6 Mayıs 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün • 2 nci sahifede: Siyasî lcmal 3 üncü sahifede: İspanyanın içyüzü • LuisFicher 5 inci sahifede: Sağlık bilgileri Fah reddin Kerim 6 ncı sahifede: Spor haberleri umhuri ISTANBUL CAGALOGLÜ Telgrai ve mektub adrea: Cumhurtyet, tstanbm . Posta kuttau: fatanbnl, No 346 ÇaTŞamba 6 Telefon: Ba$muharrir re evi: 22366 Tahrtr beyeti: 3429a tdare T« m&tba* taamile Matbaacüıfc ve Nesriyat Şlrketa 24299 24290 J 1936 Zezrî tedbirler devam ederse ltalan hazinesinin uğnyacağı akıbet Italyanlar nihauet Adis Ababayı da aldılar Mussolini « Artık sulh devresine girdik, Rüştü Aras dört devlet arasında Tevfik tam fikir birliği olduğunu sövledi Habeşistan Italyandır» dedi ' Muahedelerin tadili Italyanlar Negüsün kaçışını, halkın kenİşinde tutulacak disini istemediği şeklinde tefsir ediyorlar Doğru yol Ankara: 5 mayıs Artık Habeşistanda mes'ul bir hükumet kalmaması mumî surette mevcud muahedelerin bugünden yarına gelişigüzecrî tedbirlerîn tatbikı imkânlannı güçleştirecek zel ve hele bir taraflı olarak taidiline asla taraftar değiliz. Bilhassa arazi terki veya hududlann değiştirilmesi gibi meselelerin pek sıkıştınhrsa harbe sebebiyet verecek kadar nazik şeyler olduğunu biliriz. Fakat vazıyeti böyle görüş hiçbir zaman hiç bir muahede asla değiştirilemez demek te değildir. Mılletler Cemiyeti paktının 19 uncu maddesi zamanla bazı muahedelerin nasıi tebdil ve ıslah edilebileceğini sarahaten kaydetmiş bulunmaktadır. Demek ki bazı muahedelerin tadıl ve ıslahlannı taleb için açık kapı vardır. Milletlerarası camiası içinde muayyen muslihane yollar takib ctmek şartile bu vadide çalışmak imkânı daima mevcuddur, ve bu imkândır ki mılletler arasında husumet fıkirlerini azaltır ve yakın, yahud uzak çarpışma ihtimallerini ortadan kaldırır. Balkan konseyi bugün son toplantısını yapacak Belgradda Basvekâlet binastmn bulunduğu cadde Belgrad 5 (Sureti mahsusada «önderdiğimiz arkadaşımızdan telefonla) Balkan konseyi bugün sabahleyin ve öğleden sonra olmak üzere iki içtima yap mıştır. Fakat evvelce hazırlanan ruznameye rağmen müzakerat bitmedıği için konsey içtimaı yarına bırakılmıştır. Yann sabah dört Balkan devleti Hariciye Nazırlan toplanarak mhaî kararlar îttihaz edeceklerdir. Bugünkü içtimadan çıkarken Hariciye Vekilimiz Tevfık Rüştü Aras, Belgrad gazetelerine beyanatta bulundu. Balkanlara ve bütün Avrupa meselelerine taalluk eden birinci sınıf bütün mev zulann konuşulduğunu ve halledildiğini, yarınki müzakerat için sadece teferruat tan ibaret işlerin kaldığını söyledi. Tevfık Rüştü Aras, dünya âlemindeki [Arkası Sa. 6 sütun 5 te] Müşterek emniyet usulünün en hararetli taraftarlanndan Lord Sesilin ahiren ttalyan askerleri tarafından nihayet dün isgal edilen Adis Ababamn tayyareden almmıs bir retmi bazı arkadaşlarile Cenevrede hazırladıklan bir plânm muhtelif maddeleri arasınM. Musolini zafer haberini lardır. Saat 8,15 te Başvekil Musolini Londra 5 (Hususî) AdisAaba da muahedelerin tadili şekillcrinc aid de adaki îngiliz elçisinden Hariciye Ne nasıl verdi? Venizia sarayının balkonuna çıkarak Robir madde yazılmış olduğunu gördük. ma usulile halkı selâmladıktan sonra MaRoma 5 (Hususî) Bugün zaretine gelen bir telgraf, ttalyan askerAfllaşıldığına göre Lord Sesîf ve arkaerinin saat 16 da AdisAababaya gır tıda bütün Romalılar üniformalarını~gı rejal Badoglıonun bir telgrafmı oku daşlan bazı muahedelerin tadilini istiye[Arkast Sa. 7 sütun 1 de] yerek Venizia meydanında toplanmış dıklerini büdirmekteduv cek devletlerin bu isteklerıni esbabı muci* besıle beraber Cemiyete vermeleri lâzım geldıği ve bunların da orada bütün bir dikkat ve itina ile incelenmesi icab ettiği mütaleasında karar kılmış bulunuyorlar. Almanyanın Ren gayriaskerî mıntakası üzerinde ve Avusturyanm mecburî askerlik hizmetini iade etmek bahsinde kendi başlanna hareket etmeleri milletlerarası âmme vicdanına pek ağır gelmiştir. Muahedeler üzerinde bu türlü emrivakilerle hareketin muahedelerde hiçbir kıymet bırakmıyacağı aşikârdır. Beşeriyet en sonunda bu mübalâtsızlığın cezasını çok ağır ve çok acı çekse gerektir. Londra 5 (A.A.) 10 milyon 300 Türkiyenin Boğazlar rejimini değişbin îngiliz liralık bir tahsisat bütçesi mectirmek için ihtiyar ettiği usul ise milletise verilmiştir. lerarası vcdanını büyük bir kâbustan kurDeniz Bakanlığı mecfis sekreteri Lord taran çok aydınlık bir hareket gibi göStanley, Habeş anlaşmazlığı sebebile rülmüştür. Kuvvetli bir davayı alâkadarfevkalâde tedbirlerin lüzumlu olduğunu ların insaf ve iz'an gözleri önüne koyve îngiliz filosunu Akdeniz doğusunda makla maksadm husulüne belki daha eher türlü ihtimale karşı hazır tutmak Demin bir yoldan gidilmiş olacağı bu suretniz Bakanlığının vazifesi olduğunu bille iyiden iyiye anlaşılmış bulunuyor. Udirmistir. sul, paktın zaten derpiş ettiği şekle uySekiz harb gemisi Akdenizü gun olmak şartile muahedelerin tadili tahareket etti lebinin pekâlâ mevzuu bahsedileceği ve Zecrı tedoırıerın tatbıkından evvel ttalya Zecrî tedbirlerin tatbikından sonra bu Londra 5 (Hususî) Îngiliz Har nın 4 milyar 316 milyon lireüik a'ltını vardt altm ihtiyat stokunun yansı eridi bu yolda ileri sürülecek isteklerle hiçbir biye Nezareti mehafilinden alınan ma kıyametin kopmıyacağı işte kâfi vuzuh 2 mayıs 1936 tarihli «Economist» den: îtalya müstemlekelerinden dünyanm umata göre, ana vatan filosuna mensub ye sarahatle anlaşılıyor demektir. «Onsekizler komitesi tarafından ha muhtelif otuz memleketine yapılan ihraiekiz harb gemisi Akdenize hareket et zırlanan ve zecrî tedbirlerin Îtalyanın ik cat ikinci teşrin ilâ şubat zarfında 1 7 milEski veya yeni muahedelerin bazı hümiştir. tısadî vaziyeti üzerine yaptığı tesirleri yon altm dolardan, 6 milyon dolara düşkümlerinden bazı milletlerin memnun olDiğer taraftan kabinenin dünkü topizah eden bir mektujja nazaran Italya ve [Arkası Sa. 4 sütun 4 te] madıklan malumdur. Bu milletleri o muantısında Italyaya karşı zecrî tedbirlerin IMIIIIIIHIIIMIIIIIIIlllllllMllllllllltlMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMM nillirilMllllltlllllllllllMII1llllllllMIIIIIII1IIIM1WIMIIIIIIIM1MIIIIIIIIIIIIII1IMIIII|lllllll ahedelerin değişmesi hesabına karanhkteşdidine ve Akdenizde cezrî tedbirler ata fırsat kollıyan kumpaslar kurmağa ınmasına karar verildiği anlaşılmıştır. bırakmaktansa gayrimemnunluklan se Dünkü Fransız kabinesinin içtlmatna riyasec eden Cumhurreisi M. Lobron Paritte Meçhul Askerin mezan önunde beblerini usulü dairesinde isteklerle açıkYfransada ve bütün dünyada üç fikir Bu vaziyette sınıf fikri, hatta git • tan açığa ortaya koymağa davet ve te§Paris 5 (A.A.) Liberte gazetesi, mesi imkânından endişe etmektedir. » çarpısıyor: Sınıf, millet ve hürri tikçe millilesen Sovyet Rusyadan bap vik etmek elbette teskin edici muslihane Fransız kabinesinin dünkü sosyalistlerin henüz bir karar vermemiş yet. ka hiçbir yerde muzaffer değildir. bir yoldur. Bu suretle o milletlerin istekolduklannı yazarak, Sarraut kabinesinin içtimaında verilen kararlar Sovyet Rusyada sınıf, Japonyada, Ieri Milletler Cemiyetinde en ileri haYarın bu üç fikirden hangisinin dün' biraz tadilâtla meclise çıkması ihrimali Almanyada, ttalyada ve daha birçok Paris 5 (Hususî) Kabine bugün yırhahhklarla tetkik ve haklı veya hakyaya hâhim oacağını kimse söyliye • yerlerde, millet, Amerikada, tngilte mevcud olduğunu bildirmekte ve bir sol öğleden sonra Elize saraymda Cnmhur mez. Eğer bundan daha az dar bir sız noktaları bütün esbabı mucibelerile rede, Fransada ve daha birçok yer lArkası Sa. 6 sütun 5 te] cenahlar blokunun dış sıyasayı değiştir tahmine müsaade olunursa denebilir jzah edilmiş olmaktan dolayı bizzat alâlerde hürriyet fikri iktıdar mevkiin IHIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIUUMIIIIimilllHIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIılııııııııııınıııııııııllllllllllH lllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllltllllll ki, bugün ve yarın, her millet, içinde kadar milletlerden başlıyarak insanlığın dedir. Muahedelerin gelişigüzel ve hele bir bağlılığm en güzel belgesini teşkil edecevicdanına sükun ve itminan verilmiş olaRejimi liberal olmakla beraber, bulunduğu tarihî devrenin zaruretle • tarflı olarak bozuluşlarına karşı icab etticağında şüphe yoktur. Eğer Almanya ği gibi kendi tabiati itib.arile sulhu teyid Romanyadan Fransanın son seçiminde, sınıf fikri, rine en uygun fikrin pesinde gidecekği kadar fazla şiddetli olabilmek için bu memleketimize gel 610 kişilik parlamentosunda, 273 san tir. Zira her rejim hususî ve millî bir Ren gayriaskerî mıntakası talebini en ve takviye edecek yeni teminatlara da yolda ileri sürülecek haklı taleblerin hüs mesi kararlaştınlan dalye kazandı. Yarıdan asağtdır. 115 zaruret ifade eder. Evvelce yaptığtm hakikî esbabı ile Milletler Cemiyetine vesile vermiş olacaktır. sandalye alan sosyalist radikallerin sade bir teşbihi tekrarlamama müsa • getirmiş olsaydı biz kuvvetle zan ve tah Bu mülâhazalara göre muahedelerin nüniyetle tetkikine ve hakikaten hak olan muhacirlerin mun sağa ve sola doğru gösterecekleri te ade oulnursa, diyebilirim ki, hazır elmin ederiz ki oradan müspet neticeler a tadili ihtimalini ağza alınması küfür sa noktalarda bu hakkın ihkakına hazır ol tazam bir program mayül nisbetinde iki taraftan biri biseye benziyen bir rejim, her milletin labilirdi. Nihayet mesele Almanyanın yılacak bir iş gibi telâkki etmenin ne ka duğumuzu açık söylemeliyiz. Böylelikl» dahilinde getirilme nin kuvveti artacaktır. Sosyalist ra • vücudüne uymıyacağı için ya birçok kendi dahilî hakimiyetine ve millî seli dar abes olduğu kendiliğinden meydana hakların yalnız kuvvetle değil, akıl ve lerini ve yerleştirildikallerin seçiminden evvel halk cep tipler arasından en yakın ölçiiyü seçmetine taalluk etmektedir. Başkalanna çıkmış olur. Muahedelerin tadilini iste mantıkla da istihsali kabil olduğunu ispa melerini temin için hesine müzaheretleri, anî bir hare • mek, yahut ta milli bünyeye ve her tecavüz kasdini taşımıyan isteklerin bütün mek yolunda ileri sürülecek talebler, be ve ilân etmiş oluruz. Bu mülâhazalarda hükumetimizle Ro ket yaparak Fransanın itidal ve milletin kendi tarihî tekâmülünden milletlerce daha ziyade hüsnü telâkki ile hemehal her istenilenin yapılması demek ayni zamanda Milletler Cemiyetini aza manya hükumeti amuvazene politikasını bozmalarından gelen ayrt zaruretlere uygun yeni bir karşılanabileceğinde şüphe olunmamak değildir. Fakat her talebde kabul oluna mî derecede takviye edecek ve beşeriyetin rasında hazırlanmış korktukları millî cepheyi dizginlemek kreasyona doğru gitmek mecburiyeti içindi. Küçük burjuva tabakasını tem vardır, ki yirminci asır, her iki tarzın lâzımdır. Banş bugün insanlığın en büyük bilecek hak noktalan bulunabileceğini bütün vicdanmı ona bağlıyacak bir usu olan mukavelena Bükreş elçımiz sil eden bu partinin proletarya dikta tatbikı tecrübelerine de her gün sahid ihriyacı olduğuna göre millî davalan hesaba katmak doğrudur. Zaten bu im lün tahkimi maksadlan mündemic bu meyi Ankarada HeHamdullah Suphi törlüğü lehine çalışmaya devam ede • olmaktadır, milletlerarası camiası vicdanının kabul ve kânı Milletler Cemiyeti paktının 19 un lunduğunu ayrıca söylemeğe hacet bil yeti Vekilenin tas yoktur »anınz. vîbine arzedej Bükre? elçimiz Hamdul bileceğini düsünmeğe bile imkân yoktasvibine arzetmekte sulha en büyük cu maddesi bütün sarahat ve kat'iyetile PEYAMl SAFA lArkast Sa. 6 sutun 6 da] tur. yUNUSNADl hizjnet y^rdjr. Bu hareket taru ban§a haiz byiunmaktadir, Italyan hazinesini yıkan bir zafer! Fransız seçiminden sonra Halk cephesinin işbaşına geleceği tahakkuk ediyor Sol cenah partilerinin, Fransanın haricî siyasetini değiştireceğinden korkulmaktadır Akdentzde vaziyet Ingiltere mühim tedbirler alıyor Zecrî tedbirler îtalyanın iktısadî ve malî vaziyetini fena halde baltalıyor İthalâtı % 39 ve ihracatı % 46 azaldı; altm ihtiyat akçesinin yarısı, ecnebi memleketlerine gitti Anavatan filosundan sekiz harb gemisi Akdenize gitti 1 Romanyadan gelecek Türkler Sınıf, Millet ve Hürriyet Bükreş elçimiz Hamdullah Tanrıöverin mühim beyanatı