25 Mayıs 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

Sayısı 5 Kuruş 2 incide * Süncüde Ağa oğlunun' ye Akdemirin Süncüde : $ incide t 6 incıda 1 8 incide : 12 incide : Fatih İstanbulu basıl aldı — Briç dersleti — h 13 öncüde 1 Tüncüde: | Barış işi Barışt kollektif bir sisteme bağlamak yolunda atılan adım- lar, Japonya'nın ve Almanya'- nn Uluslar derneğinden çekil- melerile geriledi. Fakat buna bakarak bugün barışın daha az sağlam olduğu kimse taralın- dan söylenemez. Japonya'nın Uluslar derne- ğinden çekilmesi artık kat'ileş- miştir. Geçen marttan beri Ja- ponya, k Uluslar derneği azası di Almanya'nın çekilmesi: de, eğer 1933 yılı ilk teşrininde ve- rilen karardan dönülmiyecek olursa, 1935 yılı ilk teşrininde kat'ileşecektir. Bu iki hâdisenin önemi inkâr edilemez. Ancak bilânçonun zarar tarafı burada Kkapanıyor. Kâr tarafına gelin- ce: Sovyet Rusya'nın bütün ağırlığı ile tekrar arsrulusal ha- yata k sını en önemli, bir hâdise olarak yazmak gerektir. İki yıl önceye kadar Sovyet ile batı devletleri arası inasebetler, iyi bir dü- zende #edildi.. İneilteralda hir ügRUMCt iş başına geçer, Rusya e iyi münasebetler kurardı. Fakat başka bir hükümet gelir, bu güzel münasebetleri keserdi. Genel savaşın sonuudan bir yıl önceye kadar geçen on beş yıl- lk münasebetlerin. tarihi, böy- le münasebet kuran, münasebet bozan kararsız bir siyasanın ta- rihidir. Rusya ile Fransa arasındaki Mmünasebetler daha iyi değildi. Amerika ise, Rusya'daki Sov- yet rejimini hiç tanımamıştı. İki yıl önceki bu duruma nazaran lusal münasebetlerde bü- değişikler oldu. Sovyet Rusya Uluslar derneğine girdi. Geçen pazartesinden beri Ce- nevre'de görüşmelerine başla- yan Uluslar derneği konseyi, Sovyet Dış Bakanı. Litvinof'un başkanlığı altında toplanmıştır. İAmerika, Sovyet Rusya ile mü- Nasebetlerine iyi bir düzen ver- Miştir. İngiliz - Rus münasebet- leri normaldir.Fransa, Rusya ile bir karşılıklı yardım andı imza- lamıştır. Küçük antantm en önemli âzasından bulunan Çe- koslovakya, Sovyet Rusya ile bir yardım andı akdetmiştir. Bu, ğgeri kalan iki Küçük antant Gevletinin de aynı yola gele- teklerini gösterir. Genel savaştan önce, Avru - Ban'ın barış bakımından en teh- likeli mıntakası Balkanlar idi. yünun içindir ki, Balkanlara “Avrupanın barıt fıçısı adı veril- Mişti. Savaştan sonra bu tehli- € doğuya, Baltık sahillerine Reçti. Hele batıda barışı sağ- Suünlaştırmak amacıyla yapılan H-okarno andlarından sonra teh- like büsbütün arttı. Çünkü Ver- Say andının batıda çizdiği sınır- âr Lokarno ile kuvvetleştirili - Yor. Doğu, olduğu gibi bırakılı- Soîîlu. Bu, doğuda sınırların at'i olmadığı, bir gün değişe- Ceği hakkında bir kanaat mey- Na getirdi, Baltık meselesini, Tiş için bir tehlike şeklinde içlirtti. Bu tehlikenin kalkması Şit en iyi yol, batıda olduğu gi- DAT y BiT MA b L YNX?A *.X'x_ <$ DÜNÜ UNUTMA| BUGÜNÜ ANLARSIN Telefon | SAYI: 33 — 3336 Onbirinci YIL Sahib ve Başmuharriri MAHMUD SOYDAN Müdür: 24318. Yazı Tdare ve matbaa 1 7!3! ATATÜRK spor günü çok parlak oldu. Sporcular ATATÜRK'ün heykeli önünde and içtiler Kurultayda Maneral İsmet. İnönünün bir seyyahatında alınmış resmi —— bi, doğuda da genel bir anlaşma olabilirdi.» Fransa'nin, Rusya'- nın, Lehistan'ın, Baltık devlet- lerinin, Çekoslovakya'nın, Al- manya'nın içine gireceği bir an- laşma için çok çalıştılar. Marsil- ya'da öldürülen Fransa Dış Ba- kanı Barthou tarafından ileri sürülen bir proje aylarca bekle- di. Eğer bu doğu anlaşması ya- pılabilseydi, arsıulusal münase- betler bir detente duyulacak.Av- rupanın sıyasal görüsü ansızım ya buna razı olmadı. Doğu sınır- larının pekleşmesinden, barışın sağlamlaşmasından en çok fay- da görecek olan Lehistan, on yıllık bir and ile bağlı bulundu- ğu komşusu Almanya'yı gücen- dirmek istemediğinden bu an - laşmayı kabul etmedi. Bu kar- şılıklar yüzünden, doğu Lokar- nosu, şimdilik suya düşmüşe benziyor.Ancak Rusya ile Fran- sa, karşılıklı yardım antları ile Söylevde Bulundu, H değişecekti.Ne yazık ki, Alman- | İKürultay tafsilâtı ve söylevler 9 uncu sayfamızdadır) bunun yerini doldurmağa çalışı- yorlar, Şunu gözönünde tutmak ge- rektir: Almanya, şimdiye kadar | ortaya konan her barış kombi- nezonuna girmemekle — kendi kendini yalnız bırakmış oluyor. Gerek Fransa - Rusya, gerek Rusya - Çekoslovakya antları- nın kapıları; bunlara girmek is- teyen her devlete açık bırakıl- mıştır. Halbuki Almanya, harp istemediğini geçen salı günü Hitler ağzı ile - söylüyor. Al- manya'nın, kendi suçu olmadan başlayabilecek bir savaşa girme- mek yüzünden bu karşılıklı yar- dım antlarından çekindiği -söy- leniyor. Fakat indikçe eninde sonunda kaçınamıyacağı bir savaşı masına yardım ediyor. Almanya için bu (fâsit daire) den çıkmağa imkân olmıyacak mız Süird Saylavı Mahmud SOYDAN HAVA KURULU KURULTAYI Bugün Varlığımızı Korumak için 500 Tayyareye ihtiyaç Vardır İsmet İnönü Çok Önemli Bir ava Tehlik_eîîni Anlafh_ a | TOPLANDI YA v İ ÇELEBİ VE MİKROFON Sporcu, komik, komisyoncu, tü car, gazeteci, İmpresario, her işin altına giren - ve daha güzeli! - her girdiği işin altından çıkan, çıkma- sını bilen Çelebiyi, bizim Fenerbah- çeli, meşhur Çelebi zade Sait Tev- fik'i kaç senedir görmemiştim. Dün, Fener stadını dolduran on binlerce | genç ve gürbüz sporcu ve büyük se- yirci kalabalığı harşısında, dört sene evvel bıraktığım & çalışkan ve emektar halile, yine #por sahasının ortas. da buldum ve gözüm dürbün gibi boynuna astığı mikrofona ilişince, dayanamadım, güldüm. Büyük bir meydanda sesinin to- nunu hiç bozmadan, sesinin tonunu herhangi bir iddia ile alçaltıp yük- selterek, kendi ni anlattığı şeyin üstüne çıkarmadan, on bin- lerce kişiye zengin bir. programı takip ettirebilmek, karşıdan kolay sanıldığı kadar kolay değildir. De- #il on binlerce insan karşısında he- yecana tutulmadan, şaşırmadan, hattâ kimsenin bulunmadığı karan- lık sessiz bir stüdyoda, kendisini bizden yüz binlerce kilemetreler ayırmış spikerlerin bil , içlerini bir türlü dizginliyemiyerek - seslerinin tonlarında lâübalileştiklerini, hattâ dinleyicilerle cilveleştiklerini, ya- yıklaştıklarını — hatırlayanlar, bu güçlüğü daha iyi onlarlar, Spiker öyle anlatacak ki, yalnız anlattığı kalacak, ve kendisi, hattâ | sesi hatiften gelir gibi, tanınmıya- caktır. Çelebinin başka spikerlere ders olacak ustalığı işte buradadır. Bravo Çelebi! Dürdu, durdu, turnayı gözünden vurdu. Bana öy- le geliyor ki, o, sporcu, komik, ko- misyoncu, gazetı sario derken, şim işi bulmuş ve mütevazi, N iddiasız se- ağızlarını açınca insana: “ey- vah! Yine başladı!,, dedirten nice çalımlı spikerlere, örnek olmuştur. Ali Naci KARACAN General Göring “Türkiye İçin Hava Tehlikesi Vardır , Ankara, 24 mayıs (Telefonla) — Başbakan Gene al Ismet İnönü, bu- gün H Kurumu Kurultayımın açılış söylevinde yukarıya yazdığı- mız söz ile, Türk — ulusunu gelebilecek tehlikeye karşı — ha: İklı bulunmıya davet etti. Sayı General, ulus ve devlete ait işlı olduğu gibi gören ve gördüğünü de açık söyleyen bir devlet adamı ola- rak tanınmıştır. Kendisi, bir asker- dir. Bunun içindir ki İnönünün ağ- zandan çikan bü sözler, özel bir ö- nem almaktadır. Generalin bugün verdiği içten söy- levinde söylediği gibi, büyük bir düsturdur ki, tehlikeyi gören söy- ler, ve onu önleyecek tedbirler alır. Bugün Ankarada General İnönü- nün söylevi aydınlanan hakikat budur. Türkiye için hava tehlikesi vardır. Busu görüyoruz. Seziyoruz ve söylüyoruz. Tedbirler de tayız. Ancak bu tedbirler yor. Çok kan akıtarak kurtardı mız, on beş yıldanberi bayındırdı- ğımız bu ülkeyi hava saldırışlarna koymak için daha fedakârlık lâzımdır. Tnönü anlattı ki, bu toprakların karadan müd. faasına kadiriz. Yur- dumuzun bit çok yerleri düşman- ların eline geçtiği halde — kurtuluş savaşını başardık. Denizden de y: pılacak saldırışlara karşı müdafa asız değiliz. Ancak havudan müda- faamız köfi değildir. Tavyare son n yıl içinde en tehlikeli bir savaş kuralı halini almıştır. Kurum Başkanı Pay Fuat Bulca- yın da aynı ve çok bir söylevde Hildirdiği gib. 906 yılında uçaklar havada bir kaç d ıkika du- rabildiği ve 8 - 10 kilo yük taşıdığı halde, bu n saatte 700 Lilometre uçan ve 20 ton yük taşıyan tayya- reler vardır. Bu, meselâ şimendifer- deki tekâmül ile kıyas edilmiyecek kadar büyük bir ilerlemedir. Son yıllar içinde her devlet hava silâh- larını arttırmıştır. Bu arttırma a ka- dar çabuk oluyor ki, rakkamlarını günü gününe takip etmek kolay (Arkası 3 üncüde) A. Şükrü ESMER SPORCULUKTA EŞSiZ BiR GÜN - Atatürk Spor Günü Çok Parlak Oldu Sporcular Atatürk Heykelinin Önünde And İçtiler Beşiktaş- Güneş muhteliti 3-2 kazandı. Sofya, 24 (Hususi muhabiri - mizden) — General Göringin pazar günü karısı ve yanında bülunan diğer zevatla bera - ber Sofyaya geleceği resmen bil dirilmektedir. Beş senelik Balkan cirid rekoru kırıldı Dünkü Maçtan heyecanlı bir enstantane ( Tafsilâtı 10 uncu sayfada )