19 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10
> 10 İngilterede mecburi öskerlik propagandası Müdafaa Bakanı 1914 teki vaziyete hazır olmalı diyor Londra, 18. (A.A.) — Mili mü- dafna bakanı Sir Thomas Inskip, İngilterenin vazifeleri hakkında ver- diği bir nutukta ezcimle demiştir ki : “ Son zamanlarda askerlik me- gelesi bir çok kerre mevzuu bahse- dildi. İngilizler, büyük bir ordu bu- lundurmayı sevmezler. Esasen Bald- vin, kendisi hükümet (Obaşmda ol- dukça umumi mecburi askerlik hiz- metinin mevzuu bahsolamayacağını vadetmiştir. Fakat eğer umumi mec bur askerli hizmeti konulmaz ise. lâzım gelen kuvvetleri elde etmek üzre milletin elinde başka müdafaa vasıtaları bulunmalı ve bu mesele- nin bütün ehemmiyeti daima gözö- nünde tutulmalıdır. Imparatorluğun, emniyet altında bulunması lâzım- gelen uzun ticaret yolları ve gün geçtikçe fazlalaşan o mecburiyetleri | vardır. Ayrıca Milletler Cemiyetine karşı teahhütleri vardır. Bunun için her Ingiliz, 1912 de olduğu giti, ken- disine düşen vazife ve mesuliyeti al- mağa hazır bulunmalıdır. Müdafaa. bakanmın nutku, umum! mecburi askerlik meselesine temas eden kısımları odolayisiyle, bü; ve heyecan uyandırmıştır. “Umumi mecburi asi hizmeti konulmazsa milletin elinde başka müdafaa vasıtaları bulunmalıdır, n meleri kastı mek İstediği iyice anlaşılamamış İnskip bu sözle her halde ordu Jehi- pe geniş propaganda yapılmasını da kastetmiş olsa gerektir. Zira son aylar zarfındaki asker toplamaları, istenilen neticeleri vermemiştir. Filistin hâdiseleri Lİ vahimleşiyor (Başı 1 incideJ gün yapmak tasavvurunda bulun- makta oldukları nümayişler dolayı - pile fevkalâde tedbirler almışlardır. Zabıta, şehire giden bütün yolları muhafaza altında bulundurmaktadır, Yahudi ahali endişe içindedir. Hükümet, şehrin her tarafda #kşam üzeri halkın evlerine çe&tlip kapanmalarını emretmiştir. Arap - lar Londraya bir Arap heyeti gön- derilmesi suretindeki âli komiser ta- rafından yapılmış olan teklifi kat'i | surette reddetmişlerdir. & Araplar, Yahudilerin Filistine muhaceretleri meselesi hakkında tahkikat forasma memur ve İngilizlerden mürekkep bir komisyon vücuda getirilmesine de muarızdırlar. Araplar, Yahudi lerle müzakerata girişmek isteme mektedirler. Umumi grev ve silâhsız itaatsizlik mücadelesi devam etmektedir. Daily Telegraph gazetesinin bir Londra kaynağından aldığı melüma- ta göre, Filistindeki İngiliz makam- Jarı Arapların İstedikleri gibi Yahu- di muhacirlerinin adedini azaltmak niyetinde de rdir. Fevkalâde ko- miser gelecek hafta gelecek Yahudi muhacirlerinin listesini bugün tas- dik edecektir. Bunların adedi 4.000 âir. Filistinde İtalyan ve Alman propagandası mı? Londra 18, (Tan) — Bazı ma. hafilde söylendiğine göre, İtalyanlar ve Almanlar para vermek suretile Filistin Araplarmı Yahudilere ve do- layısile İngiltereye karşı ayaklandır - maktadırlar. Filistin hâdisatı hakkmda bugün Avam Kamarasında yapılan müzake- rat neticesinde, mahallinde tetkikat yapmak ve hâdiselerin sebeplerini a- raştırmak için bir komisyon teşkil edilmesi kararlaştırılmıştır. İspanyada iki süvari alayının isyanı Madrid, 18. (A.A.) — 62 subayın ve bazı askerlerin tevkifini intaç 6- dep Alcala'daki iki suvari alayınm isyanma sebep bir marksist grupu- nun bir subaya silâhla tecavüz et- mesidir. Bu iki alay başka subayların ku- mandası altında yeni garnizonları 0- lan Valencia ve Salamanka'ya yarın hareket edetektir, Bolivyada ihtilâl Buenos-Airess, 18 (A.A.) — Burs- ya gelen telgraflarda Eolivyada ihti- Ml çıkınış ve hükümetin devrilmiş ol İ Akanrayda Nadire isminde birisi - n evine güpe gündüz girerek kadı. ai kış kıvrak bağlıyan ve mücevhera- tını alarak kaçan meçhul hırsızlar ele geçmişlerdir. Bunlar, Aksaray ci- varda bir müddet evvel bakkallık yapan Mehmetle Nadirenin Tufandan tanıdığı Necati, Necatinin metresi Müzeyyen ve işsiz takımından İsmal dir, Tahkikata vaz'iyet Ikinci şub eden emniyet emurları vak'a mahalli tar ip bulmuştur. Yapılan munyenede bayrağın yağ ve peynir koktuğu gö- rülmüştür. Tahkikat bu cepheden ge- nişletilmiş, bu bayrağın bir bakkala ait olabileceği kanaatine hâstl olmuş ve civardaki bütün bakkallar getiri- lerek Nadire ile müvacehe edilmişler dir, Müvacehe sırasında Nadire, bak- kal Mehmet için: İ «— Gözleri tıpkı benziyor, demiş- tir. | Bunun üzerine Mehmet sıkıştırıl. mış, evvelâ suçunu gizliyen hırsız bilâhara suç ortaklarını söylemiştir. Filhakika, Mehmedin verdiği adresle Necati metresile Berber Eyip art. ak muştur. Fakat iki suçlu, sorguya çe- kilecekleri sırada kaçmışlardır. He- nüz bulunamamışlardır. Mehmetle Necati iki arkadaştırlar. Fakat bakkal dükkânı idare edeme dikelrinden bir müddet evvel kapa - mışlar ve kendilerine sermaye aram, ğa başlamışlardır. Bu arada İsmail isminde birisini de kendilerine &rka- daş edinmişlerdir. Necati, metresi bu lunan Müzeyyenin Eyüptaki evinde oturmaktadır. Nadireyi Tufandan ta- nrmaktadır. Nadirenin hususi haya- tma da nüfuz etmiştir. Son zamanlar da işsiz kalan Necati ve arkadaşları kadınım mücevheratmı aşırmayı dü - şunmüşlerdir. Necati, kendisinin ka- m de terkedilmiş bir bayrakla bir mik-| numaralı evlerinde bulun T Aksarayda güpegündüz ev soyanlar meydana çıktı Çalınan ve paylaşılan mücevherlerden bir kısmı meydana çıkarıldı, kaçan suçlulardan İsmailin bugünlerde yakalanması muhtemel | Mücevherlerin mey dana çıkarıldığı yer Soyguncuların elebaşısı laşılan Mehmet, memurlara hâdise- nin tafsilâtını anlatıyor dm tarafmdan tanımacağını bildiği çin bu işe Mehmetle, İsmaili memur etmiştir. Vak'a günü Mehmetle İs mail beraberce piderek Nadirenin ka pısmı çalmışlar ve İstediklerini yap- tıktan sonra kaçmışlardır. Mücevherat müzeyyenin Eyüpteki evinde paylaşıkmıstır. dün tarif edilen yere gidilmiştir. medin ev civarında erdiği yerler kazılmış, mücevherat birer birer çi- kartılmıştır. Bunlar üç beşi bir yer- de, bir istiklâl madalyası, iki altın bi- ezik, bir kordondur. Çalmanlar bundan ibaret olmadı - ğından Mehmet tekrar sıkıştırılınca kendisine ve Necatiye düşen pay bun dan ibaret olduğunu söylemiş diğer çalman mücevheratm yerini söyleme mekte ısrar etmiştir. Diğer mücevhe- ratm iki yerde saklı bulunduğu anla şılmışsa da yerleri henüz tesbit edile- memiştir. İngiliz kabinesinde tadilât yapılacak Londra, 18 (A.A.) — Deyli Eks - İ pres gazetesi, Pantkot tatilleri es- İnasında kabinede tadilât yapılacağını tahmin etmektedi Bu gazete diyor ki: Şimdiki nazırlardanı birçoğu çekile cek ve yerlerine eski nazırlardan mü- him şahsiyetler getirilecektir. Sir Samvel Horun tekrar kabineye gir- İmesi bilhassa kuvvetle muhtemel- dir. Kadınlar İngiliz hükümetini ittiham ediyorlar Londra, 18 (A.A.) — Dün yüzler- ce kadın, Trafalgar Skuer'de sulh le- İhinde nümayişler yapmışlardır. Bir- çok sosyalist ve komünist hatipler, halka nutuklar söylemişlerdir. . Belli başlı feministlerden birçoğu | bu meyanda Silvia Pankhurst ta söz söylemişlerdir. İ Miting sonunda İngilterenin “harp. cuyane hazırlıkları, ile İngiltere hü- kümetinin faşist İtalyanın Habeş mil letine karşı yapmış olduğu taarruzu teşgi ve Hitlere askeri hazırlıklarını ileri götürmek hususunda yardım et- miş olan harici siyasetini takbih eden bir karar Süreti kabul edilmiştir. İngiliz kabinesinde Londra, 18 (A.A.) — Kabine, bu sabah fevkalâde konsey halinde top- lanarak, dış meseleleri tetkik edecek r. Eden Cenevredeki görüşmeleri ve Leon Blum ile olan mülâkatı hakkın a. önnhat varanaletir Erzurum - Sıvas hattı (Başı 1 incide) bugün sabahleyin otomobillerle Er- zurumdan tören yerine gelmişlerdir. Havanın yağmurlu olmasına rağmen Aşkaleden ve köylerinden gelen at- lı ve yaya binlerce halk, memurlar, mektepliler tarifsiz sevinçlerle misa- tirleri o karşılamışlardır. o Törene Tahsin Üzerin, uzun bir söylevile başlanmıştır. Tahsin Uzer, tarihi bir safhanm besmelesi diye başla - dığı bu söylevinde eski idare ile cüm- huriyet idaresi arasındaki farkları canlı misallerle tebarüz ettirmiştir. Halk büyük önder Atatürkü, İs- met İnönünü derin saygılar ve he- yecanla anmıştır. Bundan sonra Erzurumlular adma Erzurum şarbayı, Aşkaleliler adina da bir öğretmen coşkun hitabeler söylemişlerdir. Hitabelerden sonra, Tahsin Uzer, bu yolun doğu illerimi- se saadetler getirmesini dilerim.. di- yerek ilk kazmayı vurmuş, başmü - şavir, İlbay, korkomutan, Parti baş- kanı ve diğer zatlar da kazma Vur- muşlardır. Söylevler verilirken, kazmalar vu- rulürken binlerce ağızdan çıkan ya- şasın cümkuriyet, yaşasın Atatlirk, yaşasm İnönü sesleri dağları, dere- leri doldurmuş ve binlerce Erzu- rumlu, Atatürirün yolunda yeni hız- la çalışmağa and içmişlerdir. Bu saygılarmın kendilerine bildirilmesi - sini Uzerden dilemişlerdir. "Törenden sonra müteahhit ve mü- hendisler tarafından bir kır ziyafeti verilmiştir. Aşkaleliler ve Erzurumlular bu « gün büyük ve tarihi bir bayram ya- nrvorlar. olduğu an. | AN Emperyalist siyasa İtalyan İsviçresi hakkında bir kitap! Cenevre, 18 (Tan) — İsviçre h kümeti, “İtalyan Iaviçresi,, ismi ile neşredilmiş olan bir kitabın İsviçre- ye ithalini menetmiştir. Jsviçrenin Ilalyanen konuşan vilâ- yetlerinin Italyan olduğunu iddia e den bu kitap,Korsikanın, Nice'in ve Dalmaçiyanın dahi Ttalyan toprakla- rı olduğundan bahsetmektedir. Almanyanın harp filosu (Başt 1 incide) torpito, ikmal edilmiş 19 ve tezgh- ta 17 denizaltı, ikmal edilmiş 3 ve tezgâhta 7 filo kılavuzu, 29 mayan zütamlar vardır. Almanların deniz programı ve İngilizler Londra 18, (AA) — Morning Post gazetesi, dün Berlinde neşre - dilmiş olan Alman deniz inşaatı Lis- tesini memnuniyetsizlikle karşıla * maktadır. Bu listede dokuz sürpriz vardır: Bir kruvazör ve sekiz denizaltı. Biz bu gemileri Hitler'in tabyevi me - totlarnın yeni bir misali olarak ka- bul etmeliyiz. Bu gemilerin yutul - ması güç bir lokma olduğunu söyli- yen deniz işleri muharririmiz haklı gibi görünüyor. Kruvazör, sekiz puslük toplarla mücehhez ve on bin ton hacme malik kruvazörler tipin- de imiş. Halbuki İngiltere altı sene müddet bu çeşit gemileri inşa et - memek taahhüdünde bulunmuştur. Denizaltıları açık deniz gemileri smıfma dahil bulunması muhtemel» dir. Bu denizeltilarm Almanyanm stok halinde elinde bulundurmakta olduğu 16 torplto muhribi gibi İngi- Uix donanmasımdakilere nazaran da- ha kuvvetli olmaları ihtimal dahi - Windedir, Sovyetler Baltık denizinde Almanya ile müsavat istiyorlar Londra 18, (A.A.) — İngiliz Sov- yek deniz anlaşması için pek.yakın- da başlayacak olan görüşmeleri mev zuubahs eden Daily Telegraph gaze- tesi, Sovyetlerin Baltık denizinde Almanya İle müsavat istediklerini ve Uzakyark denizlerindeki Japon filo- su tahdit edilmemiş olduğundan bu- radaki deniz kuvvetlerini indirmeği reğdettiklerini yazmaktadır. Rus » İngiliz deniz görüşmelerinin esası Londra 18, (A.A) — Röuter Ajan- sından: Yakında İngilizlerle Ruslar arasnda yapılacak deniz müzakere- lerine müteallik olarak neşredilmiş olan haberlerin yanlış olduğunu gö- ren salâhiyettar mahafil, şu İzahetı vermektedir: Bu görüşmelerin yegâne hedefi, Iki taraflı bir muahedenameye g*- genlerde - aktedilmiz olan Londra muahedenamesinde mevcut olan de- niz teslihatınm keyfiyet itibarile tahdidine müteallik ahkâm ile deniz | inşaatı programlarınm peşinen tea ti edilmesine dalr ahkâm Ithalidir. Deniz teslihatmın keyfiyet itibari- le tahdidine müteallik ahkâmın mer'i İ olması, Japonyanım hattı hareketine bağlıdır. Nasıl ki, Londra muahede- sinin mer'iyeti de Japonyanm tat - bik edeceği programa bağlı bulun- maktadır. Ruslarla yapılacak gö- rüşmelerin tesadüf edebileceği ye- gâne müşkül, Londra mushedena - mesinde inşasma cevaz verilmiyen tonajlara müteallik maddedir. Hindenburg balonu 'Nevyork, 18 (A.A) — Nevyork santi ile saat 8 de Hindenburg balonu Nevyorkun 1560 mil şarkında bulun- makta ve gayet mükemmel şerait aJ- tında uçuşuna devam eylemekte idi. inönü Halkevinin İzmit- teki temsilleri Yapılan davet üzerine temsil ver- mek üzere Gölcüğe gitmiş olan E- minönü Halkevi temsil hey'eti, dün gehrimize dü tür, Gölelikte yeni açılmış olan Cum- huriyet Halk Partisi semt ocağınm açılma töreni münasebetile yapılan bu temsillerde Izmit Parti ve Halk evi üyeleri bulunduğu gibi, temsil | hey'eti ile birlikte Istanbuldan giden Eminönü Halkevi Başkanı Agâh Sır- rı Levend ve idare heyeti de bulun- muştur. Eminönü Halkevinin bu temsilleri çok alâka o uyândirmiş ve fedebilecek nutuklar verilecek ve bu- i heyecanla BAŞI 1 günün ehemmiyeti anlatılacaktır. Bugün, ayrıca spor klüplerinin ha « zırladıkları eğlencelerle Bebekte bir kayık yarışı tertip edilmistir. Kara- ler birliğinin hazırladığı eğ- hava bozuk olduğu için Park ötelde yapılacaktır. Bugünkü spor hareketleri 19 Mayıs münasebetile, bugün şehrimizde muhtelif spor tezahüra- t1 yapılacaktır. Sabah saat 9,30 ta abideye spor- cular namına çelenk konulması ve İ başlıyacak olan hareketlerin içinde en ehemmiyetlisi, şüphesiz ki, ge çen sene puyanların müsavi olması yüzünden şampiyonu tayin edilemi- yen Fenerbahçe « Galatasaray B. takımları karşılasmasıdır. Geçen sene, müsabakanm bera - berlikle bittiği gün oynanan birinci takımlar kadrosunda bulunan oyun- culardan maadasınm iştirak edebi - leceği bu karşılaşmada bir seneden- beri her iki klübün birinci takımın- da yer alan oyuncular oynryacakla- | rmdan maçm ehemmiyeti bir kat daha fazlalaşmıştır. ldman genlik- lerinden Sonra yapılacak olan bu maç herkes için serbest olacaktır. Günün diğer spor gösterileri a- rasında, saat 9,30 ta abide önünde başlayıp bitmek üzere 60 kilemetro üzerinde bir bisiklet yarışı ve Be bek deniz koyunda saat 15 te bltlin İdenizei klüplerin iştirakile kürek ve yelken müsabakaları yapılacak - tır. Taksim stadında Fener - Gala- tasaray maçından sonra geçen yıl lar zarfında birincilik kazananlara Vehip Paşa Kahireye geldi (Başı 1 incide) rüesasından bir çoğu ikamet etmek-| tedir, ehip paşa, bugün Kahireye gi- decektir. Gazetecilerin sormuş oldukları suallere cevaben Pehip paşa şunları söylemiştir: Habeşistan'ın o müdafaasını tensik için tatbik etmiş olduğum plân, meşhur “Hindenburg hattı, ile mukayese edilebilir, Bu plân sa- yesinde o Habeşistan © zaptedilmesi| gayri kabil bir hale getirilebilirdi. Fakat İtalyan'larm zehirli gazlar kullanmaları, kahraman- Habeş or| dusunu ricate mecbur etmiştir. l İtalya Cibutiyi satın satın almak istememiş Roma, 18. (A.A.) — Selâhiyettar mahafil, Italya hükümetinin Fransa hükümetinden © Adisababa - Cibuti demiryolunun Habeşistanda verile cek bir imtiyaz mukabilinde kendi- sine terkedilmesini . istemiş olduğu haberini tekzip etmektedir. Bu ma- hafil, İtalya hükümetinin halizahir. da böyle bir tedbiri derpiş etmemek- İte olduğunu ilâve etmektedir. | İmparatorun şemsiyesini taşıyan adam idam edildi Londra, 18, (Tan) — Italyan a- leyhtarlığı ile itham edilen dört Habetli, bu sabah Adisabada idam edilmişlerdir. Idam edilenlerden biri, Imparato- run şemsiyesini taşıyan, ve paytaht- ta kuvvetli ve mücessem bünyesi İle meşhur olan Balahut İsimli adam- dır. Sessizce öldürülen Haheşliler Berlin, 18 (Tan) — Ingiliz çevre- lerinden sızan o haberlere göre, Ital yan işgalinden şimdiye kadar Adisa- babada, çapulculuk (ve “isyancılık töhmetile 1500 Habeş tevkif edil- miştir. Bundan başka her gün, muh- telif suçlarla itham edilerek 40-50 Habeş sessiz ve izsiz öldürülmekte- dir. Dö Bono Habeşistanda askeri teşkilât reisi Londra 18, (Tan) — Hebeşistan harbinin başlangıcında İtalyan kuv - vetlerinin kumandanı olan Mareşal de Bono, Habeşistan askeri teşkilâtı- nı başaracak olan komitenin reisi se- gilmiştir. İngiliz Elçisine pasaportu verilirse Londra, 18. (A.A.) — Bugün A- vam Kamarasında Adisababadaki In giliz elçisinin resmi 'vaziyetinin ne 19-5-936 19 Mayıs bayramı Atatürk günü her tarafta kutlulanıyor INCIDE törenle mükâfatları verilecektir. Şenlik programı Spor şenlikleri programı şudur: Saat 10: Mektepler Cümhuriyet Abidesine çelenk koyacaklardır. 10.15: Mektepler cimnastik şen * likleri. 10.30; Klüpler Cümhuriyet Ahide- ine çelenk koyacaklardır. 10.45: Klüpler arasında 60 kilo- metro bisiklet yarışı (Taksim » İs - tinye - Kefeli - Bentler ve ayni yol ile dönüş. 14: Klüpler arasında taksim sta- dında maç (Galatasaray - Fenerbah- çe). 15: Deniz yarışları: Yelken ve kü- tek çekme (Bebekte). 16: Gayrifedere klüpler arasmds resmi geçit ve maç (Karagümrük stadında). 17: Mükâfatların dağıtılması (Tak sim stadında). Ankaradaki merasim Ankara 18, (Tan) — Mili Şef Atatürkün memleketi okurtarmak için Samsuna ayak bastığı 19 Mayı- ın 17 inci yıl dönümü bütün memle- kette her yıldan daha geniş bir pro- gramla kutlulanacaktır. Yarın şehrimizde kutlulanması 19 mayısa bırakılan jimnastik şenlikle- ri, Türk Spor Kurumunun hazırla « dığı tören ve gece Halkevinde ter- tip edilen merasim vardır. Bu üç törende Ankaranın kendisini kurta- rana ve memleketi kurtarana karşı olan büyük minnet ve bağlılığına | uygun bir şekilde hazırlanmıştır. Bütçe Encümeninin raporuna göre Başı birincide ederek ezetimle demektedir ki: “Bütçemizde milli omüdafaama için ayrılan rakamlar memleketimi- sin coğrafi ve siyasi vaziyetine -gö- re ancak en zaruri müdafaa ihtiyaç» larma cevap verebilmektedir. Harici siyasetinin hedefi, umumi halde devam ve istikrarından ve bütün bunlarla mütekabil dostluk temininden ibaret olduğunu her ve- gile ile ispat eden Türkiye Hüküme- tinin bugün cihanın maruz kaldığı teşevvilşe ve devletlerin mütemadi silâhlanma siyasetine karşı alâkasıZ kalamamakta ve buna karşı bir ta” raftan umumi hakkın haleldar ol * maması için elinden gelen gayretle" İri sarfetmekle beraber bir taraftan da hudutlarımızn herhangi bir te * cavüze karşı masun kalmasmı temin edecek tedbirler almaktadır. Bu 8€“ bepledir ki, ele geçen fevkalâde membaların milli müdafaa ihtiyaçla” rına tahsisine ve icabında gelecek senelere sari taahhütde girişilmesin? dair olan hükümet talepleri yüksek heyetinizee tereddütsüz terviç edi mektedir.” Projenin son şekli Bütçe encümeni, 1936 bütçesi masraf kısmını 212 milyon 755 bi9 580 lira olarak tesbit etmiş, varidat kısmını da 212 milyon 764 bin Jir$ olarak — bağlamıştır. Sovyetlerdef kredi ile satmalman fabrika msl38* mesinin İlk taksiti olarak bütçey? 800 bin lira konmuştur. Devlet or; manlarımm hükümetçe | işletilm maksadile hazırlanmış bulunan 1 Yihanm bu yıl kanuniyet kesbetm#” $i ihtimaline mebni bu kanunu” tatbikatı için Ziraat Bakanlığı büt” çesine 400 küsur bin liralık sat konmuştur. Bu mesele encü1*” de görüşülürken kereste fiyatlar” da hâsrl olan fahiş tezayüt mevrul' bahs olmuş ve bu hususta acil * birlere tevesstil edilmesi üzerin bakanlığın nazari dikkati celp Gİ muştur.Buna cevaben ziraat bt & icap eden tedbirlere | tevessül © mekte olduğunu encimende #ö miştir, se giltereye gerek doğrudan (doğr, gerek bilvasıta bir şey bildirilip dirilmediği sorulmuş ve Eden #5 vabı vermiştir : İngiltere hükümeti o Mareşsl çö doglionun 13 mayısta elçilere Yal ğı tebligattan başka bir gey mıştır. Işçi mebus Cochus, haiabnli ki İngiliz elçisini Italyanlar © cikardıkları takdirde Londra talyan elçisine de pasaportlar! wi pu? lip verilmiyeceğini sormuş Ve Eden, “hayır” demiştir.
