraber hazırlanan yeni tarifenin de tatbikma başlan, Poliste Mangal devrilme- sinden yangın Ateş, hanın alt katı yan- dıktan sonra söndürüldü çıkmıştır. Yang alt kattaki ahşap kısım yandıktan son-| ra yetisen itfaiye tarafından söndü.| rülmüştür, Alt kataki eşya sigortalı olduğundan hüdise etr da tahki - kat yapılmaktadır. Sarıyerde yaralama Sarıyerde Kısirkapr alama hadisesi olmuştur: Yaşar ve Muştafa isminde iki kişi arkadaşları Hahdi çifte ile vurmuş. lardır. Yaşarla Mustafa, jandarma. lar tarafından tutulmuşlardır. k Ağaçtan düştü Fatihte, Kırıkçeşme civarında otu- ran on İki yaşındaki Ahmet, düşimür. “8g Kolu KEPMYŞ astaneye kaldırı Terazi yüzünden kavga Fener civarında otüran Nevşehir. li sebzeci Bekir adında biri, bir tera-| zi meselesi yüzünden Ahmetle kav gaya tutuşmuştur. Bu kavgada, Ah-| met Bekiri yaralamış, yakâlarmış- tar, Bir çocuk kaybolmuş 'Tarlabaşında oturan Fatmanın do kuz yaşındaki oğlu Ekrem üç gün - denberi ortadan kaybolmuştur. Polis talıkikata devam etmektedir. —— ———— yeceği araştırılmaktadır. Bu usu tatbik edildiği takdirde perakendeci sucuların hile yapamıyacaklarına ka naat hâsıl olursa bü şekil kat'i ola- İ sekilde vidali kapsüllerle kapatılma” İsından bir fayda elde edilip edilemi- 1011 12131441 17181920212 2324252627282 3031 Gün: 29 Hazır: 103 1352 Rumi Ağustos 3 16 — İkindi: 16.07 10,50 — İmeak:3,17 Sinci ay 1855 Hicri Cemaziyelevvel 2 Güneş: $.i Aleşamı — Öğle 7 — Ya 1 90 sahil boyunda fasılalı yağmurlar kaydedilmektedir. Ege mmtakası ba va vaziyetinde yeni bir değişiklik gö İrülmemiştir. Trakyada hafif yağış İdurmuş ve hava tamamen açılmıştır. Derecei hararet yükselmeye meyyal- dir. Edirne, Kırklareli ve civarı ber- rak kabul edilecektir. ce ile gündüz arasindaki sühunet nis betleri mühim denecek kadar aykırı- lıklar arzetmektedir. Geçen sene bugün Geçen sene bugün gölgede azami hararet 26.5, asgari 20/7 ve vasati 24,2 dercedir. Güneşte azami hararet 59,1 dereceye tenezziil etmiştir. Ba- rometre 755,1 civarmda seyretmiş ve bir gün evvelki vaziyete nazaran mü- him bir değişiklik görülmemiştir. Ru tubet nisbeti vasatisi yüzde 79 ka; dolunmuştur. Bugün, Ağustosun Sün cü haftası içinde rutubet nisbet iti - barile en mühim tahavvülün görüldü ğü gündür. Rüzgâr, muhtelif istika- metlerde saniyede azami 69 metre metre süratle esmiğtir. Hava puslu - dur. * 1 — Bugün Galatasaray, Sekende Seget takımile bir maç yaptı.3-3 berabere kaldı. 2 — Bir Türk sinema mütehaasısı Trabzondan Iran hududuna kadar o- lan transit yolunun filmini çekmek üzere otomobille seyahate çıktı. 3 —.Almanyada Hitler aleyhtarı iri ikliminde farkı sühunetler, yani ge birçok kimseler tevkif edildi. Siyaset âlemi İngilterenin Portekize yardım taahhüdü “İspanya meselesinde “karışma- mak,, prensipine iltihak için Porte- kiz hükümeti bir şart koşmuştur; “İspanyada döğüşen iki taraftan biri bundan dolayı komşuları Porte- kize taarruz ederse İngiltere de tıp. ki etler Cemiyetine ait bir vazi- feyi görürken tecavüze uğrıyan bir devlete yardım eder gibi Portekize hava, deniz, kara kuvvetlerile yar- dım edecek... İngütere bu şartı kabul etmiştir. Meselenin ameli manası yok. Çünkü Ispanyada döğüşen iki tarafm biribirlerini bırakıp Portekize sataş- maları beklenmez. Fakat İngilterede harici tanhhüt- lere girmemek hususunda kuvvetli bir fikir cereyanı var. En çok satan İngiliz gazetesi, hattâ dünya gazete- si olan (Deyli Ekspres) bu cereyanın başında gidiyor. Deyli Ekspres, hükümetin böylece Portekize karşı bağlanmasma çok kızmıştır. “Hayır, hayır, hayır!,, ser- levhalı bir makale ile hükümete hü- cum ediyor. İngilteredeki bu kuvvet- li cereyan hakkımda bir fikir ver - mesi dolayısiyle bu makaleden bir- kaç fıkra alıyoruz: “Çok garip bir şayin duyduk. Is- panya kuvvetleri Portekize hücum 8 derlerse biz de tayyarelerimiz, zerhlte maz ve ai imi Portekizin yardımına koşacakmışız. Çünkü Por- tekiz, Ispanya işlerine karışmamak üdüne girmek için bizden böyle bir taahhüt istemiş. Oyle ise Ingiltere ne diye duruyor da Almanların, İtalyanların, Fransiz ların, Rusların, hattâ Arjantinlilerin ve Yunanlıların hudutlarının tamami yelini de temin etmiyor. Eğer bu şayia doğru ise Avrupada- ki taahhütlerimizin arttırılmayacağı hakkında hükümetin İngiliz milletine verdiği teminatın haricine çıkılmış demektir. Bu meselede ne Parlâmento, ne de edilmiştir. Bu gencin İngiliz ha- tici işlerini idaresi | fenadan fenaya Eden Halya zeeri tedbirleri siyase t dolaysile bizi inanılmaz müşküld- ta sokmuş, Almanya, Avusturya, İtal yadan ibaret eski müselles ittifakın dirilmesine sebep olmuştur. “Fedakür kilçük Portekiz” i müda- Jaa edeceğiz diye günün birinde bir Ingiliz ordusunu harice mi gönderect jiz?. Bizim müdafaa edilecek kendi hudutlarımız, Korunması lâzmgelen vendi iktisadi ihtiyaçlarımız. vardır. Halbuki dün Yugoslavyaya birtakım ticari taahhütlerde bulunduk. Bügün de Portekize askeri yardım taahhü- düne giriyoruz, Bizim bu vadimize ve Jedakârhğir mıza mukabil Portekiz Jspanyaya si « lâh kaçırmak gibi kârlı bir işten vas mı geçecek? Hayır, dün bunu açıkta açığı yapıyordu. Bugün gizli yapma” Aradaki fark bunda Kaymakamlar Dün Valinin reisliğinde bir toplantı yaptılar Dün, vilâyetimiz dahilindeki bü tün kaymakamlar belediyede şehi” meclisi salonunda valinin başkan * Eında bir. içtima yapmışlardır. B* toplantıda yeni bütçe ile her kayn” mın kendi mntakasında yapabÜ” ceği işlerle mahalli ihtiyaçlar ve t* lepler karşılaştırılmış ve vaziy"” göre tercihi icap edenler ayrılmısi? Bundan başka yeni yapılmakta olf belediye zabıtası talimatnamesi bf kinda da kaymakamların noktal 75” sarları üzerinde görüşülmüş ve KAİ makamların mahalli tecrübeler Xi re ileri sürdükleri fikirler tesbit miştiz Hafif yemekler — Piliç kızart” si, patates sote, erik hoşafı. Ağır yemekler — Rosto *' karışık dolmalar, meyva,