19 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

19-5. 836 TAN ASKERLİK bee 0) AN Ki y. v ) E Tayyare, demiz kıuıwuvwvetleri Üçüncü Türk dili kurultayı 25 (Başbakan Fransız Ağustosta İstanbulda toplanacak /Elçisini kabul etti Ankara, 18 (A.A.) — Türk dili ku Fumu genel sekreterliğinden: 1 — Uçüncü Türk dili kurultayı Atatürkün himayeleri altında 24 s- Zustos 1936 pazartesi günü saat 14 te Istanbulda Dolmabahçe o saraymda toplanacaktır. 2 — Birinci Türk dili kurultaym- da üye olarak bulunmuş olanlari on dan sonra kurum üyetiğini almış bulu hanlar, bu kurultayda da üye olarak bulunabilirler. Bunlardan (oüçüncü 'Türk dili kurultayında bulunmak isti yenler, ona göre hazırlık yapılmak Üzere, 15 temmuz 1936 akşamına ka-| dar adlarını, işlerini ve adreslerini ku rum genel sekreterliğine bildirmeli - dirler, 3 — Kurultay üyelerinden olup ta Üçüncü Türk dili kurultayında bir tez| vermek istiyenler tezlerini yazılı ola Tak 15 temmuz 1936 akşamma kadar kurum genel sekreterliğine gönder - melidirler. 4 — 16 temmuz 1936 sabahmdan Bonra gerek kurultayda üye olarak bu lunmak ve gerek tez vermek için ya- Pılacak müracaatlar hiç olmamış gibi tutulacaktır. 5 — Kurultay konuşmaları radyo Ye yurdun her yerinden dinlenebile- cektir. Bununla beraber kurultayda yalniz dinleyici olarak bulunmak is- tiyenler de adlarını, işlerini ve adres lerini 31 temmuz 1938 akşamma ka- Şi Y ması ve karara bağlanması . dar kurum genel sekreterliğine bil - dirmelidirler. 6 — Çünkü Türk dili kurultayı ko| nuşma programmın ana çizgileri şun lardır: a — Türk dili kurumu başkanının açma söylevi, b — Kurultay başkanlık kuru ile alışma komisyonlarınm seçilmesi, & — Kurum genel sekreterinin iki yıllık çalışmalar üzerine raporu, d — Kurultay üyelerinin dil işleri üzerine tezleri, «e — Komisyon raporlarınm okun- İ — Yeni genel merkez kurulunun seçilmesi, £ — Kapanma söylevleri, 7 — Uçüncü Türk dili kurultayı na verilecek tezlerin başlıca konula- rı gunlardır; 1 — Yeni Türk dili teorisi ve Türk dilinin yer yüzü dilleri arasındaki ye- ri, 2 — Türk dilinin prelstorik ve isto-| rik tekâmülleri, 3 — Dil devriminin amaçları ve di- imizin ihtiyağları, Yeni kazalar Ankara 18, (Tan) — Hükümet ye- niden 9 kaza teşkiline dair olan ka- nun lâyihasm: Kamutaya vermiştir. Ankara 18, (Tan) — Yeni Fransız Büyük Elçisi Poncet, bugün öğleden sonra Başbakan İsmet İnönü tara - | tmdan kabul edilmistir. Görüşme bir saat kadar sürmüştür. Balkanlar arası mafbuat birliği Ankara 18, (Tan) — Belgrat kararlarından birinin neticesi ola - rak Balkanlar arası matbuat bir. iğinin kurulması için bu ayım 80- nunda Bükreşte bir toplantı yapıla- | İ cakjır. Romanya matbuat idaresi, matbuat direktörlüğümüzü keyfi - yetten haberdar etmiş ve bir davet- name göndermiştir. Bükreş toplan- tsmda Türkiye matbuatmı Falih Rıfkı Atayla Yunus Nadinin temsil etmeleri kararlaşmıştır. Heyete mat buat idaresinden de bir memurr re- fakat edecektir. Askerlik dersleri hakkında talimatname Ankara, 18 (Tan) — Kültür ba- kanlığı orta okullarla Tiseler ve mual lim okullarının âskerlik dersleri im- tihanları için bir talimatname hazır- lamaktadır. Bu talimatname gönde- rilinceye kadar talebenin sınıf geçme durumu hakkında karar alınmaması okullara tebliğ edilmiştir. Pariste haydutlara karşı tedbirler Paris, 18 (A.A.) — Polis müldu- Tiyeti, . Gangeter'lerin (tehditlerine karşı Parislileri müdafaa ve himaye €tmek için yeni birtakım tedbirler al- mıştır, Gangsterlerin faaliyette bu - İandukfarı bunlardan” bir takımın ellerinde silâh olduğu halde bazı ta -| İrlere vuku bulmuş olan tecavüzlerin den anlaşılmıştır. Gerçi bu tacirler, hâdir ise de zabrtayı endişeye düşür. Meğe kâfidir. Polisin 0 sistem pedale sistemidir “ alarda boruların altında ve mağa - Yalarda kasadarların bulundukları Yere konulan bir nevi sinyal alettir. Pedal Polis müduriyetinde hususi “Servislerle bağlı olup bir vak'a zuhu Yunda hemen bu servislere keyfiyeti | Li İsaretle bildirmektedir. Motosik- «ti polis memurları, işareti veren ye ;* koşmak üzere her an emre âmade ulunmaktadırlar, Ml e Sumerbank fabrika direk- törlüklerinde değişiklik t,Ankara, 18 (Tan) — Kayseri bez ga rikası direktörü Şevket Türgut ölç rbünk pamuk şubesi direktörlü. faza tayin edilmiştir. Bakırköy bez Ni direktörü iken Nazilli bas- b İsbrikasmm projesini hazırlama liye omur edilen ve bu fabrika faa- w SİS Keçinceye kadar bankanm pa- Mak şubesi direktörlüğünde çalış - k, a olan Fazlı Kayseri bez fabri - Ası direktör vekilliğini yapacaktır. İlkokullarda gramerden ,,, "St verilmiyecek , 18 (Tan) — Kültür Ba - in İk okullarm türkçe dersleri- Mopyr tihanlarmda gramer sualleri tim, mamasını ve gramerden not ve- mesini kararlaştırarak alâkadar | bildirmiş; ğu Pedal,, ban l lk ta Recep Peker Ankarada ei 18 (Tan) — Halk Partisi reteri Recep Peker bugün tanbaldan gelmiştir. " İspanya ile Klering mukavelesi Kamutayda Mt ŞT8 IS(AA) — Bugün Fik- yiyin başkanlığında yapılan Y toplantısında Türkiye - 1s- ticaret ve klering anlaşması Kong” Ve kabul edilmiştir. Rün Hâyih, Sonra maliye teşkilâtı ka- Diiyyi asm heyeti umumiyesinin prüzakeresi ikmal edilmiş ve Nu “a Sünü toplanmak Üzere içti yet verilmiştir. — Küçük Haberler İ Ankara “1; dar say 18 (Tan) — Hükümet Me ina k Vergisi Kanunu- "Miayg, ci maddesinin tefsirini Ka- “ n İstiyecektir. m) Tece ye8 18, (Tan) — Dördüncü De Negyuşlardan İran Maslahat- Rakleğimnei derece ile mer- dünkü nüshamızda haber verdiğimiz deniz canavarı dün balıkhaneye geti- ril muş ve balıkhanenin salonuna ko- nulması bir haylı yorgunlukla kabil olabilmiştir. Hayvanın tartılması ka- bil olamamıştır. Balrkhanenin en bü yük baskülü bile canavarın ağırlığı. nr çekememiştir. balrkhaneye muhtelif mütehassıslar gelmişler ve uzun uzun tetkik etmiş- yan bir cinsten olduğu, şimal denizin den küçlük balık sürülerinin peşine ta- kılarak buralara kadar geldiği tah- min olunmaktadır. Hayvan evsaf ve kesafet itibarile alışmadığı sulara ge- lin lıkları kadar yükselmiş ve yakalan- mıştır, Canavar, Balıkhaneye nakledildikten sonra Deniz ejderi Büyükadadan balıkhaneye güç nakledildi Hayvanı tartacak baskül bulunamıyor. Yakında teş- hir edilecek Büyükada civarmda yakelandığını miştir. ? Canavarm nakli bir hayli güç ol-! Canavarın cinsini tayin için, dün! lerdir. Bu deniz mahlükunun bizim su larımızda, hattâ Akdenizde bulunmı- ince kendini kaybetmiş bir halde sığ- Canavarın heybetli bir görünüşü baren tayyare cemiyeti menfaatine teşhir olunacaktır. Hâyvanm bu Canavar, yakm bir zamandan iti- Yeni Fransız el müddet zarfında kokmaması İçin icap) eden tedbirler alınmıştır. isinin evvelki gün Ankarada Atatürke itimatnamesini verdiğini yazmıştık. Sefir Çankayaya gelirk disini selâmlamıştır. Resmimiz sefirin gelişini göstermektedir. ve giderken bir kıt'a ken- I So -| Tayyare mi? Harp gen rusunu İtalya - İngiliz gi karmadı. Bu soru da el de var-| dı. Fakat bu gerginlik bu meseleyi en | had şekline çıkardı.Çünkü bir tarafta dünyanm en kuvvetli donan: öte yanda coğrafi duru fade ederek Akdeniz ortasındı kuvvetli hava filosuna sahip iki ku vet karşı karştya geldi, biri mi veys ötekisi mi daha kuvvetlidir ve galip olabilir? Bunu tek bir cevap ile kes- trip atmak biraz hafif meşreplik o- tur. Daba iyi rülen ana fikirleri ortaya korsak o- kuyucularımızın ileri mücadeleler i- çin daha salim muhakemeler yürüt - melerine hizmet etmiş oluruz. İngilizlerin coğrafi vaziyeti ve diln- a politikasmd, leri büyük İ denizlere hâkim olmalarını icap ettir mektedir, Bu denizlerin hayalarından müdafa ten çok uzaktır, Bugünkü tayyarele- rin menzili bunu imkân dabiline ko-| yamaz. Bu sebepten bir seri makale ile h ları ne- İngiltere rini tutamıyacağı ve havi kuvvetli bulunursa bulunulsun, de - niz silâhlarınm azaltılamıyacağını İs- bata çalışmıştır. Yalnız karşısında belki büyük gemilerin v: zifelerinden bir kısmını muhriplere, hafif kruvazörlere, denizaltı gemile- rine terketmek daha muvafık ola - caktır. Yine bu fikirlere nazaran; lâkı vâkıa gemiler için çok teh bir hal almıştır. Fakat bu tehlike di lerde dolaştığı k da büyük değil dir. Işte hayli mübalâga vardır. Tay. yarenin tesiri ve silâhı günden gür büyüse de, gemilerde ona güre tert bat almakta ve havaya karşı korun- mak keyfiyeti terakki etmektedir Meselâ bugün Nelson #mıfı zırklı- larm güverteleri ancak 1000 kiloluk bir bomba ile oda ak 5500 met- ro yükseklikten atılmsa delinebilecek: tir. Halbuki bu kadar yukarıdan - tılan bombanm gemiye isabet ihtima li binde bir bile değildir. (maamafih bizzat İngiltered.. bu fikrin aleyhin - de bulunanlar ve meselâ Nelson sını- fı gemilerin daha kü, bombalar ve şağı irtifalardan tahrip edile iddia edenler de yok değil Büyük denizlerde ise bir en çok bir veya azami iki tane 1000 kiloluk bomba taşıyabilir (bu rekoru Italyanlar Savlas bombardıman tay- yaresile 935 sonbaharında 2000 kilo faydalı yilk ile 2000 kilometro me feye ve saatte 390 kilometro süratle elde etmişlerdir.) Tayvare yeniden » | suretle de tek bir tic | vapı tayyare | ali ni gidip gidip döner katetmek için yol alırlar. ( ler). Maamafih eğer tayyareler müsta kil bir silâh olarak d | deniz silâhları için iâh,, imaz Tarassut ve ateş idaresi için de bö; ledir. Düşman gemilerine t kendi gemilerini hi ruzundan korurlar, Hele ticaret har bi için bulunmaz vasıtalardır. 1000 metro yükseklikte tam 330 kilomet ro kutrunda bir sahayı görürler ve ilometro süratle git mek şartile her dakikada 6 kilomet ro daha ileriyi tarassut edebiliriz. Bu t gemisi bile n gözünden kaçamaz, ya bu t telsizle ha arp gemileri tara ıdan ve diği silratli la ret harbinde yalnız mütearriz olarak > | görmek doğ yacakları ve gemileri de üz tayyarelerle keşif yaptı baskımlardan kendilerini koruyacak 5 denizaltı tarafımdan © taarruza uğrıya eri görüp haber verecek reler Hülâsa; İngiliz mütehassısları tay- yareyi bugün için deniz kuvvetleri İnin ayrılmaz bir yardımcım olarak görmekte ve fakat onun kendi başı deniz kuvvetleri gibi müstakil ol akları işlere büvük krvmet ver memektedirler. Ru yüzdendir ki, İn gilterede bütün deniz tavyeareleri ve denizdeki tayyare hizmetleri bahrive sınıfının emri altında bulunmaktadır. M. ŞEVKİ Çaldarisin cenazesi bugün Kralın iştirakile ve merasimle kaldırı bom'ba almak için geri dönün bir sürü yol katetmek zorundadır. Bu suretle tayyarelerin attıkları tahrip maddesi siklet itibarile de büyük bir gey tut- maz. 100 bombardıman © tayyaresinin 1000 ner kiloluk bomba taşımak şar İtile bir defada atacakları siklet, Ame İrikan filosunun bir bordasının yâ pacdğı salvo da atacağı mermi ağırlı Emdan daha azdır. Halbuki bu topla rm ateşlerinin tekrarı için 1-2 daki- ka yettiği halde, tayyarelerin geri gi dip attıkları bombayı ikmal ederek tekrar ileri gelmeleri saatlerce sürer Gemiler üzerine konan hava, defi toplarile bombardıman tayyeteleri çok yüksekliklerde dahi #rkıştırılabi- lir ve ufak çaplı toplarla aşağı inmesi menolunabilir. Eğer gemilerin İnşa tarzında da biraz değişiklik yapıla - rak genişlikleri azalırsa Russell'in fik rince uzun boylu korku kalmaz. Aşa Zıdan uçan ve pike vi ruz edenlere karşı da bugün mües: def vasıtaları ve silâhları bulunm: tur. Buna karşılık rüzgâr, dalga'ı € niz, kara ve deniz tayyarelerinin ma ve yere İnmelerine harp Harek lerine, mevkilerini bulmak ve ke yapmak işlerine büyük engeller çıkar maktadırlar. Tayyareler nakil vasıtası olarak pek mahdut iş görürler, Meselâ ica bımda İngiliz adalarının tayyarelerle taşmacak erzakla doyurulması düşü- emez. Gemiler büyük kütleler ha linde istenilen yere gidebilirler. Tay. yareler ise üslerine bağlıdır. Menzille rinden fazla uzak yerlerde toplanıp birtikte iş göremezler. Uzak darülha. rekâtta kullanmak için bizzat tayya- releri de hususi gemiler de taşımak ister. Sonra gemilerle| birlikte iş görmeleri de çok gü g>milere refakatleri çok kısa sürer ve yahut devamlı siirmesi isteniyor. s4 o vakit tayyareler ayni mesafeyi Atina, 18 (Tan) — Çaldarisin tah- edilen cesedi dün akş beri baş piskoposluk kilisesinde tetşhir edilmektedir. Yarm saat 11 de yapılacak cenaze merasiminde kral bulunacaktır. Bü- tün bakanlar Başbakarm riyasetin- de ccnaze alayına iştirak edecekler - dir. Tabutun kordonlarını iki general bir amiral ve bir do hava generali iç bakanı ve tiç ahali pastizi mümessili tutacaklardır. Hükümet yarm resmi ve gayri res mi milessesat, mektepler ve bankala- rm kapatılmasın: tamim etmetir Siyasi vaziyet ne olacak ? Atina, 18 (Tan) — Ahali partisi vları ve İleri gelenleri dün top- ölen lider Çaldarisin cenaz pılacak merasimi ka rarlaştırmışlardır. Partinin umumi içtima: yapılmcaya kadar eski parlâ- mento reisi Vazikis'in riyasetindek merkez heyeti tarafıdan idaresi ta- in vefatı üzerine ahali par tisinin Başbakan Metaksasım partisi- ie yine onun riyasetinde birleşmesi için bazı teşebbüsler görülmektedir. Bazı mahfellerde ise ahali pertisin- den ayrılmış olan Rallis, Teodokis taraftarlarmm tekrar ( birleşmeleri teşebbfislerinin bir netice vermiyece ği ve ancak ahali partisinden bir hay li saylavın Metaksas partisine iltihak edecekleri tahmin edilmektedir. Çaldarisin vefatile ahali partisinde ehemmiyetli bir değişiklik olacağı geri Samimi hokkabaz! Btanbulla bir Türk san'atkârr hokkabazlıklar yaparken İzmirde bir fakir (yoksul mânasına değil) faki- rim marifetleri gösteriyormuş. Doğrusu böyle birkaç artistin bir- çıkışına sevinmemek im her şubede ol- eçen gece, bu Istidatlardan biri 0- n (Zati Sungur) u görmiye gittim, (Peyami) nin yazdığı gibi halim i alan bu adamı doğrusu takdir ettim. Gerçi dünyada âlimlerin aç kalıp büyücülerin para kazanması bir aci- nacak meseledir ama bunun tasası ve İpara kazanan büyücüye, ne de bir bü İyücü olmıyan Hlusioniste de düşer. Kaldı ki; bizim san'atkâr âlemin pa- İrasmı alırken hokkabazlık yapacağı a1 da saklamamaktadır. Bu artist Avrupanm muhtelif yer- İlerinde gördü, msali kadar usta- dır. Yaptığı hünerleri burada yazma- ğa ne lüzum, ne de imkân görürüm. Zaten bunların hepsine alul yolile birer tarzı izah bulunabilir yah r. Onun için bün yıp dökmeğe deymez. Mesele Rumeli- li bir Türk olduğunu şivesinden anla- dığım bu gencin gurbet diyarında bu işle uğraşıp tekemmül etmeye mu- İvaffak olmasındadır. Bundan baska en çok hoşuma giden tarafı da bu a- damın açıktan açı — Ben hokkabazım. Dalavere ya- pacağım. Gözünüzü dört acıp bala- İ nız. Demesidir. Eğer herkes kadar açık ko- nussa idi, dünyadan dalavere kalkar ve dalavere kurbanları nekadar aza- lırdı.. Hiç hüner göstermese bile da- lavere yapacağını saklamayıp hok - kahazlık edeceğini ilân etmesi Istan- bullularm ona rağbet göstermesine değen bir kıymettir. B. FELEK lacak Çaldarisin İstanbulu ziyaret ettiği-zaman Patrikhanede alınmış bir resmi Venizelosculara aleyhtar bir cephe dl IS(AA.) — Ba sin fmdan Venizelos partisin bir parlâmento cephesi teşki sine medar olacağını tahmin etmek- tedirler. Türkiyenin feessürü Ankara, 18 (A.A) — Türk-Elen dostluğunu kuvvetlendirmeğe en çok çalışan ve Balkan Antantının &mil- lerinden biri olan yüksek Elen siyı sal recülü Çı nü Türki- | yede büyü mıştır. Bu münasebetle Başvekili Elen Başvekiline hükümetin sam ve derin taziyetlerini bildiren İkilimiz ve refikaları Ba Inönü, Bayan Çaldarise le taziyet etmi: dış bakan Tevfik Rüştü bir telgraf le erek samimi teessür. ti Yıldırım düştü Akşehir (Tan), — Y; yağmurlar sırasmda bir düşmüş, Ortaköy yolunda gitme bulunan arabacı Mehmetle iki »tmı öldürmüştür. Zan şiğdet- rm Manisada maçlar Manisa, (Tan) — Çok sıkı bir o- yundan sonra Manisâ Dağ Spor Bir- şüphesizdir. liği, Altımorduyu 2-1 yendi