24 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 21-5-936 op e Üs. Yolcuların getirdikleri eşyadan alınacak resim Müstamel eşyayı tayin etmek için gümrük muayene memurlarına takdir hakkı bırakılıyor Ankara, 23 (Tan) — Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığı, gümrük tarife kanununun 4, 5 ve 6 mcı maddeleri Bin değiştirilmesini istihdaf eden ye- liye kanun lâyihası hazırlamakta- Zati ve beyti eşyaya ait olan bu Maddelerin tatbikinde tesadüf edilen Müşkiillerin önüne . geçmek için bu Maddelerin tadil ve tavzih olunması Yarureti hâsıl olmuştur. Şimdiye ka- dar naşı havi tabutlar memleketimi- be kabul edildiği halde üzerinde ma- temi süsler ve madeni çelenkler bu- lunan tabutlar kabul edilmiyordu. Ye hi değişikliklere göre, munhasıran ta- | gelen çelenkler ve üzerinde süs- ed bulunan tabutlar kabul olunacak- Habeşistanda Jerkif edilen İngiliz zabiti serbest bırakıldı Londra, 28 (A.A) — Cibutiden bildirildiğine göre, Diredaova'da Tal. Yanlar tarafından tevkif edilen İngi- liz seyyar hastanesi memurlarından Gonner, İngiliz konsolosunun bir mi- Yacaati tizerine serbest bırakılmıştır. Yeni askerler Roma, 23 (A.A.) — Sicilin vapuru, 180 subay, 1000 asker, 3 batarya top Ve 300 ameleyi hamilen Somaliye ha ket etmiştir. Limanlarda Doğu Af- gitmek Üzere mühim miktar- a amele beklemektedir. Adisababadaki Halyan kası Adisababa, 28 (A.A) — İtalya Bakanının © Adissbabadaki “ şubesi | ta açılmıştır. Bu banka şimdilik Jşgal ordusu efradınm ihtiyaç- hanı le Italya ile iş yapmakta olan Yrupalı tüccarın ihtiyaçlarmi temin Siecektir. Ayni zamanda Habeş Ban- kann da mümkün olduğu kadar az Samanda Likidasyonun yapılması işi Mtkik olunmaktadır. M R ye Badoglio hareket Rom, 23 (A.A) — Musavvadan rine göre, Mareşal Badoglio, Kalyaya gitmek üzere vapura binmiştir. Mareşal ay soruna doğru Yaya varmış bulunacaktır. Abak saat dördü 14 geçe Rhin-Mein meydanına inmiştir. Hin- Pazartesi giinli bu sefer Rio e Taneiror edecek Ray eeİro'ya hareket ve Şi- Amerika servisine yeniden 19 başlıyacaktır. ilterede İmparatorluk Günü dün kutlulandı Londra, 23, (A.A) — Bugün In- “İmparatorluk gününü kut- » Bu yıl bilhassa geniş|ki göre şenliklere la askeri ve sivil tayyare ve 50 tayyare meyda- ürat yapılacaktır. Süne kurutulmuş ve fı- tır. 20 sene i- SİN temizlik. - Rahatlık me lüks temin eder. riksüz geçecektir. Yolcu ve ev esya- $1 İçin kanunda mevcut evvel ve âhir milddetler kaydi kaldırılacaktır. Müstamel eşyanm meler olduğu hakkında gümrüklerce tereddüt edil- mekte ve hakikaten müstamel olan bazı eşyalar İçin gümrük resmi İsten- mekte idi, Bu nokta tavzih olunmak- ta ve her şeyden evvel, gelen yolcula- rın içtimai vaziyeti gözönüne almn- mak suretile gümrük memurlarma bir takdir hakkı verilmektedir. Ev eşyası için geldiği mahallin i- dari mahallinden almacak vesikânm mahalli konsolosluklarımızca tasdiki icap edecektir. Umumi harpte Ecnebi memleketlerdeki Türk tebaasını himaye için sarfedilen paralar Ankara, 23 (Tan) — 1914 - 1917 seneleri zarfında milli muharip dev- letler nezdinde bulunan Osmanlı te- beasınm menafiini himaye hususun- da himayeyi üzerine alan devletçe sarfedilerek henüz tediye olunmıyan 23824,86 doların 2670 numaralı ka- nunla tasdik edilen itilâfname esasla- rı dairesinde 13 taksitte Amerikaya sureti tesviyesi hakkında hükümet, Kamutaya bir lâyiha vermiştir. Bu paranın İlk taksiti, 1 haziran 936 ta- İrihinde Düyunu Umumiye bütçesine konulan tahaisattan ödenecektir. Dumdum meselesi İtalya İngiltereyi .yeniden şikâyet etti İtalya, Habeşlere İngilizler tara- fından dumdum kurşunları verildiği- ni iddia etmiş ve bu hususta Uluslar Kurumuna bir nota vermişti; Sonra» dan bu dumdum kurşunu hikâyesinin bir dalavereden ibaret olduğu anla- şılmıştır. Vaziyeti hatırlatalım: Kopez is - minde bir müzik hol hokkabazı, Ha- beş elçisini kandırarak İngilizlerden dumdum kurşunu satm alındığına da- ir bunun elinden bir vesika almış ve #onra vesikayı Italyan gazetelerinde ya Uluslar Kurumuna verdiği şikâyet notasını geri almıştır. Fakat, İngiltere süküt etmemiş ve Dış Bakanı Eden Avam Kamarasın- da bir nutuk söyliyerek bu dalavere- nin bütün ince noktalarını anlatmış- tır. Dün gelen bir telgrafa göre İtal. yanlar yeniden Uluslar Kurumuna bir nota vermişlerdir. Anlaşılan İtalyan- lar, Edenin bütün foyayı meydana vurmasma sinirlenmişlerdir, Bu meseleye dair gelen telgraf şudur: Londra, 23 (A.A.) — İtalyan, Milletler Cemiyetine, Habeş askerle- rinin İngiliz mamulâtından dumdum kurşunları kullandıklarma dair ver- diği yeni protesto notası, Londrada sürprizle karşılanmış ve büyük bir hoşnutsuzluk uyandırmıştır, Daily Telegraph bu hususta diyor “Edenin Avam Kamarasında İtal. yan vesikalarının esası hakkında ver- diği isahattan sonra bu meseleyi kat'i surette kapanmış telâkki ediyordok. Halbuki Italyanlar tarafından bu me- geleye devam olunmaktadır. Italyan- ların bü yeni muhtırası yalanla dolu bir propaganda vesikasıdır.., Morning Post ise diyor ki: “Ialyanın son zamanlarda tere ile olun münasebetlerinin iyileş- mesi için Londrada bazı sondajlar yapmakta olduğu bir zamanda bu hâ- dise daha ziyade şayanı teessüftür.,, Henri dö Renye öldü Cihaz eşyası da ev eşyası gibi güm-| neşretmiştir. Vaziyet anlaşılmca, İtal | İcak varidatla mahsup olunacaktır. folmadığı halde ifşa edilmiş, bircok TA Eti Bankın Ergani şirketindeki hissesi Eze “Ankara, 23 (Tan) — Doyçe Bank elinde bulunan Ergani Bakır: Türk Anonim şirketi hisse senetlerinin sa. tım alminasma dair, hükümetle mez- kür banka arasında akdedilen muka- velenin tasdiki ve tahsisatmın sureti temini hakkımdaki lâyihayı hükümet, Kamutaya vermiştir. Bankanın elin- de bulunan 1.5 milyon tira itibari kıy. metindeki hisse senetleri 850 bin lira. | ya satın almacaktır. Bu suretle Eti.| bankm Ergani Bakırı Türk Anonim Şirketindeki iştiraki 25 milyon lira- ya iblâğ edilmiş olacaktır. 850 bin Ji- ra, Etibank sermayesine o mahsuben Finans Bakanlığmez tediye edilecek ve fevkalâde o membalardan buluna Etibank umumi heyeti Ankara, 23 (Tan) — Etibank U- mumi heyeti toplantıs, bugün ekse- riyet bulunamadığından 3 hazirana talik olunmuştur. İngiliz kabinesinde Tomas'ın yerine Nafia Bakanı getiriliyor (ingiltere Müstemlekât Nazırı Tho- mas'm istifa ettiğini dün bildirmiş- tik. Thomas'm istifasma sebep olan hâdise şudur: “Ingiltere bütçe esrarı,, İsmile or- taya çıkan son hâdise malümdar, Bu sene bütçesi neşredilmeden evvel, ba- 2 kimselerin iddiasma göre, muhtelif varidat İçin vergilere zam edildiği, hazırlardan başka kimsenin malümu kimseler ve bu arada Müstemlekeler Nazırı Thomas'm oğlu, bundan İsti - fade etmişlerdir. Hâdise şöyle olmuş- tur: Müstemlekeler Nazırı Thomas'ın oğlu sigortacıdır, İngilterede siyorta şirkefleri halkı, her türlü tehlikeye, bu arada vergi artmasına karşı da si- gorta etmektedirler. Bugüne gelene kadar, vergiler, İngilterede her defa- sında yüzde birden fazla artmazdı. Bu sene, bazı kimseler, verginin yüz- de altı nisbetinde artmasına kerşı varidatlarmı sigorta ettirmişlerdir. Bütçe neşrolununca da, vergilerin bu nisbette arttığı görülünce, sigorta şirketleri, tahkikat yapılmasını İste- misler, bu mesele de böylece ortaya çıkmıştır. Dün bu hususta aldığımız haberler şunlardır:) Londra, 23 (Tan) — Thomas'm ye- rine şimdiki Nafız Nazırı Ormsby Göre'nin, onun yedine geçmek ibti - mali vardır. Bu takdirde, Nafıa nezaretine Sir Filip Sassun geçecek ise de Hava ne- zaretinde Sir Filip Sassun'u kimin İs- tihlâf edeceği belli değildir. Sir Samvel Hoare'un, gelecek haf- tadan önce tersane birinci lortluğuna tayini ihtimal dahilinde görülmüyor. Times, diyor ki: “ Tahkikatm meydana koyduğu hakikatlerden sonra Thomas, herhan &İ bir devlet adamı için elzem olan itimadı haiz olamaz.,, Daiiy Mall ise, Thomas'ın doktor. N ASKERLİK Habeşistanın işgali fiilen bitti, fa- kat Italya milis seferberliği ilân edi- yor. Habeş harbinin doğurduğu Ak- deniz gerginliğinin bu harple birlikte #ona ermesi lâzım, halbuki İtalya Akdenizle Adriyatiğin arasını kes - mek, kendisine Adriyatikte bir iç de- niz yaratmak için geceli | gündüzlü çalışıyor. Bütün bunlar işin yalnız Habeş istilismdan ibaret olmadığı « nı, önllmüzde ondan çok daha bü - yük hazırlıklar bulunduğunu göste- riyor, bu hazırlık nereye karşı ola - bilir? Bunu askerlik bakıramdan #- ramak faydalıdır. Doğu Afrikasmdaki yarım milyon- luk İtalyan ordusiyle Libyadaki yüz bin kişilik İtalyan ordusu arasmda öyle bir memleket var ki “yani Mr- sır,, buranın müdafaası için ancak yetmiş bin kişilik bir ordu bulunur ve bu memleketi himayesinde tutan, onu imparatorluğunun şahdamart Ü- zerinde en can alacak bir nokta ola- rak gören memleket (yani İngilte - re) İtalyanların Habeş diyarına yer- leşmesine muhtlefet etmektedir. Bu son durumda İtalyanm kendi memleketinde milis seferberliği, A- disababada Habeşlerden ordu teda - riki, Libyaya belki de yeni yeni kıt- alar göndermesi veya orada da yerli ordu mevcudunu arttırması asgari olarak güç duruma düşen Mısır do- layısiyle İngiltereye İtalyan istekle- rini, yani Habeşistanın İtalyan olu- şunu, zecri tedbirlerin kaldırılmasını, hattâ eski kararların üzerinden bir sünger geçirilerek İtalyanın doğu Afrikasına taarruz için değil, mede- niyeti götürmek için gittiklerini ilân etmeğe icbar İçindir. Fakat bu lediklerimiz işin asga- ri hudududur. İngilizlerin bu güç du- rum dolayısiyle bugün İtalyan is - teklerini kabul etseler bile yarn © konomik genliklerinin yardımı ile ve büyük hazırlıklardan sonra Süveysi kapamak, denizlere ve havalara kat- İolarak hakimiyet temin ederek 1 - talyanlari omüstemlekelerinde güç vaziyete sokmak istiyeceklerinde 1- talyamları şüphesi yoktur. Binae- maleyh kuvvet meselesi bugün için bu kadar, lehlerinde . iken. Mısırın garbında ve cenubu şarkisinde bu.- Tunan “büyük orduları #le “bütün bu mahzurları ortadan kaldırmak üzere Libya ve Eritreyi biribirine birleş - tirmek için teşebbüse girişemezler mi? Bu sorunun siyasi cephesi ber- taraf, fakat askerlik bakımından teknik hiçbir güçlük yoktur, Çünkü kara ördularmı durdurmak için ber şeyden evvel kara ordusu lâzımdır. Halbuki Mısırda noksan olsn da asıl budur. İngiltere Balbo ve Badoglio veya Graziani gibi enerjjk iki kumandan idaresinde en az 600.000 kişilik or - duya karşı koyacak küvveti hiç de- ğilse altı aydan evvel Mısıra yığa - maz (Çünkü şimdiki İngiliz ordusü" nun bütün mevcudu 200000 kişiyi bile doldurmaz, İngiliz seferberliği - nin ve yeni ordular kurmasının n8- kadar zamanda bittiğini de Kiçner Filiarp tehlikesi miçimn büyüdü? orduları büyük harpte bize göster - di.) Denebilir ki, İngiltere denizlere hâkimdir. İtalya ile kendi müstem - lekeleri arasmda da denizler vardır, binsenaleyh bu deniz muvasalasmın kesilmesi İtalyan ordularının Misira karşı yapacakları ileri hareketi dür- durabilir, Bu mesele her bakımdan böyle değildir. Vakıâ Habeş diyarmdaki or- dunun ana vatanla muvasalasının İ kesilmesi kolaydır. Fakat, artık Ha- beşistanı işgal etmiş, yanmı ve geri- İlerini emniyet altma almış, birkaç | aylık harekât için lâzım olan yiyecek, İ cephane ve petrolu depo etmiş bu or- İdu meselâ bütün Sudanm işgeli müddetince (ki bu müdet bir iki ayı Eçemez) malzeme ikmali yapmadan harbedebilir. Libyadaki ordunun ise ana yurtla muvasalasmın tamamen kesilmesi İnek de kolav olamaz. Bir Italvan- İ İngiliz harbiyle beraber Malta Ital- İyayn olan çok yakınlığı dolayısiyle hava taarruzuna maruz kalır, İtalya ile Libya arasındaki kontrol işini göremez. Ana vatan İngiliz filosu İda muvasalayı kesmek için deniz üzerinde karakol bekliyemez, bilhas- sa İtalyanların deniz eitrve hava hücumları bu donanmanm İşlerini güçleştirir. Asıl İtalyan filosu ise Adriyatiğe sığınır ve bu muvasalayı himaye eder. Hülâsa kaçak suretiyle de olsa edilebilir. Yalnız denizaltı gemilerile sevkiyat bile Libvadaki orduyu bir kaç ay besliyebilir, düşünmeli ki bu ordu da nihavet bir iki ay içinde Silveyşe inebilir ve Mısırın işgali ta mam olur. Ondan sonra güç durum asıl İngiliz filoları için başlar ve İ « talyanları buradan çıkarmak için ise artık birkaç milyonluk kara ordula- riyle Işe girişmek lâzımdır ki bunun İngilizler için nekadar güç bir oş ol- duğu da malüm. Biz bu yazımızla bu harbin mut - lak surette patlıvacağına ve yakm - da İtalyanların Mısırı da işgal edece- ğine şahit olacağımız iddiasında de- filiz. Belki set bütün bunlara çok kolay sureti haller bulacaktır. Fakat askerlik bakımından Misin vaziyet! Habeşistanın İşgalinden son ra artık çürüktür ve buraya iki yan- daki İtalyan orduları kadar kara or- dusu yığmadıkça İtalya ile İngiltere arasındaki her gerginlik, Süveyş ka- nalınm kapanmasını icap ettirebile - cek her çekişme zaruri olarak Misi- rın vaziyetini meydana çıkaracaktır. Bir tarafta tek bir emirle milyon- ları seferber eden bir diktatörlük i- daresi, öte yanda “mecburi âskerli- gin,, yalnız sözü büyük heyecanlar doğuran bir memleket var. Bu böyle giderse İngiltere için bir gün Misır- dan tası tarağı toplamaktan başka yapacak bir şev kalmaz. Yüz bin ki- ik ordu ile dünyanm yarısını elde tutmak devirlerinin tarihe karıştığı artık anlaşılmalıdır. M. ŞEVKİ Şimal devletleri Kendi vaziyetlerini düşünmeye başladılar Kopenhag, 23. (A.A.) — Dün bu- rada Şimsl memleketleri parlemento lâr arası kongresi toplanmıştır. Da- nimarka'dan, Fenlandiya'dan, Irlan- da'dan, Norveç'den ve İsveç'den ge- len 60 kadar delegenin iştirak etti- Zi bu kongre iki gün sürecektir. Kongrenin dünkü müzakerelerinin mevzuunu Şimal memeleketlerinin Milletler Cemiyeti karşısındaki vazi- yeti teşkil etmiştir. Danimarka dış işleri Obakanı Munch, Milletler Cemiyetinin istik- balinden bahsederken demiştir ki: “ — Hakem meseleleri için her halde bugünkünden daha iyi bir u- sul bulunabilir, Mamaafih bugün o- lan haleti ruhiye değişmedikçe ve neticede silâhlarda geniş omikyasta bir azaltmaya doğru ( gidilmedikçe, daha iyi bir vaziyetin meydana gele- ceği ümit olunamaz. Eski Norveç o bakanlarından Mo- vinkel ise muhtelif memeleketlerin larm tavsiyesine uyarak uzun bir de- niz seyahati yapacağını bildiriyor. Gazeteler Müstemleke Bakanlığına getirilecek devlet adamı hakkında muhtelif tahminlerde bulunuyorlar. silâhlanma #ayretlerini mevzuu bah- sederek demiştir ki : « — Bu vaziyet karşısmda Şimal memleketlerini pek ziyade düşün- meleri lâzımdır. Bilhassa bir harp Paris, 23. (A.A.) — Akademi âza- | Şimdilik en çok ismi geçen iş birinci| halinde bu memleketlerin alacakları sından Henri dö Renye bu sabah vefat etmiştir. komiserliğini o yapan Muhafazakâr Partiden Ormsby Gore'dur. vaziyt tetkik olunmalıdır. Harp tak- dirinde Şimal memeleketlerinin tema Aiyod könlerinis verdiği izahat Cenevre, 23. (A.A.) — Anadolu a- jansmın hususi muhabiri bildiriyor : Istişari afyon komisyonu bugün Polonya murahhası Chedzke'nun ri- yasetinde içtima etmiştir. Komisyon idari bazı meselelerden başka ka- çakçılık ve uyuşturucu omaddelerin gizli imali meselelerini tali komite- nin raporuna İstinaden müzakere €- decektir, Bu celsede murahhasımız Cenevre başkonsolosu Numan Tahir Seymen memlekette uyuşturucu mad delerin gizli bir surette imaline ma- ni olmak için hükümet (tarafından ittihaz edilen tedabiri obildirmiştir. Delegemizin bu beyanatı komisyon azaları üzerinde gayet İyi tesirler yapmış Ve komisyon — hükümetimizi tebrik etmiştir. Kaçakçılıkla mücadele işlerinde de evvelce Habeşistana tiç ton haş- haş yollayan Ciprutun 18 ay hapis ve 60 bin lira para cezasına mahkün inden dolayi komisyon hükü- metimizi tekrar alkışlamış ve tebrik etmiştir. ——— ——— men bitaraf olarak mı kalmaları ve yahut, muhasım taraflardan birinin yanmda yer alark zecri tedbirlere iş- tirak mi etmeleri meselesi üzerinde kati bir karar verilmeli: Libyadaki ordunun noksanları ikmal | | Cenevre delegemizin Adam ve kundura Adamla kunduru arasında garip bir münasebet gördüm. İtimada lâyık olmıyan adama: — Pek sağlam ayakkalı deği... derler. Aksini düşünürsek itimada değer bir adam “sağlam bir ayakka- bı,,dır. Gerçi insanm yezâne içine girdiği kap, kunduradır ama doğrusu bu derece nisbetsiz bir teşbihe ben razı değilim. Diyeceksiniz ki: “İçi mizde öyleleri var ki, onunla bir ben- zeyiş münasebeti olmasına kundura razı olmıyabilir!,, Belkide vardır ama, pek ayağa düşmemiştir, diye miteselli oluruz. Lâfi gevelemiyelim: Dün düşünür- ken aklıma Şu geldi: — Insanm yenisi, kunduranın ye- nis... Ikisi de sahibini rahatsız eder ama, yine eskisinden daha fazla mergup- tur. Neden? Düşününüz! Dün on iki lira verip aldığınız yeni kunduralarınız küçük parmağınızı acıtır, başparmağın bo- Zumunun dışındaki kemiği sıkar ve tabanınızı yakar, Buna rağmen onu giyer, sıksık boyatır, tozunu alırsınız. Hattâ birisi ayağmıza bassa, cunumi- #in yandığma değil de, yeni kundura- nızm kirlendiğine kızarsınız. O kun- dura ki ayağınızı sıkar ve sizi rahat- sız eder, Eski kundura ise böyle değildir. Giyer giymez, tıpkı huyumuzu öğ- İ renmiş emektarlar gibi ayağınızın bi- | cimine girer ve sizi rahat ettirir, Ger- İci ara sıra bunları giydiğiniz zaman: — Ooh! Dünya varmıs, dersiniz a- mâ, ne de olsa ona yeni kunduralar kadar, ne dikkat, ne de rağbet eder- siniz... Maalesef adamlar da böyledir. Alışılmış, hizmeti, kudreti ve kabi. Diyeti öğrenilmiş bir eski adam neka- dar faydalı ve itminan verici olursa olsun yeni hir adamla asık atamaz. Çünkü eskinin atımı malümdur; Ye- niden neler beklenir, aeler!, Gelgelelim: Her yeni eskimeye mahkümdur. Eğer eskiyebilirsel B. FELEK Mısır ve İngiltere Parlâmentoda Kralın nutku dün okundu | l Kral Faruk Kahire garında Kahire, 23 (A.A.) — Bu sabah Parlâmentonun © açılışında niyabet meclisi azalarının huzurunda, Başba- kan tarafndan okunan kralm nut- kunda bilhassa deniliyor ki: “Ingiliz - Mısır müzakerelerinin a- çık bir samimiyet havası içinde cere- yan etetiğini ve bu sayede mevcut güçlüklerin iktihamı kabil olabilece- ğini kaydetmekle bilhassa bahtiyarız. Yapılmakta olan görüşmeleri, Mı- sirin istiklâlini ve İngiliz - Mesir itti- fakını ve dostluk bağlarını kuvvetlen direcek şerefli bir muahede İle neti- celenecek müzakerelerin takip ede - ceğini çok büyük bir kuvvetle ümit ediyoruz.,, Nütuk, meşruti rejime dönüş dola- yısile, hükümetin 1930 danberi irti- kâp edilmiş olan bütün siyasi cürüm- ler için, kağil filleri müstesna, ümumi bir af ilân edeceğini bildirmektedir. Gi