6 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

-——.: HERGÜN BİR FIKRA Poker oadoluya gidiyordum. Yeni yapılan demiryollarından birinde çalı- şac..ktım. Beni yola koyan arkadaşlarımın en yaşlısı bana şu yolda wasihat etti: — Hat boyunda çalışanların çoğu büyük şehirlerden gelen insanlar- dır, Gece geç vakite kadar oturmadan uykuları gelmez. Halbuki orada da bir tek eğlence bulunur: Poker. Oralarda bu oyun salgın halindedir. Dikkat et, poker kuduzuna pacayı kaptırmıyasm. İyi dost kaybedip kötü dost kazanmak, sinirleri, zembereği gevşemiş gramöfona benzet- mek için bu oyun birebirdir. “*“* Pokerin ne demek olduğunu bilmiyor değildim. Fakat bu nevi oyum- lardan kendimi o kadar uzakta buluyordum ki, yaşlı arkadaşımın nasi- hatleri bana: — Şu beş katlı apartmanı görüyor musun? Çatasından aşağı düşme- meğe gayret et. Derhal ölürsün! nasihali kadar tuhaf gelmişti. Fakat yaşlı dostumun dağlar kadar hakkı olduğunu daha hat boyuna gittiğim gece gördüm. Meğer beni kumar mabudesi, kareyi tamamlamak için göndermiş. Meğer ben gelmeseymisim, ne zamandır üç tekerlekle yürü- yemiyen poker arabası az kalsın paslanıp küfleniyormuş. Meğer, miş, miş derken oraya benimle aynl günde gelen azılı hir pokerel beni bu mliş- kül vaziyetten kurtardı da bana da rım kızaran, sararan yüzlerini, titriyen dudaklarını rmin gerilip kopmasını, ve yine sırf kareyi bozmamak “figürünlik” vazifesi düştü! Onla- rkadaşlık bağla- kopan bağı li tekrar yalancı bir düğümle nasıl bağlandığı gördüm. Pokerde biribirle- rine yalan söylediklerine, biribirlerini çaldıklarını şahit oldum. Bir ara- lik pokere fasıla verecek oldular. Pokerin sinir törpüleyiei heyecanile nasırlanan muhayyelelerini kırbaçlamak için bu sefer de en ağdalı kü- fürlerin tuz biber serptiği konuşmalara giriştiler. İçlerinden birisi poke- te artık nihayet vermek emelile bir gün: — Biz ne biçim insanlarız. Allah aşkını geldi diyecek olmuştu. Şöyle üç dört kişi bir araya iğimiz zaman pokerden başka bir mevzu üzerinde konuşamaz mıyız? Fakat poker oynamıyan bu dört beş kişi bir araya geldikleri zaman Kant'ın felsefesinden bahsedecek değillerdi ya?. Bir parça havadan sudan konuşmak için Biz pıhtılaşmış bir şehvetin yol gösterdiği iğrenç mevzulardan başka ko- | | toplanıyorlar, fakat maalesef, Yal- nuşma sahası bulamıyor, işi yine pokere döküyorlardı. BEDRİ RAHMİ — ———— Başlangıç mı? Dünyada değişmiyen, mekân ve za- man tanımıyan bir şey varsa oda aşktır. Aşk cennette ne İse Habeşis- tanda da o! Konfurlu salonda ne ise tehlike içinde de o! Aşk ne tank dinliyor, ne zehirli gaz, ne yangın ve ne de yağma! Eğer öyle olmasaydı Adisababada- ki Ingiltere sefarethanesine iltica et-| miş olan İngilizce “Taymis,, gazetesi muhabiri Ster ile yine Ayni sefarekii haneye iltica etmiş olan..Fransızga “Jürnal,, gazetesinin kadın muhabiri, gehrin yandığı, yağma edildiği ve in- san canının tehlikede bulunduğu bir &ırada biribirlerile evlenirler miydi? Bu işin asıl hoş tarafı; İngiltere ile Fransa, Habeşistan işinde Italyaya karsı pek anlaşamamışlarken bir İn- gilizle bir Fransızm Italya askerleri Adisababaya gireceği sırada evlen- miş olmalarıdır. Acaba bu evlenme, bundan sonra olacağı söylendiği gibi Fransanm İn- giltereye yakmlaşmasınn bir başlan- gıcı mıdır? Mânidar bir evlenme değil mi bu? Yazı san'ati Dikkat etmeyiz ve ehemmiyet ver- meyiz ama kusursuz yazmak bir san- attir, Bir misal verelim; Dünkü ajans telgrafları arasında bir tanesi de şu idi: “Adissbabadaki Amerikan doktor- larından Stadinin karısı dâ uyurken yolunu şaşırmış bir kurşun ile ölmüş” tür.,, Şu cümleye dikkat ederseniz şöyle bir mâna çıkarabilirsiniz: “Uyurken yolunu şaşırmış bir kurşun, doktor Stadinin karısını öldürmüştür.,, Hal- buki uyuyan kurşun değil, kadındır. Bunun için o vak'ayı şu şekilde an lstmak lâzımdır: “Adisababadaki Amerikan doktor- larmdan Stadinin karısı uyumakta ol» duğu sırada, (mutlaka bir virgül) yo- İunu şaşırmış bir kurşun isabetile öl- | müştür,, Bir şey değil ama, ajans telgrafla- tında buna benzer yazış tuhaflıkları- na sık sık raslayabiliyoruz. NN lAlmanya ve balina Doktor Şaht Almanyanm yarım markınm boşa gitmemesi için seksen bin kombinezon düşünüyor ve bulu-| yor, Şimdi de yeni bir şey düşünmüş: Almanyada tereyağı kıtlığı vardır. Bunun için, onun yerine margarin kullanılmaktadır. Margarin imalir- de ise lezzetsiz ve kokusuz hale get rilmesinin yolu bulunan balina balığı nm yağı işe yaramaktadır. Almanya geçen sene margarin imalinde kullan mak Üzere 250000 ton balina yağı it- hal etmiştir. Şimdi doktor Şaht diyormue ki: “Almanyanm parası niçin Amerikalı, Norvegli ve saireli balina avcılarma gitsin? Balinanın milliyeti yoktur ve denizin ortasında avlanır. Şu halde tezgâhlarımızda balina şvma Ya hsus Er miler yapalım ve bizde balina avci- a çıkalım. DİEİN Bilginizi Yoklayınız Sorular — Siyam krallığının idare merkezi neresidir? — Grig kimdir? — Dum-dum kurşununun kullanıl ması hangi tarihte ve hangi konfe- kumandanı kimdi? Dünkü soruların cevapları S — Halley kuyruklu yaldız kaç yılda bir görünür ? 0 müş $ — Skopçina nedir ! C — Yugoslâvyalılarm saylavlar meclisine verdikleri isim. & — Tuz gölünün kadardır ? C — Vasati 60-70 santimetre, 8 — Hasan Sabbah kimdir ? C — Eski şarki İsmailiye devletinin müessisi, $ — Cebelüttarik kaç senedir İn- gilterenin elindedir ? C— 232. İİ iminde, de nizlerde Alman balıkçı gemileri de Gelecek balina & görünecek demektir. Akdeniz Faşist şürası âzasindan ve Italya senatosu reisi Luici Federzoni, Nev. yorkta çıkan bir gazetede İngiltere nin Akdeniz siyaseti hakkında yazdi ğ ki likesi ve en nihayet bir Alman tehli. kesi bulunduğu zamanlarda, İngilte- re İtalyayı bu tehlikelere karşi bir yardım unsuru olarak kullanıyordu. “Fakat bu tehlikelerin mevcut ol madığı, yahut henüz mevcut olmadığı | bugün, İngiltereyi idare eden maha- fil, İngilterenin İtalya ile dostane bir mesai birliğine ihtiyacı olmadığı n6- ticesinc varmışlardır.,, Federzoninin düşüncesi doğru ola- bilir ve hattâ doğrudur. Fakat öyle sanıyoruz ki, İngiltere, Akdenizde or- tadan kalkan tehlikeler yerine bir İt! ya tehlikesi baş göstermekte olduğu- nu sezmiş gilşidir ve bunun içindir ki Habeşistan işinde, İtalya senotosu re- isinin şikâyet ettiği vaziyeti almıştır. Ev kadını köşesi Bazı sebzeler ya cinsleri dolayısile veya herhangi bir sebepten çabuk pişmezler. Bunun önüne geçmek pek kolaydır. Çabuk pişmiyen sebzeyi kay natırken tencerenin içine ufak bir şe- ker parçası atmak sebzenin pişmesini gok Kolaylaştırır, yılda bir görünen bu kuy- ruklu yıldız son defa 1910 da görül derinliği ne uzun bir makalenin sonunda diyor “Akdenizde İngiltere için bir Fran- sız tehlikesi, daha sonra bir Rus teh- T İstanbulda 40 gün Yaz şenliklerinin esas programı hazırlanıyor hazırlama komitesi, dün Şehir mec- lisi salonunda ilk toplantısmı yap - mıştır. Toplantıya, belediye namma iştirek etmişlerdir. Içtimada Şükrü lâümi İzzet, Muhlis Etem, Celâl Esat, oğlu Ziya bulunmuşlardır. Hazırlama komitesinde, şenlik ve eğlencelere evvelâ tarih tesbiti düşü- nülmüş ve 1 Ağustostan 10 Eylüle kadar olmak üzere (İstanbulda kırk gün) ismile bir sezon tayin edilmiş- tir. Bu kırk gün içinde Balkan fes- tiyali büyük bir kısım tutacak, Moda koyunda bir deniz eğlencesi, Bebek- te bir mehtap gecesi, Boğaziçinde bir yüzme yarışı tertip edilecektir. bütün temaşa şubelerinden birer par ça almarak bir tiyatro ve “lübiyat” haftası hazırlanacaktır. Komite, teferrüat üzerinde konuş” mak Üzere yakinda tekrar toplana- caktır. Vilâvette Tarihi eserler muhafaza edilecek Dahiliye Vekâleti tarihi eserlerin harabiden kurtarılması ve iyi muha- fazas: hakkında Vilâyete bir tamim | göndermiştir. Tamimin hülâsası şu- dur : leri olan ve her birinin gerek mimari, gerek medeniyet bakımından ayrı ay- rı hususi ehemmiyeti olan tesisleri ve bu meyanda vakıflara ait tarihi kiymeti haiz olan âbidelerin yer yer n :htelif bahane ve sebeplerle tahrip edilmekte olduğu elömle görmekte. dir. Her millet, tarih ve medeniyete alt olan bu kabil eserlerin idamesi hususunda büyük hassasiyet ve fe- dakârlıklar gösterirken bizim burlar üzerinde imar ve saire düşüncelerile tahribe müntehi icraat ve hareket- lerde bulunulması hiç bir suretle ma- zur görülemiyecek ve affedilemiye- cek hareketlerdir. Her ne sebep ve swretle olursa olsun vakfa ait gayri menkuller, slelitlak ve tarihi eserler üzerinde yapılacak bu kabil mütead- di hareketler şiddetle takip ve teczi- ye olunacaktır. Avarız ve saire telik- kilerile belediyeler (tarafından hak mevzuu telâkki edilen gayrimenkul- lere ait malların kanun yolu ile usu- Ii dairesinde tevsiki ve mahkemeler- den kat'i hüküm alınmadıkça bunlar üzerinde vaz'ıyet ve saire gibi hiç bir hareket ve muameleye tevessül edil- memesi icâp eder. Maili inhidam ol- mak veya menafii umuma ait her- hangi bir işte kullanılmak sebep ve suretlerile istimlâki yoluna gidilecek tarihi eserler hakkmda salâhiyetli mercilerin mütalea ve müsaadeleri almmadan tatbikata geçilmemesi muvafık olur. Bu tebliğ hilâfma ha- rekette bulunacak belediye reisleri derhal takibe tâbi tutulacak ve key- fiyet merkeze haber verilecektir. Bu hususta idare Amirleri çok dikkatli olacaklardır. Aksi takdirde netayi- cinden kendileri de mustep tutula- caklardır.., * Tanzifat ve tenvirat işlerinin ms halli icap ve ihtiyaçlara ve kanunun çizdiği esaslara uygun olarak yürü- tülmemekte ve hattâ bu hususun taki 'bi müstelzem ihmallere sebebiyet ve- anlaşıldığı Dahiliye Vekâletinden bil- dirilmiştir. Tenvirat, tanzifat işleri belediyelerin kanunen yapmak mec- buriyetinde bulundukları mühim va- #ifelerden biri olduğundan mülkiye lere bildirilmesi istenmiştir. , tir. Esnaf ce Müşterek, miyetleri bütçesi tane binssına taşmacaktır. leştirilmesi meselesi üzerinde Galıştı diden tetkikler yapılmaktadır. heyetine verilecektir. İstanbul Şenlik sezonu programını İ Iktisat müdürü Asım Süreyya ve sey yahin şubesi müdürü Kemal Ragıp Ali, Bedri Nedim. Bürhan Felek, Se- | Vefa, Mustafa, Yusuf Ziya ve Emir Bunlardan başka, Türkiyede mevcut * “Türk medeniyet tarihinin âbide- “ rilmekte olduğu yapılan teftişlerden âmirlerinin bu işlerle sıkı surette alâ kadar olması ve keyfiyetin belediye- * italya konsolosu, dün Val! mus- vini Hiüldai Karatabanı ziyaret etmiş- esnaf cemiyetleri bürosu hazirandan evvel, Karaköyde eski pos Buraya nakledildikten sonra, cemiyetlerin bir- lacaktır. Müşterek bütçe Üzerinde şim Esnaf cemiyetlerinin hazırladıkları bütçe, bugünlerde ticaret odası idare AN | Mektepte kaza 'Küçük bir çocuk derste yaralandı Yaralanan Fahri Evvelki gün Samatyada 25 inci ilkmektepte feci bir kaza olmuş, kü- çük bir çocuk tabanca ile arkadaşını | yaralamıştır. Hâdisenin tafsilâtı şu- dur; Davutpaşada Kürkçübaşı sokağın- da oturan Süleymanm oğlu Fazlı, 25 inci mektebin tlçüncü sınıfında tale - bedir. Fazlı, evvelki gün öğle yeme- ğine eve gittiği sırada dolaptan baba- amın tabancasını alarak mektebe gel miştir, Talebe son derse girdiği sıra- da Fazlı da tabanca İle beraber dersa neye girerek arka sıralardan birine oturmuştur. Çocuk, bir aralık tabancayı çanta» | dan çıkarmış, yanımdaki arkadaşı ye göstermiştir. İki gocuk, tabancayı gizli olarak muayene ederlerken birdenbire ateş almıştır. Çıkan kurşun, Fahirinin 8ol F İ saplanmıştır. Tabanca sesi, dersane- ŞEHİRDE OLUP | Üsküdar tramvayı Şirketin son talebi komisyonca reddedildi Usklldar tramvay şirketi naft kâletine müracaat ederek bil t lerine zam İstemiştir. Usküdar tram- vayları şehir hududu dahilinde işliyen bir imtiyazlı şirket olduğu için, bu ta İlebin tetkiki belediyedeki tarife komis yonuna havale edilmis Tarife kömisyon ı, bu talebi reddet meğe karar vermistir. Bu Karâra #a- Ik olan hem hayatın ucuzlaması, hem de'Istanbul tramvaylarmda bugün tatbik edilmekte olan tarifenin Uskü- dar tarifelerine nazaran çok daha dü- şük olmasıdır. Tarife komisyonu, elek trik ve tramvay Ücretlerini de tetkik etmiş yeni üç ay için her iki şirketin geçen üç aylık ücretlerini ipka eyle- | miştir, Komisyonun bu kararları mafia vekâletince de tasdik edilmiş- Hidrellez Bugün Hidrellezdir. Havaların 8€- rin gitmesi her sene mesire yerlerine yayılan halkı bu sefer (o belki de mangal başında alıkoyacaktır. Buna rağmen, yine Hürriyet tepesi: nin, Kâğıthanenin ve Mecidiye köyü- nün sert rüzgârlı kırlarında atkıları- na bürünerek sepetlerile, yemekleri- le gezmeğe çıkacaklar da bulunacak: tır. Yazm müjdecisi sayılan Hrdrel bizi soba başından plâjlara sü- rükleyen mevsimin başlangıcıdır, Bu açık hava bayramını ağız tadı ile kut lulayabilenlere ne mutlu. ve) de ve mektepte büyük telâş uyandır- man, dün poliste isticvap edilmişler- dir. Mektep baş muallimliği, vak'ayı bir raporla kültür direktörlüğüne bü- ayak baldırını delip geçmiş ve duvara Istanbul hapishanesinden Edirneye Harishanelerimizin ıslahma memur edilen ceza evleri umum müdür mua vini Mutahhar Şerif Bagoğlu, birkaç gündenberi Istanbulda bulunmakta. dır. Mutahhar Şerif, yarm Edirne ha- pisanesinin açılışında bulunmak Üze- re, şehrimizdeki yüz kadar mahkümu alarak Edirneye gidecek ve hapisane de yapılacak teşkilâta nezaret edecek- tir. Mutahhar Şerif, kendisile görüşen bir muharririmize şunları söylemiş- tir «.- Önümüzdeki sene içinde Edir- ne hapisanesinde yeni bir sanat ha- yatı uyandırmak için tertibat alma- caktır. bulunanlar, şimdi- ik yalnız zirai sahada çalıştırılıyor. lar. Bazı merkezlerde yeni hapisane- ler açılması mütasavverdir. Hapisa- Mutahhar Şerif, mahpusların daha verimli bir surette çalıştırılması için alman tertibat hakkında da gunları Elimizde büyük bir insan küt- dirmiştir. re yarın yüz mahküm gönderilecek tesi, muattal olarak duruyor. Hal buki, bizim, kol kuvvetine ihtiyaç gösteren birçok işlerimiz var. Hiçbir istifade temin etmiyen bu Kuvvetleri birleştirerek o kendilerin- den mümkün olan randımanı alaca- giz. Bu suretle, hapisanelerimiz ted- ricen devlet bütçesine yük olmaktan kurtulmuş olacaklardır. Hapisanele- rimizin bugünkü durumu, bizi tatmin etmekten çok uzaktır. , Hapisane denilen müesseseler, dün- den bugüne intikal eden kötü miras- ların başmdadır. Bu kötü mirastan kurtulmak için, mümkün olan yapıla- caktır. Imralı ceza evinde birtakım yeni binalar karar altma alm- mıştır. İnşaata temmuzda başlanabi- leceğini umuyorum. Şimdilik İmralı adasında (70) mahküm var. Bunlar- dan (50) si devamir olarak, ekin iş- lerinde çalıştırılıyor. Geri kalan 20 mahküm da, mevsim münasebetile bahçelerde çalıştarılmak üzere getir- Küçük Haberler e m e Şehir tiyatrosunda — İst hir tiyatrosu sanstkârlari Tepebaşı yazlık anfitiyatr9s! yaz temsil mevsii mişlerdir. Bu temsillerde mi açmıy& bete mazhar olan eserler © İve herkesin görebi koltuklar ellişer * Uyuşturucu da — Uyuşturucu maddeler direktörü Hamze Osman bi Kadar Avrupada ne çıkacaktır. * Konservatuv maddeler rl bir tetkik e Lez ia kuruşa sed " 1 anbel Sl dadli arda ile meşgul olmuştur. Bu ai lu maliye şubelerinden İtetkik edilmiştir. * Terziler cemiyetinde #iler cemiyeti intihaplar ini mişlerdir. Verilen reyler mi nif edilecek ve natice anl * Baş miisavir İzmirden * Izmir limanında Üzere on gün evvel İzmire tetkikatta tisat Vekâleti baş müşa” Porten ile İstanbul Iman mum müdürü Rauf avdet etmişlerdir. Baş müşavir birkaç gül karaya gidecekti: ir, * Danimarka mümessilleri ler — Tktisat Vekâletile, YE8İ lacak gemiler için temasta DÜ üzere Ankaraya giden iyeleri grup mü messilleri 19 yolirr umum müdür mur dün şbrimize dönmüş * Ayasofya mozayi lerdir. iklerind? malar — Ayasofya mozayö” rinde tetkikat yapacak Vitmor, dün müzeler | temas ederek çalışma pi de görüşmüştür. ber Ayasofya mi zayikler üzerinde meşgul Profesör esaalı tetkiklerin€ acaktır » içinde başlıyi Edirne hapisanesi bugünlerde açılacak İçinde Viyananın varmış deniyor. Bu son fıkra ve daha kötüsü (Türkiye Mini) şirkette işlerini kumpanyaların memleket dışma lanların zararı mıyan ve kökü seler milli tilmişlerdir. Bu ilk tecrübeden alman netice, ümidimizin fevkindedir. Bu yüzden, adada ekin faaliyeti artmış- tır. Mahpuslarm çalışması, adada larını alâkadar edecek den buradaki şubeleri lerine tâbi olarak tatili sini zaruri görsek li) ismile kurulduğu müessesesi olduğu ap bir şirketin de f: sı onun da ihtiyat derdliğini göstermektedir Öğrendiğimize gör“ şirketleri her sigorta P bin lira depozito yatır”. paranm kifayetsizliği "4 Şimdi bu iflâs yangım sigortaları rar yoksa da meselâ ri hayat sigortasına çoktur. mir, Ayrıca ASİA zesine “ Yüz mahküm zirai işlerde çalıştırılmâ k üzere yakında Edirneye gönderiliy? ime bir yi bizi Föniks iflâs edince besi de birlikte mi yatı vi bu şirketi ismini ihtiyat ği bile iin pi yp” Vi van v dıktan sonra artık ür e arda imtihan hyor — Konservatuvı imi ra bu yıl 15 mayısta basi ziranm haftasında bitiri * Etibbâ odasında toplan ba odası idare heyeti dün İda toplanarak doktorların hana E ine | çin, ve” | Ne Ders Bir sigortanın Sigortacılık âleminde es” ifl İ rete malik olan Viy: / sigorta şirketi dendiği yonluk bir açıkla iflâs K