6 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

yp a — 4.5.9086 e Askerlik Bahisleri mi, zırhlırnı? 135 #on bomba atan 240 tayyare 20 parçadan m İngilizlerin tarafa bıra tayyare bom Som günlerde, dünyanın dört bir tarafında e mi, zırhlı maf” #movzuN Do rinde bir sürü etütler meş! im başlanmıştır. Okuyanlar Sa tayyarenin mdretsizliği ”. naatini doğurmak ihtimi uzaktır, Şakir 8“ men, “havayö kar mal» iddiasnen anlatan dikkate etüt hasırlamıştır. Dun okuyucularımızın e) okuyacaklarına emin yorus! oaği Deniz ve hava kuvvetler iptidai bir mukayesesi e Mukayese ölçüsü, her şe el Ku gibi paradır ve pek tabi Çe.) ta yüz milyonluk bir be r hun, ancak yüz milyonlu e Banma ile karşılaştırılmas! vi Bu karşılaştırmayı yapın ie kınaca şunları batırlıyalım: e göre yarenin hayatı moral mi k kabul edil “yanak samle bununla bitmez. pe hanma gibi hava rl Trada beslenmek icap eden il tesisatı ; bulunur. Ve bu tan paradan İn Masrafları da ân8 ei Mek icap eder. Donanmanm gi ii I- bi tesisatını hiç nazari dikkate, > Taadan ve teferruata ve So 2 kisaltmak iğin 125 mily ii İrk-bir tayyare kuv vr malyöme, İnsan ve tekini içi 125 milyon liralık bir aa kab 5 miyon liraya v4 a tayyare ei Ze > miri is karaılaştırımayı yl ir an ele a) Yüz milyon Meali e ucuz şatmalınmak gartile, ayağı E karı bir zırhlı, bİr kruvasi ei on altı torpito ve bİr ii ve misinden meyğiDt çe bu küçücük bir donanm3, minyatirü yara piyon Jirabik “Tayyare | YA: İgelen torpito tayy - | düşüş ürekkep filoya muadildir iki gemisi Nelson ve Rodney bir kılırsa harp gemilerinin hiç biri bardımanına mukavemet edemez tay» | (veya maynlerin) içinde bulunan tai. Gone aa Sür | öeriliyme lllenin > ağılığı/250 ye, çıkacağını e bomba ata- | 300 kilodur. Geminin dışında patlı- uçuşta takriben yoruz. Fakat, | yan bu infilk maddesi yüzünden de sağını anlamın Mi arelere kargı | gemiler tehlikeye düşmektedir. De- harp geler tonları sayısmı İmek oluyor ki tayyareden atılan kullanabilecekleri “E bombaların içinde, mayn ve torpito- lardaki kadar geçirmek lâzımdır: - 5 tayyare topu, ak bulunursa, bomba da tehlikeli olacaktır. irili ufaklı torpitolarda ve denizaltı lerinde de vasat! olarak 25 tay- li i ğ gemil Şimdi iki şeyi söylemenin strası- dır: 1.000 kiloluk bir bombanın ,are topu vardır, Bundan da, 240 içinde 680 kilogram, 1.800 kiloluk- tayyarenin en çok 40 i 45 solea şısına çıkacağı anlaşılır. © içimde 680 kilogram, 1800 kilin ise 250 kilodan az fazla trotil var. runmada, donanmaların alçaktan dır. bunlar gibi varelerine karşi di ir kısım toplar! llanabilecekleri bir Sale vardir ki, bunların da sayısı 7 dadır. aşağı yukarı > iy “bomba | Büyük gemilerin üst kısımlarında, Bütün bu izahat, ” “20 parça Juzaktan gelip vuracak mermilere a Ba ağ olduğunu | karşı zırh vardır. Fakat, hâvadan lık bir doi define hızla yaklaşmakta olan do kuzluk bir hafif bombardıman filosu Hedefine | düşecek bombalara karşı korunmak zarureti duyulmadan yapılmış bü- tün eski gemilerin bugünkü tayyare bombalarına karşı muhafazasiz ol- dukları da besbellidir. Niçin?.. Bunun cevabını bir deniz mütehassısının ağzından dinliyelim: “3.000 metrodan atılan 400 kiloluk bir bomba 100 milimetro kalınlığın- daki zırhı, 550 kiloluk bomba 130 milimetroyu deler. 1.000 metrodan atılan 150 kilogramlık bomba ise 60 göstermektedir. Bombardımanların ve koru- yucu silâhların tesiri Bom nların baların ve bombardıma, tesirini mütaler için evvelâ şu bir- ii noktaya temas etmek istiyorum: ir merminin ağırlığına, gekline, hız ve zaviyesine bakılarak k kudreti nasıl tesbit edili- orsa, bombaların da ağırlık, gekil yor a hızda, göre deliiliğini ve |ofimm Ea ai yağar içindeki infilik maddesine göre de| “Üuyagarizlerin iki gemisi (Nelson, tahrip kuüretini tesbit simek mia İRodney) bir yana bırakılıran, hiç. kündür. Burada hatırlanacak hz datip) gemilinin CAYYAEE MEME | nokta şudur: lara dayanabilmesi mümkün de delicilil i buçuk miy ü 0 On a Yüz bin liralık on ağır bin liralık tayyaresi, herbiri altmış ilen bom- altmış tane torpito tabi yi bardman tayyareni, herbir Üç liraya almabilecek TO İSTE. yer bombardıman tayyaresi, b de ya biri 35 bin liraya almacat E. 'ay barak bomba atabilecek 1 tayyaresi, geni elen normal törpitolarm | (Vergniaud üzerinde) 110 milimet- ik | kal el el nek Bu suretle, on beş yirmi persal RE ER AT yeri mİ dar çok korkulmıyan AĞIK| Sig. Tayyare bombasının durdu sağ nl içinde kr İm E abilere iddla ediliyor. Bu ka- ga indilâk A ip grinin ayi ia yeni yapılacak zarhili- itolar, iy v ar rinde!.. her saman en born Bi e) Şimdi bu sözleri doğruya çıkaran kaynağı olmuşlar. desi, mer |bir #ira tecrübeyi hatırlıyalım: | milerine giren İni üçü ile on iki-| 1.500 metrodan düz uçuşla atılan! ide, en büyük | ve içine infilik maddesi tam olarak in bile öldürücü olduğu | konmamış 150 kiloluk bir bomba| bir infilâk maddesi| ps için “bir sara ro ( tutarında çelik okalmlıklarnı geçerek 11 metro derinliğe inmiştir. Halbuki bu 150 kiloluk bomba gemi- ye isabet etmeyip te geminin yan- İlarında (meselâ 8 metro açığa) de- nize düşseydi yine tehlikeli olacak- İt. Bunlar bize, 150 kiloluk bomba- nın, Üzerinde 110 milimetrodan da- İha az çelik bulunan her cins gemi çin tehlikeli olabileceğini pek âlâ anlatabilir. Umumi harpten sonra yapılan tecrübeler Dünya Harbinden sonra, gemi şaatımda, gözönünde tutulmasınm lâzımgeldiği anlaşılmış olan, tayya re bombasının tesirlerini bilfiil gör- yapıldı. Butların birkaçını burada kısaca söyliyelim: Almanların G, 102 gemisine vuran bir bomba gemiyi ikiye bölmüştür. Yine Almanların Frankfurt kruva- zörüne isabet eden 260 kiloluk bir bomba gemiyi batırmıştır. Ostfrisland zırhlısma atılan dört tane 970 kiloluk bombadan üçü, ge- minin dışmda denize, biri gemiye vurmuş ve gemi batmıştır, Alabama zırhlısma isabet eden bir tane 970 kiloluk bir bomba ge- miyi batırmağa kâfi gelmiştir. Bu misalleri gösterdikten sonra kısaca şunu ilâve etmek lizümdır; “Tayyarelerin taşıyabildikleri ağır- lktaki bombalara en kuvvetli zırh. Ular bile dayanamaz.” Hava bombardımanlarının tesiri mevzuunu tamamlamak için bomba- larm İsabet derecesi üzerinde de du- rulmak lâztmgeliyor. 3.000 metro- dan atılan bir bombanm 30 metro kutrundaki Ohedefe Yvurdurulması, sınıf geçmek İçin aranılan bilgi kuv- veti gibi, bir imtihan şartı olmuş- tur. Attığı bombalardan onda yedi- sini böyle bir hedefe vurduramıyan bombacının, Amerikada vazifesin » den çekilmesi icap etmektedir. Ve şurası da muhakkak ki, bombardı- man nişan cihazları arasında 5.000 | metro yüksekten atışta ancak ve en çok 12 metroluk bir inhirafa sebep olabilen mükemmelleri vardır. Şu halde göyle düşünebiliriz: Tayyare- ci, nişan alıp bombasını atarsa, bombaların hemen hemen hepsi 30 metro genişliğinde olan büyük ge- mileri bulacaktır. Kaldı ki, bomba- nın torpito - mayn tesiri yapması için geminin dışma, denize düşmesi de beklenen neticeyi vermeğe kâfi gelmektedir deniyor. Pike bombardımanı, tayyarenin baş aşağı veya dik bir zaviye İle hedefinin üzerine döğru uçarak bombalarını atması demektir. Bu şekilde bombardıman, bilhassa ken- dini belli ettirmeden hedefine | ya- naşmış bir tayyare tarafından ya- pılırsa mutlak öldürücü olur. Çünkü bir tayyarenin meselâ 1500 metro dan gözükmesi ile bombasını atma- si ve bunun da patlaması arasında 8 - 10 saniye kadar bir zaman ge çer ki, bu zaman, her türlü müda- | faa silâhlarının işlemesine ve otuz| mil hızla da gitse geminin yol de- Ziştirmesine kâfi gelemiyecek kadar Tam isabet eden bir tayyare bombası gok kısadır. . İtoplar arasında mermisi saniyede Denizaltı gemilerini batır mağa yeten 37 milimetrelik bir topla silâhlanmış deniz tayyaresi bep bir yana ateş etmesi Jâzımgeli- yor. Düşman tayyareleri dört bir silâhların tesiri taraftan, en doğrusu hedefin etra- Müdafan silâhlarınn kudretini ta- | fını saran boşluğun her yanından nımsk için, meselâ topun uçan bİr| taarruz ederlerse her geliş istika- tayyareye nasıl ateş ettiğini bilmek | metini bu atışlarla kapamanm yüz lâzımgeliyor. Bir topun ağzından |de yüz imkânsız olduğunu anlamak- çıkan bir mermi 5.000 metro yük-|ta güçlük yoktur ve iş yine, dönüp sekte uçan bir tayyarenin yanına | dolaşıp, tayyare Üzerine ateş etmek varmak için bir zaman sarfeder; bu | şekline münhasır kalmaktadır. zaman, merminin topun ağzından| “Tayyarelere karşı atışları hesap çıkışta aldığı sür'atin büyüklüğü | ve tanzim eden yeni bir takım ci- derecesinde az olur. Ve henüz kad- | hazlar meydana getirilmiş olduğu, rolara tamamen girmemiş olan yeni | bu da söylenmek ve bunların, tayyarenin barekâtmı takip edip, 1.000 metro sür'atle atılanlar bu- topçunun atış için muhtaç olduğu |lunduğu kabul edilmek lâzımdır. | mallimatı beş saniye içinde vermek- | Fakat normal bir şârt hâlinde, 5 bin'| te oldukları bilinmek lâzımdır. Fa. melröyâ Varış müddeti 25 - 30 sa-İ kat az önce söylenmiş olduğu gibi, niye olarak öle alrdak; bize pek doğ- | top mermileri tayyarenin bulundü- ru görünüyor ki, bu da saatte 360 | gu yere varmak için büyük bir za- kilometro hızla uçan bir tayyareİman sarfettiği müddetçe tayyarenin - 3 kilometroluk bir mesa- | yer, irtifa ve hız değiştirmek im. rmek manasına gelir. Ya- | kânlarınn kurtarıcı rolü değerli ol- ni, topun — eğer tayyare düpedüz | makta devam edecektir, gidiyorsa — merminin 5.000 metro | yüksekliğe varmak için sarfedece; zamanm Sonunda tayyarenin bulu- nacağı yere doğru çevrilip ateş edil |top tarafından takip edilemediğine i lâzımdır; fakat tayyarecinin İde ayrıca İşaret etmek İcap ediyor, yer müdafaasmın tesirli olduğu bir | Tayyare topun önünden o kadar hiz- yerde böyle bir budalalık yapacağı- | ia geçiyor ki, topu, atışa İmkân ve- nı sanmak mümkün olabilir mi?. | recek yolda tayyare kadar hızla ge Tayyareci, tayyaresinin hızımı mese- | virmek kabil olamıyor. Yüksek ir- lâ 150 ile 360 arasında dilediği gibi | tifalarda hesaba katılması doğru değiştirmek, alçalıp yükselmek © ve | görünen topun, alçaklarda uğradığı tekrar hedefine doğru çevrilmek bu kudretsizliği gidermek için, mü- üzere sağa, sola hatti geriye dön- | dafan edilmek İstenen hedefin, tay» mek imkânlarını istediği gibi kul-| yare bataryaların etrafına maki- lanmak vaziyetindedir. İmeli tüfekler yerleştirilir. Bu maki- Gerçi, topun, hedefle tayyareler |neli tüfekler tayyareleri yüksek Jarasında ,geçilmez (!) bir saha yap- | (yani teplarm tesir sahası içinde) | masını istihdaf eden bir müdafaa | uçmağa zorlarlar. o Makineli tüfek | tarzı düşünülmüş ve hattâ tatbik te | lerin dokuz yüz, bin metrodan yu- edilmiştir. Fakat, İngiltere gibi en | karılara tesir ettiği İse birçok mü. zengin bir devletin, Londra müdafa» | tehassıslara göre, görülmüş ve igi- | asında çok pahalıya mal olduğu için | tilmiş değildir. bundan vazgeçmeğe mecbur kaldı. Şakir Hazım GÖKMEN ği unutulmamalıdır. Bu sistemde, düşman tayyareleri- (Muharririn bu mevzu Üzerindeki nin bir taraftan gelmesi, birçok to- | ikinel yazısını başka bir gin neşre- deceğiz.) pun tayyarelere bakmadan uluorta Gemilerdeki koruyucu Alçaklarda uçan bir tayyarenin, a Fakir çocuklara yapılan yardım .. ocuk Esirgeme Kurumu ile Terzi Safa tozunun giyindirdiği çocuklar bir arada Yalova, (Tan) «- Çocuk Esirgeme Kurumu, bu sene 23 çocuğu kendi yuvasında iaşe ve İbate ettirmekte - dir. Idare heyeti, Çocuk hastanesin- de 22 çocuğa elbise, ayakkabı ve kasket yaptırmıştır, Ayrıca Terzi Safa Tuzin, Çmarsık nahiye koluna kumaşı kendinden o- larak 18 takim elbise dikmiştir. Ce- miyet bu hayırlı yardı «ektirle karsılamıştır. a, İİİ İİİ za ki hal ek SÖ ÜMNİĞİM e sün hü Nr enn en ei Mİ İl 1 ll İİ süz |