23 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

SALI 23 TELEFON » TELGRAF ı HAZİRAN 1936 İKİNCİ Yi s K Bütün murahhaslar hakkımızı teslim ediyor TANTE'V Gazetecilik, Ma latbaneslik, Klişaeilik 24318, 24319, 24310. TAN, İSTANBUL IL — Ne. 423. URUŞ SİYASAL GÜN DELİK GAZETE BOĞAZLAR ONFERANSI AÇILDI aaasaaaaaaanaze Konferansa yeni bir proje verdik T.R. Aras çok mühim bir nutuk söyledi Konferansın ilk! celsesindeki | tasvipkâr hava | Projemiz bu sabah yapı- lacak hususi celsede müzakere (edilecektir (Söreti mahsüsada Montröye giden arkadaşımız Ali Naci Karacandan telefonla.) Montrö, 22 — Konferansm ilk toplantısı, Türkiye için beynelmilel sahada geniş takdir tezahürlerine vesile teşkil eden büyük muvaffakı- yetle açıldı. Motta'nın Türkiyenin ken di emniyetine taallük eden bir mese- leyi hal için tuttuğu yolun örnek yol olduğunu söylemekle başlayan nutku, derin tesir yaptı. Çünkü İsviçre rels- lerinin kendilerini alâkadar etmiyen bir dava üzerine htküm vermesi bel- ki ilk defa vuku bulmaktadır. Bundan sonra Tevfik Rüştü Arasın kuvvetli nutku geldi. Onu Titulesko - nun davamızı hakikaten civanmert bir müttefika yakışan asil, harikulâ- de nutku takip etti, Titulesko, salonu teshir edem-fikir, hayal kudretile do- Ya mutkunda: “Türkiyenin emniyeti, demektir. Çünkü Roğazlar eğer Tür. kiyenin kalbi ise Romanyanm ciğer- leridir.” dedi ve nutkunu “Türkiyeye muvaffakıyet!” diye bağırarak bitir di. Denebilir ki Tituleskonun nutku - dünkü toplantının en heyecanlı hâdi- sesi oldu ve Titüilesko dün beynelmi- Bütün murahhaslar talebimizi büyük bir hüsnü niyetle karşılamışlardır Titülesko, Bonkur, Stenhop, ve diğer delegeler esas giden haklı Montrö, 22 — Boğazlar konferansı, İ bugün saat 16 da Montrö Palasta bü- yük Britanya, Fransa, Sovyetler Bir- liği, Japonya, Türkiye, Romanya, Yu- goslavya ve Bulgaristan deleğeleri- nin iştirakile açılmıştır. (Tlk evvel kürsüye gelenlsviçre federal hüküme ti dış işleri depârtmanı reisi Motta, İsviçre hükümeti namima muhtelif devlet delegasyonlarına beyanı ho- #amedide bulunmuş, bundan sonra Türkiye Dış işleri Bakani Tevfik Rüştü Aras çok mühim bir nutuk söylemiştir. Bu nutuk şudur: Tevfik Rüştü Arasın nutku “Türk heyeti murahhasasmın bu İcelse bidayetinde Boğuzlara ait ola- rak takdim eylediği mukavelename projesinin doğuş şersitini sizlere İ- zah eylemek üzere sözalırken, bu Zw, KULLA, Bk eye €V- vel, bugünkü toplantımıza başkanlık etmeği kabul buyuran federal mü- şavir Mottaya hararetle teşekkür eylemek isterim. Yüksek şahsiyetini uzun zaman - dan beri tanıdığımız İsviçre siyasi dairesinin mümtaz şefi, beynelmilel iel bir adalet sesi gibi yükseldi. Uyan- | siyaset alanımda tebariiz etmiş yük- dırdığı heyecanm derinliği, kopan Al- | sek bir devlet adamıdır. Hepimiz, mu Kaşların şiddetinden belliydi. Hakiki | hakk surette, bizlere geniş bir mi müttefika yaraşan candan tasvibi ü- | safirperverlik göstermekle kalmayıp zerine Tevfik Rüştü Aras, kendisinin | ayni zamanda kendisine has asırdi- elini sıkıp teşekkür etti. Sonra Litvi- ! de ananesinin yarattığı sükün ba - tof, Bonkur, Stanhop ve diğer murah | vas ile beynelmilel müzakereleri ko hasların hepsi davamızı dikkatle tet- kik edeceklerini vadeden tasvipkâr nu taklar söylediler. Neticede Titüleskomun teklifiyle A. vastralya delegesi Bruce rels ve Poli. fis ikinci reis seçildiler.Politisin teşek küründen sonra projemizin yarın sa- bahki hususi ceisede müzakere edil mesi kararlaştı. Bütün seansın havası, 17 seneden- beri doğru politika güden Kamâlist Türkiyenin davasmdaki haklılığı bir daha meydana vuran samimi heye- canlı tasvip havası idi. Konferansın sonunda görüştüğüm Titülesko işte beni Boğazlar mesele - sinde Türkiye aleyhdarı zannedenler görsünler,, dedi, Fikrini sorduğum 5 murahhasımız Fethi: “— Bu kadar beynelmilel konfe- rans gördüm, fakat hiçbirisinde bu kadar tasvipkâr havaya tesadiif et medim. Bu memleketimiz için ifti. har vesilesidir. Konferansın İyi ha- zırlanmış olduğunu gösterir, Toplantıda hazır bulunan Bayan Afetten ihtisaslarmı sorduğum zaman kendisi, memleketimiz lehine şahit ol- duğu manzaradan fevkalâde müte- heyyiç olduğunu ifade etti, Tk celse davamızm kazanılması yo- lamda büyük bir adım oldu ve yarm projemizin hususi celsede umumi bir şekilde konuşulması kararlaştı - rıldı, Ali Naci KARACAN Filistinde Araplar yangın çıkarıyorlar Kudüs, 22 (A.A.) — Arap ahali, Yahudi Çöcüklari Baktmevine ateş | vermeğe teşbbüs etmişlerdir. Asker- ler, yangını söndürmeğe ve bu suretle yüzlerce çocuğu muhakkak bir ölüm. den kurtarmağa muvaffak olmuşlar. dır. laylaştıran İsviçreye medyunu şük - İran bulunmaktayız. Bugünkü konferansımızm toplan- ması dolayısile gösterdikleri büyük kolaylıklardan dolayi Vaud kantonu- nu ve Montrö komününü de selâmla mayı ve bunlara teşekkür eylemeği de kendime bir Vazife bilirim, Baylar, Türkiye. Cümhuriyeti hükümeti; kendisinin davetine icabet buyurdu. Zunuzdan dolayı sizlere teşekkür e- der. Hükfümetlerinizin göstermiş ol. dukları anlsyış zihniyeti, Montrö kon feransm toplanabilmesini mümkün TArkası Yinede) talebimizi (Sureti mahsusada Mont rö'ye i ! l itibarile arkadaşımız Romana Başmurahhası TITULESKO tasvip ettiler A. N, Karacandan :J Sovyet Rusya Başmurahhası LİTVİNOF e —— Boğazlar rejimi -.--.| Teklif ettiğimiz projenin! tam meinini Dün Montrö konferansında devletlere 24 Temmuz 1923 de Lausan- neşrediyoruz. ne'da imza edilen Boğazların tâbi olacağı usule dair mukavele hüküm: | lerini fesh ve ilga eden ve onların yerine kaim olan bir mukavele pro-; esi tevdi ettik, Bu muhavele, imzası tarihinde meriyete girecek va 15 sene müddetle cari olacaktır. Türkiye ve işbu mukavelenin diğer âkitleri Türkiyenin | muvafakati, ve âkit taraflara üç ay evvelinden haber vermek şartiyle! imza tarihinden itibaren geçecek,her beş senelik deörenin hitamında iş- | bu mukavelenamede faydalı görecekleri her güna mek hakkını haiz olacaklardır. Yeni mukavele ile Boğazlarda gerek harg ve gerek sulh zamanında ticaret ve harp gemilerinin müruru uburu kayıtlar altına alınmıştır. | Projenin tam metnini 7 inci sayfamızda bulacaksınız, Fransada yeni hadiseler Sokakta "Kahrolsun Blum yaşasın kral" diye bağrıldı Elum bir toplantıdan sonra gazetecilere izahat veriyor İYazısı 3 üncüdel tadilâtı teklif ets! Valiler Ankarada Bugün öğleden sonra bir toplantı yapılıyor Ankara, 22 İTan) — Parti Ummu. mi Sekreteri ve İç Bakan Şükrü Ka- ya tarafından da- vet olunan vali- İ ler, bu sabah ta» mamen şehrimi- xe gelmişlerdir. Valiler, © bügün ufak gruplar ha- linde Iç Bukanlık müsteşarı Sabri Çitağı ziyaret et- mişler ve vekâ-”* let noktasından İvilâyetlerine sit Muhittin Üstündağ İşlerle Ankarada vilâyetlerine ait ya- pılacak İşler etrafmda malümat ver- mişlerdir. ikrü Kaya, İç Bakanlık binasın- da bu sabah valilerle bir hasbihalde bulunmuş ve valilerin . Partile olan (Arkası: 3 üncüde) PA, Falih Rıfkı ATAY'ın boğazlar konferansına ait mühim bir makalesi 3 üncü A NM A ŞA a sayfadadır mhur Atatürk dün şehir dahilinde bir gezinti yapmışlar ve geçtikleri yerlerde halk tarafından büyük tezahüratla karşılanmışlar» dır. Yukarıdaki resimlerde Atatürkün dünkü gezintilerine ait intibaları görüyorsunuz. Eden tekrar geri döndü! si Avam Kamarasında mühim. sözler söyledi İtalyanlar Habeşistanın yarısını bile almamışlar Ras Makonen Habeş müdafaasını kurmak için Göre'deki müstakil hükümetin başına dönüyor İl zafından işgal Yerli ahali İtalyanlara karşı ayaklanmaktadır Londra, 22 (Tan) — Avam Kama» rasımın bugünkü toplantısında Hu- il beşistan meselesi tekrar mevzuu bah solmuş ve buna ânir Edene sualler sorulmuştur. Eden demiştir ki: “-- Kabinenin vermiş olduğu ka- rar mucibince İngiliz hükümeti Ha- beşistanm İtalyaya ilhâkmı tanımıya caktır. Esasen İtalyan kuvvetleri tat edilmiş olan kısım, Habeşistanm yarisından azdır. Nazır izahatına devam ederek şunları ilâve etmiştir: — Halen, Gore'de teşekkill etmiş - İ olan Habeş hükümeti Imparatora sa dık bulunmaktadır. > Bundan başka, evvelce İmparatora zıt olan garbi Ha | beşistan kabile reisleri, #navatanın yabancılar tarafından istilâsn:' göre rek; kin ve garazı unutmuşlar, mem leketin istiklâlini kaybetmemek az | miyle Gore hükümetile birlikte ça - lışmaya karar vermişlerdir. Diğer ta raftan alman malümata nazaran Habeşistanın en sayılı kurunndanla - Ras Makonen, İmparatordan aldığı talimat üzerine yakında, Goreye dö- merek Habeşistanm yeni müdafaa isini hazırlayacaktır. Esasen Italya işgali hiç bir vakit ve Habeşistanır hiç bir kısmında yerliler tarafından tanınmamıştır. Adisababada her ge âh sesleri isitilmektedir. Habeş rmdan, v* halen Kahirede bulunan Habeş İmparatoru kıziyle beraber Londrada bir merasim esnasında halkı her vesile ile Italyan makama- tma karşı gelmektedir. Bu gibi hare kâtm önüne geçmek maksadile Ma- reşal Graziani Adisababada örfi ida- re ilân etmek mecburiyetinde kalmış tır. Vaşington hükümeti, Habeşis « tan harbi dolayısile bazı eşyalar üze rine komüş olduğu ambargoyu kal- dırmış ise de,bununitalya tarafından Habeşistanın. İlhakin: tanıyacağını delâlet etmediği söylenmektedir. (Habeşistanda çete muharebel, nin devam ettiğine dair diğer telg- raflar beşinci sayfamızdadır.| Yazan : BÜYÜK TÜRK iİNKILÂBI BAŞLARKEN ZİYA ŞAKİR esesesa Bu harikulâde vak'aların tafsilâtını yakında neşre baş- lıyacağımız bu büyük tarihi tefrikada okuyacaksınız