31 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
Sehir EZ Gıda maddelerinin fiatları niçin yükseliyormuş? gem Bazı gıda maddelerinin, ları çıkarmak istememeleri İ © sebeb gösteriliyor en Bazı gdâ maddelerinin hakiki kıymetlerinden pek yüksek fi larla satılmağa başladığı görül mektedir. Belediye İktısal Müdürlüğü, gd maddeleri Hatlarının bu gay- Ti tabii yükselişindeki sebebleri tetkike başla ka dar bu tetki neticelere nazaran; bilhassa kuru sebzelerde lüzumsuz flat terelfü. leri görülmüştür. Yaş sebze ve meyva fiatlarının nisbeten ucuz ve gittikçe düşmekte olduğu 1€s- bit edilmiştir. İktısad Müdürlüğü bu tetkiklerine devam ederken di. er taraftan da bulgur, bakla, pi- rinç, İasulya gibi halkın zaruri ih- tiyaçlarının geçen seneki, iki ay evvelki ve hali hazır vaziyetteki flatlarını rrukayeseli bir şekilde tesbite karar vermiştir. Alâkudarlarca elde edilen neti. celere göre; memlekette bu nevi.| den gıda mâddeleri bol miktarda bulunduğu halde bazı tüccarlar el-| lerinde bulunan malları çıkarmak istemediklerindan fiatlar gayri ta- bit bir vaziyette yükselmiştir. Ellerinde gıda maddeleri bu. lunduğu halde satmak istemiyen tücarlar hakkında ihtikâr suçile kanuni takibat yapılacaktır. Asker ailelerine azami kolaylık gösterilecek Bugün 949 yılı mali sene sonu olması dolayısile Belediye Daimi Encümeni öğleden evvel bir top. mi lan işlerin hessbatını tetkik cektir. Geçen seneye aii bütün mali hesab ve muamelâtı bugün ama kadar tamamlanacak ve devredilecektir. Pazartesi gününden itibaren 941 | mali yılına ald işlere başlanacak- tır. Belediyenin bu seneki obütçe- sinde asker ailelerine yapılacak| yardımlar için geniş tahsisat ay-! rılacaktır. Vali ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar dün bu hususta alikadarlara bazı direktifler ver- miş ve asker ailelerine azami ko. Jaylıklar gösterilmesini emretmiş- tir. Otomobil altında kalan ihtiyar Dün doksan yaşinda bir ih. töyarn ağır surette yaralanmasile neticelenen biz otomobil kazası ol- muştur. Fatihte Fevzipaşa caddesinde o- turan 90 yaşlarında o Halil adında 'bir ihtiyar, dün Çarşıkapı caddesin. “den geçerken, şoför Süleymanın i- daresindeki 2650 numaralı otome bilin sadmesine uğramıştır. Bu çarp ma neticesinde vucudunun mubte. lif yerlerinden ağir surette yara - lanan Halil, baygın bir halde, Cer- rahpaşa hastanesine kaldırılmıştır. Şoför yakalanmış, kaza etrafın da tahkikata başlanmıştır. Altın düşüyor .İruşa verdiği kahvey İdan adliyeye sevked SON POSTA Bu yıl balık ihracatımızın yekünu çok yüksek Geçen sene ile bu senenin 4 ayı zarfında yalnız 2.300.000 liralık taze balık ibrac edild sardalya ihracatı, bazı maddelerin getirilememesi yüzünden biraz noksan Balık ihracatımız, bu sene ge-j gelince; 1940 genesinin ilk dört a-| çen seneye nisbetle yüksektir, Bu sene, harbin Balkanlara da sirayet etmiş olmasına rağmen büyük mikyasta yapıl ve 1941 senesinin ilk dört ayı da dahil oldi hâlde taze balık ih. racatımız 2.300.000 1 bulmuş- tur. Halbuki geçen sene ayni ay- lar zarfında taze balık ihracstı 1.700.000 liraya baliğ olmakta idi. Tuzlu balık ihracatı kilodu düş müş olmasına rağmen kiymet iti- barile artmıştır. Bu da bu sene ba- Nk fiatlarının geçen seneye W£& betle fazlalaşmış olduğunu güs- İermektedir, Sardalya ihracatına Garib bir kahve ihtikârı hikâyesi 90 kuruşluk kahvsyi 200 e salan bir adam; mahkeme- de nasl mevhum dükkân sahibi oldu? tar. 1940 Garib bir ihtikâr hâdisesi adli yeye intikal etmiştir. Şemsi ismin. de bir, Tahmiste kuru kahveci Mehmed efendiden yarım kilo çe- İmemiş kahve almış ve buna 90 kuruş para vermiştir. Fakat, bilâ- bare Beşiktaşta Acem Mehmedin kahvesind earkadaşı şoför Nevza- da rastlamış ve kahveyi aldığı fiat üzerinden ona satmışur. Aradan birkaç saat geçir zad da ni kahveyi Saim isminde bir tanı. dığına yüzde iki yüz ihtikârla 300 kuruşa satmıştır. İşin tuhaf tarafı Saimin kuru kahveci Mehmead e- fendinin dükkânında asıdır Saim biraz evvel kendisin ku. 300 kuruşa sakılınca doğruca karakola gitmiş İve işi ihbar etmiştir. Böylece Nevzad ihtikir suçun. ilmiştir. Maznun, dün Asliye 2 nci ceza mahkemesinde yapılan duruşması sonunda 25 Era para cezasına mah- küm edilmiştir, Mahkeme, dükkâ. nı bulunmayan Nevzadın kanun bükümlerine uymak için mevhum dükkânının da 7 gü mitddetle seddine karar vermiştir. Nevzad, mahkemden koridorda: «— Eh, mahkeme bizi dükkân sahibi de etti. Bir suç işledik, dük- kân satvibi olduk, Fena değil> Demiştir. Dünkü ihracatımız Dünkü ihracatımız. 400 bin hi rayı bulmuştur. Sevkedilen malların en mühim kısmını muhtelif memle- ketlere gönderilen 200 bin bralık deri teşkil etmektedir. Bu deriler Almanya, İtalya ve Amerikaya gön derilmiştir. Diğer ihraç edilen mal İnr arasında Almanyaya tütün, Mi- sıra bahk, İngiltereye kendir bu . Tanmaktadır. Baltacıoğlunun konferansı Sariyer Halkevi Reisliğinden: 1 Haziran 1941 Pazar günü s- çıkınca, Altın fiatları normal şekilde düş. mekte devam etmektedir. o Altının dünkü fiatı 26.80 lira idi. 24 ayar külçe altinin da gramı 3.34 kuruşa kadar düşmüştür. ... Bir radyo koyup, hastaların musiki... denberi akıl hastanesi- ne... at 16 da Evimiz salonunda sayın profesör İsmail Hakkı Baltacıoğlu tarafından (Türk nedir?) mev - zulu bir konlerans verilecektir, Her kes gelebilir. rinden istifadesi « mini için yapıldığı ihracat! ... Va ajans haberle- teşebbüsler söyleniyordu. Ne oldu kuzum bu te- üs?. yı zarfında fazla olmuş İse de bil. hasa sardajya ve salamura ima- linde kullanılan bazı maddelerin İharicden getirilememesi dolayısile ihracat azalmıştır. Bu maddelerin getirilmesi mümkün olduğu tak- dirde dar ve salamura balık ihracatı da artacaktır. Bu sene zarfında balık ihraç ei ketlerin başında Romanya, Bulga. n. Almanya, Çekya, İtalya, Macaristan ve Filistin gelmekte. çok memleketlere de balık ihraç edilmişti Ekmek fiatları 20 para ucuzlıyacak Belediyenin yaptığı tecrübeler ekmek O fiatlarında tenzilât yapılması mümkün görülüyor Belediyece hususi surette bazı fırınlarda yaptırılan o tecrübelere nazaran, bir çuval undan 103 ek mek imal edildiğini evvelce yaz- mıştık. 'Tecrübelerden ekmek nümun i tahlil edilmek üzere Blediye kimyahanesine gör derilmiştir. Kimyahanenin - vere ceği raporu müteakıb ekmek fiatı | yeniden tesbit edilecektir. Şehir Meclisi azasından Ferid Hamal, ekmekçitik mütehassıs E. sad, Belediye iktısad işleri müra- kıbı Selâhattin ve fırıncılar cemi- yeti reisi Ahmed Rızadan müte b Alâkadarlarca yapılan tetkikle re göre beher un çuvalından 95 gramlik 103 ekmek imal edilebil. diğinden flatların 20 para daha u- cuzlatılsbileceği anlaşılmaktadır, Gönüllü hastabakıcılık için 500 bayan müracaal etti Yardımsevenler Cemi dün saat 1730 da Wminönü Halkevinde bir toplantı yapmış ve hastabakıcı. lik kurslarına aid baz; müzakere- lerde bulunmuştur. Yardımsevenler Cemiyeti tara. imdan açılacak ( hastabakıcılık kursları 8 Hazirandan itibaren şehrimizdeki bütün tanelerde faaliyete £ geçecektir. £ Cemiyete şimdiye kadar 500 ü mütecaviz ba- yan. müracaat emiş ve 30 ar ba. yandan #müteşekkil gruplar teşkil edilmiştir. Kurslard4 yüksek okul mezun. ları dört ve İse, ortaokul mezunu genç kızlarımız da altı hafta ders göreceklerdir. Mabküm olan sahtekâr Eshbı mesalih namına sahte fak rühal İmühaberi yaparak, menfaat temin eden belediya odacılarından İbrahim Etem hakkındaki duruş - ma, asliye | inci ceza mahkemesin- de düm meticelenmiştir. Mahkeme, vuçlr İbrahimi 1 se. ne müddetle hapse ve 22 lira pa- ra cezasına mahküm etmişti azar Ola Hasan Bey Diyorki Hasan Bey — Herhal de suya düşmüştür.., Bu zamanda radyo din. diyen akıllılar deli olu- yorlar, Delilerin ne ola- caklarını artık kıyas et! nin te dir, Bu memleketlerden diğer birli müsbet netice verdiğinden ! | german Çay stoklarına vaz'ıyed edildi Çay tevziatında yolsuzluk iddiaları üzerine Fiat M rakabe Bürosu harekete geçti, dün- bir muhtekir cürmümeşhad — halinde yakalandı Fini Mürakebe Bürosu, dün piyasada yaptığı teftişler neti cesinde fâhiş fistin çay esnafı yakelamıştır. İr asından olan Ali oğlu ismindeki bu çaycı bir sandık çay: toptan olarak 7 İ mıştır. Halbuki bir sandık ça yın toptan olarak azami 550 kuruşa satılması lâzım gelmek. tedir. Suçlu Müddeiumumiliğe verilmişti Fiat Mürakabe Bürosu bun - dan başka çay tevziatında yol suzluk olduğu hakkında yapı lan bazı iddialar üzetine piya sada tetkiklere başlamıştır. Bü ro şimdiye kadar piyasaya tev. zi edilen çayların satış fatura larını ve diğer vilâyetlere gö: derilen çayların Hstelerini tetkik etmektedir. Tetkiklerin daha esaslı şekilde - yapılması için eldeki oklara da vaz'ıyed edilmiştir. Bu suretle satılan çaylarla hâlen mevcud stoklar karşılaştırıla rak umumi satiş kontrol edile. çektir, Komisyon aynca bakkal- lar ve diğer esnaf elinde mev $ cud bulunan çayların bildirilme si için bakkallar cemiyetine Mmüracant etmiştir. Mass. iereamsea Eminönü Halke muvaffakıyetli bir temsili Dün akşam 21 de Emin Halkevi temsli şubesi memleketi. mizde ilk defa olarak, Soloklesin meşhur (Kral Ödib) isimli 5 per- delik trajedisini oynamıştır. Türk. çeye Kemal Emin tarafından ter cüme edilen ve Dr. Celâl Tahsin Boran tarafından sahneye konu- lan eser büy temsil edil dolduran halk tarafından t. karşılanmıştır. Temsilde Niyazi, Şükri Salim Ke Renan, Hasan, İbrahim, Şinas muvaffak olmuşlar, diğer gençler de kendilerine düşen vazifeleri lâ. yıkile başarmışlardır. Galatasaraylıların pilâvı Galatasaraylılar mutad senelik pilâvlarını yarın yiyeceklerdir. Bü- tün mezunlar ve davetliler saat 10.30 da mekirbde toplanacaklı bep birlikte Taksim #bidesine g derek bir çelenk koyacaklardı lâhare mekteb salonunda toplana cak en eski mezunlar, en yeni me. zun ve bir talebe birer konuşma mek yenecektir. Hergü ergün (Baştarafı 2 nci sayfada) harbi kazanmak için İngilterenin yeni bir şey yapması lâzımdır. Ka- haatimizce bu yeni şey de, şim: ye kadar yaptığının aksi olmak cab eder. Yani, İngiltere, millet. lerin «arkalarına geçerek; onlara «garanti» vermek yolunu bırak'p onların «önler , kla vuzluk etmeğe mecburdur, Nite. kim, Almanya böyle yaptı. Evvelâ, bütün harekâtın o mes'uliyetini kendi üzerine aldı; saniyen, İtalya bozulduğu zaman, onun önüne ge. çip birinci rolü deruhte etti. Son br misali de Balkanlarda gördük: İngiltere Yunanlıların arkasından yürüdü, Almanya da Bulgarista- nın önüne geçti ve ana yalnız mu- harebe meydanlarını temizleme vwazilesini bıraktı, Muzaffer olmak için İngiltere de bu usulü kullanmaya mecbur. dur! 4 seksllişi Bisgen Şakir, İskender, Ziya. Kemal çok! yapacaklardır. Bunlar takiben ye -| aberleri | | Defterdarlık faaliyete geçti (Baştarafı 1 inci saylada) makta olan vecginin tezyidi hak kındaki hükmün tatbikatına buyün. den itibaran başlanmıştır. Mili müdafaamizın bir kar daha kuvvetlenmesini istihdaf eden yeni le hazineye, !941 mali se mesi içinde 35.5 milyon liralık mü. him İşir varidat temin edilmekte dir. Bununla beraber yeni vergilerin tevzi sureti iyi bir şekilde tanzim edilmiş o olduğundan mükellefi ağir bir yük isabet etmemektedir Esasen vatandaşlarımız, bu fevka- Mâide zamanların o ehemmiyetini de hakkın mGidrik O bulunduğundan u itibarla da yeni vergiler hiç de zla görülmemektedir. Yeni ver - lerin halkimızi doğrudan doğruya alâkadar eden kısımlarını yazıyo - ruzi Kazanç vergisi Beyannameli kazanç mükellef lerine (beyannameli doktorlar, a - vukatlar ve dahildir) geçen sene yapılan yüzde $0 zam,) bir misline iblât edilmiştir. | İradh kazanç mükelleflerine (iradı dok- torlar, avukatlar, şirketler, (büy ticarethaneler dahildir) geçen yil yapılan yüzde 25 zam bir misline çıkarılmıştır. Mükellefler, Moziran taksitini verirlerken bu zamlar da| alınacaktır. Şekerden mamul maddeler ve nebati yağlar Bonbon, karemelâ, şekerleme ve emsali gibi şekerden mamul mad. deler yüzde on isühlâk vergisine abidir. Pasta ve emsali de bu çer- çeveye girmektedir. Tuban helvası istisna edilmiştir. Fakat şekerin as- ina hiç bir zam yoktur. Kepekle yerli mahsuller thsal edilmekte olan müeseeler Nakliyat vergisi Nakliyat ücretlerinde 10 paralık kesirlerin kaldırılmasını o temin i - i hükümler konul. » Natliy resmile zami gi ve resimlerin ilâvesin- den sonra nakliye ücretleri yel nunda husule gelecek kuruş kesir - eri 20 paradun aşağı olursa 20 pa. raya ye daha yukar: olanlar ku - ruşa iblâğ edilmiştir. Meselâ: Kadıköy vapurları bi » rinci mevki bileti 11,10 der. Yeni resimle 11,20 olacaktır. © — İstanbul tramvayları İstanbul tramvaylarında küsurat &sasen kaldırılmış olduğundan bi- let ücretlerinde bir değişiklik yok - tur, Tenvirat için elektriğe zam Sınai müesseselerde kuvvei mu- harrike olarak istihlâk edilen elek- irik için bir zam yoktur. Zam, müş- İteriler tarafından tenvirat için is- İtihlâk olunan kısma aiddir. Buna, İbuz dolabları da dahildir. Zam: Elektriğin beher kilovat İsmatinden yüzde elli miktarındadır. Meselâ: | kilovat aslında 12 kuruş- İtur. Buna eskiden 2 kuruş istihlâk zammı yapılmıştı. Şimdi de İ ku- Tuş zammile beber kilovat saat |5 İ kuruşa çıkarılmaktadır. İstanbulda müşteriler tarafından bir senede İs - tihlâk olunan elektrik miktari 25 milyon kilovat saattir. Bu miktarın Yeni vergi zammı 250,000 Hira tut. maktadır. İstanbulda 130 binden fazla abo- ne mevcuddur. Yeni kanun 1 Ha - zirsndan muteber olmakla beraber ayni günde bütün saatlerin kontrolu kabil olamiyacağından bunun tes - biti için 10 günlük bir zaman ay. rılmıştır, Bu on gün içinde idare- nin memurları aboneleri gezerek hangi gün saatlesi tesbit ederlerse, yeni zam o günden muteber ola . İcaktır, | Havagazi Havagazinin de beher metre! mikâbına yüzde 50 zam yapılmış - tir. Meselâ: Havagazinin beher met| re mikâbı hâlen 6 kuruş 27 para . dır. Buna eskiden | kuruş istihlâk resmi zammedilmişti. Şimdi 20 pa- ra zam yapılarak 8 kuruş 7 paraya çıkarılmaktadır. Bundaki zam da elektrik gibi muamele görecektir. Teşviki sanayiden istifade eden müesteteler Teşviki sanayi kanunundan İsti - fade eden müesseselerden kazanç! vergisi yerine geçen senedenberi| alınan müdafaa vergisine yüzde 30 zam yapılmıştır. Bina rafta Adi mektublarla O kartpostallar, kiymetsiz ticaret eşyası OÖrnekleri ve adli teblizattan bir kuruş, tash- hüdlü mektublar için ayrıca bir ku. ruş, iadeli teahbüdlü mektublarda gene ayrıca iki kuruş, telgraflardan 50 kutuşa kadar olanlarda 5 ku .İsampanya ve viskini: Mayıs 3İ ruş, 50 den yüz kuruşa kadar ols” lardan on, yüzden 250 kuruşu k& dar olanlardan 15, daha fazla © * 20 kuruş müdafaa vergi” Tütün ve içkilere yapılan zam 20 sigurayı muhtevi paketlerde 11 kuruş ve daha yukarı olanlari beher paketinz bir kuruş ve bu fis İattan aşağı satılanların beher pake tine 20 para, cofiye ve tömb dahil fabrıkalar mamulâtmdan gramlık paketlerde satılan tütün * İerde beher pakete 60 para, diğe bilimum mamulâta o 20 ve 25 gramlık beher paketine bir kurup içkilerde rakı, kanyak, konyak ve likörlerde şişe hacimleri 15 ve 25 santilüe olanların beher şişesine 5 kuruş, 35 ve 50 santilitre olan” larin beher şişesine © kuruş, şiş€ hacimleri 50 santilitreden fazla ox lanlarin beher şişesine 12 kuru beher şişe - sine 75 kuruş, şarabların beher Jite resine 2 kuruş. Biraya zam yapılmamış Yeni kanunla damga resminde yapı'an değişiklikler Yabancı memleketlerde tanzim olunup Türkiyeye gönderi » len evrak ve senedler, şimdiye ka « dar resmi dairelere ibraz edildiği veya üzerine mürselünilehleri ve» ya hâmilleri tarafından devir veya ciro muamelesi dirde damga resi ni tadilâta gör (herhangi bir sus retle Türkiyede hükmünden istifar, de edildiği) takdirde dahi damga resmine tâbi ulacak ve tesim, hük- münden istifade edenler tarafından ifa olunacaktir. Çeklerle bankalar arasin » daki münakale ve tediye emirle « rine aid hüküm, genişletilerek (çek- ler, bankalar veya ticaretheneler arasındaki münakale, tediye, Il, teslim ve tahsil emirlerile alelümum havalenameler ve havale mektub. lari (5) kuruş ve muhteviyatı (20) aya kadar olan posta ve te'graf havalenameleri (2) kuruş ve yim Uiradan fazla olanlar (5) kuruş dam ga resmine ti (Bu resim i i tutulmuştur. tanzim olunup doğrudan yabancı msm - leketlere gönderilen evrakla çeki » Jen #ekgfafların Odamga Te: eri, Türkiyede kalan o kopyalarina pul yapıştıdıimak suretile ve bu kopyalar tahak zamanı müddetince saklanac 4 — Sigorta âkidlerine aid ga resimleri, prim, idare & vesair her ne nam ile olursa olsun müşteriden alınan paranin yekünu üzerinden ifa olunacaktır. 5 — Alelâmum cari ve sınai müesseselerle bankalar ve .şirketler ve 3659 sayılı kanunun şumulüne giren müesseseler tarsfından tanzim olunan (her nevi arzuhal, istifana- meler, lâyiha, muhtıra, beyanname ve ihbarnsmeler ve bu mahiyette resmi makamlara çekilen telgrafna. melerin mühürlü ve imzalı nüsha - ları) pulsuz veya pulu noksan ol - duğu takdirde damga Tenmi cezasi- le birlikte tanzin edenlerden al nucaktır. Bu ceza affs tâbi değildir. Bu kabil evrakı kabul eden ve üze- rine muamsle yapanlar hakkındaki büküm bakidir. 6 — Yukanda yazılı hükümler I Haziran 1941 tarihinden itibaten yürümeğe başliyacoktir. Hülüm: Damga o resimlerinden artan bir resim yoktur. Yalnız mü. kellefiyet haricinde bulunun bazi kısımlar mükellefiyet içine alınmış» tar. Kibrit zamıni Kübritin beher kutusuna yapı « lan zammın kati şekli hakkında dün akşama kadar şehrimiz alika- dar makamlarma Tesmi bir tebliğ olmamıştır. Ancak bu zammın 10 para olduğu ve bir kutu kibritin 100 paraya çıkarıldığı zannolunmakta « dır. Diğer zamlar ve tatbikatı Yukarıda yazdığımızdan başka evvelce de meştettiğimiz gibi diğer bazı mevad üzerine de zamlar ya- İ pılmiştır. Defterdarlık, yeni zamların tat. bikatı için lâzım gelen tertibatı al- miştir, Kanunlar hakkındaki inü - temmim talimainamelerin bugün « lerde Defterdarlığı gelmesi beklen mektedir. Tünel ücretlerine zam | Hezirandan itibaren Tünelde birinci mevki ücretlerine 10 para. hk bir zam yapılacaktır. e Nakliye vergisi olarak wâve edilen bu 10 para ile birinci mevki 4 kuruş ol - maktadir. Yeni vergiler yarın tatbik edilecek Ankara, 30 (Hususi) — Vergi. lere yapılacak zamlara dair olan kanun çlâyihası o neşredilmektedi Yeni vergiler | Hozi nü tatbik edilmeğr başlanacaktır.
