TA İstanbul CUMA 31 TEMMUZ 1936 TELEFON : TELGRAF : İKİNCİ YIL — Ne 5 KURUŞ N EVI Ankara caddesi 24318, 24319, 24310. TAN, İSTANBUL 4 SİYASAL GÜNDELİK GAZETE Portekiz Almanya için kendi müstemlekelerinden asla fedakârlık etmiyor (Yazısı sayfa 3, sütun 1 del ontrö mukavelesi Millet meclisinde Meclisin fevkalâde toplantısı Montrö konferansına ait hazırlanan lâyihalar, bütçe Kamutayda Montrö zaferi Ankara, 30 (Başmuharririmizden tolgrafla) — Ankarada büyük bir bayrâmm arifesine mahsus hava var. Kuvvetinden ve hakkından emin olarak hayati bir teşebbüse erişmiş, hedefine varmış zaferli ve şerefli bir memleketin merkezinde duğunuzu benliğinizin en di rinde derhâl duyuyorsunuz. Yarın, bü zafer, meclis kürsüsünden resmen Milete bildirilecektir. Kabine reisi mühim sözler söyliyecek, Monirüde haftalarca cephe mücadelesinin tat- bikatiyle meşgul olan vücutça yor- gun, ruhça her vakitten fik Rüştü Aras, mücadelenin safha- larmr anlatacaktır. Milletin vekille ride bu hayati meselede milletin duyduğu alâka ve iftihar duyguları nı ortaya koyacaklardır. Milletin bu | Saadetli ve ahenkli hayasmr bozmak için fena maksatlılar ve böyle bir ve- sileden bile hususi menfaat temin etmek istiyenler, türlü türlü rivayet- ler çıkarmaktan hali kalmadılar. G ya memurlardan bir maaş, veya, yüzde yedi kesilecekmiş, filân ve fa- Ian vergilere zamlar yapılacakm: Fena maksatlı kaynaklardan ya- yılan bu, haberlerden nususi menla âr sahipleri her suretle istifadeye çalıştılar. Müşterilerin kulağına: “— Şu malı al, yarm istihlâk ver- gisi artacak, fiatlar yükselecek... di- ye fınıldıyan dükkürvılara ortalıkta bir telâş ve bedbinlik havası uyandı- rarak, bundan kendi hesaplarına menfaat payı ayırmağa çalışan türe Yü türlü hasis düşüncelilere tesadüf edil Boğazların ( tahkimi, memleket İçin, elbette paraca fedakârlıkları mucip olacaktır. Fakat, bu pars, memurlar için de, milletin diğer fertleri için de, hiçbir külfeti mucip olmadan, mevcut varidat kaynakla- rmdan tasarruf ve en mühimmi da- ha az mühimme tercih tarikile temin! edilecektir. Yani nispeten ikinci de- Teceye bırakılabilen bazı ihtiyaçlar. vari'k demek olan tahkim ihtiyac! dolayısiyle biraz geriye kalmış ola - caktır, Tahkim için feap eden teçhizatm tedariki de uzun kredi esası üzerine kati surette o meticelendirilmiştir. Bü teçhizat tedarikinde muay- Yen vasıfta malzemenin en eyi gart- İar teklif eden taraftan alınmasın- dan başka hiçbir ölçü ve gaye takip edilmemiştir. Montrö bayrammm arifesinde ce- reyan eden mühim bir hâdise de| Akdeniz karşılıklı teminatma bizim tarafdan da hitam bulmuş gözüle bakılmasıdır. Italyadan bize ve di- Zer alâkadar Akdeniz devletlerine ve İngiltereye de teyit edilen temi- nat, karşılıklı teminat o vaziyetinin tasfiyeye uğratılmasna yol açmış-| tır. Akdenizde son zamanlarda iki sebeple anormal bir hava vardı. Se- bebin biri, karşılıklı teminat, diğeri İalyanm Montrö anlaşmasını imza etmemesiydi. Bu sebeplerden biri, tarafımızdan izale edildiğine göre, İtalya anormalliği izale hususunda İ Ayni alâkayı gösterecek mi?... Bu meselede tutacağı yol, herhal- 8e bütün âlem mazarmda İtalyanm | hüsnüniyetine ölçü teşkil edecektir. TAN Akdeniz paktı Paris, 30 (Tan) — Brükselden bildiriliyor: Türkiye siyasi mahafili. hin gösterdiği temayüle göre, Anka- Fa hükümeti Akdeniz devletleri & - rasında — yapılmış olan mütekabil Yardım anlaşmasını yakında fes - hedecektir. encümeni zinde Tev-| nde F | tetkik ve kabul edildi AİR Hariciye ve Milli Müdafaa encümenlerinden | müteşekkil muhtelit encümen, mukaveleye | ait projeyi ittifak ve şükra l ) > Büyük Mizet Meclisi toplandı halinde Ankara, 30 (Hususi muhabirimiz- : den) — Montrö boğazlar anlaşması- nn mukavelenamesinin tadilini ve bu yeni anlaşmanın memleketin emniyeti bakımından alınması icap eden diğer İteğbirleri kanunlaştırmak maksadiy- Ie Kamutay Reisi tarafmdan toplân- tiya çağırılan Kamutay, bugün bu fevkalâde toplantısma saat 14 de baş lamıştır. Toplantınm hususi ehemmi yeti, salonda bazı değişiklikleri icap ettirmiş, mebuslara sit olan arka ki- #wn davetlilere ayrılmıştır. Toplantı saatinden çok evvel localar ve dinle- yicilere ayrılan yerler tamamen dol- muştur. ! Tarihi celse açılırken Celseyi tam saat 14,05 de Kamutay Başkanı Abdülhalik Renda açtı ve Kamutay azalarımn isimleri seçim dairesi sirasile okunarak yoklama İ yapıldı. Bundan sonra Başkan: “Montrö konferansında hükümetin ede ettiği çok önemli neticeleri bil. İ Mechs reisi Abdülhalik Renda dirmek ve yüksek tasvibe arzetmek için,, Kamutayı toplantıya çağırmış olduğunu kaydederek dedi ki: | İngiltere - Fransa ve Belçika tesanüdü a lk. e Fransız Hariciye nazırı Yvon Delbos Fransanın bu tesanüde sadık kal- masında ısrar ediyor Paris, 30 (A.A) — Bugün için akdi mukarrer iken cumartesiye tehir 0- iunan kabine toplantısında Hariciye Bakanı Yvon Delbos, İngiliz - Fran- sız - Belçika tesanüdünde ısrar ede- cek, İtalyanın beşler konferansığa iştiraki kabul etmiş olmasmı ehesğ- miyetle kaydedecek ve Almanyanın da müsbet bir cevap vereceği ümidi- ni izhar edecektir. İspanya hâdiselerine gelince, Hari- siye Bakanı Fransanm en kat'i bir bitaraflık muhafaza edeceğini ve mu hariplerden hiçbirine ne mahiyette 0- lursa olsun hiçbir şey verilmiyeceğini kat'i surette beyan edecektir. nla kabul etti | 5 67 milyon liralık teahhüt projesi de tasvip edildi “.— Bugünkü ruznamede müzakere edilecek madde yoktur. Yalnız Mon - trö konferansına ait olan vesaik ve omuz mütemmimi olan lâyihalar gel miş ve evrakı varide meyanında ola- rak hepinize takdim edilmiştir. Encü mehler bugün bununla meşgul ola - caklar, yarın sabahleyin hepsini ve- recekler ve derhal sizlere tevdi ede- ceklerdir. Montrö konferansına ait olan vesaiki matbu olarak hepinize takdim ettim. Bugün de zabitlar gel- miş ve takdim edilmiştir. Diğerleri de dün dağıtılmıştı. Müsaade eder - seniz, Montrö konferansma ait lâyi- hayı tetkik için Milli Müdafaa ve Ha- riciye Encümenleri müşterek çalış - snlar. Kanunu o suretle tetkik et - sinler.,, Rendanın bu teklifi kabul edilmiş- tir. , (Arkası sayfa 3, sütun 4 deJ Fevzi Çakmak Mareşal, Tınaztepe ile Istanbula geliyor Çanakkale, 30 (Hususi muhabiri « mizden) — Genel kurmay başkanı Mareşal Fevzi Çakmak refakatinde Albay Nizamettin Ataker, Orkomü- tani General Fahrettin Altay ve Tum komutanı Hüseyin Hüsnü Kılkış bu- lunduğu halde dünkü gün Anadolu sahilini geçmiş ve bügün karşı sahi- le geçerek askeri kıtaatı teftiş etmiş. lerdir. Mareşal Fevzi Çakmak, İmroz ve Bozcaadada yaptığı tetkikleri bi- tirmiş, bugün sant 18 de Tınaztepe torpitosile Geliboluya gelmiş ve o- radaki kıtaatı teftiş ettikten sonra İstanbula müteveccihen hareket et - miştir, Halkın çoşkun uğurlama te zahliratına bir tayyare filosu da ka - tılmıştır. Merasim filme alınmıştır. İktisat Vekili Ankarada İ Ankara, 30 (Tan) — Iıtısat Vekili Celâl Bayar şehrimize dönmüştür. Hükümet kuvvetleri tarafından bombardıman edilen Köta şehri İspanyada vaziyet Her iki taraf ta kat'i bir harbe hazırlanıyor Köta ve Melila hükümet kuvvetleri tarafından bombardıman edildi. Asiler Madridi tehdit ediyor Uspanya vakayii etrafında müphe- miyet devam etmektedir. Filhakika son iki üç gün zarfında gelen haber- ler, hükümet kuvvetlerinin mühim muvaffakıyetler elde ettiğini, âsile - rin birçok yerlerde: teslime meobur olduklarım bildirmekte ise de bunlar, kat'i neticeyi ifade etmekten uzu Dün gelen haberlerden. anlaşıldığına gööre, her iki taraf kat" bir muharo- beye girişmek için hazırlıklarda “bu- lunmaktadır. Bu da ihtilâlin dake bir müddet devam edeceğine delâlet et - mektedir. Dün aldığımız haberleri aşağıya yazıyoruz: | Hendaye, 30 (A.A.) — Henüz kat'i hiç bir hareket yapılmamıştır. Mağ- rid'in şimalinde yapılması mukarrer olan büyük muharebe, herhalde ge * cikmiyecektir. Gerek şimalde ve ge- rek cenupta tali derecede birtakım Asilerle müthiş bir mücadeleye giri- (Arkasi Sayfa: 6 Sütün 4 deJ gen İspanyol Başvekili Kiroga — YARIN Yeni şekilde intişar etmeye başlıyor! Baş muharriri: Ahmed Emin YALMAN emin TAN yarından itibaren tamamen yeni şeklini almaya başlıyor “Tan” yeni şekli, yeni yazıları ve yeni tefrikalariy- la bütün Türkiye ve dünya içinde cereyan eden hâ- diselerin tam ve mükemmel bir makesi olacaktır Yarın çıkacak nüshamıza ait tafsilât 3 üncü sayfamıyda Yarını Bekleyiniz