24 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Fransa ve Faşizm Radikal sosyalist partinin lideri halkçı cephenin takip edeceği! programın esaslarını anlatıyor Ankara, 25. (A.A) — Türkdil| Ankara, 28. (A.A) — Istanbul Yazan: Edou Avrupa devlet adamları ve gaze - teleri son seçimde halkçı cephenin kazandığı şayanı dikkat galebe kar- şısında hayrete düşmüş olup bu ga- lebenin sebeplerini araştırmakta ve ne gibi neticelere cer olacağını tahmine çalışmaktadırlar. Bu devlet adamları ve yorlar ki, Fransız basını gale- beyi memnuniyetsizlik ve hattâ ba- zan hiddetle karşıladıktan sonra şim di dürüst hareket edilmesini arzula- dıklarını gösteriyorlar. Böylece Fransanın hâkim sınıfları ilk halkçı cephe hükümetini soğuk- kanlılıkla karşılıyacaklar, Maamafih bir sosyalist kabinenin başa geçmesi karşısmda bir | panik yaratmak için yapılan propagandayı gözden kaçırmamak icap eder. Yal- nız bu propagandanın asılsız oldu - unun bilinmesi de elzemdir. Çünkü halkçı cephenin programı hiçbir v: tandaşm haklarmı gaspedecek, pa - raları olanları velveleye verecek, ya Fransız elçiliği müsmir faali yetine engel teşkil edecek tek bir maddeyi ihtiva etmemektedir. Bu program aleyhine savaşanlar büyük bir kısmı şüphesiz onu hiç 0- kumamışlardır. Şahsi emlâke bağlılığın, para bi- riktirmenin ve hürriyet (oaşkmın dünyanın her ülkesinden daha ziya- de yayılmış olduğu bir diyarda mün- tehiplerin yüzde (o yetmişinin şahsi emlâkin devlet tarafından gaspe - dilmesini istiyen ve bir sol cenah fa- şizmi kurmağa arzuladığı iddia edi- len bir programa rey verebileceği düşünülebilir mi? Nekadar mantık- sız bir iddia! Birkaç hafta İl Fransa bütün dünyanın ona ettiği idealleri terkedebili hiç? Halkçı Cephe programa mayeden vergi almatağ bir maddeden iz bile yoktur. Vâsi bir millileştirme sistemi tatbik edi - leceğini gösteren kayıt mevcut de - ğildir. Hakikatte bu program mümkün olduğu kadar büyük miktarda bir Fransız kütlesini demokratik hürri sı, hakiki ve devam W sulhün orgafizasyonu, ve ekono- mik hayatın ıslahı için bir araya top- lamak gayesiyle yapılmıstır. Bunlar halkçı cephenin galebesini temin eden hakiki sebeplerdir. Bu galebe her şeyden evvel Fransız işçi sınıflarının bazı faşist taklitçilerinin resmigeçitlerine, tahrik edici nutuk- larına ve şiddet gösteren #öz ve ha- reketlerine mukabelesidir ki Fran- #ızlar faşizmi bir ecnebi mahsulü ad- dederek kabul etmemektedirler, Başka milletler istedikleri rejim - leri kabul etsinler. Fakat eski bir Fransız darbımeselinin & hile bir Fransiz kömür yakıcısı bile evinde hâkimdir. Fransa hüriryetle - rin ve İnsan haklarının d'homme” memleketi olarak kal - mak istemektedir. Son seçimin esas manasi da budur. Buna munzam olarak başka kuv- vetli bir cereyanda kendini gösterdi. Devlet teşkilâtmda ve milesseseleri- Din işlemesinde derin bir değişik! ihtiyaç olduğ Fransız halkı kuvetle şu basi ri izah etti. Şimdiki durum devam e- demez ve ekonomik buhran son iki sene zarfında tatbik edilen metotlar- dan başka bir metotla halledilm dir. Ticaretin canlandırılması, ve frangın altın kıymetinin muhafaza - 81 için elzem addedilen deflasyon si- yasetini memleket tasdik etmedi. Radikal « Sosyalistlerin mağlübiyeti Halkcı cephenin galebesinden can- ları sıkılanlar bu can sıkıntısını ra- dikallerin 40 saylavlık kaybettiğini düşünerek gidermek istiyorlar, Sağ cenah tarafından Lavalin si- yaseti aleyhine hareket edip onu dü- #ürdüğü için sol cenah tarafından ise mali bir panik anında cesurane mes'uliyet kabul ettiği için radikal ler birçok reylerikaybetmiye mah - kümdular. Ona arkalarını — çeviren 300,000 kişi içinde kaçtı küçük memur mütekait ve küçük emlâk sahibi idi? Kaçı buhran anında mütezarrır o » tup zararlarını devletin koruduğu bt yük sanayicilerin yüksek kârları ile mukayese ederek yelse düsen küçük sanayici ve sermaye sahibi idi. Şuna kanaat getirdim ki, Radi- kaller halkçı cepheye girmeselerdi, zararları çok daha büyük olacaktı. gazeteler Drojts - | ard Daladier | l | | | Radikal Sosyalistlerin lideri DALADIYE Fakat bu maziye nit bir meseledir. Şimdi istikbali düşünelim. İlk evve- lı ve memleket dahilindeki te kilit nı ıslah ve takviye etmelidir. Parlâ- mentoda halkçı cephe programım | İ tahakkuku için diğer cephe parti - leri ile tam bir teşriki mesaiye hazir lanmalı | mi bir inkisarı hayal hayet verebi- Fransız sol cenah ku esir vahdeti ve Fransayı refaha götlrecek yen! usullerin kullanılma- | 8£ ile boşa çıkarılmalıdır. Demokrasi ve hürriyet hizmetindeki hareketi - | miz ile biz radikaller Fransa ve sul- ba en zivade yardım edebileceğimize iman ediyoruz. Türk - Fransız dostluğu | (Başr 1 ineldel zimdır.. Çünkü, yı sında milletle ler ulmağı icap ettirmektedir. Dört sene evvel Ankaraya gele - rek devlet adamlarnızla görüşmüş | olduğum için, memleketinizin yaban | eisi değilim, Bu seferki ziyaretimde, | hükümet merkezinde vücuda getiril miş olan yeni muvaffakıyetleri de| memnuniyetle gördüm. Ayni zaman ös hükümet erkân! ile temaslarda bu lunarak, yeni ve değerli simalarla tanıştım. Üzerimde hâsıl olan çok derin intibalar: bilhassa kaydetmek İsterim, Dost millet mümessilleri karşılık İı ziyaretlerle biribirlerini yakından tanrmalıdırlar, Kıymetli hariciye ve Kiliniz Dr. Aras bunun faydasını tak dir edenlerin başında gelir. Fransız devlet adamları ile birçok temaslar- da bulunmuş olan hariciye vekilini- zin bu şahsi rabıtası şüphe yok ki, büyük faydalar temin edeceitir. Parise im zaman Ankarada gördüklerimi ve şahsi temaslarım - dan aldığım İntibaları gerek başve - kil Saroya, gerek hükümetimin di- Zer erkânmma bildireceğim. Fransa ile Türkiye arasında yeni bir istikraz mukavelesinden bahse diyoruz. Bu istikraz haberinin, son zamanlarda Düyunu Umumiye me- selesi hakkında y gelet olduğunu Za: | Bugün Parise gidecek olan elçi| yeni Fransız kabinesile de temaslar da bulunacak ve bir ay sonra tek- rar dönecektir. Profesör Gabriyelin mühim konferansı Ankara, 24 (A.A.) — Ankara Hal kevihden verilen malümata göre t h konferansları serisinin en ehem- | miyetlilerinden birisi dün verilmiş - tir, Anadoluda 'Türk anıtları adında Iki büyük ciltlik eserin sahibi ve bu | sahada beynelmilel bir otorite olan Strezburg üniversitesi profesörlerin den Gabriyelin verdiği bu konferans tarih tezimiz bakımından çok mühim yeni verimleri toplamıştır. U; dırdığı büyük“alâka üzerine bu kon- feransın ana hatları ile bir hülâsa » sının, konferansı tercüme etmiş o - lan Hayrı tarafımdan Ankara radyo sunda tekrarlanmasına profesör mi T AN | Üşüncü Dil Kurultayı | Hava yollarında İtalyada Mihver, Güneş - Dil /Tenezzüh uçuşları da Umumi harbin 21 inci teorisi olacak kurumu genel sekreterliğinden : Üçüncü Türk dili kurultayı için hazırlıklara başlanmıştır. Bu kurul- tayın mihveri güneş-dil teorisi ola- caktır. Bu hazırlıklara zeman bulu- nabilmek üzere gi rinde kurum üyelerince lan yazılara aralık verilm Kurumun üyelerinden olup da bu| Kurultayda da Üye olarak bulunmak isteyenlerin adi reslerini bildirmeleri ve Kurultaya bir tez vermek isteyenlerin de yazılı tezlerini gö neleri için en son ız 1936 akşamı bite- cektir, Yalnız dinleyici olarak bu- mak yenler 31 temmuz 936 ktao jakşamma kadar adlarını, işlerini ve adreslerini bildirebilirler. Prens Starhembergi öldürmek istediler (Başı 1 incide) rafından yapılan hücumun mahallf h olmadığını, belki Nazi teşkilâtı merkezi tarafından tertip e- dilmiş olduğunu beyan ediyorlar, Nazilerin bu suret- leri silâhlarından tecrit reketine mukavemet etmeğe teş - vik için Avusturyada karışıklık çık- masmı istediklerini tahmin ediyorlar. Prensi öldürmek istediler Viyana, 23. (Tan) Starhem- bergin şatosuna karşı yapılan teca- iştirak ederek yaralananlardan ikincisinin de bildiriliyor. lenin içyüzü anlaşılmamış- tır. Polis 20 kişi tevkif etmiştir. Haymvehr mensuplarının şatodaki silâhları ele geçirmek istedikleri hak kındaki şayin manalı görülmektedir. Vaksemberg şatosunda Starhemberg avcı alayma mensup bir müfreze bulunma i. Pre rein istinatgâhr olarak telâkki edi- len 12 gatosu daha vardır. Karışık- ların bu şatolara dayandığı hak- kında şayialar dolaşmaktadır. Nazi- lerin Starhembergi öldilrmek istedik- İleri anlaşılmaktadır. — Hitlercilerin bu haraketlerine en büyük sebep o- k Starhembergin, Avusturyanın hareket etmesi, ve yahudileri ve ya- niyetlerin çok tutmasıdır. İtalya - İngiltere gerginliği (Başı 1 incide) yette olmamakla beraber, İngiliz. Iyan gerginliği sür'atle hafifliye- cektir. Bu mahafil, zeeri tedbir taraftarı bulunan bilhassa Küçük devletlerin birer ikişer çekilmeleri Üzerine Fran- #a ile İngilterenin de her türlü şid- detli tedbirlerden nihayet vazgeçe- eklerini ümit etmektedirler. Yine ayni mahafll, İtalyanm, 2 ri tedbirlerin ilgasmı mak tasavvurunda © olmadığını, an- cak Akdeniz vaziyetinde bir istikrar temin ve Fransa ile İngiltere'nin en- dişelerini izale edecek her hangi bir | mukaveleyi imzaya hazır bulundu. gunu söylemektedirler. Mussolini, Deyli Meyl o muharriri Vard Price'e verdiği beyanattaki te- minatı İngiltereye karşi resmen teyi- de amadedir deniyor. İfalya ve Uluslar Kurumu Cenevre, 23. (A.A.) Zecri tedbir- lerden vazgeçilmedikçe, İtalya: iy her türlü faal yetinden uzak duracağına dair olan İresmi beyanata rağmen, 4 haziranda toplanacak beynelmilel mesai konfe- ransma patronların, işçilerin ve hü- rı üç İtalyan delega: decektir. Keyfiyet, Suvleh tarafından, dün, grafla Avenol'a bildirilmiştir. Bir haftalık kaçakçılık vak'aları Ankara, 23 (A.A.) — Geçen bir hafta içinde gilmrük muhafaza ör. giltü biri yaralı 50 kaçakçı, 1370 kilo gümrük kaçağı, 5100 kilo inhisar'ka- İçağı, 668 gram esrar, 21 kilo250 gram morfin, sekiz ampul morfin ve koka- in, beş balon morfin, 5956 defter si- gara kâğıdı, bir tüfek, iki balıkçı san- dalı ile 23 Kaçakçı hayvanı ele geçir- #aade etmiştir. miştir. , Haymveh- | | melenkolik ve beklenilen | kanaatimizi teyit eylemiştir., , ec kolaylaştıra- | enk her hangi bir harekette bulun-| ihdas edildi ve Ankara arasında hava seferleri- İyakında başlayacaktır. Istan- İbulla Ankara arasındaki hava seler- leri 1 saat 50 dakika (o sürecektir. Ankaradan hergün saat 10da Is Bundan başka cumartesi Ankarada 145 ve pazartesi günleri sabah saat 7 de birer ilâve seferi Bu suretle cumartesi ve pazar tatil- stanbulda geçirmek İsteyen- ler için büyük bir kolaylık mevcut- tur, Diğer taraftan gerek İstanbulda ve gerek' Ankarada cumartesi gün leri saat 14 ten 18 e kadar pazar günleri de saat 9 dan 18 e kadar te nezzüh uçuşları yapılacaktır. 15 dakikalık bir uçuşun ücreti iki a gibi nisbeten az bir bedel olduğu için tayyareye alışmak isteyenlerin bu kolaylıklardan istifade edecekle- rine şilphe yoktur. Fiyat Avrupada olduğu gibi va- gonli ikinci mevkie nazaran yüzde 20 kadar ucuz olarak 22 Ilradır. Gi- dip gelme olursa 15 gün müteber ol- imak üzre ayrıca yüzde 20 tenzilât vardır. Bu tayyare Ücretlerinde, bilet a- lanlar için 1000 liralık sigorta dahil dir. Yani her hangi bir tayyare ka- zas) neticesinde ölen olursa ailesine bin lira tazminat verilecektir. Bilet slirken bu sigorta mıktarmı beher bin Hira için iki lira ilâve etmek şartile on bin 10.000 liraya kadar çıkartmak da kabildir. Fransada kabine (Başı 1 incidel hat etmelerini dilemiştir. Leon Blum Hariciye Nezaretini de üstüne alıyor Paris, 23 (A.A.) — Echo de Paris gazetesi diyor ki: “Dün, siy n inkişafmda ehemmiyetli bir tek Amil kaydolun tur. Herrlot hariciye nezaretini kat'i surette reddetmiştir, Herhalde Leon Blum da Başvekâletle beraber hariciyeyi de kendi üzerine yüklen- memeğe karar vermiştir.Bununle be raber, gelecek haziranm on beşinde Blum, hariciye umurunu tevdi et - miş olacağı her kimse, onunla bera- ber, Cenevre Konseyine iştirak ede Radikal Sosyalist partisinin icra komitesinin toplantısını, mevzuubah sederek, yine ayni gazete, bu parti- nin, uzun zamandanberidir Fransız siyasasını idare etmişken bu defa bu kabiliyeti kaybeylediğini kayde- diyor ve diyor ki: Daladier'nin iradettiği müphem ve izahattan nutku, bizim bu hiç vermiyen Sümer Bank umumi , heyeti dün toplandı (Başı 1 incide) payı almış olan Sümerbanktan son bir senenin mesai neticeleri hakkın- da hesap alırken milli kalkınmanm prensiplerine ve tatbikatma temas eden noktalarda izahat istemişler - dir. Toplantıda söz alan İktisat Veki. li Celâl Bayar, milli endüstri kurulu şunun hususiyetlerini, devletin mi İ yıldönümü Roma, 23 (Tan) — İtal brumumiye iştirak etmesi ve Umumi harbin 21 inci dönüm yılı münasebe- İtle yarm büyük bir askeri resmi ge- cit yapılacaktır. de de ineş dil teorisi üze- | tanbuldan 15.5da hareket edilecektir | yük bay iştirak e yalar takılacaktır. !Filistindeki gergin vaziyet Kudüs, 23 (A A.) — Ali Arap ko- tesinin metalibinde israr etmesi yüzünden dün, bazı karışıklıklar ol- | masından korkuluyordu. Fakat sırf Araplarla meskün yerlerde ancak muslihane nümayişler vuku bulmuş tur, T. 'de panayır binalarını tu - tuşturmağa teşebbüs edilmiştir. Nablus'da, akşam saat 17 den sa- balı saat beşe kadar evlerden dışarı- ya çıkmak yasak edilmiştir. İki Arap, bir de Yahudi gazetesi kapatılmıştır. Bugün toplanacak olan Arap bele diye reislerinin içtimar hükümetçe menedilmiştir. Arnavutlukta İtalyan askeri heyeti yokmu? Tirana, 28 (A.A.) — Resmi Ar. raklarınm m yerlerinde istih- kmlar yapıldığma ve bir İtalyan heyetinin bu işleri kontrol için Ar - navutluğa geldiğine dair olan haber leri kat'iyetle tekzip etmektedirler. Ayni mahfeller, Amavutluk NM - manlarına her gün büyük miktarda harp malzemesi çıkarılmakta oldu - Zu hakkmdaki şayiaları da tekzip ediyorlar. Oniki çocuk öldüren bir cani idam edildi Schverin, “Meklenburg,, 23 (A. İ 4.) — Meklenburg canavarı namiy İle maruf Seefeld bu sabah hapisane avlusunda balta ile idam edilmiştir. Cani on Iki çocuk öldürmekle suçlu idi. Fransaya giden Habeş Rasları Kahire, 23 (A.A.) — Ras Nasitu ve Ras Makonen ile Ras Mulügetta- hın oğlu Portssit'ten geçmişler ve Fransaya gitmek üzere oradan pasa- port almışlardır. Rivayete göre, Habeş İmparatoru da bir su şehrinde tedavi edilmek &- zere Fransaya gidecektir. DOKTOR Kemal N. imre CILT VE ZÜHREVİ HASTALIKLAR MÜTEHASSISI Adres: Beyoğlu İstiklâl caddesi Rumeli Han No. 16 Hergün öğleden sonra hastala- rmı kabul eder. Telefon: 40153 | endüstrileşme hareketindeki hedef lerini ve Türkiyede endüstrinin mes | nedinini teşkil eden iptidai maddeler | mevzuunu ele alarak etraflı izahat| vermiş ve bu kuruluşun teknik şart | larmı tahlil ve izah ettikten sonra, | devletçe hazırlanmakta olan ikinci beş senelik plânın ana hatlarmı ân » | latmıştır. Bilânço etrafmda umumi heyetçe vâki istizahlara Sümerbank umum direktörü Nurullah Esat ta-| İ rafından izahat verildikten sonra ra- porun bilânço, kâr ve-zarar hesapla- rmm aynen tasdikine karar veni -| miş ve bu münasebetle söz alan ha- tipler büyük milli kalkınma teşebbü- sünün seneden seneye daha olgun ve mütekâmil semerelerini getiren Sümerbanka ve onun İdaresine teşek kürlerini bildirmişlerdir. Toplantıya son vermeden evvel, Mustafa Şeref Özkan, 20-25 sene evvelki Türkiye ile bugünkü Türkiye arasında geniş ve değerli bir mükayese yapmış ve ekonomi sahasmda yeni Türkiyenin gösterdiği muvaffakıyetleri etrafile | tebarüz ettirmiştir. İzmit mektepler İzmit, gösteriyor. iş olan 2000 zabite madal-| navutluk mabfelleri, Yunan menba- | larmdan çıkan ve Arnavutluk top «İğ, 4-5.088 Harp havası (Başı 1 incide Filistinde gözü olmadığını, hattâ icep ederse Libyadaki beyaz askerlerden bir kısmını geri çekeceğini, Londrada" ki sefiri Grandi vasıtasile İngiltere Dışişleri Bakanlığma temin etmiştir. Adisababadaki İngiliz ve Fransız »© firlerinin hâlâ mevkilerini muhafaz #lmeleri de, Habeşistana karşı emri" vâki yapan İtalyanların büyük dev etlere karşı fili bir emrivâkl yapama" J dıklarma bir detildi; Oyle görülüyor ki, şimdi zecri ted birlerin, iflâsı üzerine prestijini kur” tarmağa çalışan İngiltere kadar İtal ya da kendi prestijini düşünmekle dir. Onun için bir harp havasınm es mesi şimdilik çok mabemevsim görül se yeridir. Kanaatimize göre, 16 hazirandi toplanacak olan Uluslar Kurumuds, ancak zeeri tedbirlerin devammı te min ettikten sonra dağılacak, ve Av rupa vaziyetinin biraz daha tavazzul etmesini beklemek için içtimamı bk Toz daha ileri atacaktır. Şimdiki Avrupa durumuna gelineö, harp ihtimali biraz gayri varit ok makla beraber bu son vaziyetlef hiç te arzu edilir şekilde değildir. Her tarafta emniyetsizliğin ağır vE korkunç havası esmektedir. Bunun için uluslar dalma tetik üstünde, dal ma silâhlı olarak sulh perisinin bar sında nöbet beklemelidirler. Makedonyadaki grev Belgrat, 23 (A.A.) — Makedony& daki kurşun ve kalay madenleri 3* mele grevi vahim bir şekil almıştır. 2000 amele İngiliz Patronlarm elin * de bulunan madenleri şu altmda b rakacakları tehdidinde bulunmakta” | BULMACAMIZ)| 1 2 349678910 SOLDAN SAGA VE YUKARDAN AŞAĞI : i — Bir komşu devlet (11). 2 — Büyük (3). Hayvan ölüsü (3): İşte (2). 3— Kelime klavuzu (5). Bir çalği aleti (5). 4 — Sanat (2). Çabuk (4). 5 — Ust değil (3). Tokat (5). 6 — Nota (2). Şart edatı (2). IYİ (8). 7— Çorbası güzel olur (7). 8s— koyarak ters okur” sanız pis bir hayvan olur (84 Büyük kılmç (4). 9 — Albay (7). 10 — Valide (3). Nota (2), 11 — Kokulu bir ot (4). Siniri (Sİ DÜNKU BULMACANMIZIN HALLI 1 — Karacaahmet (11). 2 — Asalet (8). 3 — Rakı (4). Emir (4). 4 — Alışveriş (9). 5 — Ce (2). Vali (4). Re (2). 8 — At (2). Elek (4). Eğe (3)4 1 — Erik (4), Etek (4). 8 — Hümi (4). Bt (2). Mi (2 9 — Işret (5). Fen (3). 10 — Eğemen (6). İ 11 — Ta (2). Ekin (4). inde müsamere gire (Tan) — Ulugazi okulunda talebe tarafından güzel bir müs” | mere verilmiştir. Yukarki resim, küçükleri melekler rondunu oynark